Vua Ibn Sa’ud của Arab Saudi và cố TT Franklin Roosevelt trên tàu USS Quincy tại Hồng Hải năm 1945
PHẦN I
CÁC DẤU HIỆU CẢNH BÁO CHO ĐỒNG USD
VUA DẦU ARAB SAUDI ĐANG TIẾN TỚI GẦN VỚI ĐỒNG YUAN CỦA BẮC KINH LÀ MỘT DẤU HIỆU LO SỢ LẤY USD LÀM CỦA?
LIỆU ĐỒNG YUAN CÓ HẤT ĐƯỢC VỊ TRÍ CỦA USD TRONG TÌNH HÌNH NÓNG HIỆN TẠI
KỊCH BẢN RA SAO KHI VUA DẦU TRUNG ĐÔNG CHỌN NHÂN DÂN TỆ (yuan) LÀM CỦA CẢI
PHẢI CHĂNG ĐỒNG YUAN ĐƯỢC VUA DẦU TRUNG ĐÔNG (OPEC) CHỌN THAY USD
SỰ LỚN MẠNH CỦA KHỐI BRICS
chào bạn đọc
Kịch bản dầu mỏ mới dự đoán gì về đồng USD
Vào giữa tháng 3 năm 2022, tờ Wall Street Journal đưa tin Arab Saudi nước xuất cảng dầu thô lớn nhất thế giới từng đàm phán với Bắc Kinh, khách hàng nhập cảng dầu thô lớn nhất thế giới, để định giá một số dầu xuất khẩu của nước này bằng đồng yuan của Trung Hoa. Tờ Wall Street đã đăng tin báo động rằng: "theo tin từ một số nhân vật tin cậy một hành động như vậy sẽ làm GIẢM SỰ THỐNG TRỊ của đồng đô la (hay petrodollar) trên thị trường dầu mỏ toàn cầu
Bất kỳ hành động nào làm giảm sự thống trị của đồng đô la cũng sẽ tác động đến nền kinh tế toàn thế giới. Do đó, điều quan trọng là chúng ta phải hiểu nỗ lực của Arab Saudi trong việc xích lại gần Trung Hoa có ý nghĩa vì sao và như thế nào.
Nhưng trước khi muốn bàn về vấn dề đó, chúng ta cần lật lại một ít lịch sử.
NHÌN LẠI QUÁ KHỨ và SỰ HÌNH THÀNH PETRODOLLAR do sao?
Vào ngày 14 tháng 2 năm 1945, Tổng thống Hoa Kỳ lúc đó là Franklin D. Roosevelt đã tiếp một vị khách trên tàu USS Quincy, một con tàu hải quân của Hoa Kỳ đang thả neo ở Hồng Hải. Vị khách mời là Vua Ibn Sa’ud của Arab Saudi, quốc gia có trữ lượng dầu mỏ được phát hiện lớn nhất thế giới
Mặc dù khi đó Mỹ là nhà sản xuất dầu lớn nhất trên toàn cầu, nhưng nỗi lo ngại về mức cung dầu cho xe hơi của Hoa Kỳ sẽ khiến dự trữ dầu nội địa của nước này sụt giảm nhanh chóng. Hoa Kỳ do đó cần đảm bảo một nguồn cung cấp dầu khác đảm bảo. Để đổi lấy việc tiếp cận các nguồn dự trữ dầu của Arab Saudi, Quốc vương Ibn Sa’ud được Hoa Kỳ hứa hỗ trợ đầy đủ về quân sự cho vương tộc Al Saud. Điều quan trọng cần hiểu ở đây là sự đảm bảo an ninh của Mỹ không được mở rộng cho người dân Arab Saudi hay chính phủ nước đó mà là triều đại Al Sa'ud.
4
hình - vị trí quân sự Mỹ tại Trung Đông các vua dầu
Arab Saudi quyết định định giá xuất cảng dầu bằng đồng đô la. Nguyên nhân chính là do Hoa Kỳ đã nổi lên như là một nền kinh tế mạnh nhất thế giới sau Thế chiến thứ hai, và đồng USD là trung tâm của hệ thống tài chính mới vào thời điểm lịch sử đó.
Từ ngày 1 đến ngày 22 tháng 7 năm 1944, một nhóm các chủ nhà băng, chính trị gia và nhà kinh tế tập trung tại khách sạn Mount Washington ở Bretton Woods, New Hampshire, Hoa Kỳ. Mỹ đã sẵn sàng đổi đô la thành vàng ở mức 35 đô la cho một ounce ( hay 31,1 gram). Điều này làm cho đồng đô la trở thành đơn vị tiền tệ quốc tế hàng đầu được lựa chọn, vì nó là loại tiền tệ duy nhất có thể chuyển đổi thành vàng. Điều này đã mang lại cho đồng đô la một đặc quyền thống trị. Các quốc gia khác đã phải kiếm được số đô la này để trả cho các mặt hàng như dầu mỏ. Do vậy Hoa Kỳ có cơ hội được yêu cầu in tất cả số đô la mà họ cần.
Đặc quyền thống trị này vẫn tiếp tục cho đến ngày nay mặc dù đồng đô la nay không còn có thể chuyển đổi thành vàng. (từ thời TT Richard Nixon) Hệ thống tài chính quốc tế xuất hiện sau Thế chiến II vẫn là lý do chính. Cùng với vấn đề đó, tập đoàn dầu mỏ do Saudi Arab dẫn đầu, Tổ chức Các nước Xuất Cảng Dầu mỏ (OPEC), tiếp tục định giá dầu bằng đô la. Do hầu hết các quốc gia nhập dầu, họ cần đô la Mỹ để thanh toán. Để kiếm được số đô la này, họ cần định giá hàng hóa xuất cảng của mình bằng đô la. Việc này về căn bản đảm bảo sự tiếp tục của hệ thống tài chính toàn cầu dựa trên USD.
SỰ THỐNG TRỊ CỦA HẢI QUÂN HOA KỲ BẢO VỆ CÁC NƯỚC DẦU MỎ TRUNG ĐÔNG NHỜ VÀO ĐỒNG USD LÀ CỦA CẢI CHO CÁC VUA DẦU
HÌNH- USNI News Fleet and Marine Tracker: Dec. 16, 2024
cập nhật vị trí các hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ vào ngày 16/12/ 2024
NHƯNG TÌNH THẾ ĐANG XOAY CHIỀU
CÁC VUA DẦU ĐANG ĐẾN GIAI ĐOẠN KHÔNG CẦN CÁC HẠM ĐỘI HOA KỲ DO CỤC DIỆN CHIẾN TRANH THẾ GIỚI ĐÃ THAY ĐỔI SÂU SẮC
CÁC HẠM ĐỘI KHỔNG LỒ TỪ TỪ LỖI THỜI QUA HÌNH THÁI CHIẾN TRANH HIỆN ĐẠI
CÁC HÌNH THÁI CHIẾN TRANH BẰNG HỎA TIỄN, DRONES, TRANH ĐIỆN TOÁN ĐIỆN TỬ, NGOẠI TẦNG KHÔNG GIAN CÙNG SỰ VƯƠN LÊN CÔNG NGHỆ QUÂN SỰ CAO CỦA CÁC KHỐI CHỐNG USD ĐANG THU HÚT CÁC VUA DẦU TRUNG ĐÔNG
SỰ CHI TIÊU VÔ GIỚI HẠN, NỢ QUỐC GIA CỦA HOA KỲ TIẾP ĐÀ LÀM TRỊ GIÁ USD CÀNG GIẢM KÉO THEO KHO CỦA USD CỦA NHÀ GIÀU THẾ GIỚI NHẤT LÀ VUA DẦU TRUNG ĐÔNG BỊ GIÁN TIẾP HAO HỤT
U.S. National Debt Breaks Records, Tops $35 Trillion
Sự đểu cáng của đồng USD khi Hoa Kỳ mặc sức mượn nợ và tiêu xài trong khi hậu quả lạm phát USD thì các ông nhà giàu thế giới đều ĐỒNG CHỊU ĐỰNG?
hơn 4000 tỷ USD Mỹ phát cho dân Mỹ xài trong đại dịch Covid-19 đã góp phần tăng nợ và tăng lạm phát Hoa Kỳ
Nhưng hậu quả chung đâu phải số nợ quốc gia Mỹ mà túi tiền nhà giàu thế giới bị GIẢM GIÁ TRỊ DẦN?
SỰ THỐNG TRỊ CỦA ĐỒNG USD ĐỐI VỚI NGƯỜI GIỮ CỦA USD ĐANG ĐI ĐẾN TỨC NƯỚC VỠ BỜ NHẤT LÀ QUYỀN LỰC TRỪNG PHẠT CỦA NGÂN HÀNG THẾ GIỚI VỚI NHỮNG CHỦ NHÂN USD TRONG ĐÓ CÓ CÁC NƯỚC THÙ ĐỊCH NHƯ NGA, IRAN, BẮC HÀN...
tỷ trọng màu xanh chỉ NHÀ GIÀU THẾ GIỚI GIỮ USD NHIỀU NHẤT 6461 TỶ USD THỨ 2 LÀ ĐỒNG EURO 2118 TỶ
SỰ thật nào cũng là sự thật, dù chúng ta không muốn vậy khi trong tay đang giữ đồng USD.
Thưa bạn đọc
Từ Petrodollar, nên bao lâu nay, Đồng đô la Mỹ là đồng tiền chiếm tỷ lệ cao nhất của thế giới, rõ ràng là túi của của các ông nhà giàu thế giới (xem hình trên). Do đó là vị thế thống trị của đồng đô la mang lại cho Hoa Kỳ sức mạnh cưỡng chế mà nước Mỹ từng sử dụng dưới hình thức ĐÓNG BĂNG hay THU GIỮ USD để trừng phạt các đối thủ. Trong hai thập niên qua Hoa Kỳ đã dựa vào các lệnh trừng phạt tài chính ngày càng thường xuyên hơn. Điều này càng làm cho các ông nhà giàu đang giữ USD cảm thấy bất an dù họ vẫn là đồng minh của Mỹ.
Người ta lập luận Mỹ càng lúc càng dùng đồng đô la như một vũ khí cho chính sách ngoại giao đó là nguyên cớ cho các nước dù đang buôn bán hợp tác với Mỹ càng chuyển các hoạt động kinh tế xuất cảng sang các loại tiền tệ khác để tránh mối họa trừng phạt cưỡng chế usd trong nay mai. Càng lúc càng có sự gia tăng chính sách "chống đô la", được xác lập để giảm sự phụ thuộc vào đồng tiền USD. Mặc dù trước mắt chính sách chống đô la chưa đạt được mục tiêu nhưng các phân tích hiện chỉ ra trong nhiều trường hợp đã thành công. Các mô hình "phi đô la hóa" sau các lệnh trừng phạt; điển hình Nga và Arab Saudi đã bán dầu cho Trung Cộng và lấy đồng yuan.
Mặc dù chưa ai kết luận các lệnh trừng phạt đe dọa vị thế của đồng đô la là đồng tiền chủ chốt của thế giới, do người ta lo sợ hậu quả tương lai như Nga và một số đối thủ khác của Mỹ nhưng hậu quả tiềm tàng của việc lạm dụng các lệnh trừng phạt vẫn rất đáng lo cho họ.
Đáng chú ý nhất là khi Mỹ đã lạm dụng các lệnh trừng phạt để làm vũ khí ngoại giao rõ ràng nó đang làm suy yếu hiệu quả của trừng phạt theo thời gian khi các đối thủ của Hoa Kỳ phát triển các hệ thống và phương pháp hợp tác riêng biệt tách rời USD mà chúng ta có thể theo dõi phần tiếp theo...
PHẦN 2:
KHỐI BRICS GỒM BRAZIL, RUSSIA, INDIA, CHINA VÀ SOUTH AFRICA hiện đang có thêm hàng chục thành viên mới tổng cộng dân số bằng nửa thế giới
hình -BRICS (đỏ và màu vàng) SO VỚI G7 HIỆN TẠI
BRICS MỤC ĐÍCH VÀ TOAN TÍNH
Nhóm BRICS viết tắt từ Brazil, Russia, India, China, South Africa là 5 nước tiên phong cho khởi đầu một liên minh kinh tế đối trọng với khối kinh tế Tây phương do Hoa Kỳ cầm đầu nay đã trở thành một thế lực chính trị lớn trong hai thập kỷ qua tức là sau năm 2000. Ý chính là họ dựa trên mong muốn tạo ra một đối trọng với ảnh hưởng của phương Tây trong các thể chế chính trị kinh tế toàn cầu.
Putin hiện có thể tăng cường sự tập trung chống phương Tây, bao gồm cả các nỗ lực nhằm loại bỏ đồng đô la Mỹ trong đó có sự tiếp tay của Trung Cộng một cường quốc kinh tế đang đứng trước cuộc chiến thương mại với Hoa kỳ nhất là sau khi Donald Trump nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 năm 2025 sắp tới.
Tưởng cũng cần nhắc lại, các nước tạo nên BRICS là Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, thành lập vào năm 2009, BRICS là hậu quả do họ đã và đang bị các cường quốc phương Tây thống trị quá mức và họ nhận thấy kinh tế Tây phương cuối cùng lại chẳng làm lợi gì cho họ là các nước đang phát triển ngoài bị USD khống chế và ràng buộc. Khối này đã qua hai thập niên tìm cách phối hợp các chính sách kinh tế và ngoại giao của các thành viên, thành lập các thể chế tài chính mới và giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ. Nga và Trung Cộng là hai lực tác động chủ chốt trong khối BRICS.
Tuy nhiên dù muốn hay không, BRICS đã phải vật lộn với những ý kiến chưa thống nhất nội bộ về nhiều vấn đề trong đó có quan hệ với Mỹ nhất là gần 3 năm Nga xâm lăng Ukraine. Nhưng điều báo động cho khối kinh tế USD là số lượng thành viên ngày càng tăng của khối này vừa mở rộng ảnh hưởng vừa tạo ra những căng thẳng mới. Trong đại hội lần thứ 15 của BRICS năm 2023 BRICS loan báo sẽ có 5 thành viên mới được vào BRICS chính thức từ tháng Giêng 2024 là Argentina, Egypt, Ethiopia, Iran, Saudi Arabia và the United Arab Emirates. Trong 5 nước này đáng chú ý là Saudi Arabia là vua dầu thế giới.
TẠI SAO BRICS ĐANG TRỞ THÀNH MỐI LO CHO KHỐI USD?
Tuy BRICS đang là một khối kinh tế ban đầu còn lỏng lẻo do họ là một khối kinh tế đang cố gắng PHI TÂY PHƯƠNG HÓA nhưng hiện tình nay đang báo hiệu họ đang phối hợp nỗ lực kinh tế và ngoại giao xung quanh một MỤC ĐÍCH CHUNG. Mục đích chung đó là gì? Họ rõ ràng đang tìm cách xây dựng một biện pháp chính trị kinh tế rất chiến lược chống đối lại những gì họ coi là sự thống trị của quan điểm phương Tây ví dụ chẳ Ngân hàng Thế giới (World Bank), Nhóm G7 và Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Dĩ nhiên việc mở rộng BRICS trong năm 2024 đi theo nhiều tác động địa chính trị nếu chúng ta để ý tới DÂN SỐ hiện tại của BRICS là bao nhiêu? Mười nước BRICS hiện chiếm hơn một phần tư trữ lượng kinh tế thế giới và chiếm tới 1/2 dân số toàn cầu. Đây là điều đáng báo động cho khối USD. BRICS với sự tiếp tay của Trung Cộng và Nga. Phải nhắc lại số lượng thành viên ngày càng tăng cũng mang đến những thách thức mới cho khối USD đó là chưa kể sự phản kháng ngày càng tăng từ các quốc gia phương Tây và sự chia rẽ trong khối USD nhất là sau khi Donald Trump nhậm chức vào ngày 20/1/2025 tới. Vừa qua, một số nhà chính sách châu Âu đã cảnh báo tâm lý chống phương Tây đang ngày càng trở nên sâu sắc hơn. BRICS là kết quả của phản ứng yếu kém của phương Tây đối với nhu cầu của các nước thu nhập thấp hay nghèo. Họ nói rằng các nước phương Tây hay khối USD cần bắt đầu cải cách các tổ chức tài chính to lớn hơn. Có nhà phân tích cho rằng phương Tây bao lâu nay kiêu ngạo hay coi thường sự phát triển hay nhu cầu phát triển của Nam Bán Cầu là điều không quá đáng. Có một số phân tích gia cho rằng cố gắng phi đô la hóa của BRICS dù sao chăng nữa sẽ làm suy yếu của đồng USD và do sức khỏe kinh tế của Hoa Kỳ đang có vấn đề nhất là con số nợ quốc gia của Mỹ đang chạm ngưỡng 35 trillions USD?
GIÁ TRỊ ĐỒNG TIỀN ẢO BITCOIN CÀNG LÚC CÀNG TĂNG
Chính Elon Musk vừa qua đã cảnh báo cú "bankruptcy" của Mỹ không là viễn tưởng và nay hành động hay xu hướng rất đáng nghi của Elon Musk về "vỗ béo con heo" kho tàng Bitcoins (tiền ảo) để giữ của cho chính Elon Musk với sự tán đồng của Trump là điều đáng nghi ngại trước? Chúng ta nên quan tâm tại sao vàng càng lúc càng tăng giá trị do nhu cầu giữ của trên thế giới càng lúc càng nhiều? Tổng hợp lại nó báo hiệu cho tâm lý bất an về USD đó thôi.
Cuộc thi tài chạy đua giữa thỏ (USD) và Rùa (BRICS) trong truyện ngụ ngôn xưa cho chúng ta thấy bác rùa tuy chậm nhưng kiên trì nhưng cuối cùng đã thắng chú thỏ (USD) ngông nghênh tự kiêu và ngạo mạn. Nhất là chúng ta chớ quên có vua dầu Arab Saudi đang là thành viên trong khối BRICS, Ấn Độ và Trung Cộng hiện nay là hai khối kinh tế to lớn của thế giới. Điều đáng chú ý và ắt hẳn bạn đọc không quên Nga tuy có nền kinh tế không lớn hơn Trung Cộng và Ấn độ nhưng là nước có kho vũ khí hạt nhân đứng đầu thế giới. Tại sao chúng ta không nghĩ rằng BRICS đang dựa vào sức mạnh HẠT NHÂN của Nga. Nói về kinh tế dĩ nhiên là sức tiêu thụ, sự tiêu thụ của khối BRICS chiếm nửa dân số thế giới là vấn đề khó thể bỏ qua.
SỰ THẬT TRONG BỀ SÂU
NHÀ GIÀU THẾ GIỚI AI ĐANG GIỮ USD LÀM CỦA ĐANG ĐỨNG NGỒI CHẲNG AN TRÊN NÚI CỦA DO HỌ VỪA LO NGẠI VỪA BẤT MÃN VỀ USD
ĐỒNG TIỀN LIỀN KHÚC RUỘT VẤN ĐỀ SÂU XA NHẤT LÀ LÚC CÁC ÔNG NHÀ GIÀU THẾ GIỚI TỪNG ĐAU LÒNG KHI CỦA CẢI CỦA HỌ BẰNG USD ĐANG BỊ GIẢM GIÁ TRỊ DẦN ĐI QUA SỰ TIÊU PHA QUÁ TRỚN CỦA HOA KỲ KHIẾN HỌ BẮT BUỘC PHẢI TÌM PHƯƠNG KẾ MỚI?
HÀNH ĐỘNG TIẾP THEO CỦA NHÀ GIÀU THẾ GIỚI LÀ GÌ? CÒN NHIỀU GAY CẤN NHƯNG ĐIỀU ĐÓ CHẮC CHẮN SẼ XẢY RA ./.
Đinh Hoa Lư
BIÊN SOẠN 6/1/2025
NGUỒN THAM KHẢO CHÍNH
https://www.cfr.org/backgrounder/what-brics-group-and-why-it-expanding
