DRONES TÍ HON - ÁC MỘNG CỦA CHIẾN TRANH TƯƠNG LAI

 DRONES  BẦY ĐÀN-  ÁC MỘNG CỦA CHIẾN TRANH

 

drone của Ukraine do Thổ nhĩ Kỳ sản xuất có tên BAYRAKAR TB2

    Chúng ta nhớ lại vào ngày 29 tháng 10, một hạm đội của Nga trên Hắc Hải gần Sevastopol đã bị tấn công bởi 16 DRONES–gồm  9 chiếc trên không và 7 chiếc dưới nước. Người ta cho là do Ukraine phóng đi để tiêu diệt chiến hạm Nga. Tuy không ai biết mức độ thiệt hại, nhưng video trên drone quay cho thấy các chiến hạm đó đã có một số bị drones Ukraine đánh trúng.  Nga đã trả đũa bằng nhiều hỏa tiễn và drones có tên là Shahed-136 do Iran chế tạo đánh vào cơ sở hạ tầng gồm hệ thống điện và nước trên khắp Ukraine. Cuộc chiến càng kéo dài càng có sự lâm trận của drones từ hai phía.

Các drones của Nga hình tam giác dùng cánh quạt bay thấp dễ tiêu diệt. Tuy Ukraine ước tính bắn hạ được 70% drones của Nga nhưng số còn lại cũng gây thiệt hại đáng kể cho Ukraine nhất là những quả sót kia làm hư hại lưới điện quốc gia làm Ukraine mất điện có lúc rất trầm trọng.

Từ lúc hạm đội Hắc Hải của Nga bị drones tấn công cho đến nay, phía Nga đã có tới 400 drones do Iran sản xuất. Mặc dù đó là con số nhỏ so với hàng nghìn hỏa tiễn tốn kém từ Nga bắn đi oanh tạc Ukraine nhưng việc đánh chặn từng nhóm drones của Nga bay thành chùm càng khó khăn hơn cho phòng không Ukraine. Drones chi phí quá rẻ, làm mau và số lượng của Nga làm từ Iran càng lúc càng nhiều. Điều đáng chú ý là phòng không Ukraine có nguy cơ cạn kiệt hỏa tiễn phòng không bắn hạ drones.

Phó thủ tướng Ukraine là Mykhailo Fedorov vào tháng 11/ 2022 đã nhìn ra vấn đề khi ông cho rằng vai trò drones trong cuộc chiến tương lai sẽ giảm thiểu con người nhưng số lượng máy bay không người lái sẽ gia tăng cao.

Tương lai của cuộc chiến dùng drones từ hai phía như thế nào? Trong nhiều năm nay các chiến lược gia quân sự thế giới đã dự đoán sự xuất hiện ồ ạt các đoàn drones bay từng bầy, đó là những cỗ phi cơ tí hon như đồ chơi nhưng nó báo hiệu một thời đại chiến tranh ứng dụng Trí Thông Minh Nhân Tạo (AI) hơn là xô đẩy xác thân con người lâm trận. Đó là hàng bầy phi cơ robot bé nhỏ chỉ to hơn con chim sáo như thế chẳng khác gì là vô hình khi dàn rộng ra, nhưng những đám robot AI này có lệnh tụm lại sẽ tạo một CỤM MÂY HẮC ÁM đen xoáy bay đi như cơn lốc với tiếng rì rầm. AI sẽ điều khiển nó, đám mây chết chóc này sẽ di chuyển theo tín hiệu điện tử. Samuel Bendett- chuyên gia và cố vấn nghiên cứu chiến lược và khảo cứu về vũ khí Nga cho biết:

-Một bầy robot drones như vậy nó sẽ là một cơ chế thông minh, chẳng khác gì bầy côn trùng, bầy chim, đàn cá nhưng những drones này tự suy nghĩ liên lạc với các drones khác và chia sẻ thông tin của nó về vị trí của nó trong bầy đặc biệt khi thay đổi đội hình…

Các loại vũ khí cả hai phía triễn khai tại Ukraine vẫn còn lâu mới thành cơn ác mộng toàn diện. Hai phía sẽ sử dụng AI để điều khiển drones hoạt động riêng lẻ hay từng đàn chịu chung một trí tuệ tập thể. Việc này làm người ta nhớ tới vào năm 2015, trong cuốn sách của David Hambling có tựa là “Swarm Troopers” tạm dịch “Những Bầy Chiến Binh”

Giới thiệu trong cuốn sách này ông có ý tưởng rằng 

-Làm thế nào máy bay không người lái nhỏ như thế có thể chinh phục thế giới trong nay mai:

Máy bay không người lái chiến thuật như các loại drone sát thương Raven và Switchblade đã có tác động trên chiến trường Ukraine mà ta đã thấy. Ngay cả Hồi Giáo ISIS bây giờ cũng có drones phóng bằng tay. Chẳng còn bao lâu nữa, chiến tranh thế giới sẽ biến đổi do từng bầy drone nhỏ, rẻ tiền và có thể hoạt động cùng nhau như một thực thể duy nhất. Tất cả đến từ kỹ thuật từng cung ứng cho con người điện thoại thông minh, drones rẻ và nhiều nên vũ khí hiện tại không sức nào phá hết

 Trong Swarm Trooper David  cho hay các kỹ sư nhu liệu đã mô phỏng và lập trình drones với 3 hướng dẫn đơn giản: tách biệt hay giữ khoảng cách tối thiểu- sắp xếp và đi cùng hướng- giữ mức độ gắn kết cùng nhau. Như thế từng bầy drones sẽ hoạt động như một thực thể. Lúc đầu phân tán rộng ra do nó quá nhỏ nên radar không chú ý. Cho đến lúc gần mục tiêu mới hội tụ lại ngay lập tức vào phút giây cuối cùng. AI sẽ tự phối trí can thiệp điều khiển bầy drone này mà không cần sự can thiệp của con người từ hậu phương. AI sẽ điều phối lấy trong bầy về thay đổi hướng đi, vận tốc và độ cao, bay quanh các vùng được bảo vệ nghiêm ngặt và khi hứng chịu những tổn thất lớn AI vẫn điều khiển các drone còn lại để hoàn thành mục tiêu lập trình sẵn. AI không biết nản chí và quay đầu lại như con người.

Chuyên gia Samuel Bendett ca tụng cho phát triển drones là “chuyện mầu nhiệm” (chén thánh) đó là những gì mọi người đang hướng tới. Theo Samuel các quốc gia tiên tiến và lực lượng quân sự tiên tiến hy vọng sử dụng các công nghệ bầy đàn drone như thế. Và danh sách các nước phát triển drone càng lúc càng dài, đó là Hoa Kỳ,Israel,Trung Cộng, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và có lẽ là một số quốc gia khác như Ấn Độ và Hàn Quốc…

Các chương trình nghiên cứu drones tuy gọi là giữ bí mật, nhưng nhiều phân tích gia quân sự cho rằng chúng sẽ xuất hiện trong tương lai không xa nữa. MIT là Đại Học Công Nghệ Massachussettes  đã thiết lập một  đàn 103  drones siêu nhỏ. Một con drone này chỉ có sải cánh dài chưa đến một foot (30.48 cm) được Hoa Kỳ phóng thành công vào năm 2016. Đây là một dự án do Bộ Quốc phòng tài trợ. Các nhóm quay phim CBS đã khó quay được phim và máy ảnh tốc độ cao cũng khó chụp do các drone này bay quá nhanh.

Khi chúng ta cho rằng từng bầy drone có thể dễ dàng có hàng ngàn chiếc do giá thành quá thấp nếu như chúng ta so sánh giá trị của một F-35 hay một hỏa tiễn địa không thì rõ ràng các nước bất hảo hay các nhóm khủng bố sẽ nghiêng về chọn lựa drone hơn. Quân khủng bố hay các nước hung hãn sẽ dễ dàng có được các phương tiện như drone để tiến hành các cuộc chiến tranh, tấn công khủng bố, ám sát tàn khốc ở bất cứ đâu trên thế giới. Kể từ Chiến tranh Nam Bắc Triều Tiên, các lực lượng Hoa Kỳ đã có thòi gian kiểm soát bầu trời ở bất cứ nơi nào nước Mỹ tham chiến. Do giá tốn phí cho không lực không có nước nào sánh với Hoa Kỳ từ chi phí, kỹ thuật, kinh nghiệm cho tới quy mô đào tạo phi công. Giờ đây công nghệ drone, khi từng bầy đàn drone xuất hiện với giá thành hạ chính đây là thời điểm thống trị bầu trời của Hoa Kỳ bắt đầu bị đe dọa.

Các nhà nghiên cứu, giới viết tiểu thuyết viện tưởng họ ngồi mô phỏng và tưởng tượng về hình ảnh một ĐÀN DRONE hoàn hảo. Kim Stanley Robinson một tác giả viễn tưởng từng viết trong cuốn The Minister of The Future là một cuốn tiểu thuyết về tương lai gần, về hậu quả của hành tinh chúng ta nóng lên cùng cách loài người thực hiện để giảm thiểu hâm nóng địa cầu. Trong đó có đoạn tác giả tưởng tượng về một đàn máy bay không người lái hoàn hảo,…

-Chúng mạnh hơn bom nguyên tử, theo nghĩa rất đặc biệt: bạn có thể sử dụng chúng. Chúng không thể bị chặn lại... Chúng nhỏ quá và được phóng từ các bệ phóng cơ động. Drone này bay đến từ mọi hướng trong trận tấn công phối hợp. Cuối cùng chúng chỉ có nhiệm vụ là TẬP TRUNG VÀO MỤC TIÊU TRONG VÀI GIÂY CUỐI CỦA CHUYẾN BAY …

Tác giả Robinson tưởng tượng và hình dung bầy drones đưa chúng ta đến kỷ nguyên chiến tranh giữa các đội quân robot chiến đấu với nhau,  mặc dù ngày nay Putin đang sử dụng các nhóm máy bay không người lái để tấn công giết chóc các mục tiêu dân sự Ukraine.

Harpy Drone của Do Thái 

• Length: 2.7 m (8 ft 10 in)
• Wingspan: 2.1 m (6 ft 11 in)
• Gross weight: 135 kg (298 lb)
• Powerplant: 1 × UEL AR731 Wankel rotary engine, 28 kW (38 h
• (WIKIPEDIA)

    Trí thông minh nhân tạo - AI- đã được ứng dụng bằng cách kết hợp với kỹ thuật drone — chẳng hạn như máy bay không người lái Harpy của Israel, bay lượn trên không và lập trình (programing) sau khi thu thập thông tin rồi mới tiêu diệt mục tiêu. Mặc dù sức công phá của drone không thấm vào đâu khi so với sức mạnh hủy diệt của bom hạt nhân trong Thế Chiến hay cuộc chiến toàn diện nhưng một bầy drone sẽ được sử dụng trong chiến tranh quy ước do nó không phải là vũ khí thảm khốc tiêu diệt toàn bộ nhân loại mà drones chỉ nhắm mục tiêu nhất định.

 Nhà văn viễn tưởng  Robinson cho rằng bầy drone như thế mới hữu dụng. Tuy sức công phá của drone ít nó lại rẻ tiền là không đáng kể gì khi ta so với bom và hỏa tiễn quy ước thông thường, nhưng drone tấn công mục tiêu chính xác hơn nhiều. Dùng drone một là đủ để giết một người như đối thủ mong muốn. Mục tiêu quá chính xác thậm chí chỉ dùng để phá một cơ phận nào đó trên một chiến hạm phòng thủ hiện đại. Chúng ta có thể thí dụ một drone hay bầy drone sau khi phá hoại một hàng không mẫu hạm như làm hư hại cơ phận cảm biến radar nào đó khiến chiếc mẫu hạm đó trở thành “mồi ngon” cho hỏa tiễn lớn hơn dễ dàng bay tới.

Sự xuất hiện của bầy đàn drones sẽ mở ra một kỷ nguyên mới về CHIẾN TRANH VỀ AI (trí thông minh nhân tạo) do nó quyết định nhanh hơn quyết định và phản ứng của con người

Như Kai-Fu Lee Khoa học gia Vi Tính của Đài Loan đã viết trên tạp chí The Atlantic vào năm 2022, “Sức mạnh của vũ khí tự động chủ yếu đến từ tốc độ và độ chính xác đạt được khi không có con người điều khiển. Như thế không có quốc gia nào muốn thất bại hay nhượng bộ trong cuộc chạy đua vũ trang…”. Và một khi một đàn drone đang bay, nếu chúng ta muốn HẠ GỤC TỪNG CHIẾC SẼ  đòi hỏi tốc độ và độ chính xác của tia laser được dẫn đường bởi một siêu máy tính. Cuộc chiến toàn diện với AI như thế đã trở thành một chủ đề trong khoa học viễn tưởng từ lâu những điều từng mô tả trong phim khoa học viễn tưởng Kẻ Hủy Diệt (The Terminator).

Ukraine đã  thử nghiệm trên chiến trường hệ thống phòng thủ gọi là  SkyWiper do quốc gia Litva thiết kế nhằm ngăn cản các drone đang bay bằng cách gây nhiễu không cho chúng liên lạc với nhau. Theo tờ The New York Times, bộ QP Litva đã cử 50 chuyên viên tới Ukraine sau khi nước này bị Nga xâm lược và coi Ukraine là “một trong những ưu tiên hàng đầu”.

Nhưng quân Ukraine hiện nay phải dùng súng liên thanh để tiêu diệt drone Shahed của Iran. Nhờ vào tiếng kêu cánh quạt chong chóng của Shahed quá lớn dễ dàng cảnh báo cho lực lượng Ukraine dưới mặt đất kịp bắn lên. Tuy nhiên, Ukraine hiện đang dùng chiến đấu cơ và hỏa tiễn để bắn drone thì quả là một việc quá sức hao phí  không cân xứng do drone của Iran quá rẻ!?

 Quốc hội Hoa kỳ đã chỉ đạo Ngũ Giác Đài phát triển một lực lượng đối phó chống lại với hệ thống drone siêu nhỏ có tên là ( Unmanned Aircraft System-UAS) cùng ngân sách chi ra gần 750 triệu đô la. Giám đốc v mới được thành lập, Thiếu tướng quân đội Sean Gainey là tân giám đốc cho rằng khi Ukraine phụ thuộc vào máy bay không người lái đã làm cho sứ mệnh của ông càng cấp bách

                    vũ khí laser của lục quân Mỹ

Riêng về Quân đội Hoa Kỳ, họ đang thử nghiệm một phương án chống bầy đàn drone trong cuộc chiến tương lai bằng các luồng không khí khổng lồ mạnh bạo, hay dùng xung điện từ để chống lại từng bầy drone bay tới. Vũ khí Laser năng lượng cao của Hải quân Hoa Kỳ và những hệ thống đang được phát triển bởi các nhà thầu quốc phòng lớn—Raytheon, Lockheed Martin —cũng sử dụng AI để nhắm mục tiêu rất nhanh cùng tiêu diệt từng chiếc drone đang lao tới. AI và Laser đủ khả năng để vô hiệu hóa cả một bầy drone. Vũ khí laser sẽ hữu ích trên biển hay trên một chiến trường rộng lớn dễ  hơn các thành phố do lưu thông hàng không qua các thành phố lớn quá bận rộn, phức tạp làm khó khăn cho việc xác định chính xác drone nhỏ bé đang xâm nhập và không được gây nguy hại cho mục tiêu bay dân sự khác  quả là điều khó khăn

                                                          vũ khí laser của Hải Quân Hoa Kỳ 

Một cách chống lại bầy đàn drone là hack vào bộ não AI của bầy đàn này. Người ta (Do thái) đã hack vào software hướng dẫn bầy drone nhỏ và chuyển hướng nó đi lệch về phía vô hại. Software chỉ là mã và code mà mã code thì có thể bị HACK. Lạ thay trong các tiểu thuyết khoa học viễn tưởng đã nói điều này rồi.

 Các điều vừa trình bày trên cho thế giới biết trước một công nghệ chiến tranh rẻ tiền nhưng lại đắc dụng và hiện nay có thể là ác mộng các cuộc đối đầu của nhân loại. Sự phát triển của TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO khi ứng dụng cho kỹ nghệ robot quân sự biết bay như các thế hệ drone hiện nay quả là mối ưu tư hàng đầu cho các quốc gia trên thế giới.  Chiến tranh drone sẽ trở thành phổ biến hơn thay vì Chiến Tranh Hạt nhân là cuộc chiến toàn diện cho nhân loại nhưng CUỘC CHIẾN HẠT NHÂN chỉ có MỘT LẦN THÌ SỰ TỒN TẠI CON NGƯỜI CÓ THỂ CÁO CHUNG.

Nhưng vượt lên tất cả, con người vẫn quyết định được và sự quyết định của con người vẫn nằm trên thông minh nhân tạo AI hay bất cứ  drone nào.lên Chúng ta trước sau gì cũng nên đồng quan niệm rằng bất kỳ công nghệ nào xuất hiện hiện nay hay trong tương lai việc sử dụng nó là thảm họa hay tốt đẹp đều do chúng ta quyết định lấy số mạng chúng ta mà thôi./.

 

ĐINH HOA LƯ 

24/2/2023

PHI CƠ TRINH SÁT CHIẾN LƯỢC U- 2 ĐÃ BAY VẦN VŨ TRÊN NÓC KHINH KHÍ CẦU DO THÁM BẮC KINH "TỪ KHUYA"

 

hình ảnh selfie từ pilot của U-2 đã cho thấy bóng của chiếc U-2  in trên nóc chiếc khinh khí cầu do thám của Trung Cộng

 

U 2 ĐÃ BÁM THEO CAO ĐỘ KHINH KHÍ CẦU DO THÁM CỦA BẮC KINH "TỪ KHUYA"

 

Sự thật tiết lộ về hình ảnh chụp từ máy bay do thám U-2S Dragon Lady của Không quân Hoa Kỳ về khinh khí cầu do thám Trung Quốc bay qua không phận Hoa Kỳ và Canada hồi đầu tháng này đã xuất hiện và cho biết rằng Hoa Kỳ đã bám theo chiếc khinh khí cầu đó từ đầu. Theo The WarZone  đầu tiên cho hay, ít nhất hai chiếc U-2 đã bay trên cả cao độ của khinh khí cầu và U 2 đã được sử dụng để theo dõi chuyến bay của khinh khí cầu và thu thập thông tin về chiếc khinh khí cầu đó trước khi nó bị bắn hạ ngoài khơi bờ biển South Carolina.

Chris Pocock là một thông tín viên hàng không kỳ cựu, tác giả và chuyên gia về U-2 đã đăng bức ảnh lên Internet hôm nay tại trang web Dragon Lady Today. Bức hình được chụp từ buồng lái của Dragon Lady trước khi nó bị F-22 bắn hạ.

Cựu Trung tá Không quân Hoa Kỳ Jon “Huggy” Huggins, bên phải, và cựu Đại tá Dean “Gucci” Neeley , phi công huấn luyện U-2 Dragon Lady của Phi đội Trinh sát số 1, chuẩn bị đưa một  U-2 ra phi đạo 26 tháng 3, 2021, tại Căn cứ Không quân Beale tiểu bang California. Chỉ có khoảng 16 phi công mới tham gia chương trình U-2 mỗi năm. (Ảnh của Phi công hạng nhất Luis A. Ruiz-Vazquez)

***

    Hình ảnh cũng cung cấp một cái nhìn hoàn toàn mới về chính khinh khí cầu, bao gồm góc nhìn trên cao cùng sức mang lơ lửng bên dưới. Các giới chức Hoa Kỳ ước tính quả bóng bay có đường kính khoảng 200 feet và trọng tải có thể nặng trên hai nghìn pound.

Chứng minh về bức hình chúng ta thấy viên phi công U-2 gồm một gương chiếu hậu  ở bên trái và chiếc mũ bảo hiểm chuyên dụng đi cùng với bộ đồ áp lực giống như bộ đồ vũ trụ mà các phi công U-2 mặc do U-2 bay ở độ cao của tầng Bình Lưu 21 km nơi đây không còn hay rất ít không khí.

     Hình ảnh độ phân giải cao từ các chuyến bay của U-2 cho Hoa Kỳ biết khinh khí cầu tầm cao có khả năng tiến hành các hoạt động thu thập tín hiệu tình báo,” đó là theo lời một viên chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cho biết thế. Còn theo Tạp chí Lực lượng Hàng không & Vũ trụ thì những hình ảnh do máy ảnh cầm tay chụp từ U-2 với góc nhìn độc đáo có thể rất quan trọng để đánh giá khả năng của khinh khí cầu do thám.

    Thêm vào đó, máy ảnh quang điện mạnh cùng hệ thống hình ảnh từ radar từ U-2 cũng góp phần vào truy cứu chiếc khinh khí cầu. Chúng ta cũng không quên U-2 có một bộ tác chiến điện tử mạnh có khả năng gây nhiễu bất kỳ liên lạc hoặc liên kết dữ liệu nào trên khinh khí cầu gửi về cho Bắc Kinh.

    Thông tin chi tiết hơn về khinh khí cầu do thám Trung Cộng, khả năng của nó ra sao và phản ứng của chính phủ Hoa Kỳ đối với nó có thể sẽ xuất hiện trong ngày mai. Cần nhất là công việc thu hồi phần lớn những mảnh vỡ của khinh khí cầu ngoài khơi bờ biển Nam Carolina có kết quả. Việc thu hồi xác khinh khí cầu do thám kết thúc vào ngày 16 tháng 2. 2023.

 theo NORAD và Bộ Tư lệnh Phương Bắc Hoa Kỳ (NORTHCOM) cho thông cáo:

    "Các chứng cớ do Hải quân Hoa Kỳ thu lượm đã bàn giao cho Bộ Tư lệnh Miền Bắc Hoa Kỳ. Xác nhận đã định vị thành công và thu hồi các mảnh vỡ từ khinh khí cầu do thám tầm cao của chính phủ CHND Trung Hoa bị bắn rơi vào ngày 4 tháng 2 năm 2023. Thông cáo còn cho hay mảnh vỡ cuối cùng là được chuyển đến Phòng thí nghiệm của Cục Điều tra Liên bang FBI tại tiểu bang Virginia để khai thác phản gián…

    Đây không là thuyết âm mưu hầu vu khống Bắc Kinh nhưng người dân Mỹ phải tin rằng chương trình khinh khí cầu do thám tầm cao của Trung Cộng là có thật. Nhờ các điều lợi từ khí nhẹ và ứng dụng khinh khí cầu vào thực tế quân sự giúp cho tình báo, do thám và trinh sát (ISR) là điều mà Trung Cộng và nhiều quốc gia đang ứng dụng. Thực tế đó, điều mà The War Zone từng cảnh báo và thu hút sự chú ý bao lâu nay sẽ không biến mất mà còn được tiếp tục chú ý.

    Trong khi dư luận Hoa kỳ vẫn còn nhiều câu hỏi về khinh khí cầu do thám Trung Cộng và nhiệm vụ của nó là gì, tập thể máy bay trinh sát chiến lược U-2 Dragon Lady rõ ràng có chụp được một số bức ảnh selfie độc đáo. Và chỉ có phi công U-2 bay từ  độ cao chiến lược trên 20 km mới có khả năng bay vòng vòng trên đầu chiếc khí cầu do thám kia  mới chụp được mà thôi

Phía Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho đến sáng hôm nay 22/2/2023 mới công bố vấn đề này.

Theo Bộ QP Mỹ thì  bức ảnh selfie được chụp  từ buồng lái của một chiếc phi cơ do thám U-2. Thời điểm phi công bay phía trên khinh khí cầu do thám đó  cho thấy bóng của máy bay trên bề mặt của khinh khí cầu kia./.

Đinh hoa Lư tổng hợp 

22/2/2023

Nguồn tham khảo

U-2 Pilot's Selfie Flying Alongside Chinese Spy Balloon Leaks (msn.com)

Pentagon releases photo of Chinese spy balloon in air | CNN Politics

CHIẾN ƯNG F-16 (F-16 Fighting Falcon) TẠI SAO CẦN THIẾT CHO UKRAINE

  tin giờ chót 

Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte ngày 22-12 đã thông báo về việc nước này chuẩn bị giao tiêm kích   18 F-16 cho Ukraine, nhằm hỗ trợ Kiev trong cuộc xung đột với Nga. Trong khi Ukraine tuyên bố hạ 3 tiêm kích Su-34 của Nga.

Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tham quan các tiêm kích F-16 ở Eindhoven, Hà Lan hồi tháng 8-2023 - Ảnh: MOSCOW TIMES

                    F-16  FIGHTING  FALCON

Nhiệm vụ

F-16 CHIẾN ƯNG (F-16 Fighting Falcon) là  chiến đấu cơ đa năng, do CÔng Ty Lockheed Martin Corp chế tạo. CHIẾN ƯNG F-16 nhỏ gọn, thực hiện nhiềuchức năng. Nó có khả năng cơ động cao và từng chứng minh trong chiến đấu không đối không và tấn công không đối đất. Nó cung cấp một hệ thống vũ khí hiệu suất cao, chi phí tương đối thấp cho Hoa Kỳ và các quốc gia đồng minh.

ĐẶC ĐIỂM

Chiến Ưng F-16 có khả năng cơ động cao và bán kính chiến đấu của nó hơn hẳn mọi chiến đấu cơ thế hệ 4. Nó có thể bay lên không chiến, ở lại và chiến đấu cùng quay trở lại một thời gian lâu hơn các chiến đấu cơ khác. F-16 trong vai trò không đối không nó có thể bay hơn 860 km, vận hành vũ khí với độ chính xác cao, biết tự bảo vệ trước đe dọa của phi cơ địch rồi quay lại nơi xuất phát. Chiến ưng F-16 có thể xác định vị trí mục tiêu trong mọi thời tiết phát hiện ra chiến đấu cơ bay dưới thấp. Khá năng hoạt động của F-16 dù thời tiết xấu nó cũng có thể ném bom được dù  không nhìn thấy được mục tiêu.

TÍNH NĂNG CỦA F-16

Lực đẩy: F-16C/D, 27.000 pounds

Sải cánh: 32 feet, 8 inch (9,8 mét)

Chiều dài: 49 feet, 5 inch (14,8 mét)

Chiều cao: 16 feet (4,8 mét)

Trọng lượng: 19.700 pound không nhiên liệu (8.936 kg)

Trọng lượng cất cánh tối đa: 37.500 pound (16.875 kg)

Dung tích nhiên liệu: 7.000 pound bên trong (3.175 kilôgam); công suất điển hình, 12.000 pound với hai thùng chứa bên ngoài (5443 kg)

Trọng Tải: hai quả bom 2.000 pound, hai hỏa tiễn Sidewinder M-9x, hai  hỏa tiễn AIM-120 và hai thùng nhiên liệu bên ngoài 2400 pound

Tốc độ: 1.500 dặm/giờ (Mach 2 ở cao độ)

Phạm vi hoạt động: hơn 2.002 dặm

Cao độ tối đa(ceiling): trên 50.000 feet (15 000 mét)

Súng: 1 pháo M-61A1 20mm với 500 viên đạn; các trạm bên ngoài có thể mang tới sáu tên lửa không đối không, các loại đạn không đối không và không đối đất thông thường và các thiết bị đối phó điện tử

Phi hành đoàn: F-16C, 1 pilot đối với F-16D, 1 hoặc 2

Đơn giá: F-16A/B , 14,6 triệu USD ; F-16C/D, $18,8 triệu thời giá trước năm 1998

Hiện Hoa Kỳ và nhất là sau chuyến đi bất ngờ của TT Joe Biden viếng Kiev đánh dấu một năm Nga xâm lăng Ukraine, người ta đang hi vọng ngoài các loại xe tăng đặc biệt, F-16 sẽ được giao cho Kiev với một vài điều kiện nào đó.

    Tại Ba Lan vào hôm 21/2/2023 TT Biden đã tuyên bố hùng hồn rằng: Putin chớ lầm chúng tôi đang bỏ cuộc và chuẩn bị cuốn gói rút lui,..Ông xác định rằng Ukraine không thể là một “chiến thắng vinh quang” cho Nga được mà Ukraine sẽ chiến thắng.

    Với một niềm tin sắt đá rằng lực lượng xâm lăng Nga sẽ hoàn toàn thất bại trước sức đoàn kết của NATO và Tây Phương Ông Biden hứa trước là sẽ “tham dự hội nghị THƯỢNG ĐỈNH NATO VÀO NĂM 2024.

    Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham, khi ông tham dự hội nghị an ninh Munich, cho biết ông tin "một quyết định sắp xảy ra ở đây khi chúng tôi quay trở lại Washington rằng chính quyền sẽ bắt đầu đào tạo phi công Ukraine về F-16".

một chiếc F-16 đang được tiếp nhiên liệu trên không 

    Báo Politico tin rằng các nhà lập pháp hai đảng CH và DC sẽ cổ động TT Joe Biden cho phép gửi F-16 cho Ukraine do có được F-16 chúng mới chiến thắng trong việc kiểm soát không phận trong năm chiến đấu thứ 2 sắp tới. Các nhà lập pháp DC như Jared Golden cho hay việc cung cấp F-16 quá cần thiết để giúp Ukraine bảo vệ không phận và trước cuộc tấn công mới chắc chắn phải xảy ra của Putin.

“Chiến Ưng  F-16 hoặc chiến đấu cơ thế hệ thứ tư sẽ cung cấp cho Ukraine một khả năng cơ động cao trên không để bắn tan được các drones của Nga hay giành được ưu thế vượt trội lúc không chiến. Ngoài ra, F-16 còn  bảo vệ lực lượng diện địa của Ukraine khi họ giao chiến với quân Nga trên bộ..."

PHI CÔNG UKRAINE CẦN  ĐƯỢC HUẤN LUYỆN 

F-16 – đây là một hệ thống rất phức tạp là chiến đấu cơ của Tây Phương trong lúc không quân Ukraine chuyên lái chiến đấu cơ của Liên xô. Như vậy các phi công Ukraine cần phải được huấn luyện các đời chiến đấu cơ của Mỹ. Theo Yurii Ihnat phát ngôn nhân của BỘ TƯ Lệnh Không Quân Ukraine ông cho rằng cần vài tuần tới vài tháng để huấn luyện và tùy thuộc vào kinh nghiệm của phi công Ukraine.

một phi đội F-16 Fighting Falcon tại Ba Lan 

    Tuy nhiên ngay Ba Lan nước từng dùng nhiều chiến đấu cơ Liên xô cũ nhưng nay đã có  F-16. Điều này đồng nghĩa là phi công Ukraine sẽ được huấn luyện tại Ba Lan một nước bạn sát nách với mình. Người ta tin như thế.  Ba Lan là nước bạn hết lòng giúp đỡ cưu mang hàng triệu người tị nạn Ukraine  khi Putin mở màn xâm lăng Ukraine. Trong tuyên bố hôm 21/2/2023 sau bài diễn văn của TT Biden tại Varsava, TT Ba Lan nói

 CÁM ƠN CHỦ NGHĨA ANH HÙNG CỦA UKRAINE CÙNG SỰ YỂM TRỢ CỦA ĐỒNG MINH,- KIEV SẼ KHÔNG BAO GIỜ SỤP ĐỔ

Chúng ta tin rằng có nhiều nước NATO đang vận hành F-16, bao gồm cả nước bạn Ba Lan của Ukraine. Điều này có nghĩa là các vấn đề nghiêm trọng sâu sắc có thể được giải quyết ở nước ngoài sát cạnh Ukraine.

Trong khi các chiến xa tối tân của Hoa Kỳ và Đức đang được quân viện vào Ukraine. Cuộc chiến mới vào năm thứ Hai tại chiến trường Ukraine sẽ trở nên khốc liệt một mất một còn.

Chuyến công du của TT Joe Biden đánh dấu 1 năm Putin xâm lăng Ukraine chắc chắn không phải như Putin tuyên truyền là “một MÀN TRÌNH DIỄN”  mà là một chuyến đi của sự đoan quyết CHÍNH NGHĨA THẮNG HUNG TÀN nước Mỹ đang nhận lấy trách nhiệm LÃNH  ĐẠO THẾ GIỚI TỰ DO CHỐNG LỰC LƯỢNG XÂM  LĂNG TÀ ĐẠO như Nga Tàu và các phường thảo khấu khác…

Một ngày không xa khi thế giới chứng kiến những cánh CHIẾN ƯNG F-16 BAY GẦM RÚ BẢO VỆ VÙNG TRỜI UKRAINE ắt hẳn chúng ta sẽ không còn ngạc nhiên nhiều nữa./.

ĐHL

22.2.2023 San Jose 

BIỂN ĐÔNG MỚI LÀ CUỘC CHIẾN TRỌNG TÂM CỦA HOA KỲ

Bài dịch từ nguyên gốc

Why the USA May go to War in the South China Sea

by Ian Ralby, UK

Hoa Kỳ đã sửa soạn cho cuộc chiến Biển Đông trước thời TT Donald Trump. Do tình hình thế giới đang càng ngày càng lộ rõ ý đồ của Trung Cộng. Bài này tuy TS Ian Ralby viết 6 năm trước hiện nay càng lúc càng  CHỨNG MINH LÀ HIỆN THỰC. 

Dr. Ian Ralby tốt nghiệp BA về Ngôn Ngữ Học cùng MA về Khoa Thông Tin Đa Văn Hóa tại đại học Maryland ,Tiến Sĩ Luật Khoa tại William & Mary Law School, TS về Bang Giao Quốc Tế và TS Khoa Chính Trị cùng bang Giao Quốc Tế tại đại học Cambridge Anh quốc

bản dịch của Đinh hoa Lư 

·         trong bài dịch này người dịch dùng từ Biển Đông thay cho Biển Nam Trung Hoa và Trung Cộng thay cho Trung Hoa

=========================================== 

    "Dù chúng ta  nghĩ cách nào chăng nữa, quyền lợi của Hoa kỳ phải nằm trên chuyện Ukraine hay sự trổi dậy của Nhà Nước Hồi Giáo ISIS tại Trung Đông..."(TS Ian Ralby)

***

(dấu mũi tên đỏ) vị trí của Hàng Không Mẫu hạm Nitmiz diễn tập cùng hàng Không Đổ bộ Makin Island ARG tại Biển Đông vào ngày 13/2/2023 

  

    Càng lúc Trung Cộng càng ra sức diễn tập quân sự hòng ngăn cản sự di chuyển các tàu chiến Hoa kỳ cùng phi cơ chiến đấu vượt qua các lằn ranh mà Trung Cộng hoạch định trước . Sự ngăn cản này càng lúc càng chẳng còn gì là bí mật về mối tranh cãi và đối đầu tại Biển Đông; và rõ ràng chúng ta hiểu vấn đề xung khắc này không phải chuyện thông qua trưc giác đơn thuần để hiều về quyền lợi của Hoa kỳ tại đây.  Hiện nay thiên hạ đang đặt trọng tâm chú ý vào sự tranh chấp giữa các quốc gia liên quan gồm Trung Cộng, Việt Nam, Đài Loan, Brunei, Phi cùng Mã Lai về hiện trạng các quần đảo. Nỗ lực càng lúc càng tăng giữa các quốc gia kể trên càng làm sự căng thẳng vụt lên cao, bạo động ranh giới và suýt va chạm giữa các chiến hạm thời gian gần đây không còn giấu diếm sự thù địch . Căn cứ theo tin của BBC ngày 15/10/2014 thì Hoa kỳ đã diễn tập cho tình huống chiến tranh xảy ra với Trung Cộng khi tình hình nóng lên cao độ. Tất cả nói chung không nằm ngoài 1 sự thật về đe dọa do đụng chạm từ các vấn đề rắc rối do tranh chấp từ quyền đánh cá, khai thác dầu mỏ và làm chủ các tuyến đường biển. Chúng ta hiểu rằng, các giá trị về kinh tế mà các quốc gia đang tuyên bố chủ quyền và tranh đấu  sẵn sàng đưa đến đối đầu quân sự, nhất là vài nước đang lồng vào tự hào, cảm tính dân tộc cùng chứng cớ lịch sử để có lợi cho họ. 

cuộc diễn tập quân sự của Hải Quân Mỹ tại Biển Đông (18.2.2023) cùng lúc này Hải Quân Trung Cộng loan tin cùng diễn tập tuy không có hình ảnh  đang gây lo ngại sự đụng độ hải quân Mỹ-Trung tại vùng biển tranh chấp này

   Chúng ta lại hỏi tại sao Hoa Kỳ đang bận rộn về các vấn đề Đông Âu cùng Trung Đông hiện nay lại càng lúc càng có dấu hiệu nghiêng về cuộc chiến ở vùng biển của một quốc gia có liên hệ nhiều về nguồn lợi kinh tế cùng quân sự ? Câu trả lời đích đáng nhất nó liên quan đến tầm hiểu biết cùng biện hộ giải thích quá khác nhau, cùng một điều tối quan trọng trong tất cả các sự khác biệt là các bên chẳng cần chú ý tới điều này. Trong lúc người ta cần hiểu biết về luật hàng hải quốc tế, các điều khoản này lại chẳng ai cần hiểu rõ trong tình huống đối đầu đang âm ỉ gia tăng. Chuyện đơn giản, khi Trung Cộng làm chủ được càng vùng tranh chấp, thì các đường tuyến hải hành của Mỹ sẽ bị khóa, cùng lúc các tuyến bay của phi cơ Mỹ đa số sẽ bị giới hạn tại Biển Đông

   Ngoài ra còn một vài lý do rất rõ, tại sao Hoa Kỳ không muốn Trung Cộng thành công khi đối đầu về lãnh thổ vùng này. Quyền làm chủ Biển Đông 'không thể chối cãi' mà Trung Cộng tuyên bố, đã trở thành vấn đề nghị sự cho nội các từ thời cựu TT Barack Obama trong chiến lược "Xoay Trục Về Lại Á Châu". Còn có thêm sự quan tâm của Hoa Kỳ khi Trung Cộng chủ trương bành trướng tại vùng biển này, khai thác tận dụng tất cả tiềm năng hải sản cùng khoáng sản tại vùng biển này. Hoa Kỳ từng chú trọng hay đặt nặng vấn đề GIẢI QUYẾT ĐỐI ĐẦU hơn để xảy ra chiến tranh. Tuy nhiên, lý thuyết hay chủ trương trên giờ đây lại đưa đến một hậu quả quá sức tệ hại là thực trạng hiện nay Trung Cộng càng gia tăng thô bạo nhiều hành vi quân sự cùng lấn lướt, áp chế trong vùng Biển Đông để khẳng định quyền làm chủ 'bất khả luận bàn' của họ.

   Từ lâu nay, có điều khá trớ trêu, khi Hoa kỳ không có chân trong Hiệp Nghị Quốc tế Về Luật Biển của LHQ (U.N. Convention on the Law of the Sea-UNCLOS)- lý do tối quan trọng từng được ký kết- song le lại khuyến khích Trung Cộng một nước có chân trong UNCLOS phải tuân thủ các điều khoản trong hiệp nghị đó? Hoa kỳ công nhận đa số điều khoản của UNCLOS chỉ là một luật quốc tế có tính tập quán (customary) nên tự nó không đủ thẩm quyền lên Tòa Án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS) để kêu gọi sự giải quyết những đối đầu tại Biển Đông hiện nay. 

   

    Hoa Kỳ biết căn bản về luật hệ thống hàng hải quốc tế công nhận bởi điều luật UNCLOS [1] có ý nghĩa đối với quyền lợi của Hoa Kỳ tại Biển Đông. Tranh tụng về tự do lưu thông trên biển, thật ra đều có cả ngàn năm rồi. Một mặt, nhiều người bênh vực cho quyền tàu bè lưu thông tự do khắp nơi trên thế giới này, mặt khác các quốc gia hiện nay lại tìm kiếm chủ quyền lãnh hải, giám sát các vùng biển tiếp cận nước họ hòng kiểm soát các nguồn tài nguyên hải sản tại các vùng biển xa bờ. 

    UNCLOS từng quy định chủ quyền hoàn toàn xa bờ 12 hải lý, và từ giới hạn 12 hải lý này ra đến 200 hải lý lại là vùng đặc quyền kinh tế (Exclusive Economic Zone- EEZ). Các quốc gia có đặc quyền EEZ đều có quyền khai thác kiểm soát hải sản khoáng sản trong vùng. Căng thẳng phát sinh từ Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh khiến người ta lo ngại về cách giải thích đúng nhất về các luật lệ căn bản của UNCLOS.  

   Theo cách 'diễn dịch' của Trung Cộng về UNCLOS, thì họ không tin các nguyên tắc căn bản về tự do hải hành áp dụng cho các tàu chiến hay phi cơ quân sự bay ngang qua vùng đặc quyền kinh tế EEZ. Đó là lý do họ ngăn cấm các tàu bè hải quân kể cả Ấn Độ có quyền ngang qua vùng EEZ, điều này đưa ra một vấn đề nếu họ thắng thế trong cuộc tranh chấp chủ quyền các quần đảo hiện nay tại Biển Đông thì sao? Cùng lúc họ tố cáo rằng các cuôc thao dượt quân sự của Mỹ bao gồm các phi cơ thám sát khảo cứu hải dương (có ích trong chiến thuật chống tàu ngầm) và các hoạt động nào khác trong vùng EEZ của Trung Hoa đều "vi phạm luật lệ của UNCLOS"?  Chúng ta chưa quên gần đây, vào tháng 9 năm 2014 có một tai nạn suýt va chạm nhau giữa phi cơ do thám của Hải Quân Mỹ cùng thái độ hung hăng của một phi cơ tiêm kích Trung Cộng. Chuyện này lộ rõ Trung Cộng muốn tuyên bố chủ quyền 200 hải lý EEZ ngay cả xung quanh các quần đảo đang tranh chấp tại Biển Đông.

              tàu ngầm Trung Cộng rất sợ phi cơ săn tàu ngầm P8 hải quân Hoa kỳ

    Tuy nhiên, bộ luật biển UNCLOS chưa bao giờ nói rõ về các quyền này. Vì UNCLOS không đề câp gì về chuyện hoạt động của tàu chiến trong vùng EEZ ngoại trừ vài phần giới hạn tàu chiến trong vùng biển chủ quyền lảnh thổ. Đây là lý do mà Hoa kỳ giải thích rằng không có điều gì ngăn tàu chiến và phi cơ quân sự của Mỹ trong vùng EEZ được. Trung Cộng lại hoàn toàn tuyên bố chủ quyền hoàn toàn trong vùng EEZ- 200 hải lý. Nếu thế, điều xảy ra khi Trung Cộng thắng lợi trong việc tranh chấp biển đảo tại Biển Đông, Hoa kỳ phải chịu sự cho phép của Trung Cộng hầu hết các vùng tại vùng biển này. Từ quan điểm quá chiến lược này, Hoa kỳ không thể nào chịu thua để mất đi sự tự do trên hải lộ huyết mạch nối Thái bình Dương và Ân Độ Dương như đã nêu.

      Hoa kỳ rất muốn ngăn chận Trung Cộng bành trướng lãnh thổ, phòng ngừa họ nạo vét thêm nhiều nguồn tài nguyên phong phú, cũng như chận  lại ảnh huởng bá quyền của Bắc Kinh. Một trong các lý do chính yếu trong sự căng thẳng giữa hai cường quốc này là sự đối đầu về cách diễn dịch bộ luật UNCLOS, cũng là mối đe dọa tiềm tàng sẽ nổ ra cuộc đối đầu quân sự giữa hai cường quốc thế giới đó. 

    Tự do hải hành của các tàu chiến Mỹ cũng như tự do bay của các chiến đấu cơ Mỹ tại Biển Đông đủ là một yếu tố chiến lược bắt buộc Mỹ phải chuẩn bị một cuộc chiến để giành lại cho kỳ được. Dù chúng ta  nghĩ cách nào chăng nữa, quyền lợi của Hoa kỳ phải nằm trên chuyện Ukraine hay sự trổi dậy của Nhà Nước Hồi Giáo ISIS tại Trung Đông. Cuối cùng, đây là lý do tại sao Hoa Kỳ đang chuẩn bị chiến tranh cho sự tranh chấp về một bộ luật hàng hải mà thực chất họ chẳng ký tên vào./.

By Ian Ralby, UK 

phụ chú

(1) UNCLOS: 

Hoa Kỳ đã tham gia Hội nghị lần thứ ba của Liên hiệp quốc về Luật Biển, diễn ra từ năm 1973 đến năm 1982 và đã công nhận (recognize) hiệp ước quốc tế được gọi là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) . Hoa Kỳ cũng tham gia vào các cuộc đàm phán tiếp theo về sửa đổi hiệp ước từ năm 1990 đến năm 1994. UNCLOS có hiệu lực từ năm 1994. Mặc dù hiện nay Hoa Kỳ có công nhận UNCLOS là một hệ thống luật theo tập quán quốc tế (customary), nhưng Quốc Hội Hoa Kỳ vẫn chưa phê chuẩn (ratify).

hình phụ trang

tai nạn đụng độ xảy ra vào ngày 1/4/2001 tại không phận đảo Hải Nam  giữa chiếc do thám hải quân EP-3E và 1 chiến đấu cơ Quân Đội Nhân Dân Trung Hoa  J 8II làm chiếc phi cơ này rớt và chiếc EP-3E hư hại phải đáp khẩn cấp xuống Hải Nam và bị giam tại đây 1 thời gian ngắn cùng 24 thành viên phi hành 

 ngày 13 tháng 6/2009 tàu ngầm Trung hoa bám theo và đã va chạm hư hại dàn sonar kéo theo của khu trục hạm John McCain của Mỹ gần vịnh Subic Phi luật Tân

 

 tàu thám sát Mỹ Impeccable từng bị 5 tàu Trung Hoa vây hãm tại vùng biển quốc tế ngày 8 tháng 3 / 2009 , theo Ngũ giác Đài tố cáo 

 vào ngày 19 tháng 8 năm 2014 một chiến đấu cơ J 11 Trung Hoa cũng bay xẹt ngang rất nguy hiểm cho chiếc do thám hải quân Mỹ cách đảo Hải Nam chỉ 135 dặm

vào ngày 5 tháng 12 , 2013 tàu chiến Mỹ USS Cowpens đang hoạt động hợp lệ tại vùng biển Đông cũng suýt bị tàu chiến hải quân Trung Hoa đụng đầu  va` đe dọa 

TIẾNG CHIM GỌI SÁNG

Hoàng hôn về khi bóng nắng dần phai
Tiếng chim hót muộn màng gọi bầy lẻ loi ...

[Như cánh chim trời  ( nhac : Lê Tín Hương ca si : Duy Trac)

                              chim giẻ xám (gray jay)

     Mùa đông đã qua, nắng xuân đang lại California hai, ba tuần nay dù chỉ báo hiệu thôi nhưng đây cũng là lúc tiếng chim giẻ bắt đầu trở lại. Năm nào cũng thế, cứ gần hết tháng Hai khi cái lạnh cuối đông chưa tàn nhưng vài vạt nắng ấm mùa xuân bắt đầu xuất hiện. Cứ sáng sớm nếu tôi biết lắng tai nghe, tôi sẽ nhận biết tiếng vài con chim giẻ bắt đầu trở lại vùng này. Tôi chẳng hề biết bầy chim chúng bay đâu mấy tháng mùa lạnh, nhưng khi ánh xuân bắt đầu le lói, mấy rặng hoa đào vùng tôi ở bắt đầu nở là lúc chúng lục đục bay về. 

    Tôi để ý giống chim giẻ do có giống trong loại này hót nghe rất vui tai. Tôi có đọc một truyện ngắn của nhà văn Mỹ Mark Twain viết về loài giẻ xanh.  Màu xanh biếc của loài chim tác giả đó viết thật đẹp. Tuy vậy. Thật ra, tôi chưa có dịp may nào để thấy loài giẻ xanh như trong truyện ngắn của nhà văn đó cả.  

    Bầy giẻ vùng tôi đa số mang màu lông xám, chẳng có gì để khen chúng  đẹp; bù lại trời cho chúng tiếng hót, nghe thật rộn rả, vui tai làm sao!

         giẻ xanh trong truyện ngắn "What Stumped The Blue Jays" của Mark Twain

    Ngang đây tôi lại nói về cái tính siêng năng của nó. Trời chưa sáng, còn rất sớm; chợt thức giấc,tôi đã nghe tiếng kêu khe khẻ của mấy chú giẻ bên vườn hàng xóm rồi! Những tiếng kêu nhỏ hơn của con giẻ khác đáp lại như lên tiếng với nhau hay 'canh chừng' cho nhau trong giấc ngủ chăng? Rồi sau đó, tất cả chìm vào im lặng để đợi trời sáng.    

                        
     Bầy giẻ vườn tôi thường thi đua gọi nhau tiếng đổ hồi như thúc giục ai đó? Có khi tiếng chúng nghe trong trẻo như sơn ca, khi chiêm chiếp nhỏ nhỏ, rời rạc nghe giống gà con hay mấy con chim sâu đang nghiêng đầu tìm mồi trong mấy bụi chanh. Cũng có lúc tiếng giẻ lại khản đặc, khó nghe như con tiếng con quạ đen đủi xấu xí nào đó. Nói chung tiếng loài giẻ thật đa dạng  phong phú. Chả trách nhà văn Mark Twain  cho là "Huyên Náo" trong truyện ngắn của ông.  

    Có một điều hơi lạ, tôi chưa bao giờ thấy giống chim giẻ này tôi đậu im lìm, ủ dột như loài chim bói cá (chài cá) bên nhánh sông Vĩnh Định năm xưa. Đó là thời gian đơn vị chúng tôi trú quân bên cầu Ba Bến. Hình ảnh một giống chim lông xanh, lặng lẽ đậu trên nhánh cây khô, soi hình trên bóng nước, kiên nhẫn chờ mồi. Những ngày sau ngưng bắn, hai bên giới tuyến 'trái độn, da beo', làng thôn im lìm, cảnh vật cũng im lìm, ngay cả tiếng những bầy chim cũng 'lặng im' không biết chúng bay về đâu trong tháng ngày đó?

      con chim bói cá ngày xưa bên cầu Ba Bến

***

     Trở lại chuyện mảnh vườn xứ Mỹ hôm nay khi nắng ấm càng nhiều, bầy giẻ càng kêu vui góp tiếng cho mùa xuân đang đến.Tiếng hót của chim làm lòng người cảm thấy vui hơn.  Cảm giác gần gũi với thiên nhiên, chan hòa trong tiếng hót của loài chim giẻ càng làm tôi nhớ tiếng chim cà cưỡng hay tiếng chèo bẻo của quê huơng trong cánh rừng  Bình Tuy sau này. Lại một lần nữa tôi phân biệt tiếng chim chèo- bẻo "ồn ào " hơn tiếng chim giẻ nhiều.

chim sẻ ở California

     Người viết muốn trở lại chuyện chim sẻ. Bầy sẻ ở đây xuất hiện thuờng luôn. Chúng trông chẳng khác gì chim sẻ ngày xưa Quảng Trị; từ màu lông cho đến độ lớn. Chim sẻ ở đâu mà không ở từng bầy! chúng hay bay thoáng qua vườn tôi, chen chúc trong khóm chanh hay đuổi bắt nhau trên cành thông cao hàng xóm, rộn ràng một hồi rồi lại bay mất. Lủ giẻ xóm tôi xem khác hẳn. Chúng quanh quẩn, thi nhau kêu hót trên mấy cây mận  hay thông trong vùng, không hề bay xa.

       Có điều chim giẻ chỉ ở vùng Bắc Cali này;  cũng như hai loài chèo bẻo và cà cưởng chỉ có bên quê nhà. Qua đây lâu ngày tôi không còn nghe lại tiếng chim chèo bẻo bên nhà. Mỗi lúc nắng lên cao tiếng chúng kêu nhau náo động trong rừng.

      Từ quê huơng sang đến xứ người, tôi có dịp so sánh tiếng hót của một vài loài chim. Chim trời cá nước, làm sao so sánh hết được? Thiên nhiên quá bao la rộng lớn, bao cánh chim bay khắp bầu trời mang theo tiếng hót giúp vui cho đời một ý nghĩa thanh tao bên sắc màu rực rở của lá hoa cây cỏ.

người viết đã chụp được hình con giẻ xám này, nó đang nghểnh cổ hót liên hồi như sơn ca. Xuân về là loài chim này bay trở lại 

        Đông đi xuân đến, vẫn mãi là vòng tuần hoàn bất tận của thời gian. Dù nắng ấm lên cao hoa rộ nở, nếu như đời này vắng tiếng chim hót líu lo thì xem ra tẻ nhạt biết chừng nào? Đó là cảm nghĩ của tôi, những lúc thức giấc cố lắng tai nghe tiếng chim gọi sáng. Bỗng nhiên trong tôi dâng lên một cảm xúc trìu mến lạ lùng. Thật thế, tôi thầm cám ơn tạo vật đã sinh ra cho chúng ta nhiều loài chim để hàng ngày chúng hót líu lo cho đời thêm vui ./.

ĐHL

San Jose April 14, 2013
edit 20.2.2023