trời vào đông Quảng Trị, có thêm giọng hát của Lê Mậu Duân cũng người QT thì thích hợp chừng nào...
đông về lụt tới- mạ chẳng đủ áo ấm che thân
Thời nay có thể ít người còn nhớ hết cảm giác tê tái trong cơn lạnh đông về như xưa nữa.
Nhắc mùa đông lạnh chắc hẳn chúng ta còn nhớ mấy câu than van giá rét ngày đó :
- Lạnh chi mà lạnh dữ rứa!
- Lạnh thấm thía, lạnh trong xương lạnh ra!
-Đắp ba lớp mà hắn vẫn còn lạnh!
Hay tệ hơn:
-Lạnh cứng tay cứng chưn!
Một thời người Quảng Trị khó quên thứ cảm giác lạnh lẽo khi màn mưa quê hương vẫn dai dẳng ngày này qua ngày khác. Quảng Trị vào đông, một bầu trời cứ mãi một màu xám xịt, màn mưa tiếp nối giăng giăng...
Mùa đông tháng giá ập về. Ai bận bịu công chuyện mới ra đường. Ngày xưa hơn nữa, nhớ sao cái áo tơi, mưa tạt chiều nào vội che chiều đó. Áo tơi từng là "bạn chí cốt" của người dân quê, tức chằm bằng lá nón. Khách dưới làng lên vào nhà, vội dựng cái tơi ngoài hiên.
Nước nguồn về, lụt tới, nước tràn vào mảnh ruộng trước nhà, mạ bì bõm lội, nhưng thân người chẳng đủ áo ấm che thân.
Căn nhà miền trung phần nhiều "hở hang", trống trải nhiều nơi nên khó ngăn gió lành lùa. Người thành phố còn có mền bông, mền dạ lính nặng chịch. Chốn làng quê ít nói đến chuyện sắm mền. Lạnh thì nhớ đến than. Những gánh than ưu tiên dùng vào dịp tết khi người ta cần rim mứt, nhưng chuyện dùng than đốt cho mấy tháng lạnh mùa đông thì coi bộ mấy ai? Nhắc đến đây, người viết tưởng tượng đến hơi ấm từ lò than rực hồng. Ngày cận tết, mùi thơm mứt gừng xông ngát mũi. Thích thú làm sao, làn hơi ấm từ hai, ba lò than hồng lan tỏa khắp nhà. Mùi mứt và hơi ấm lò than, đó là mùi hương của đông về tết đến. Đã năm mươi năm như còn phảng phất quanh tôi ?
Đông về, chợ đò thưa thớt chẳng biết bán món chi họa chăng vài ba gánh cải cay hé bông vàng chóe hay mấy gánh kiệu lá dài xanh mướt. Trên chợ Tỉnh, phố xá chìm trong màn mưa. Mấy quán hàng, tiệm ăn ế khách. Miệt quê cảnh còn buồn hơn, ngoài bờ tre làng chỉ còn là một cánh đồng loáng nước, vài con nhạn lướt qua.
khoai măng
Cả bầu trời sang đông ẩn hiện trong màn mưa- mây xám ngắt. Miếng ăn hiếm hoi trong ngày đông lạnh. Rầm lúa quý giá bà con ít khi đụng đến. Khoai sắn phơi khô, giờ quý giá làm sao?
Vài con cá trời lạnh cũng chẳng bao giờ ngoi lên mặt nước, họa chăng mùa đầu mùa lụt còn đi cất rớ được vài mớ cá "lòng tong". Đông về là lúc người làm nông hết việc. Trên cái nền đất trong nhà, bộ ngựa cũ dành cho cụ nhà trên. Mấy cái giường tre ọp ẹp, tấm chiếu đơn sơ, hiếm khi thấy được cái mền giống người thành phố. Mẹ kể rằng, ngày đó người dưới quê còn đắp chiếu thay mền.
mang tơi đội nón
Thời nay khác xưa nhiều rồi. Xe cộ đầy đủ, vật chất các thứ dư thừa. Cách biệt thôn quê với thành thị chẳng còn khác xa. Từ cái ăn, chuyện ở cho đến thứ đắp trong mùa đông tháng giá, hôm nay xem chừng dễ có.
Từng đợt gió lạnh buốt thổi về. Rồi màn mưa kéo dài lê thê trên bầu trời xứ Quảng. Lớp tuổi về sau may mắn đầy đủ hơn trước. Do vậy, khó mà cảm nhận thật lòng ý nghĩa của câu “được mùa chớ phụ môn khoai" của ông bà chúng ta ngày trước. Ngày xưa, mẹ tằn tiện chắt chiu từng miếng cơm manh áo để phòng “tháng Bảy nước nhảy lên bờ", khi lụt về phủ ngập khắp nơi.
Sẽ có lúc nào đó chúng ta ngồi nhớ lại mùa đông lạnh lẽo của quê hương ngày trước. Giờ đây nơi chốn thị thành, có khi ta mong lạnh nhiều để có dịp bận vào những áo ấm đủ màu, đủ kiểu. Biết bao nhiêu áo ấm đẹp xinh, cất mãi, chẳng có cơ hội bận vào? Thành phố càng lúc càng nhiều loại xe. Có thể do vậy nên hình ảnh những đôi tình nhân cùng bận áo lạnh, sánh bước bên nhau xem chừng khá hiếm?
Giờ đây cuộc sống rõ ràng đã đầy đủ hơn xưa rất nhiều. Dù sao nhịp sống hiện tại người ta càng lúc càng trở nên bận bịu mọi thứ trên đời. Cơm áo gạo tiền là nhu cầu căn bản, ban sơ; nhưng khi đủ rồi ai ai cũng mong cầu hơn nữa. Đó là nhiều tiện nghi trong cuộc sống hiện đại. Đếm không hết bao thứ sang hơn, xa xỉ hơn, ngon hơn lạ miệng hơn... Thế mà lạ quá lòng người đa phần chẳng bao giờ thấy đủ?
Tâm lý lạ lùng con người vẫn vậy. Đó là cái não trạng của nhân thế không riêng gì quê hương dất nước chúng ta. Trong chừng mực nào đó của người viết, nói đúng ra trong ý tưởng chân thành của tác giả tin rằng sẽ có một lúc nào đó, những lúc tâm tư ta trầm lắng, chợt "thèm" cái cảm giác rét mướt ĐÔNG XƯA. Một thuở hàn vi và mộc mạc đơn sơ, một ngày xưa còn bé trong cơn lạnh đông về nhưng quanh ta đầy ăm ắp bao ấm áp cùng hình ảnh gia đình những người thân thương nhớ nay đã về với trời miên viễn.
Bao năm tháng qua đi, dù bầu trời quê hương vẫn phần phật mưa bay gió rét giăng màn nhưng con người hiện tại đã mất đi thứ cảm xúc ngày trước. Đó là cảm xúc chỉ có những người thuộc lớp tuổi về chiều mới ghi lại được và giữ mãi trong một góc khuất nào đó của hoài niệm xa xôi ./.
ĐHL edition 15/2/2025
No comments:
Post a Comment