TÌM HIỂU VỀ 2 NGÀNH COMPUTER SCIENCE & INFORMATIVE TECHNOLOGY

 

So Sánh Khoa Học Điện Toán (Computer Science) và Công Nghệ Thông Tin (Information Technology)

I- COMPUTER SCIENCE

   Khoa Học ĐIỆN TOÁN -Computer Science (CS) là là lĩnh vực chuyên môn nới rộng từ lý thuyết đến thực hành . Nó cần khả năng suy nghĩ cùng lĩnh hội từ những ngôn ngữ trừu tượng cũng như cụ thể và định hình nhất về khoa Computer Science. Về thực hành người ta có thể hay lầm lẫn giữa sử dụng, xử lý trong việc thực hành các kỹ năng về computer lại cho 'đang hội nhập vào lãnh vực của Computer Science' nhưng thật ra không hẳn vậy:

 Người xử dụng computer hay ngay cả lập trình viên -computer programmer-có thể 'sai khiến' computer thi hành những gì họ muốn và phác họa ra các thảo chương khác lạ đầy kinh nghiệm và khám phá nhưng  Computer Science đòi hỏi các trình độ cao hơn là một khoa học có khả năng 'giải quyết các vấn nạn và vấn đề trong điện toán'. Các nhân vật trong Computer Science phải giỏi về khả năng tạo dạng mô hình cùng phân tích các vấn đề cần chứng minh hay khám phá . Nói như thế họ phải có khả năng kế tiếp là mô hình hóa cách giải quyết của họ ra sao? nhưng phải thuyết phục bằng tính chính xác, có lý lẽ cùng sáng tạo.

Như vậy chúng ta có thể nói mạch lạc hơn computer science nghiên cứu về công nghệ và cách nó có thể giúp giải quyết vấn đề. Là một sinh viên khoa học điện toán, bạn sẽ tìm hiểu về phần cứng, phần mềm và hiệu suất của hệ thống máy tính. Một số khóa học bạn có thể học với chuyên ngành khoa học máy tính bao gồm:

Lập trình (programming)

Thiết Liệp trò chơi (Game design)

Thiết lập Trang (Web Design)

Người máy (lập trình về người máy)

Phân tích dữ liệu  (Data)

Thuật toán (Algorithmics)  Algorithmics có trách nhiệm nghiên cứu một cách có hệ thống về vấn đề thiết kế và phân tích. Nó là nền tảng và là một trong những lĩnh vực lâu đời nhất của khoa học điện toán.

Khoa học Điện toán hiện nay xuất hiện và cần trong ngành về trí tuệ nhân tạo (Artificial Intellignece AI, kiến trúc mạng và cách máy tính được sử dụng trong xã hội. Đó là một lĩnh vực rộng lớn với nhiều chức danh công việc.

  Computer Science kết nối mạnh mẽ đến các bộ môn thấp hơn như Kỹ thuật Điện toán (Computer Engineering), Y Tế, Thuơng Mãi và nhiều lĩnh vực khác cần phải có điện toán nhưng tìm huớng giải quyết thì cần có các chuyên gia Khoa Học Điện Toán giỏi mới được. Chúng ta lấy thí dụ, các công ty thuơng mãi lớn đang cần các computer progammer hay các kỹ sư về Computer Science hay các chuyên gia về Công Nghệ thông tin IT trong công ty họ đây là một vấn đề tùy theo nội dung của công ty chuyên về gì ? Những mẫu mã xe đẹp hơn, các dụng cụ y tế tinh xảo hơn , các máy điện thoại cầm tay, hay chào hàng quốc tế v v.

   Tuy nhiên chúng ta phải cần để ý Computer Science cũng hàm chứa nhiều ngành trong đó: Kiến tạo ra computer, hệ thống nhu liệu, đồ họa, trí thông minh nhân tạo (robot), khoa học điện toán, kỹ thuật về nhu liệu . Đứng trên phương diện ý nghĩa cùng nội dung công việc mỗi một đặc trưng (hay phân nhánh ) của Computer Science chú trọng hay chuyên mục vào những thách đố hay 'đòi hỏi chuyên biệt' do nội dung cốt yếu của kiến thức về của ngành Computer Science bắt buộc như thế.

 building Mac Quarrie Hall tại Đại Học San Jose State University -Khoa Computer Science 

II- Khoa Học Điện Toán (Computer Science) khác với Công Nghệ Thông Tin (IT-Information Technology ) ra sao?

   Nói một cách nghiêm túc, xét về 'thuật ngữ  vi tính' cùng mục đích môn học thì Computer Science và Information Technology nó có 2 khác biệt căn bản:

 1-  Computer Science (CS) bao gồm các tiến trình ứng dụng các thảo chương điện toán, vận dụng lý thuyết để giải quyết một thách thức, một đòi hỏi, một vấn nạn (problem) về một thảo chương điện toán (compurter program) khác. 

2- Sau giai đoạn này Công Nghệ Thông tin- IT là tiến trình ứng dụng (application)  nó để giải quyết một tiến trình trong kinh doanh. 

Nói thế, chúng ta hiểu rằng các công ty kinh doanh, ngân hàng, may mặc xuất nhập khẩu , tiếp thị (marketing), các khu vực chế xuất (manufacturing sectors)...đang cần các kỹ sư về IT và các công ty điện toán và điện tử lại cần các kỹ sư về Computer Science ..

 để so sánh thì Computer Science và Information Technology nó có 4 khác biệt căn bản:

*a- Computer Science chủ đích kiến tạo ra các thảo chương điện toán trong khi IT chú trọng vấn đề sử dụng kết quả của nó vào kinh doanh.

*b-Computer Science là bước tiên khởi, là 'nhà trường' trong khi IT tiến thêm một bước nữa trong nền kinh tế của xã hội.

*c- Công Nghệ Thông Tin (IT) là kết nối giữa Computer Science vào thế giới kinh doanh (business world), khi cách giải quyết , chứng giải điện toán vào kinh tế qua hệ điện toán với các giải trình tự động. Có nghĩa là ngành kinh doanh này đã có lập trình vào hệ máy tính tự động để giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng chứ không còn chậm trễ nữa.

*d- Các kỹ sư về Computer Science có mặt trong lĩnh vực tiên sơ của ngành điện toán, có liên hệ mật thiết với với vấn đề phân giải thảo chương điện toán, trong lúc đó các chuyên viên ,hay chuyên gia IT không còn nằm trong lĩnh vực này , họ chỉ ứng dụng trong kinh doanh thôi .

    Những ví dụ cụ thể cho vấn đề khác biệt nói trên

 Có một lối ví dụ cho chúng ta so sánh dễ dàng hơn ví dụ: các kỹ sư Computer Science đang ngày đêm viết ra một nhu liệu (software) trong khi các kỹ sư computer Engineering thì lập đồ án cho ứng dụng con 'chip' mới nào đó trong computer trong khi các Kỹ Sư Công Nghệ Thông Tin ứng dụng cả hai lãnh vực này vào công việc kinh doanh nào đó 

CÁC SO SÁNH KHÁC 

 Theo trang chuyên ngành Fieldengineer.com Công nghệ Thông Tin IT lo về cài đặt, bảo trì, cải tiến hệ thống computer, mạng vận hành và cơ sở chứa dữ liệu. Trái lại Khoa Học Điện Toán lại dùng toán học để lập trình cho hệ thống vận hành hiệu quả trong thiết kế cùng phát triển. 

Tuy nhà trường về Computer Science không cần thiết cho IT nhưng IT lại là căn bản để có bằng về Computer Science để có việc làm. IT có thể được chuyên môn hóa theo nhiều kiểu khác nhau nhưng các sinh viên tốt nghiệp CS có cơ hội ngay trong khi các nhân viên IT có trình độ thì chưa.

Môi trường làm việc giữa CS và IT lại khác nhau. Hầu hết các chuyên viên IT làm việc như là bộ phận phục vụ cho nhu cầu nội bộ hay làm việc trực tiếp với khách hàng. So với các CS làm trong các doanh nghiệp, trường đại học cao đẳng, công ty phát triển về game điện tử hay ngành tự do bất cứ nơi nào hấp dẫn hơn để phát triển nghề nghiệp.

hai ví dụ khác về lương bổng

 trên trang net www.glassdoor.com cho chúng ta biết lương năm của 1 kỹ sư IT hiện nay tại hãng Cisco System đang ở 5 con số có nghĩa dưới 100 ngàn đô la /1 năm 

 Trụ sở chính Cisco System @ 170 West Tasman Drive.

San Jose, California 95134-1706

  Cisco System là một Công ty đa quốc gia có bộ chỉ huy tại San Jose sản xuất - phác họa các thiết bị cho Internet (manufacturing network equipments) đó là vật chất là hữu hình  do đó các kỹ sư  IT thì thích hợp làm việc tại Cisco System .

hình kỷ niệm ngày tác giả chở con đi làm hè tại hãng LinkedIn tại Mountainview CA, 2014

con trai tác giả Đinh Viễn Dương tốt nghiệp thạc sĩ kỹ sư Computer Science tại Stanford University 2015 và sau đó làm tại LinkedIn 

  

Trái lại , LinkedIn là Hệ Thống Nối Kết Xã Hội (social network) có mục đích tìm việc- nối kết nghiệp vụ -cho cá nhân và các công ty trên khắp thế giới (professional social networking )

Người ta dùng LinkedIn để tìm việc ,kết nối chuyên môn hay tìm hiểu các công ty hay tổ hợp, nhóm nghiệp vụ... Các công ty dùng LinkedIn để tuyển mộ nhân viên ...NGười ta dùng LinkedIn để tìm việc ,kết nối chuyên môn hay tìm hiểu các công ty hay tổ hợp, nhóm nghiệp vụ... Các công ty dùng LinkedIn để tuyển mộ nhân viên. Do vậy nó thích hợp cho cac kỹ sư về nganh` Computer Science. Đây là một  dịch vụ kết nối chuyên môn ( những sản phẩm của nó vô hình  ) do đó nó không phải là công ty chế xuất (manufacturing company).

***

Sự Phát triển của Hai Lãnh Vực Computer Science và IT

Theo Viện Đại Học AIU (American Intercontinental University) thì hai lãnh vực này phát triển khá mạnh tại Mỹ. Theo thống kê Phòng Lao Động Hoa kỳ thì từ năm 2012 đến 2022 ngành nghề về software sẽ phát triển 22% ; trong thòi gian này ngành nghề liên quan đến mạng kết nối Internet cùng hệ thống máy tính phát triển thêm 12%.
 
ĐHL 

EDITION 30/5/2023

 ============
NGUỒN THAM KHẢO

https://www.coursera.org/articles/computer-science-vs-computer-engineering

FieldEngineer.com

https://www.fieldengineer.com/blogs/whats-the-difference-computer-science-vs-information-technology

Differences Between Computer Science and Information Technology?

http://www.differencebetween.net/miscellaneous/difference-between-it-and-computer-science/

What is Computer Science ?
 https://www.cs.mtu.edu/~john/whatiscs.html/

IT vs. Computer Science: Choosing Your Degree

 IT vs Computer Science. American Intercontinental Institution
http://www.aiuniv.edu/blog/january-2015/it-vs-computer-science

ÔI XE THAN

 

XE THAN- MỘT THỜI HỪNG HỰC NÓNG

`    Năm mới đến nơi. Quê nhà vẫn một điệp khúc "năm hết tết đến" lo đáo đôn làm sao có một ngày xuân đầy đủ. Công nhân học sinh có ngày về quê ăn tết bỏ bao ngày làm quần quật hay học bù đầu trên thành đô hoa lệ.

    Nói chi thì nói, rõ ràng phương tiện hôm nay quá ư đầy đủ, dư dật. Thời nay,  thừa cung hơn cầu, nhất là cái chuyện đi lại đó đây thật quá dễ dàng thoải mái. Bà con khỏi cần đưa tay nhấc cái máy điện thoại như mấy năm trước, mà chỉ cần 'bấm chọt' vào cái iphone, chút chi thì có chiếc xe tới ngay trước nhà đón mình. Nếu phải tới bến xe thì chẳng cần chen chúc mua vé như xưa, lại còn ngồi thoải mái trên hàng ghế nệm êm ru...

    Về quê ăn tết hay nói chung là đi lại thời nay thật quá đầy đủ phương tiện. Càng nghĩ càng thương về cái năm mà người ta gọi là 'mồ ma bao cấp'. Nói tới hai chữ ĐI LẠI ai cũng rùng mình, vạn bất đắc dĩ mới đụng vào.

Khổ ơi là khổ cho cái vé xe!

Ba bốn giờ sáng đã chầu chực tại bến xe rồi. Tờ mờ sáng bắt đầu chen nhau mua vé. Nhưng chỉ vài ba người đầu thôi. Hết ưu tiên một ưu tiên hai đến dân thì HẾT VÉ?

Bao nhiêu chiếc xe thời trước 75 bắt đầu bị 'Cải tiến' hay 'biên chế' vào 'chế độ CHẠY THAN'? Chủ xe vào Hợp Tác không Chạy Than thì chạy cái chi chi?

Cả nước đang đi lên phấn đấu từ lương thực đến nhiên liệu. Xăng nhớt cần gì? Biết bao nhiêu là rừng tha hồ dùng 'THAN CHẠY MÁY"?

    Những chiếc xe than chạy 'cà rịch -cà tang' trên bao con đường thiên lý của quê hương mình. Thỉnh thoảng xe dừng thằng lơ xe chạy xuống ruộng múc nước đổ lên cái thùng cao trên mui xe giúp mát máy. Xong, hắn lại chạy lui phía sau lấy cái que sắt dài xoi "thùng thục" vào cái thùng than nóng hừng hực phía sau. Nửa đường có khi chiếc xe bắt đầu có tiếng 'lục cà lục cục'- xe hết than. Thế là thằng lơ phải lo phận sự của mình. Mời bà con xuống xe cho hắn lấy cái bao than đang nhét dưới gầm.

     Mặt người tài xế bắt đầu cau có, vừa nóng vừa phải đợi thằng lơ làm phận sự. Hắn là lơ xe, phải ì ạch kéo bao than lên lên mui, bỏ than vào thêm... Chiếc xe tiếp tục 'bò' trên con đường dài như 'thiên lý'. Dân mình chịu khổ quen rồi, chịu cực thêm một tí chẳng sao. Xe chạy được là mừng khấp khởi, trước sau chi bà con cũng về tới nhà. Mớ gạo nhét dưới gầm, o đi buôn ký cóp đem về cho gia đình. Chút quà từ thành phố, ông lão khư khư ôm trước ngực. Mấy ổ mỳ dài Sài Gòn, chốn quê ông làm chi có được.

    Đó là chuyến xe gặp may. Phần nhiều xe chạy than chỉ một thời gian ngắn là hư máy. Xe than hay nằm đường. Xe nằm đường thật khổ cho bà con mình. Vật vả đón cho được xe khác thì giá một phải trả thành hai họ mới cho đi. Ai không có tiền thì đành phải ngồi nhịn đói chờ chiếc xe đang sửa...không biết khi nào? có khi ở lại qua đêm không chừng?

    Kể chuyện "xe than" để mà thương cho bà con mình ngày đó. Ai phải bu (hay bám) phía sau, vừa mỏi tay vừa chịu đựng hơi nóng từ cái thùng than quái ác kia. Ôi xe than, ai mà không nhớ mãi một thời.

     Người viết lại miên man thương về hình ảnh cha mình. Có việc đi xa, Ông chuẩn bị bao thứ linh tinh từ chiều hôm trước. Sợ quên, người soạn sẵn mấy thứ trên cái bàn trà thấp, ọp ẹp hàng ngày- nào bình thuốc lào, nào cái ví giấy tờ, nào cái bị lác đựng mấy thứ cần dùng...

    Cha tôi dậy sớm từ hai, ba giờ sáng. Đó là lúc tiếng gà canh một, canh hai đầu thôn eo óc gáy, cũng là lúc có tiếng lao xao của đoàn người gánh than từ trên dốc Tân Sơn xuống. Người cha già vội vàng khăn gói đi ra con đường đất đỏ, rồi hoà nhập với đoàn người gánh than, cùng về bến xe tận nơi phố thị. Phải đi bộ hơn một tiếng đồng hồ, cha tôi mới về đến bến. Có mấy chiếc xe than đang im lìm 'ngủ' trong đêm. Trời hơi mờ sáng, chiếc xe phiên đầu 'thức dậy' đốt lò. Nó sẽ tiếp tục một ngày mới, 'cà rịch cà tang' chạy trên đường quê hương, giúp chở đám dân nghèo.

    Bạn ơi! thời này chúng ta đang tận hưởng sự thoải mái với xe cộ khi đi lại đó đây; đó là lúc dựa lưng vào thành ghế chiếc xe du lịch đời mới, có máy lạnh, chạy êm ru. Hi vọng sẽ có một thoáng giây nào đó chúng mình nhớ lại một thời HỪNG HỰC XE THAN, gian nan trên con đường gió cát quê hương mà thấy thương về ngày tháng cũ./. 

ĐHL  EDITION 3/3/2023 

San Jose USA

CHUYỆN CHIẾN TRANH CỦA QUÊ HƯƠNG QUẢNG TRỊ-NHỮNG CÁNH "CHIM SẮT" TỪNG BAY QUANH CHÀO THÀNH PHỐ

A4E SKYHAWK / Ó TRỜI

Chiến tranh vẫn sôi động. Nó đến quá gần khi hàng đêm bà con mình nằm nghe tiếng hú của pháo 122 ly vẫn rập rình đe dọa người thành phố. Học sinh QT vẫn gắng ôn bài hàng đêm khi kỳ thi tú tài đến gần. Bao nhiêu giấc ngủ người mình chẳng yên. Chuyện hàng đêm sao mãi hồi hộp canh chừng mỗi lúc nghe tiếng pháo bên kia đang xé gió rơi vào Thành Cổ, cả nhà liền lao nhanh  xuống hầm trú ẩn.

Hàng ngày mọi người thành phố vẫn không quên chuyện xúc thêm thật nhiều bao cát chất dày thêm cho cái hầm tránh pháo. Sợ hãi, ám ảnh,  càng lúc càng tăng do chiến tranh, cụ thể hơn là pháo bên kia rót vào thành phố càng lúc càng dày. Người xóm tui, quả thật tiếc cho cái nhà ngói mới xây chưa kịp ăn mừng tân gia. Đó là nhà của bác Nguyễn thành Ngô làm nghề y tá trong thôn. Mới vừa rồi nhà O Hoài bị pháo bên kia rót trúng, pháo không vào thành cổ mà nổ vào nhà O khiến đứa con trai chết oan. Phía Cửa Hữu tức là cửa thành Đinh Công Tráng, Tiểu Khu vô ra, nghe tin nhà giặt ủi cạnh Trường Nam bị pháo rót trúng...còn nhiều nhà dân nữa, toàn bị pháo rót oan khiên... Chết chóc tang thương, biết kêu vào ai, kiện ai thật là chuyện đau khổ của người dân thành phố khi "trời kêu ai nấy dạ". 

Con đường Lê Văn Duyệt tiếp đến Duy Tân rồi lên trường Trung Học Nguyễn Hoàng sao quá thân quen.  Nhưng có thứ thật lo thật buồn do không gian không còn an bình khi tiếng gầm rú của mấy chiếc C130 bên kia phi trường Ái Tử lên xuống liên tục. Tuổi học trò có thể rời bàn tay cầm vở khoác áo  kaki bất cứ lúc nào khi chiến tranh lên tiếng gọi? Nó đến thực sự, từng giờ, từng ngày, càng lúc càng căng thẳng. Dẫu sao tôi vẫn cố gắng, vừa đi học vừa lẩm nhẩm ôn bài. Tôi phải gắng sức cho đậu, ít nhất là Tú Một nếu khoác áo chiến y.

       

               F105  THUNDERCHIEF 

F 4C Phantom

Những suy nghĩ không yên, ngắt khúc, dọc đường tới trường hay theo lối Duy Tân về nhà do tiếng động cơ ầm ầm của nhiều phi tuần chiến đấu cơ của không quân Mỹ từ ngoài hạm đội Bảy ngoài biển bay vô. Hàng ngày vẫn thế. Phi cơ phản lực gầm rú bay lên hướng Trường Sơn.  Sau những phi vụ oanh kích, mấy chiếc F4C Phantom mũi đen hơi gập xuống, những chiếc F4B mũi sơn trắng, bay vòng quanh như muốn 'chào' Thành Cổ QT?  Phi cơ bay thấp đến độ mình có thể  thấy được mấy chiếc nón trắng tròn tròn của anh chàng phi công 'xứ cao bồi' nào đó? Những pilot này như đang vẫy tay chào người QT bằng cách chao cánh bay vòng. Mấy phi tuần 3 chiếc, 4 chiếc động cơ nổ ầm ầm... 

sau từng phi vụ trước khi ra lại Hạm Đội 7 hay về lại Phi Trường Đà Nẵng các phi tuần 2 hay 3, 4 chiếc hay bay quanh như chào Thành Phố QT

Tôi là người mê phi công từ dạo đó...ôi tiếng gầm của động cơ phản lực, âm thanh đi sau hình ảnh phi cơ.

Lại có mấy chiếc F105 Thunderchief cái mũi nhọn hoắc hay chào thành phố thân yêu của chúng ta trước khi về lại Đà Nẵng.

Hàng không mẫu Hạm ngoài kia vang danh chiếc Enterprise lênh đênh ngoài biển là nơi xuất phát những phi xuất A4E Skyhawk, F4 B

3 HÀNG KHÔNG MẪU HẠM TRONG CHIẾN TRANH VN CỦA HẠM ĐỘI 7 TỪNG LÊNH ĐÊNH NGOÀI BIỂN ĐÔNG NAY ĐÃ 'VỀ HƯU" LÀM BẢO TÀNG CHIẾN TRANH

                       USS ENTERPRISE

                  USS KITTY HAWK

                         USS MIDWAY

HKMH USS MIDWAY NAY ĐÃ TRỞ THÀNH BẢO TÀNG TẠI SAN DIEGO CALIFORNIA

chương trình Đại Hội Toàn Quốc Đồng Hương QT 2023 sẽ có Ghé Thăm USS Midway vào ngày 3.7.2023

***

  F 105 nó xuất phát từ Phi Trường Đà Nẵng (hình dưới) xem chừng hiếm bay hơn mấy chiếc A4E Skyhawk. Phi cơ hạm đội Bảy vào vùng trời QT thời này phần nhiều là A 4E Skyhawk chúng có cánh hình tam giác. Rồi một thời gian tôi lại thấy vài chiếc B 57 Canberra nữa, nhưng mấy anh chàng này cục mịch quá, không đẹp như F 105 hay ‘ngầu’ như F 4 phantom. Nghe đâu F- 4 cũng đậu tại Phi trường Đà Nẵng.

A 

A 1E SKYRAIDER VNCH

hình dưới: Phi Trường Đà Nẵng với các loại F105 ThunderChief và A1 E Skyraider -A37, F 5E trong cuộc chiến VN

A 37 

F 5 E

Lạ thật sao những năm này tôi mê nghiên cứu về phi cơ như ông già “mê thuốc lào’ đến thế? Những chiếc A 1E Skyraider, A 37 đen  hay F -5E xam xám là của phi công VN.  Phi cơ cánh quạt của VNCH bay qua Thành Cổ hay dội bom mấy làng ven biên như thời đó mình còn nhớ thả bom xuống làng  An Trú hay Gia Độ khoảng năm 1965-66?- Từ thành phố nhìn về làng hướng An Tiêm, chiếc Skyraider của VNCH chúi xuống rồi trái bom màu trắng bạc rơi kèm theo là cột khói trắng hình nấm bốc lên cao...rồi tin chiến thắng hay những trận đánh càng lúc càng gần. QT ngay thành phố cũng chẳng yên do pháo rót vào. Dưới làng lực lượng bên kia dày đặc phát triển đến nổi phải bỏ bom. Các trận đánh càng lớn. Chiến tranh dồn dập.  Căn cứ Ái Tử thành lập ... Phi cơ chiến đấu của Mỹ từ Hạm đội Bảy bay vào càng nhiều hơn. Hàng đêm người thành phố nằm ngủ chẳng yên. Sợ pháo kích, hồi hộp. Tai nghe nhiều hồi bom B-52 trên núi, mặt đất rung rinh liên tục từng tràng dài làm chấn động cửa sổ, chân giường ...rồi căng tai mà nghe tiếng hú của pháo hỏa tiễn 122 ly của họ rót vào Thành

                          F 4 PHANTOM

Bao nhiêu hình ảnh của một thời chiến tranh, trong đó có những cánh chim bằng từng bay vài vòng; đó là tiếng chiến đấu cơ phản lực của đồng minh họ đang chào người dân thành phố, những đôi cánh bạc lấp lánh dưới ánh mặt trời trước khi chúng bay mất hút ra hướng biển.

Ngoài kia là biển, dĩ nhiên không xa lắm. Tôi tưởng tượng có một  Hạm Đội mà cả đời tôi chưa hề thấy được. Nhiều chiếc tàu to lớn bập bềnh trên sóng Biển Đông. Từ đó tung ra những cánh chim sắt cùng nhiều phi vụ xuất kích...

SÂN BAY ÁI TỬ MỘT THỜI RỘN RÀNG

C 130 & KHE SANH KHÓI LỬA 

Đó là một thời chiến tranh. Một quá khứ có những đứa con trai từng tưởng tượng ra một bước đường binh nghiệp trước mắt lúc quê hương lên tiếng gọi. Tôi, thú thật mê máy bay khi còn cắp sách đi học. Đường đến trường- trong đầu ôn bài -miệng mình lẩm bẩm  nhưng hai  tai lắng nghe tiếng ầm ầm của phi cơ.

 NHỮNG CÁNH CHIM TRỜI TỪNG CHAO ĐÔI CÁNH SẮT NHƯ CHÀO THÀNH CỔ MÀ THÍCH ĐẾN NGẨN NGƠ?

Quá khứ qua mau cùng bao dập vùi, biến đổi? Tôi lại nghĩ: giá như mấy con tàu kia "còn bập bềnh" ngoài đó không bỏ đi xa. Giá như ngày đó những chiếc chiến đấu cơ kia còn nghiêng cánh "chào THÀNH" thì hôm nay đâu có một sự thật khác xa như vậy.

Không biết có phải vậy chăng? 

Đúng, sai tôi  không dám quyết, nhưng giấc mộng ngày xưa "đi mây về gió" bất thành: ĐÓ LÀ SỰ THẬT mà thôi./.

 

KÝ ỨC ĐHL  4/9/2019

edit 26.5.2023 by ĐHL

LEON TOLSTOI: CHUYỆN HAI CON NGỰA

 

Có hai con NGỰA cùng chở đồ cho chủ. Một con thì siêng năng luôn cố sức chạy nhanh, còn một con do lười biếng nên chậm hơn. Thấy thế, Chủ mới lấy bớt đồ trên lưng con ngựa chất lên thêm cho con chạy nhanh. Con ngựa chạy sau lại còn thấy thoải mái hơn nữa, nó hiu hiu tự đắc nói với con chạy trước:

-Thật là vất vả nhọc nhằn cho bạn biết chừng nào? Bạn thấy không, bạn càng gắng sức thì bạn càng chịu khổ thêm đó thôi!

Đến một quán rượu bên đường, người CHỦ mới chợt nghĩ ra: 

-        Ủa ! sao ta phải cho cả hai con cùng ăn khi chỉ có một con chở hàng thôi cà? Ta nên cho con chở hàng ăn no thỏa thích, còn con kia nên giết phứt đi, ít nhất là tiện cho ta đem ngựa đi dấu được dễ dàng.

Nghĩ như thế xong, Chủ ngựa liền ra tay thực hiện./.

***

Trong đời có đôi kẻ lười biếng chuyên trốn tránh công việc để  mong thư thả và hưởng thụ. Nhưng trước sau gì sự lười biếng vô tích sự này sẽ đem lại hậu quả tiêu cực thôi.  Đã lười biếng trốn tránh nhiệm vụ nhưng lại làm khổ tha nhân, sống vị kỷ trên đau khổ người khác. Kẻ lợi dụng và buôn bán thời cơ thường có cái tâm bất hảo. Đã là bất hảo thường có hậu quả đau khổ do mình gây ra.

 Cuộc đời này thường là nhân quả báo ứng là vậy, nếu ta siêng năng, cần cù làm việc và sẵn sàng chịu trách nhiệm cùng thẳn thắn với trách nhiệm ắt hẳn  hưởng được tương lai tốt đẹp và càng chứng tỏ sự hữu dụng của bản thân ta.

ĐHL chuyển ngữ 

The two horses

Two horses were carrying two loads. The front horse went well, but the rear horse was lazy. The men began to pile the rear horse's load on the front horse; when they had transferred it all, the rear horse found it easy going, and he said to the front horse: "Toil and sweat! The more you try, the more you have to suffer." When they reached the tavern, the owner said; "Why should I fodder two horses when I carry all on one? I had better give the one all food it wants, and cut the throat of the other; at least I shall have the hide." And so he did.

Source: Fables, Leo Tolstoy, 1828-1910 (Copied from Robert Greene)

 

NHỚ TRIÊNG BÚN XÁO NGÀY XƯA

(bài edit lại)

Bạn đọc thân mến

Từ hình ảnh Chiếc Xe Phở năm xưa dưới khung trời Quảng Trị được nhắc lại trong niềm nhớ dịu dàng nhưng da diết lại được sự hưởng ứng từ những đồng hương Quảng Trị và đồng môn Trường Trung Học Nguyễn Hoàng.

Nào cái tên "Phở Ôn Ngẫu, Hột Vịt Lộn ôN BA ở Xóm Cột Điện 192...

BÁNH ƯỚT BÁC ĐỘI, BÁNH TRÁNG NHÀ ANH HOÀNG Ý Cửa Hậu, còn có Bún Bò Xáo của Mụ Đức xóm Heo, 

Rồi bạn đọc đồng môn còn góp ý thêm: Có cháo Bánh Canh vịt của THÍM HIA vợ thầy Bồi xóm Heo,  có ĐẬU Hũ CỦA NHÀ hai CHỊ THA BA. Có Bánh Ướt nhà chi Nghệ em anh Nguyễn Lam Ty Tiểu học QT , nhà TỐNG THỊ HUÊ cũng có bánh ướt, - quán THIỆN TÍN: Bún, Cháo lòng, cháo bò, tiết canh, món nhậu ...

Rồi "Chiếc xe phở này đẩy bán khắp thị xã. Có lẽ đây là cái xe phở độc nhất của thị xã QT. Chừ vẫn còn nhớ cái thơm ngon của đĩa xí quách phở vào buổi chiều tối" 

Người khác lại nhắc thêm "Ôn Vọi ni nhớ  xe phở  của ai hè? 

Còn phở của ôn Vịt xóm mình là ôn gánh phở đi bán trên phố.

Tui ăn chừ vẫn nhớ mùi không nơi nào giống phở ôn Vịt .

Nhớ luôn lát chả tron tròn mỏng và những sợi tiêu mịn rắc lên trên ..nước pho trong veo.."

Còn nhiều lắm nhắc không hết nói chẳng vừa, nhưng tựu trung qua nét ẩm thực của những gánh hàng rong đơn sơ hay vài ba cái quán bình dân khiêm nhường trong xóm nhỏ ngõ kiệt đìu hiu đã nhắc chúng ta những người CÒN LẠI cùng hoài niệm về một khung trời kỷ niệm nay đã thực sự tiềm ẩn tận đáy lòng.

Thời gian lạnh lùng trôi xa về vùng kỷ niệm. Những mệ những o những chị năm xưa nay phần nhiều đã nắm tay nhau về khung trời miên viễn để lại trong ký ức chúng ta một khoảnh trời thương nhớ nằm sâu dưới mấy tầng cát bụi thời gian.

Chuyện gần nhất của người viết đó là  nhớ lại một ngày, người anh rể bên vợ- anh Lê hữu Bang (anh của Thầy Lê hữu Thăng- anh Bang đã quá vãng) có một ngày nọ anh từ Sacramento về San Jose thăm gia đình ĐHL do bà xã của Anh là chị em bạn con dì với bà xã người viết

Tác giả cứ nhớ mãi lời tâm đắc mộc mạc  và rất thật lòng của anh Bang diễn tả khi ăn tô bún xáo nấu theo kiểu Quảng Trị. Anh cho rằng...

-Ăn bún bò QT phải và xong một miếng rồi cắn trái ớt thật cay vô mới đả, ăn răng mới đúng 'gu' của hắn là miềng phải hít hà nước mắt nước mũi ròng ròng mới được mới đúng là 'mốt"  ăn bún xáo...

Thế mà thời gian qua quá mau, anh đã ra đi do tuổi già sức yếu (11/2021 tại Sacramento Cali) không còn cơ hội mời anh ăn tô bún QT thêm lần nữa. Thương và nhớ anh Bang thiệt tình. Ước mong chi anh Bang chừ còn tại thế  để vc người viết mời anh về nhà ăn lại tô bún quê hương.

ĐHL xin tiếp nối một bài viết miêu tả Triêng Bún Xáo Mụ Đức mà chị  Lê thị Thạnh (phu nhân của anh Nguyễn Bích 'em Đại Tá Bé XDNT ) vừa nhắc ở trên

                                                 ***

Thời nay khi nhìn lên màn hình TV nhất là Youtube có nhiều chương trình ẩm thực của VN rất đặc sắc, đa dạng.  Nhưng nhìn chung sự phong phú, đặc sắc này phần nhiều đều nhờ vào sự giàu có về vật thực, dễ dàng phương tiện mọi mặt để hình thành nhiều món ăn độc đáo.

Ngày xưa có những nét độc đáo ý vị của món ăn nhưng lại bị 'ép mình' vào trong vấn đề nghèo, hạn hẹp phương tiện cũng như vật chất.  Nhưng trong bao nét mộc mạc ngày xưa lại toát lên tính khéo léo, nhẫn nại từ bàn tay nội trợ của người phụ nữ Việt Nam những người  mẹ, người chị dấu yêu muôn thuở.

NHỚ TRIÊNG BÚN XÁO

   Triêng bún xáo hay gánh bún xáo là hình ảnh quen thuộc cho khách ăn hàng vặt. Bữa sáng, bữa chiều đều có triêng bún do các o gánh đi bán rong dọc mấy con phố hay đầu thôn, cuối kiệt  ngoại ô.

Người Huế chắc ai cũng quen mắt hình ảnh triêng bún xáo. Người Quảng trị cũng chẳng lạ lùng chi cái cảnh mấy o, mấy chị vừa chạy lúp xúp vừa rao:

-Ai bún bò?

Tiếng rao có khi bị mấy o rút bớt,

-Ai ...bún?

Nhưng chẳng hề chi, nghe tiếng o là khách ăn biết ngay rồi.

Khó diễn tả cái động tác o gánh 'triêng' bún ra sao? cũng không phải chạy, nhưng đi lại không phải đi? Thứ động tác hai chân o làm sao cho chiếc đòn gánh cong cong, vẫy nhịp thật đều theo bước chân, vừa nhanh vừa nhẹ bớt sức nặng trên vai. 

Có điều nguời viết muốn mô tả cho thật rõ ràng, o chẳng khi nào "trở vai" khi gánh. O chỉ thuận một bên vai. Những lúc có khách là lúc gánh bún đuợc đặt xuống cho vai o đuợc nghỉ, thế thôi. Có thể vai bên phải, o đã chịu đựng lâu ngày nên thành thói quen. Nhắc chuyện "trở vai" của người xưa gồng gánh nuôi chồng đợ con, người viết mới nhớ thương mạ mình. Những ngày nghèo khổ sau cái Tháng Tư Đen não nùng kia, ngày hai buổi chợ, quảy gánh truân chuyên, tuổi già lận đận với cái đòn gánh đè vai mà sức trai sau ngày tù tội chẳng làm chi nên hồn để giúp đỡ mẹ cha?

Thôi, tôi xin trở lại chuyện triêng bún xáo quê mình...

Tôi không bao giờ thấy mấy o người Huế hay ngay cả Quảng Trị bận áo cụt đi bán hàng. Gánh triêng bún ra đuờng là các o bận áo dài. Ngày xưa là vậy, đàn bà đi chợ, hay ra khỏi nhà là có cái áo dài; có cũ chi cũng có cái áo dài. Những chiếc áo dài bạc màu, sờn rách theo năm tháng o ruổi rong theo 'cơm gạo áo tiền' nuôi sống gia đình. 

Nhớ làm sao những tô bún bình dân, đáy nhỏ miệng to ngày xưa đó. Khách ăn hàng đủ hạng người. Người có tiền thì ăn tô 5 đồng, ai bình dân thì ăn tô 3 đồng; thậm chí con nít o cũng bán cho "chút chút" nửa tô 2 đồng. Gánh bún xáo của o bán đủ giá; o không hề than vản và khách ăn chẳng ai 'nề hà' chi. O vẫn chiều lòng khách. 

Ôi thương bàn tay của O răng mà quá khéo đi.  O múc theo đồng tiền của khách. hai, ba, nhiều nhất là năm đồng. Bạn đọc nhìn lại hình ảnh mấy đồng bạc xưa mà tưởng về ngày xưa thân yêu trìu mến...Vài lát thịt bò pha gân thôi, nhai sần sật mà răng ngon lạ ngon lùng. Hai ba miếng huyết. Đã kêu là bún bò thì không thể nào thiếu lát huyết. Rồi tiếp theo là chi nữa? Làn nuớc mỡ đỏ thẳm nằm trên, chưa và miếng bún vào miệng đã cảm nhận mùi cay rồi. Tiền nào của đó. Biết vậy, nhưng giá nào cũng trân trọng tô bún từ tay o đưa cho. Một chút hành ngò rau răm cắt mịn, o bỏ thêm lên mặt, chính xác, vừa đủ, thế mà thiếu nó là biết ngay. Từ cọng bún, miếng thịt, tí huyết, chút nuớc màu trên mặt, trái ớt, (cho nguời ghiền cay), rắc chút tiêu và thứ rau răm cắt mịn là điều bắt buộc sau cùng. Bàn tay lẹ làng và chi ly chính xác của o phải là điều bắt buộc. Bạn có biết răng không? Cái đích cuối cùng là o phải kiếm ra gạo ra tiền để nuôi trong nhà. Một gánh "giang sơn" của O theo ngày tháng ruổi rong chất chứa bao nhiêu là mong ước đồng lời đếm theo từng ngày. Tất cả đợi mong đó đều dựa vào bàn tay dịu dàng nhanh gọn của o.

Triêng bún xáo, chiều chiều vẫn bốc mùi thơm thoáng qua lỗ mũi bắt mình phải thèm thuồng. Chính đó là mùi thơm rất riêng của nồi bún xáo. Mỗi lần o giở cái nắp nồi lên,  từ cuối gió khách chờ mua, biết đuợc gánh bún o tới rồi...

Những thứ thịt bò loại rẻ tiền, bạng nhạng 'nhiều mỡ ít nạc'. O chỉ ưa mua về loại hai loại ba này thôi. Vừa có đồng lời, vừa hợp với một thứ gọi là 'bún xáo'. O nói: 

     

   - Thịt bạng nhạng, pha chút gân lẫn ít mỡ làm bún xáo mới ngon mới hợp.

 Đúng như rứa, thịt quá tốt, chúng ta hay gọi là thịt thượng hạng chỉ dành cho món bí tết, tiệc tùng hạng sang hay kỵ giỗ. Bữa ăn thịnh soạn như thế tất nhiên không có 'chỗ đứng' trong mấy triêng bún xáo của các o. 

Người thưởng thức tô bún xáo  sẽ chú ý đến chuyện phân biệt 'xáo bún' là gì? và khi ta đã hoàn thành múc thứ xáo này lên tô bún thì nó nghiễm nhiên trở thành "tô bún xáo". Nói như thế để giới rành ăn sẽ đòi hỏi rằng nước súp phở hay những thứ khác không bao giờ thay thế để làm tô bún xáo được

. 
 Đưa tô bún nho nhỏ, vừa tay, lên miệng; khách ăn sẽ ngửi được mùi thơm nước xáo đúng 'gu' do tay người miền trung nấu không lầm vào đâu được.  Thoang thoảng mùi rau răm, tiêu và miếng bún nức mùi xáo vào miệng.  Rồi khách ăn sẽ cảm nhận được lát thịt bò xần xật giòn, bùi bùi, xen một lát huyết đậm đà, beo béo. Người thưởng thức, vừa nhai vừa cắn miếng ớt chìa vôi thơm, cay nồng xông lên tận hốc mũi. 

Cảm giác đói, thèm, càng tăng khi gánh bún của o còn mãi đàng xa, do o đang bận khách. Chiều chiều ai cũng chờ, cũng trông gánh bún đi qua. Dọc phố, các chị , các mệ cũng đợi gánh bún các o đi ngang. Có mấy o là có bữa sáng tới rồi. Mùi bún xáo phố Huế hay phố Quảng nào cũng giống nhau. Khách ăn của mấy o không bao giờ chê, chẳng bao giờ ngán mới lạ làm sao?

Có phải huơng vị cùng hình ảnh gánh bún xáo mấy o mấy chị ngày xưa đã thẩm đượm vào phong cách ẩm thực của người trung bao đời nay chăng? Người ta chẳng hề quan tâm, chỉ một tâm lý vắng gánh bún xáo ngày đó thì nhớ và thèm đó thôi.

Cái nồi tròn nhôm một đầu, đầu kia là tô, đũa hay những thứ linh tinh, lỉnh kỉnh. Mọi thứ đều cũ kỹ trước mắt khách đợi. Khi nắp nồi xáo được o giở lên, cái vá nhẹ nhàng, chính xác chi ly o chan từng thứ lên tô bún; mùi thơm của nước xáo không lầm lẫn vói bất cứ loại món ăn nào làm khách ăn nhớ đòi.

Một thời, khi cái từ "kéo ghế" chỉ dành cho những cơ hội hiếm hoi vào tiệm trên phố; thì  những triêng hàng ăn là hình ảnh thân quen cho thực khách bình dân. Những mệ những o...người viết nhớ làm sao mấy triêng hàng tháng ngày kẻo kẹt dọc theo từng con hẻm hay men theo mấy con đường dẫn vào xóm nhỏ. Trong những hình ảnh xa xưa đó, triêng bún xáo dường như  "bất tử' trong lòng chúng ta phải thế không thưa bạn đọc?

Đinh Hoa Lư

edit 26.5.2023