HOÀNG TÙNG BIỆT DANH CỦA NGƯỜI ĐẠI ÚY MÙ GỐC SẢI

 

NHỚ CHÚ HOÀNG TÙNG: NGƯỜI ĐẠI ÚY MÙ

 

Anh ơi cho dù anh trở về quê hương hoặc còn tha phương
Xin anh còn giữ vẹn câu thề
Dù gió mưa về vẫn một lòng yêu mến quê
Ngày mai ta xa nhau rồi nhưng tin trong đời anh sẽ còn gặp tôi
Quê cũ mừng vui 

(XIN ANH GIỮ TRỌN TÌNH QUÊ / DUY KHÁNH)

VÕ TỰ BÉ VÀ  HOÀNG  TÙNG   HAI  HUẤN LUYỆN VIÊN  NGƯỜI QUẢNG TRỊ 

Dục Mỹ 1964

-Biệt Động!
-SÁT...

Tiếng người tân binh Biệt Động hô 3 lần trước khi đu dây vào cái ròng rọc chạy vèo vèo và rơi tòm xuống vũng nước sâu của con sông nhỏ hay là Suối BÔng chảy về hướng ngoài QL 21. Anh tân binh lóp ngóp bơi vô.

Hai người thiếu úy huấn luyện viên vừa la hét phạt hít đất và nhảy xổm anh tân binh nào không dám đu dây tử thần hay nhảy sai ...

Tôi là thằng bé con cùng mấy đứa trong xóm Nhà Thờ Dục Mỹ đang tụ nhau bên này con suối lớn nói trên để xem mấy chú lính BĐQ thi nhảy. Tụi con nít chúng tôi thấy mấy chú lính bị phạt nhưng lại ngẩn ‘tò te’ chẳng hiểu ất giáp gì cái chuyện người lớn?

NHÀ THỜ DỤC MỸ 1963

CON SUỐI KHÓ QUÊN qua cầu Lớn  (hình trên Internet) Hè 1964 ĐHL học xong lớp nhì vô thăm cậu xóm ở sau lưng nhà thờ này

người viết nhớ hay ra tắm ở đây, đàng xa là nơi nước sâu là vùng BĐQ hay tập nhảy Đu Dây Tử Thần 

Mà mấy ông huấn luyện viên chẳng ai xa lạ: Chú Tùng là bạn đồng khóa với  cậu Võ tự Bé của tôi. Mấy ông ra trường xong chọn Biệt Động Quân và về làm sĩ quan huấn luyện tại Trung Tâm Dục Mỹ. Tôi là đứa cháu vào lúc này đang học lớp nhì (niên khóa 1964) vừa nghỉ hè xong lại có dịp được vô Dục Mỹ thăm cùng ở nhà cậu mợ tôi hơn một tháng. Thăm xong sẽ ra lại Quảng Trị để tiếp tục lên lớp nhất.

Hàng ngày vào khoảng trưa, chú Tùng sẽ về lại nhà cậu Bé tôi ăn cơm. Tôi còn nhớ có hai người đó là thiếu úy Phước người nam, chú Tùng ăn cơm tháng trong nhà cậu mợ tôi nấu giúp. Cùng khóa cùng nghề nghiệp lại là đồng hương nên chú Tùng là bạn thân với cậu tôi, điều này chẳng có gì lạ. Từ ngoài nhà thờ Dục Mỹ đi sâu vào trong xóm một khoảng là xóm nhà, cậu mợ tôi thuê ở đó. Lại có nhà Thượng Sĩ Vệ mà bà vợ ông tức là bà Vệ, tôi cứ nhớ hoài cái giọng Huế của bà. Bà Vệ lại rất thân với nhà cậu tôi, chòm xóm với nhau lại cùng là dân Biệt Động cả.

Phải kể về chú Tùng chứ do đây là một ký ức nhớ về người bạn cùng khóa và cũng là đồng hương với Cậu Võ Tự Bé người Phường Đệ Tứ mà!

Cái đáng nhớ của thiếu úy Tùng là đẹp trai vui vẻ hay cười và mến tôi nhất. Hồi đó tôi là thằng bé lớp nhì biết gì đâu? Nhưng các chú huấn luyện viên về ăn cơm tháng tại nhà Mợ tôi thì tôi lại là đứa bé trai duy nhất trong nhà ai mà không mến và cưng tôi cho được? Tôi cũng hơi lạc đề một tí về mình do Cậu Mợ tôi lúc đó sinh năm con gái một lượt, sau này mới có con trai ...

Tôi thì thích ra tắm giặt ngoài suối Dục Mỹ để chờ lính Biệt Động tập luyện nhảy dây tử thần. Lúc đó tôi thấy chú Tùng và cậu mình sao oai quá! Về nhà, ngày nghỉ hay cuối tuần có khi tôi được chú Phước sai ra chợ Dục Mỹ mua báo cho chú. Còn chú Tùng chẳng sai gì tôi cả. Tôi là đứa cháu ngoại nhưng cậu mợ tôi rất thương và cả bà thượng sĩ Vệ cũng thương tôi. Bà có hai đứa con gái ngang lứa với tôi. Tuổi nhỏ chúng tôi chơi với nhau Bà lại muốn ‘bắt tôi làm rể’ lúc còn nhỏ như thế mới kỳ?

Đó là chuyện hơn một tháng trời ở Dục Mỹ có người cậu, em út cậu Bé tôi, tên là Võ Bình cũng từ trường Thiếu sinh Quân-AET-về hè thăm gia đình anh chị (cậu Võ Bình sau này là chồng của mợ Trần thị Kim Thược gốc Gio Linh, cả 2 đều là học trò của thầy Nguyễn Bảo hồi dạy tại Gio Linh. Mợ Thược mất 1971 tại QT, cậu Bình mất 2003 tại San Jose USA ). Một dịp hiếm hoi trong đời để cậu cháu cùng ở chung với nhà anh ruột tức là thiếu úy Bé cùng hay gặp gỡ chú Hoàng Tùng mới vui làm sao. Cậu Mợ tôi trước ở Phường Đệ Tứ,  chẳng bao xa đối với Sải- nhà chú Tùng. Hai người bạn lại chọn về Biệt Động ra trường cùng về Dục Mỹ. Một mùa hè có đứa cháu nhỏ ngoài quê chơi. Đối với đứa bé trai trong nhà cậu mợ tôi và chú Tùng chắc có chút gì đó ân cần với tôi trước khi đứa cháu ra lại miền trung.

Có điều lạ, tôi vẫn nhớ mãi giọng nói chú Tùng ấm áp, vui vẻ làm sao. Chú cười nói thật tình, vui tính với hoàn cảnh còn độc thân. Tôi khó lòng diễn tả cho hết để nhắc lại một người chú Biệt Động Quân đẹp trai, tính tình cởi mở hào hoa ngày đó.

Nhắc lại cậu Võ Bình tôi, hồi đó đang học đệ lục trường Thiếu Sinh Quân tại Vũng Tàu, cậu ấy nhỏ nhất so với cậu Bé và các chú kia nhưng là 'sếp' của tôi cùng là "ông lớn" đối với tụi nhỏ người nam. Tôi nhớ nhất là lúc tụi nhỏ trong xóm. Đương nhiên chúng là người nam, thấy tôi giọng trung, tức tụi đó coi  là 'người nước Ngoài' nên hay "kéo bè kêt cánh" tới 'dọa' tôi. Tôi sợ quá, chạy về 'méc' cậu út. Cậu Bình tôi hồi này dù nhỏ nhưng là Thiếu Sinh Quân tức là "Dân Quân Đội"  'nổi máu anh hùng' chạy ra tận ngoài xóm nhà Thờ Dục Mỹ (có hình trên) bênh cháu.  Tụi ngoài xóm Nhà Thờ này thấy cậu tôi lớn hơn nên âm thầm rút lẹ không dám dọa  tôi nữa. Chú Tùng và Cậu Bé tôi đương nhiên thì trong xóm ngán rồi. Mấy ông Biệt Động mà là Huấn Luyện Viên nữa? Không chừng ba chúng cũng bị chú Tùng phạt hít đất tơi bời trong Trường Biệt Động?

VIDEO TẬP ĐU DÂY TỬ THẦN DỤC MỸ 

(tài liệu Internet)

Một tháng qua mau tôi theo o Xuyên người giúp việc cho cậu mợ tôi, mua vé xe đò Nam Lộc về lại miền trung. Ôi nhớ làm sao chuyến xe xuôi trung hồi đó là một lần viễn hành xa xôi 'vạn dặm'-một chuyến đi xa quá lý thú trong đời đứa bé như tôi.

 Từ mùa hè 1964 tôi về quê rồi thì cũng là lúc cậu tôi và chú Tùng lại ra lại các liên đoàn tác chiến. Chuyện của người lớn những người đi lính tận trong nam ngoài quê một đứa nhỏ như tôi làm sao biết được?

KHI NGƯỜI ĐẠI  ÚY   MÙ  VỀ  LẠI  QUÊ  HƯƠNG 

Thế mà chú Tùng lại về lại quê hương Quảng Trị. Chú không quên ghé nhà ngoại tôi. Nhưng lần này tôi gặp lại chú lại là một hoàn cảnh hết sức đổi thay. Chú mù cả hai mắt. Cậu VÕ Tự Bé đoan quyết với tôi rằng sau khi ra tác chiến cùng Liên Đoàn 4 trong một trận đánh tại Vĩnh Long chú bị thương; mắt không thấy gì? Bò được ra đường gặp may được một đơn vị cứu. Hai mắt chú còn y nguyê nhưng không thấy do bị mảnh đạn làm hư dây thần kinh thị giác? Thế mà lúc chú về lần này coi chú oai làm sao! Bộ đồ vàng, dây biểu chương, mập mạp có người lính dìu xuống xe jeep, vô thăm nhà ngoại tôi ở xóm Cửa Hậu.

Tội nghiệp Chú; trong nhà Ngoại tôi gắp thức ăn gì cho chú thì chú cười chú ăn. Chú không thấy thật tình mặc dù hai con mắt trông bình thường. Dù sao chăng nữa, chú Tùng vẫn cười nói vui vẻ, giọng nói chú vẫn ấm áp như ngày nào còn ở Dục Mỹ. Nhớ lại mấy năm khói lửa căng thẳng tại Quảng Trị- thời gian gần 1972, chắc là Cuộc Hành Quân Hạ Lào 1971, Cậu Võ Bé tôi thuộc Liên Đoàn 4 BĐQ, đang hành quân ở vùng gần Đông Hà và Gio Linh gì đó. Cậu Bé có dịp tạt vô thăm nhà Ngoại.  Còn chú Tùng thì đã ra khỏi tác chiến, đã là người thương binh. Có thể nghe tin vậy nên chú Tùng mới về xóm Cửa Hậu thăm nhà ngoại tôi. Thời gian này tôi nghe đâu chú còn làm cho Tâm Lý chiến tại quê nhà hay phục vụ cho Trung Đoàn 1? Trên vẫn còn trọng và thích cái tài văn nghệ. Thấp thoáng tôi vẫn thấy chiếc xe jeep chú Hoàng Tùng chạy trên đường phố chính Trần Hưng Đạo.

Làm sao tôi quên được hình ảnh chú mặc bộ đồ vàng ba mai vàng và người tài xế trẻ tuổi. Còn nhiều người thành phố QT năm xưa còn nhớ hình ảnh này như tôi. Có người còn biết cả tên người tài xế đã biệt phái cho chiếc xe jeep chở chú Tùng nữa, nhưng tôi thì không biết? Tôi lại càng không quên hình ảnh chú biểu diễn kèn saxophon cùng mấy bản Hạ Trắng  -  Không- Xin Anh Giữ Trọn Tình Quê  tại rạp xi nê Đại Chúng.  Tại nhà ngoại tôi, Chú kể với tôi sau ngày mù đôi mắt Chú vẫn còn lưu ngũ tại Sài Gòn. Theo chú không biết bao nhiêu là mối tình gồm những bà nhà giàu Sài Gòn  ‘theo chú đứt đuôi con nòng nọc’... Dĩ nhiên ai cũng tin lời chú nói do chú đẹp trai hát hay, máu văn nghệ "đầy mình" thế bà nào mà chẳng yêu chàng sĩ quan hào hoa phong nhã đa tình gốc Sải. Người viết còn nhớ chú Tùng kể cho nhà ngoại tôi nghe rằng vào những chiều thứ Ba- xổ số Kiến Thiết Quốc Gia tại Vườn Tao Đàn, nghe tiếng có ca sĩ Duy Khánh tới giúp vui văn nghệ. Vừa kể vừa cười,  chú nói chú kêu Duy Khánh tới:

-Ê ê con ông Trợ Triển. ..tới đây mi?! 

Chú Duy Khánh liền tới ngay chào hỏi chú vừa đàn anh vừa là đồng hương gốc QT. 
Cố ca sĩ Duy Khánh vào lúc này hay hát vào chiều thứ Ba tại Công viên Tao Đàn trong chương trình xổ số Kiến Thiết. Tưởng cũng xin nhắc lại, ngày xưa số xổ vào những chiều thứ Ba hàng tuần,  sau này mới đổi qua thứ Bảy.

Không biết chú Hoàng Tùng ở Sài Gòn bao lâu? Nhưng tôi chắc chắn chú Tùng sau khi làm Huấn Luyện Viên Dục Mỹ thì ra đơn vị tác chiến cho đến lúc vừa lên trung úy thì bị thương nặng như thế. Nghe cậu Bé tôi kể lại lúc bị mù tại mặt trận chú bò ra đến đường lớn thì may mắn được chiếc xe nhà binh đi ngang qua và cứu ...Từ đó Chú từ giã đời tác chiến Biệt Động nhưng nhờ vào tài văn nghệ nên có thể Bộ TTM còn lưu dụng chú chăng? Đó là chuyện của người lớn. Trong trí nhớ tôi thì chú Hoàng Tùng mang lon đại úy và làm tại quê hương cho đến ngày cuối cùng của năm 1972, từ bỏ Quảng Trị...

Trí nhớ tôi lan man ngược về quá khứ sau năm 1968 dì mẹ tôi buôn bán tại Chợ Tỉnh. Căn phố thuê lại từ bà Trợ Trọng. Lúc này tôi hay qua Ảnh Quán Lido một ảnh quán sát nách tiệm dì tôi. Cái hình lớn nhất của tiệm Lido là chú Hoàng Tùng mang lon trung úy trong bộ đồ rằn ri Biệt Động và nụ cười chú cười thật tươi và chú đẹp trai làm sao? Hèn chi chú có số ‘đào hoa’ là đúng. Tội thay cho chú! Cái hình ảnh cuối cùng chú ngồi trong nhà ngoại tôi; ai gắp cho gì thì ăn tay chú mò mẫm cầm đũa nhưng không biết thức ăn chỗ nào và là cái gì?

mồng 3 tết Nhâm Dần (3/2/2022),  ĐHL lên Fremont CA thăm cậu ruột Võ tự Bé người bạn đồng khóa của Đại úy Hoàng Tùng năm xưa 

chú Hoàng Tùng mất sớm vào thập niên 1980 tại  Biên Hòa, hơn bốn mươi năm sau người bạn Võ Tự Bé rồi cũng "ra đi" vào tháng 5/2023 tại Fremont và an táng tại nghĩa trang Oakhill San Jose USA 

ĐHL là đứa cháu đại diện cho người lính VNCH chào kính tiễn đưa cậu mình

*

 

Rồi 1972, quê hương tan tác người Quảng Trị một kẻ một phương trời. Cậu Võ Tự Bé theo đơn vị về lại miền nam vùng BỐN trong nam. Gia đình ngoại tôi một nửa ở Đà Nẵng còn một nửa vô tận Mỹ Tho. Bặt tin chú Tùng từ đó cho đến 1975 và sau này nghe đâu chú mất ở Biên Hòa và không biết vào năm nào? Có điều tôi chắc chắn người thành phố Quảng Trị nhớ hình ảnh chú Hoàng Tùng đậm nhất là người Đại Úy mù. Còn trong lòng tôi luôn nhớ về Chú người Thiếu úy trẻ đẹp trai làm Huấn Luyện Viên bên con suối Dục Mỹ một ngày hè lúc tôi còn nhỏ được vào thăm gia đình người cậu ./.

ký ức của ĐHL edition 5/8/2023

ps; Hoàng Tùng là biệt hiệu chú Hoàng TÙng thật ra họ HỒ

***

HÔM NAY BIẾT ĐƯỢC TIN TRỄ nhưng ĐHL xin cám ơn bạn đọc đã cho tin về Đại Úy Hoàng Tùng 

 

Trần Thanh Quang

Nov 4, 2020, 4:48 PM

sent November 4

Thưa anh, Anh Hoàng Tùng, sau này sống tại xã Tân Triều với một chị ( có lẽ yêu anh HT tha thiết), anh sống yên bình ở cái làng bưởi hiền hoà nổi tiếng. Anh mất khoảng thập niên 1980. Chôn cất anh tại quê của vợ luôn. Thời gian sống ở Tân Triều, anh chị thường xuyên lên KTM Cây Gáo ( cách đó khoảng 20km) để thăm bà con ( nhà thầy Hồ Thỉnh) và gặp gỡ đồng hương Quảng Trị. KTM Cây Gáo nơi quy tụ những người con Quảng Trị lưu lạc sau 4/1975. KTM này do bác đông y sĩ Võ Minh Học lập. Hiện nay, vùng KTM này đã trở thành một thị xã sầm uất. Cư dân KTM Cây Gáo qua Mỹ rất đông.

CHUYỆN NHỮNG NGƯỜI VỢ TÙ CẢI TẠO-NỖI BUỒN QUA TRẠM

 

Hai hàng cây so đũa
Lặng đứng nhìn xe qua
Lên thăm anh lần cuối
Hàng cây cũng nhạt nhòa
Lên thăm anh lần cuối 

trong lòng em khóc thầm... (Nguyên Huy-Trọng Minh)

 

***

TRẠM LÁN GÒN  HAY LÁN  CÓN?

Xe vừa rời thị trấn La Gi, đổ dốc Tân An, qua cái cầu Suối Đó là đến trạm kiểm soát Lán Gòn. Cái trạm còn có cái tên khác là 'quản lý thị trường'. 

   Bóng mấy người đeo băng đỏ nét mặt lúc nào cũng lầm lì. Những cặp mắt "sắc như dao", lạnh lẽo vô hồn. Mấy người đó từng là "ác mộng" đối với dân buôn chuyến và nhất là T. nàng mới làm quen vài chuyến buôn lên về "Thành Phố" (Sài Gòn) 

xe than thời bao cấp

  Tiếng cằn nhằn của ông già ngồi băng ghế trước; ông muốn vào VÕ Xu cho kịp đám kỵ. Tiếng than thở của bà già ngồi gần ông; bà cũng gấp vào Biên Hòa vì con trai của bà bị tai nạn xe máy. Mấy ông "kẹ" vẫn tỉnh bơ xét hàng. Thằng 'lơ xe'  lay hoay chạy vô, ra trạm, tay hắn không quên cầm theo bao thuốc JET mới "keng" chưa bóc tem. Bác tài xế đứng nói gì nho nhỏ với người trưởng trạm Lán Gòn. 

   -Bao chi đây?
   -Dạ ...dạ, khoai đó eng (anh), không có chi mô! tui vô thăm con tui trong Biên Hòa "xéc" (mang ) theo chút hàng (quà). 

   Người đàn bà dáng  từ trên xã Sơn Mỹ về, vội vả trả lời người quản lý, ôm ốm nước da tai tái, mặt "lạnh như tiền".

Hắn  không lấy tay mà dùng cái que nhọn một đầu để săm soi tìm "chiến lợi phẩm". Mục tiêu của trạm này là tóm cho được số mực khô, thứ hàng phải bắt vào dạng 'ưu tiên một'.  Mùa này, Thành Phố (Sài gòn) đang cần mực khô. Người ta đồn rằng mực khô lúc này là mặt hàng "xuất khẩu". Thời gian đó, những cái gì có giá trị cao đều được liệt vào "hàng xuất khẩu".  Ác hại thay! do thứ hàng nhiều tiền, nó trở thành cái cớ để trạm Lán Gòn tịch thu sạch không chút  nương tay?

 Trạm Lán Gòn một thời nổi tiếng vơ vét thẳng tay!  Biết bao nhiêu người đi buôn mất vốn? Người dân ngẩn ngơ không biết cái gì là "quốc cấm"? Cái gì là đúng "chính sách chế độ"? Vài xắc gạo từ Đức Linh về, vài bao khoai khô từ Sơn Mỹ đem đi, vài chục ký đậu xanh đậu phụng...mọi thứ đều có thể bị tịch thu bất cứ lúc nào nếu trạm này muốn.  Đó là lý do người ta đặt tên cho trạm cái biệt danh "Láng Cón" thay vì đúng tên Láng Gòn...

  Tim T. đập thình thịch. Cái que của người xét hàng  sắp xoi đến cái bao cát đựng đậu phụng hột đặt sát với cái bao đựng khoai  của người đàn bà từ xã Sơn Mỹ về kia. Thoáng nghĩ nhanh trong đầu, mười lăm ký đậu phụng hột loại 1 nếu bị mất đi thì khá nặng cho cái vốn cỏn con của nàng. T. vừa tập buôn vài lần thôi.  Gã cán bộ Quản Lý Thị Trường có cặp mắt tinh đời, chỉ thoáng nhìn nét mặt của hành khách hắn đoán được có phải người đi buôn hay không? Cũng may, T. mới vào nghề nên y chưa quen mặt. Những con buôn chuyên nghiệp khác , đi nhiều lần thì gã "quen mặt". "Nghề nuôi nghề"  Nghĩa là sao? tha vài chuyến cho con buôn kiếm chút lời xong bắt một chuyến, và cái vòng này cứ lẩn quẩn nuôi "mập thây" cái trạm quản lý 'hắc ám' nhất vùng này.

   

Những lúc này, con buôn "bắt bồ" với lơ xe , lơ xe. "Bắt bồ" với trạm- thế là đôi lúc "linh động " , cái que xoi kia lãng đi chỗ khác. Hay "chuyên nghiệp " hơn, lơ xe sẽ dấu giùm cho. Nàng còn  nghe phong phanh có người "bắt bồ đúng nghĩa" với lơ xe để bảo vệ hàng "quốc cấm" cho họ nữa? Thực ra nàng không muốn phải "lẳng lơ , ỏng ẹo" với mấy lơ xe để bảo vệ cái vốn đi buôn nghèo nào eo hẹp này. Những người vì thời cuộc đang dần dà trở thành "người đi buôn" , một "giai cấp" đang bị kỳ thị trong cái thời quản lý thị trường hay "ngăn sông cấm chợ". Sự "giằng co cọ xát, đấu trí, thông đồng, hay thoả hiệp" ngày cũng như đêm, trên mọi ngõ ngách,  mọi con đường quê huơng, giữa những người đi kiếm sống, nuôi đàn con, cha mẹ già, tiếp tế cho những thân nhân đang bị chế độ 'chiến thắng' giam cầm và những người chuyên đi tước đoạt vốn liếng hay miếng ăn của họ.

một thời xã hội thiếu thốn hàng hóa đến cùng cực nên người ta ví von "thủ kho to hơn thủ trưởng"

   T. chưa "bắt bồ" với lơ xe nào, nàng còn thả liều vào may rủi.  Nàng chỉ biết khấn trời, phật trong lòng phù hộ cho nàng thoát nạn. Sáng nay, T. gặp may do có một o từ Sơn Mỹ đi cùng xe là người chủ bao khoai kia, không hẹp hòi chi, ưng thuận cho T. bỏ "ké"(giúp) bao đậu phụng chung với bà dưới cái băng ghế dài:

       - Có chi nhờ O  nói giúp cho con nghe O? con sắp đi thăm nuôi 'dôn'(chồng) con ngoài Trại Sông Mao o nờ ? 

  O đó dáng tuổi dì hay mẹ của T.  O không hẹp hòi chi. Nghe chồng nàng đang ở tù ngoài Trại Sông Mao, o cũng cảm động. Người làng của O cũng có mấy đứa cháu đi sĩ quan trong này còn đang 'cải tạo' ngoài đó chưa về. 

   T. tiếp tục tính toán trong đầu...nếu sáng đó nàng bị mất bao đậu phụng, thì vốn và lời từ  hai bó mực nàng đang cột sát vào hai đùi nàng sẽ bù vốn. Nàng sẽ huề vốn. Nhưng! cái ngày thăm nuôi định kỳ cho chồng ngoài trại SÔng Mao sẽ không có chi cả? Hoặc giả, nếu nàng dùng số tiền còn lại này mua hàng cho chồng thì khi về lại sẽ không còn vốn nữa!

  Mắt nàng giờ liếc nhanh về người quản lý thị trường , cái que xoi vây vẫy, chợt đảo nhanh qua băng ghế đối diện:
    

     -Bao  chi đây?
      -Dạ... dạ...

   Một cái bao lác đan bằng lá buông, trên để một mớ khoai luộc, lại "làm quà cho bà con " nhưng dưới là lớp mực mới phơi xong, đang tìm đường về ..."Thành Phố"!

  Cái bao lác kia bị lôi xuống, đem ngay vào trạm. Người chủ không còn dấu được lật đật chạy theo vừa chỉ trỏ phân bua, khóc lóc...

  T. giờ mới dám thở mạnh. Nàng chợt thấy khỏe trong người sau những phút quá sức hồi hộp khiến tim nàng như muốn ngừng đập. Mắt T. chợt nhìn vào mặt người đàn bà kia, một ánh nhìn trìu mến, biết ơn.

  

Chiếc xe rồ máy chạy đi, bỏ người chủ bao mực khô kia lại với cái trạm. Hành khách tiếp tục bàn tán, nói chuyện, oán trách chửi khéo, than thở... ôi! đủ thứ chuyện.

  Bác tài xế và thằng lơ xe càu nhàu do chưa thu tiền xe người đàn bà thiếu may mắn vừa rồi. Thằng lơ thì tiếc bao thuốc JET chưa khui, hắn vào và đặt trên bàn cái Trạm nhưng chẳng kết quả gì? Có thể giá trị bao thuốc không đủ sức để trạm 'bỏ qua'? Cái chính là chiếc xe chưa đóng tiền "hụi" tháng này cho trạm? 

-Hèn chi! 

Hắn nghĩ, cho đó là lý do xe hắn bị 'làm khó dễ' sáng nay.

*

ngã ba 46 ( khoảng thập niên 1990) từ Sài Gòn ra, rẽ phải về thị trấn Lagi Hàm Tân

    Xe ra đến Ngã Ba 46, nó rẽ trái vô huớng Sài Gòn.

 Ngọn gió biển yếu dần khi xe ra đến đây. T. không cảm thấy chật chội hay nực nội chút nào. Thay vào đó, một cảm giác hạnh phúc, yêu đời bất chợt ập đến. Biết bao nhiêu mừng rỡ làm nàng quên luôn cảm giác ngứa ngáy khó chịu từ hai bó mực đang bó sát đùi nàng, gần "chỗ kín".

  "Nhờ vậy mình mới thoát được bàn tay "thằng quản lý" kia" 

 Nàng nghĩ thầm và cho đó là một "sáng kiến thông minh". Tuy vậy, nàng không quên cái lợi thế từ cái quần đen rộng ống của mình.

   Còn vài trạm "đột xuất" trên đường nhưng lơ xe và tài xế đã "lo trước" rồi. Những trạm sắp tới còn "nhân đạo " hơn cái trạm "Láng Cón" trong kia - cái trạm từng tịch thu hay làm đói biết bao gia đình.

   Xe bon bon chạy; thằng lơ thỉnh thoảng "ầm ừ " vài câu vọng cổ mà nó thuộc lòng đâu đó.

    T. lim dim mắt nhớ đến chồng ngoài trại Sông Mao đang ngày đêm mong đợi vợ thăm. Mường tượng khuôn mặt xanh xao và tấm thân gầy gò của chồng trong chuyến ra lần trước, bất giác T. không che được  hai hàng nước mắt nhớ chồng  ứa ra không biết lúc nào ./.
 
Đinh hoa Lư 

edition 4/8/ 2023

CHUYỆN H.O --HAI MƯƠI TÁM NĂM LÌA XA QUÊ HƯƠNG

  2.8.1995 -- 2.8.2023

HAI MƯƠI TÁM NĂM

MỘT CHẶNG ĐƯỜNG H.O.

bài edit 

28 năm kể từ ngày mẹ tiễn con đi mang theo bao ước vọng đổi đời. Nay con trở lại bóng mẹ không còn, người đã cùng ba nắm tay nhau về miền dĩ vãng

              ***

...chiều nay trên bến muôn phương

có thuyền viễn xứ nhổ neo lên đường  (PD)

HÔM NAY LÀ NGÀY 2/8/2023

Thấp thoáng mới đó mà đã 28 năm - thời gian gia đình tôi giã từ VN đi định cư xứ Mỹ. Dòng thời gian dù muốn dù không nó vẫn trôi, không chờ đợi một ai. Hai mươi TÁM năm- hơn một phần tư thế kỷ, tôi cứ ngỡ như mới 'hôm qua'?

LẠY BIỆT GIA TIÊN 

Ngày ra đi, bao hình ảnh vẫn đậm nét trong tâm tư vợ chồng  tôi. Những người người thân- nội ngoại- bạn bè lối xóm đứng chật ních ngoài cửa kiếng lớn ngó vào bên trong khu vực 'CÁCH LY'-một từ mới lạ với tôi hồi đó. Gia đình tôi tay bồng tay bế, vội vả bước theo đoàn ngừơi H.O do sợ lạc nhau. Hai vợ chồng cùng bầy con không còn một giây phút chia tay, không dám kéo dài thời gian ngoái lui nhìn lại bà con mà ghi những hình ảnh cuối cùng trước khi dứt lìa quê hương cùng thân nhân bè bạn...

Một tấm ảnh u buồn do tất cả người thân tiễn đưa trong tấm hình này, ngoại trừ 2 trẻ nhỏ, tất cả nay đã ra đi về miền miên viễn

Những túi nylon trong vắt lại rộng thùng thình nhìn rõ mọi thứ bên trong, họ cấp phát cho từng người để đựng khẩu phần ăn khô cùng 1 lon nước Coke sản xuất tại Sài gòn. Những thứ này, IOM- tức là Cơ Quan Di Dân Quốc Tế (INTERNATIONAL ORGANIZATION FOR MIGRANT)- đã trả tiền cho chúng tôi cùng với vé máy bay nữa. Những ánh mắt dò xét họ cố gặng hỏi nhỏ chúng tôi xem có 'quà cáp' gì kẹp trong giấy tờ không trước khi được 'giải thoát'?

Suốt hành trình bay biết bao nhiêu bâng khuâng lo lắng của hai vợ chồng tới xứ lạ quê người. Út Miu vẫn rúc người vào vú mẹ, Cu Ty thì hỏi mẹ "răng lâu rứa chưa về đến nhà"?, mấy anh chị nó thì ra chiều thích ý vì lần đầu tiên trong đời chúng mới có có một chuyến viễn hành trên chiếc máy bay khổng lồ. Những giờ bay dài dăng dẳng, những bữa ăn trên máy bay- 2 vợ chồng không nuốt nổi do bao nhiêu lo lắng trong lòng. Ngoại trừ bầy con, chúng thích lắm - cái gì cũng lạ- cái gì cũng ngon...

Mấy đứa con chúng tôi sinh ra trên nương khoai rẫy sắn và cát trắng mịt mùng thì làm sao chúng không thích được. Phi cơ VN sẽ đổi máy bay của hảng United Airlines của Mỹ tại phi trường Gimpo-Seoul, Đại hàn. Ra khỏi chiếc máy bay Boeing 767- loại mới- của Air Vietnam, xe buýt Hàn quốc đưa chúng tôi một đoạn ngắn chạy nắp theo phi trường tới khu đợi của phi cảng. Bươn bả theo đoàn H.O. con trai thứ ba vuột khỏi tay tôi hồi nào không hay - ngang cầu thang lên tôi mới hốt hoảng chạy lui tìm nó. Thật hú hồn! tôi thấy nó vẫn đứng yên một chỗ không kêu khóc gì - nó như đợi ba nó đi đâu thôi chứ không có ý niệm lạc. Từ chuyện suýt lạc đứa trai thứ ba này tôi rất 'dị ứng' những túi ny- lon tay đùm tay xách ,chỉ làm vướng tay gây hại.

Tại phi cảng Gimpo (Kimpo) - Seoul, IOM cũng phát 7 phần ăn cho cả nhà chúng tôi trong 6 tiếng đợi đổi tàu bay. Nhưng vì không hạp mùi vị thức ăn Hàn quốc chúng tôi mới kêu mấy người đàn bà Hàn lao công gần đó và cho họ. Mấy người đàn bà này mừng rỡ nói ríu rít tôi đoán là họ muốn cám ơn .
Kimpo Airport , west of Seoul

Lần đầu tiên ra khỏi quê hương mọi thứ đều tân tiến, đều khác lạ . Phòng vệ sinh nước tự động chảy và đóng lại, mọi thứ đều sạch sẽ tinh khôi .
Cầu thang tự động, nhân viên an ninh nghiêm túc làm nhiệm vụ có mặt ở mọi ngỏ ngách.

Chặng bay thứ 2 tới Mỹ vượt Thái bình dưong là chặng dài nhất. Mười mấy tiếng bay hai vợ chồng cứ miên man suy nghĩ không tài nào chợp mắt được. Chiếc Boeing 747 của hãng United Airlines này, mới nhìn lần đầu tiên nhưng tôi chợt thấy nó không được mới lắm?

Tôi còn nhớ nhũng bà tiếp viên tuổi 'đã về chiều'- da đã nhăn nheo nhưng vẫn còn có việc là. Mấy bà coi bộ tử tế, họ đem cơm cho chúng tôi vì chúng tôi là người Việt!. Bà chiêu đãi viên lớn tuổi nhất thỉnh thoảng ngồi làm việc gần cuối máy bay với chiếc máy Fax hay máy gì đó liên lạc về đất liền. Đoạn băng giấy dài từ từ ló ra khỏi cái máy rối tròn xuống sàn máy bay.

BẾN BỜ TỰ DO 

Chiếc máy bay đã vào không phận nước Mỹ, nó bay thấp dần. Qua cửa sổ tôi thấy những đồi núi màu cỏ khô vàng cháy. Tháng Tám nước Mỹ đang giữa mùa hè. Máy bay đáp xuống phi trường San Francisco khoảng 1 giờ chiều. Tuy hai chuyến bay mất cả ngày trời, tới Mỹ  cũng trùng vào ngày 2/8/1995  do bay về hướng đông thì thời gian được lợi một ngày.

Cậu mợ chúng tôi đã tới SFO chờ từ lâu.

Tội cho út Miu làm gì có 'tả lót tân thời' như ở xứ Mỹ? dù mẹ Miu có thay nhưng những miếng vải đơn sơ không át được mùi khai làm mợ tôi kín đáo che mũi. Tới nhà cậu mợ tôi mất một tiếng. Cả gia đình được đãi ăn bữa phở bò đầu tiên tại xứ Mỹ. Tôi không quên được hình ảnh mấy đứa con được ông bà cho ăn những tô phở từ lúc sinh ra đến giờ chúng mới thấy cái tô nó 'lớn' đến thế kia? Bốn đứa con ăn phở sì sụp, đứa út còn bú mẹ, hai vợ chồng tôi chẳng muốn ăn gì, chỉ ham nói chuyện, kể lể đủ điều cũng đủ "no bụng".

tô phở đầu tiên nơi nhà cậu mợ Võ Bình chiều 2/8/1995

 lần đầu tiên chúng tôi mới thấy tô phở to như thế?

Mợ tôi chỉ làm việc được một tay, tay kia bị yếu nhưng làm việc rất siêng năng và chu toàn mọi thứ. Một sự so sánh đầu tiên tại xứ lạ quê người đó là chuyện 'trứng gà", thứ thực phẩm cao cấp cho đời sống nhà quê bên nhà, mới đây thôi, những thứ ưu tiên bán mua gạo, và trông chờ từng ngày qua từng con gà mái đẻ lại là thứ 'rẻ như bèo' ở xứ Mỹ này? đó là lời mợ tôi cười xoà và giải thích:

-Tưởng gì, chứ các cháu mà đòi 'ăn trứng gà" thì rẻ lắm, một tá chỉ mấy chục cents thôi các con ơi!

Hai trạng thái quá mừng cùng quá lo - phút vượt qua ranh giới bên này qua bên kia 'BỨC MÀN SẮT' làm hai vợ chồng tôi ngây ngây trong người.

cả gia đình đi chợ Ocean Market tại thành phố Milpitas lần đầu tiên khi qua xứ lạ

28 năm qua rồi khó diễn tả lại thứ cảm xúc kỳ lạ lần đầu tiênrời xa xứ sở khi ra đi với ba tiếng NGƯỜI TỴ NẠN (refugee). Có một lần trong dịp tụ họp với nhóm cựu tù tôi có dịp thấy lại Cơ quan IRC (International Refugee Commitee) nơi mà những người thiện nguyện VN từng giúp đỡ gia đình tôi điền những hồ sơ giấy tờ hay giúp đỡ một ít tài chánh ban đầu, lòng tôi chợt bồi hồi xúc động. Căn phòng IRC này nay đã đổi chủ từ lâu, không làm công việc tỵ nạn ngày xưa nữa. Tuy nhiên căn phòng và địa chỉ của nó đã gây cho một ấn tượng khó quên là sự giúp đỡ, những bàn tay nhân đạo trìu mến năm xưa như sống lại trong tôi. Hai mươi tám năm qua biết bao nhiêu thử thách nhưng vợ chồng tôi từ lòng biết ơn đã quyết tâm bảo vệ và khuyến khích năm đứa con cố công ăn học thành tài giúp đời và trả ơn nước Mỹ trả ơn xã hội và khỏi lòng phụ lòng những đồng hương qua trước đã có thiện tâm giúp đỡ.

số nhà đầu tiên của gia đình chúng tôi: 

1566 Adams Avenue TP Milpitas California 

*

Thời gian qua nhanh, biến thiên thời cuộc cho phép người VN về lại cố hương càng lúc càng nhiều . Và tâm lý người VN xa quê trở về cố quốc cũng biến đổi theo.

Khi cánh phi cơ nghiêng đảo một vòng trên bầu trời thành phố Sài Gòn, nói sao hết cảm giác nôn nao, xúc động của người trở lại quê hương lần đầu. Dần hồi ai cũng bình thường hẳn đi khi người VN hải ngoại đi đi -- về về, càng lúc càng nhiều.

Tôi làm sao quên được công ơn cậu tôi đã bảo trợ cho gia đình. Những ngày đầu lạ lẫm ở xứ người. Cậu tôi còn bảo trợ cho người cậu khác. Rồi tất cả hai người cùng giã từ cõi thế, ra đi về khung trời miên viễn, nơi không còn buồn lo hay bận bịu chuyện đời. Những "chuyến tàu hoàng hôn" tiếp tục chia xa để "khuất dần trong vùng quá khứ".

Nay nhìn lại những tấm ảnh ngày đầu qua Mỹ, những khuôn mặt bơ phờ, hốc hác của gia đình tôi ngày rời đất Việt, làm sao tâm tư khỏi dâng lên niềm nhung nhớ bâng khuâng? Tất cả đều trở thành kỷ niệm khó quên cho cả gia đình.

nơi gia đình tôi ra đi là một thôn nghèo có tên Sơn Mỹ (Hàm Tân)

Mỗi năm cứ ngày Hai tháng Tám, tôi thử nhớ lại cảm giác lần đầu tiên khi lìa xa Tổ Quốc. Thật khó nhớ lại cho đúng tâm trạng năm xưa do tâm lý con người biến đổi theo tuổi đời chồng chất khi cảnh sống quen dần một cách tiệm tiến. Đến lúc này những người định cư lâu ở Hoa Kỳ mỗi chuyến thăm lại quê hương lại nôn nóng trở về xứ Mỹ? Lạ thật ở đất nào lâu dù là quê hương mới chăng nữa con người VN hay sinh ra thứ tâm lý luyến lưu nơi vùng đất mình đang ở, sống, đóng góp mồ hôi công sức của mình và gia đình.

con gái út Đinh thị Lâm Thư đang mừng đón anh trai đi học lớp mẫu giáo về 

Riêng vợ chồng tôi cùng nhau chung tâm chung lòng một TÂM NGUYỆN là làm sao cho BẦY CON CHĂM HỌC?

***

Đúng vậy chỉ có con đường học vấn thôi. Từ hai bàn tay trắng khi đến xứ người chỉ trông vào tương lai của bầy con nhỏ. Tương lai hay không nằm ở sự thành công của những tâm hồn măng dại của chúng khi có được may mắn trong vòng tay rộng mở của nước Mỹ bao dung. Chấp nhận tất cả, dù nghèo hay thua thiệt hơn người ta nhưng không bỏ bê con cái.

Rồi thời gian thử thách tiếp tục qua mau. Hết những năm dắt con đi học lớp nhỏ, vợ tôi tay bế tay xách...Tôi bao lần hồi hộp chở con đi thi, đi phỏng vấn. Tôi nhớ làm sao những lần chở con đi lên phi trường tiễn con đi học phương xa, trong lòng cầu nguyện cho các con chóng thành tài..tất cả là một chuỗi thời gian đợi mong, cầu nguyện, khuyến khích, và vỗ về bầy con. VỢ chồng tôi làm sao quên được những lần nóng ruột hay reo vui đợi những cánh thư chấp nhận từ các trường đại học .. .

RỒI THỜI GIAN DẦN QUA...MỘT VÙNG ĐẤT HỨA CÙNG NHỮNG ƯƠM MƠ ĐANG ĐƠM HOA KẾT TRÁI 

GIA ĐÌNH TÔI CÁM ƠN VÒNG TAY BAO DUNG RỘNG MỞ CỦA ĐẤT NƯỚC HOA KỲ ĐÃ TRAO CHO NHÀ TÔI NHIỀU CƠ HỘI...

2011 con trai đầu Đinh Duy Trung tốt nghiệp Thạc Sĩ Computer Science @ San Jose State University

 2015- con trai thứ ba Đinh Trọng Viễn Dương tốt nghiệp  Thạc Sĩ Computer Science tại Stanford University 

2016 con trai thứ- Đinh Trọng Trữ Khang và con dâu Kathryn Đinh ra trường TS Y Khoa @ Harvard Medical School 

2017 con gái Đinh Lâm Ân tốt nghiệp TS Nha Khoa @ Roseman Medical School

2022 Cả Nhà đều Vui Mừng tự Hào với ÚT  MIU ra trường Tối Ư u  / Summa Cum Laude tại U.C. San Diego do Covid không có dự lễ Commencement cho Út được

Chỉ còn Út thôi, nhưng út cố gắng rứa là ba mẹ vui sướng rồi còn chi hơn út à 

6.8. 2023 cả nhà tại tiệm Gà Nhà Ta khu Little Saigon San Jose  Ăn Mừng  Miu Miu Ra Trường cũng là ngày sinh nhật Miu 7.8.2023

...

Từng đứa con chúng tôi...cho đến hôm nay gần ba thập niên xa quê, hai vợ chồng tôi nay có thể "thở phào" nhẹ nhõm. Nhiệm vụ qua hai mươi tám năm chúng tôi thường  cầu mong cho con cái nên người nơi quê hương Mới. Những thành tựu của năm đứa con là kết quả hạnh phúc nhất cho hai vợ chồng. Dù gọi là Quê hương mới hay vùng đất tạm dung và dù tiếng nào chăng nữa, thực chất đây là một quê hương của lớp trẻ VN từng nhận được bao ân nghĩa, bao dung và hôm nay phải biết cách đáp đền ân nghĩa. Đáp đền đó chính là sự vươn lên và cống hiến và cũng là tâm nguyện sâu nhất trong lòng chúng tôi.

Có thể là hôm nay hay một ngày mai rất gần Vào những buổi chiều tà khi những vạt nắng vàng còn sót lại trên sườn núi xa chúng tôi cùng hòa nhập vào hững ông bà già chậm rãi bách bộ vừa đi họ vừa trầm mặc nhớ về quê cũ. Phương xa diệu vợi, ngày xưa đầy ắp kỷ niệm một thời thanh xuân. Những bóng hình, những dáng người trong quá khứ tình yêu quê hương nay còn vương đọng trong tâm hồn già cỗi.

Đó là những cụ già gốc Việt, những người cha người mẹ đã xong nhiệm vụ hàng ngày vẫn cố gắng rảo bước, bóng họ nghiêng nghiêng đổ theo ánh chiều. Họ vẫn gắng đếm bước với thời gian./.

San Jose 2/8/2023

ĐHL