B 21 RAIDER và CHIẾN ĐẤU CƠ THẾ HỆ 6

TRONG YOUTUBE NÀY CÓ 2 LOẠI B 21 RAIDER 2 BÁNH CÒN B 2 CÓ 4 BÁNH (1 TRỤC BÁNH)

Trước hết mời bạn đọc PHÂN BIỆT THẾ NÀO LÀ TIÊM KÍCH THẾ HỆ THỨ 6 và CƯỜNG KÍCH THẾ HỆ THỨ 6

* PHI CƠ CHIẾN ĐẤU (jet fighter)  THẾ HỆ THỨ 6

Phản lực cơ chiến đấu tiêm kích thế hệ thứ sáu là một loại phi cơ tiêm kích thế hệ mới đang được các cường quốc quân sự nghiên cứu chế tạo. Được dự đoán sẽ được đưa vào phục vụ trong Không lực Hoa Kỳ và Hải quân Hoa Kỳ trong khoảng năm 2025–2030. Năm 2020, máy bay Sukhoi Su-57 của Nga đã thực hiện tiến trình bay không người lái trong quá trình thử nghiệm, đây là tiền đề cho sự ra đời máy bay tiêm kích thế hệ thứ sáu của Nga. Phía Hoa Kỳ từ năm 2010 đã nghiên cứu phi cơ chiến đấu  thế hệ thứ 6, dự kiến​​vào năm 2030 mới được công bố. Hãng Lockheed Martin được trúng thầu chương trình này. Chúng ta không quên hãng Lockheed Martin từng sản xuất phi cơ chiến đấu tàng hình F-22 và F-35.

PHẢN LỰC CƠ CƯỜNG KÍCH (statergic jet bomber) CHIẾN LƯỢC THẾ HỆ 6

Tuy nhiên so với B 21 Raider là phản lực cơ chiến đấu Cường Kích Chiến Lược THẾ HỆ 6  khác với Tiêm Kích, thế hệ 6 này sẽ thực hiện phi vụ đường dài có khả năng mang bom hạt nhân.

ĐẶC ĐIỂM TỔNG QUÁT: (bí mật quốc phòng nên công chúng chưa được biết mọi chi tiết cụ thể hơn)

NHIỆM VỤ CHÍNH: phi cơ ném bom tàng hình có khả năng hạt nhân, tấn công xa

BỘ TƯ LỆNH: Bộ chỉ huy tấn công toàn cầu của Không quân

SỐ LƯỢNG DỰ TRÙ: Tối thiểu 100  chiếc

GIÁ MỖI CHIẾC:  550 triệu đô la (2010) / 639 triệu đô la ( 2019) / 692 triệu đô la (2022)

ĐẠN DƯỢC: Hạt nhân và thông thường

HOẠT ĐỘNG:trong thập niên 2020s

B-21 Raider được đặt tên để vinh danh Doolittle Raiders lịch sử Thế Chiến II- Doolittle Raiders là những binh sĩ của Lực lượng Không quân Lục quân Hoa Kỳ. Họ đã tạo được cuộc tấn công bất ngờ vào Nhật Bản vào ngày 18 tháng 4 năm 1942, buộc phát xít Nhật phải rút lui các lực lượng chiến đấu để bảo vệ nước Nhật.                                                                                                                        

***

Northrop Grumman cùng  Không quân Hoa Kỳ lần đầu tiên công khai hóa Oanh Tạc Cơ Chiến Lược Thế Hệ thứ Sáu; có thể nói đây là Siêu Phẩm phi cơ ném bom đường dài loại TÀNG HÌNH ĐÓ LÀ RAIDER B-21 Raider.

Bộ trưởng QP Mỹ Lloyd Austin trong buổi lễ ra mắt B 21 Raider

 Buổi lễ công bố B 21 Raider đúng vào ngày 2 tháng 12 / 2022  tại Phi trường Palmdale, California. Quan khách gồm nhân viên của công ty Northrop Grumman cùng các viên chức cao cấp của trong đó có sự chứng kiến của Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin

Bộ trưởng Austin cho báo giới hay:

  -B-21 Raider là máy oanh tạc cơ chiến lược thế hệ mới đầu tư nghiên cứu trong 3 thập niên nay. Sự ra đời của chủng loại B 21 Raider nói lên rằng nền quốc phòng Hoa Kỳ luôn thăng tiến cùng canh tân. Thế hệ phóng pháo cơ cường kích này là sự răn đe mới của người Mỹ. Sự canh tân đó không phải mua thêm làm thêm phi cơ khác mà là HIỆN THÂN CHO QUYẾT TÂM BẢO VỆ NỀN CỘNG HÒA của tất cả những người yêu thương nước Mỹ. Sự xuất hiện của thế hệ mới của B 21 Raider minh chứng  cho chiến lược răn đe qua khả năng hỗ trợ của nó mọi lúc và mọi nơi.”

 B-21, trông bề ngoài giống rất giống với chiếc B-2, mặc dù nó nhỏ hơn một chút. Sự khác biệt rõ ràng nhất là các động cơ Pratt & Whitney - được cho là chuyển thể từ động cơ F135 của F-35 – nhưng nằm sâu trong cánh. Các cửa hút gió cũng không lộ liễu nhiều . Các cửa sổ buồng lái có hình dạng phức tạp  và bộ phận hạ cánh chính có hai bánh thay vì bốn bánh.

B 21 kế thừa và hưởng thêm kỹ thuật cao hơn từ bốn thập kỷ phát triển B-2.  Nó là oanh tạc cơ thế hệ thứ sáu.  Tất cả đều ứng dụng kỹ thuật số cùng kèm theo dự liệu cho phép nâng cấp nhanh chóng và áp dụng công nghệ trong tương lai. Vai trò chính là tấn công tầm xa, xâm nhập vào  không phận  của đối phương  cùng một lúc dùng cả vũ khí thông thường và hạt nhân. 

B 21 tận dụng các đặc tính tàng hình đã được nâng cấp, cải thiện và nó sẽ là một trung tâm trên không trung có khả năng thực hiện các nhiệm vụ thu thập thông tin tình báo và hoạt động  như bộ chỉ huy chiến đấu trên không.

B-21 được lên chương trình vào tháng 7 năm 2014. Northrop Grumman được trúng hợp đồng bắt đầu khai triển vào tháng 10 năm 2015. Tên Raider được trao vào năm 2016. Bộ chỉ huy tấn công toàn cầu của Lực lượng Không quân dự định mua ít nhất 100 chiếc, với việc đưa vào sử dụng dự kiến vào khoảng năm 2026 và 2027. Ban đầu lớp phi cơ mới này sẽ thay thế B-1B, tiếp theo là B-2A.

Công Ty Northrop Grumman đang lắp ráp ban đầu  6 chiếc B-21 đang trong các giai đoạn ra lò tại Palmdale, tính luôn bao gồm cả chiếc đang trình làng tại buổi lễ. 

Vào lúc 6:51 sáng ngày 10 tháng 11 năm 2023, chiếc B-21 Raider đã bay chuyến bay đầu tiên từ Palmdale đến Căn cứ Không quân Edwards. Lý thú nhất là nhiều hình ảnh chất lượng cao về phần bụng của phi cơ được chụp bởi những người hâm mộ đang chờ tại phi đạo./.

ĐHL  tóm lược 

Theo

1-    https://www.cnn.com/2022/12/02/politics/b-21-stealth-bomber-air-force/index.html

2-    https://www.ainonline.com/aviation-news/defense/2022-12-03/us-air-force-unveils-b-21-raider-sixth-generation-bomber#:~:text=Billed%20as%20a%20sixth%2Dgeneration,technology%20insertion%20in%20the%20future.

3-    https://www.af.mil/About-Us/Fact-Sheets/Display/Article/2682973/b-21-raider/

GIÁP THÌN 2024 VÀ ƯỚC MONG RỒNG VIỆT THỰC SỰ BAY CAO

 

RỒNG QUẢNG TRỊ 2024

RỒNG TẤT BAY CAO DO ĐẦY TRÀN NGUYÊN KHÍ DÂN TỘC BỐN NGÀN NĂM VĂN HIẾN

DÂN PHẢI NGANG PHỤ MẪU VÌ CHẤT CHỨA ĐẤT TRỜI NON NƯỚC KIM CỔ MÃI KHẮC GHI

ĐHL 1 TẾT GIÁP THÌN

***

hình:

Tốt nghiệp Đại học ngành Xây dựng ở Trường Đại học Duy Tân, Đinh Văn Tâm , 33 tuổi, trú tại thôn An Trung Đồng, xã Triệu Độ, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị, lại chọn làm nghề điêu khắc, đắp tượng. Không qua trường lớp, Tâm vừa làm vừa học, nhưng có sẵn “hoa tay”, nên nắm bắt rất nhanh...

Cũng như bức tượng hổ, bức tượng mèo đặt ở quảng trường trung tâm huyện Triệu Phong trở thành địa điểm thu hút đông người dân đến tham quan, và chụp ảnh kỷ niệm. Cái tên Đinh Văn Tâm càng được nhiều người biết đến...

Đinh Văn Tâm (giữa ảnh) và các cộng sự nghỉ ngơi trong quá trình thi công 2 bức tượng rồng ở một ngôi chùa tại thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị. Ảnh: Hưng Thơ.

“Khi nhận làm, em và nhóm thợ khá áp lực, vì trước đó làm tượng hổ và tượng mèo được người dân đón nhận, bây giờ phải làm linh vật rồng ra sao để đẹp và có ý nghĩa, nên khá lo lắng” – Đinh Văn Tâm chia sẻ.🍎

(trích báo trong nước)

***

LỜI BÀN CỦA ĐHL

thưa độc giả,

Nghệ nhân của đất nước chúng ta như Đinh văn Tâm là một tiêu biểu trong muôn ngàn nghệ nhân nước Việt mà hiện nay chúng ta thấy xuất hiện rất nhiều. Tỉnh nào cũng có nhiều bàn tay khéo léo, tràn trề óc thẩm mỹ phát xuất từ nhiều tầng lớp lao động chân tay, trí óc, trong tính đa dạng của kỹ thuật hiện đại phục vụ cho văn hóa nước nhà.

    Tài năng Việt còn rất nhiều tiềm năng chưa được khám phá hết, chưa có cơ hội thăng hoa, xứng với giá trị chân thực của văn hóa Việt Nam. Chúng ta không nên cho rằng thiểu số tinh hoa -cầm đầu quyền lực- họ là người 'có công thăng tiến' cho những đột phá hiện tại. Thực ra tiềm năng của Rồng Việt còn rất nhiều chưa bao giờ phát huy hết hoàn toàn nội lực do những bó buộc kinh niên, từng là sợi dây cương tỏa buộc chặt rồng Việt bay cao.  Tuy nhiên chúng ta phải tìm hiểu bề sâu nằm trong những tác phẩm đa tài của đất nước chúng ta hiện nay, còn chứa đựng những ước mơ sâu kín hơn nữa. Những ước mơ của nhiều tầng lớp xã hội đang chờ mong một vận hội mới thăng hoa hơn, tốt đẹp hơn đó là một đất nước nổi trội hay tiến bộ hơn trên bản đồ thế giới.

      Những cảm nghĩ hay mong muốn sâu sắc hơn của dân ta không phải là chấp nhận hay an phận, thỏa mãn với một xã hội đương thời mà một xã hội phải được chấp cánh bay cao hay vươn lên tầng cao thời đại như LINH VẬT RỒNG đang được nhiều bàn tay nghệ nhân tài năng từng địa phương thể hiện tranh tài một cách sôi động như năm nay.

    Với nền kinh tế thị trường đang đổi sắc khuôn mặt nền công nghệ và sản xuất khai mào cho một chương mới của một NGUỒN CUNG ỨNG MỚI CHO KINH TẾ TOÀN CẦU HÓA (supply chain) qua hàng loạt nhà đầu tư khổng lồ của kỹ thuật cao từ tây phương đang ào ạt  đổ vào nội địa Việt Nam. Một khối lao động trẻ trung, hứa hẹn nhất cho nền kinh tế Toàn Cầu Hóa hiện nay. Năm 2024 đang đưa VN từng bước đi lên với tiềm năng của những con rồng  sẽ được 'cởi trói' để bay cao hơn nữa.

    Bàn tay và khối óc của nhiều tài năng đất Việt đang THỔI HỒN ƯỚC MƠ vào nhiều TÁC PHẨM. Ước mơ trên hẳn cho nhiều mơ ước, người dân nước Việt mong sao con rồng hiện thân cho sức mạnh toàn dân sẽ vươn mình Phù Đổng DIỆT TAN MỌI LOÀI THẢO KHẤU NGÀY CŨNG NHƯ ĐÊM ĐANG TỪNG NGÀY TỪNG GIỜ TÀN HẠI NON SÔNG CẨM TÚ MÀ TỔ TIÊN CHÚNG TA BAO ĐỜI GẦY DỰNG.

Rồng Việt đó là gì? Ắt hẳn đó là quyền năng của dân tộc và phát nguyên từ dân tộc, đây ắt hẳn là tinh hoa của nòi giống Rồng -Tiên sẽ thực sự bay cao trên chín tầng mây khi quyền lực của rồng hay chính là,

CỦA DÂN PHẢI TRẢ CHO DÂN, PHẢI THỰC SỰ PHỤC HỒI. QUYỀN LỰC CỦA RỒNG NÀY KHÔNG AI BAN PHÁT, KHÔNG LÀ ÂN HUỆ, MÀ ĐÂY LÀ NHỮNG GÌ CỦA DÂN HAY VIỆT TỘC.

Lúc này đây, ắt hẳn Rồng Việt mới thực sự bay cao.

MONG LẮM THAY ! 

ĐHL 

1 TẾT GIÁP THÌN 2024

BUỔI CHỢ QUÊ NGHÈO NGÀY CUỐI NĂM

                       ÐỔI CẢ THIÊN THU

TIẾNG MẸ CƯỜI

Nhấc chiếc phone lên bỗng lặng người
Tiếng ai như tiếng lá thu rơi
Mười năm mẹ nhỉ, mười năm lẻ
Chỉ biết âm thầm thương nhớ thôi

Buổi ấy con đi chẳng hẹn thề
Ngựa rừng xưa lạc dấu sơn khê
Mười năm tóc mẹ màu tang trắng
Trắng cả lòng con lúc nghĩ về

Mẹ vẫn ngồi đan một nỗi buồn
Bên đời gió tạt với mưa tuôn
Con đi góp lá nghìn phương lại
Ðốt lửa cho đời tan khói sương

Tiếng mẹ nghe như tiếng nghẹn ngào
Tiếng Người hay chỉ tiếng chiêm bao
Mẹ xa xôi quá làm sao vói
Biết đến bao giờ trông thấy nhau

Ðừng khóc mẹ ơi hãy ráng chờ
Ngậm ngùi con sẽ dấu trong thơ
Ðau thương con viết vào trong lá
Hơi ấm con tìm trong giấc mơ

Nhấc chiếc phone lên bỗng lặng người
Giọng buồn hơn cả tiếng mưa rơi
Ví mà tôi đổi thời gian được
Ðổi cả thiên thu tiếng mẹ cười.

Trần Trung Ðạo

    Chợ vùng tôi ở cách thị trấn La Gi không xa nhưng rõ ràng là hình ảnh một ngôi chợ quê không sai một mảy may nào. Đó là hình ảnh quen thuộc bao lâu nay mà người di dân Quảng Trị mình còn nhớ. Cũng ngôi đình xiêu vẹo ở giữa, vài sạp hàng tre, gỗ, ọp ẹp hai bên trên nền cát lợn cợn đầy rác.

Ngôi chợ quê đã gắn bó với cuộc đời mẹ tôi cho đến cuối đời. Một nơi tiếp nối chuỗi ngày cơ khổ, tháng ngày lận đận nắng sớm mưa chiều hắt hiu lên cái sạp hàng xiêu vẹo hay tấm ni lon trải vội trên nền cát của từng buổi chợ quê.

 
hình ảnh một buổi chợ quê Cam Bình  gần 30 năm trước 

  Vốn liếng của mẹ tôi co dần đi theo những miệng ăn trong nhà.
  Trời vẫn gió ,vẫn cát... tung vào từng mớ thuốc rê, từng "ngảu" hột chè , vài ba gói vị tinh bột ngọt hay tiêu đen loại lép hột rẻ tiền ... Mẹ  còn lo làm sao có vài lon gạo cho trưa nay?
-Mớ cá đuối mạ um sẵn các con nhớ nghe!
  Càng trưa khách thưa dần.
   Chợ Sáng chuẩn bị tan cũng là lúc gió chướng vùng đất biển vẫn ào ào thổi. Những hạt cát bay vào mắt mẹ làm mắt mẹ mờ mau.  Tháng ngày lo lắng  cùng nỗi ê chề của gánh hàng nhà nghèo. Một thời làm không đủ sống và chẳng ai biết làm nghề gì ngoại trừ vào rừng đốt than làm rẫy?  Gió - cát bao năm mẹ quen rồi.  Mẹ quen từng cơn mỏi mệt hay bao ngày mẹ phải ngồi im chịu đưng. Cái buồn cái lo lớn nhất của mẹ  là làm sao nuôi sống gia đình và nỗi ray rứt theo từng câu năn nỉ với mối hàng, con buôn. Xế trưa mẹ về , ăn uống qua loa.  Có khi mẹ phải bới cho con trên rẫy với món gì ngon nhất. Con biết mẹ ưu tiên cho đứa con bao năm xa nhà. Rồi mẹ  lại sửa soạn gánh hàng cho kịp buổi chợ hôm. Cảnh chợ hôm cũng gió cát tung bay, lác đác vài ba miếng tranh che tạm. Khách quê rất ít, chỉ dành cho người lỡ bữa. Chợ hôm là nơi ngư dân có được vài con cá lẻ tẻ buổi chiều chạy vội vào đây kiếm vài ba đồng bạc. Lúc này có tiền ,người bán cá mới mua vài ba thứ cần dùng cho buổi kéo lưới ngày mai như vài đồng thuốc hút vài hào gia vị .. . Và lúc này mẹ  bỗng vui vì bán đươc hàng. 

   Đường về nhà lúc trời nổi cơn mưa, con đường đất biến thành con sông "thuỷ lợi" với những hố sâu lồi lõm đầy nước. Có những đoạn nước băng qua đường chảy xiết. Cảnh đường biến thành sông, lúc này hình bóng mẹ liêu xiêu, mò mẫm trong ánh sáng mập mờ. Trời tối hẳn mẹ  mới về đến nhà. Xóm quê những căn nhà tranh le lói ánh dầu. Con đường trong xóm đen như mực. Những cơn chớp loé lên trong đêm đó là lúc gánh hàng mẹ  về ngang ngõ. Niềm thương của mẹ dâng trào. Mẹ đã về với mái tranh  ấm cúng. Tiếng ểng ương kêu vang sau cơn mưa, tiếng quê buồn như cuộc đời của gia đình mẹ .

   Thân cò lặn lội gần xa, mẹ nuôi cả gia đình không chút quản công, không lời than vản. Cực khổ vẫn chưa buông tha cho mẹ, cuộc đời không chịu êm xuôi. Chịu đựng mòn mõi lâu ngày thận mẹ suy kiêt, viêm nhiễm . Từng cơn nhức buốt trong người cùng máu mủ nhưng thảm thay, mẹ vẫn cắn răng không nói không than ! Mẹ vẫn  im lìm, đòn gánh đè vai hai buổi chợ sớm chiều. Cái đòn gánh vẫn kẻo kẹt, dày xéo lên đôi vai gầy của mẹ. Đau trong thân mẹ vẫn lặng im. Hao mòn thân xác cho đến khi mẹ gục ngã và mẹ phải bị mất đi một trái thận trong người vì nó đã hư thối lâu ngày không còn cứu vãn!   

  Giờ thì mẹ vẫn ngồi đó, trước hiên nhà. Cây phượng xưa buông cành sắc đỏ mỗi hè về nay đã theo bóng Ba cùng về miền dĩ vãng. Chỉ còn lại mẹ bên bờ quạnh hiu, trắng phau hoài niệm chẳng còn chi. Tuổi già trí nhớ đã mất và hình ảnh con cũng đã 'bay xa' trong  trí nhớ mẹ .

   Đã bao mùa Vu lan trôi qua con thật đáng tội vì chưa viết lên được công ơn trời bể và lòng hi sinh vô bờ của mẹ. Càng xấu hổ tủi nhục khi phận làm con không làm sao gánh bớt cơn đau, nổi nhọc nhằn của mẹ hiền.  Con vẫn biết bao lá vàng theo lẽ đất trời sẽ thi nhau rơi rụng trước làn gió thổi, từng lớp người- từng thế hệ sẽ nối tiếp đi xa. Thời gian nối tiếp thời gian những chiếc tàu chia phôi sẽ đưa bao người thân yêu về miền quá khứ.  Nhưng mẹ ơi! trên sân ga chiều tiễn đưa nay mai đó con chưa có dịp  nói một lần ca tụng công ơn mẹ hiền. Buồn thay! giờ có nói có xưng tụng bao nhiêu thì mẹ giờ đây trí não đã lu mờ chẳng còn nhớ nhung hay phân biệt gì nữa? Nay con xin những dòng ray rứt của ăn năn con viết về mẹ  như lời sám hối, lời tri ân. Trời quê vẫn những làn gió chướng thổi về. Cảnh biển xưa sóng bạc đầu cát bụi tung bay vẫn còn... Nhưng Gió ơi xin gió thôi rung, hay là thổi nhẹ để con còn về bên mẹ nói lên những lời xưng tán công đức mẹ già như biển rộng sông dài... nói mấy cho vừa mẹ ơi!

 BUỔI CHỢ CAM BINH NGÀY CUỐI NĂM  1994

Hôm nay là ngày 30 tết nên buổi chợ quê Cam Bình đông đúc và náo nhiệt lạ thường. Mua bán sáng nay phần đông dành cho người đầu tắt mặt tối, làm lụng ruộng vườn rẫy bái, cho đến hôm nay mới còn cơ hội mua vài thứ về kịp cúng buổi chiều cuối cùng của một năm làm lụng. Giới có tiền, có đời sống thoải mái hơn thì lo lắng vật phẩm thức ăn cúng kiếng mấy ngày trước rồi. 

Chợ hôm nay rực rở hẳn lên bởi những bó bông rẻ tiền, đơn điệu mới nhổ còn nguyên rễ, bó quanh vài ba miếng lá chuối xanh xanh.  Đây là bông bình dân dành cho người trong thôn  'quần thô áo vải', còn ít thì giờ mua nhanh vài thứ  lo  mâm cúng trong bữa chiều còn lại. Ngày 30 tết, dù cho tháng thiếu còn 29 ngày, ai cũng gọi chung một tiếng là "30 tết".

  Giờ mấy bác, mấy o mua vội vài chùm bông thọ, hoa cúc đơn sơ mộc mạc về nhà. Hình ảnh đông vui, đầm ấm, quyện lẫn hơi hám đồng quê đang bừng dậy trên nền cát, một vùng gần núi sát biển. Tiếng cười nói, trả giá, ôi biết bao tiếng nói cùng sắc màu quê huơng tưởng chừng không nhầm lẫn vào đâu được:

             -Bông ni mấy một chùm ri o?
            -Mấy ri ?
            -Răng mắt rứa ?
           -Dưa ni..hai ngàn một trấy bán khôn o?

   Nhiều chiếc nón lá nhấp nhô... người bán gánh dưa hấu loại nhỏ ngẩng lên, bán vội cho một o đem về chưng tạm, bác bán gánh bông cúc và thọ trồng từ vườn đất ẩm đem ra sáng nay cũng vừa gần hết. Mấy đôi gióng mây nhúc nhích. O  trên dốc vừa gánh xuống, đổ vội mấy thúng khoai tươi cho khách. Buổi chợ cuối năm của một vùng quê, ta có thể cho đó là hình ảnh những bó bông  "xôn xao" lui tới... nào cúc Đà Lạt màu hồng tía, nào những chùm vạn thọ vàng rực rỡ hay thuợc dược hồng phớt,  người mua xong đưa cao tay vì sợ bông gãy, đi tới- lui, trông thêm vui mắt. Tôi tưởng chừng hôm nay là "buổi hội xuân" riêng cho người trong thôn làm lụng đầu tắt mặt tối, nương rẫy suốt năm cho đến sáng 30 mới ra buổi chợ.

   La Gi không xa; đó là chợ thành phố. Nhưng chợ thị thành chắc gì đã có không khí ấm cúng thân thuơng  như  tôi mục kích sáng nay. Dưới kia vật phẩm đắt tiền, mua sắm xa hoa, mứt bánh hảo hạng, hoa trái loại sang thì làm gì về đến chợ này? Hơn nữa, không khí sắm sanh nó đã diễn ra từ lâu. Không khéo người dưới phố đa số đã đủ trước đầu tháng chạp nên không còn háo hức nhiều nữa. 

 Buổi chợ cuối năm tại một vùng quê đầy màu sắc của những loài hoa tuy đơn sơ nhưng sao  gần gũi. Tất cả gom lại như chợt rộ lên một buổi sáng còn lại cuối cùng sau mười hai tháng gánh gồng hay chai tay cuốc bới dài đăng đẳng. Hình ảnh một buổi sáng cuối năm như vẽ lên trong lòng người hình ảnh một ngày "hội làng" đầm ấm sẻ chia. Người Cam Bình mua giúp nhau vài thứ rau quả, vài nhánh bông; kẻ bán thì kiếm thêm chút tiền, người mua thì có thức cúng tất niên -ngày 30 tết. 

  Ai cũng gấp mua mau bán lẹ để về nhà. Chiều nơi này sẽ vắng ngắt. Qua giờ ngọ buổi chợ sẽ tan. Mấy o lật đật đem các thứ về nhà về nhà. Triêng gióng trống không quảy mau lên hướng dốc Tân Sơn. Ai cũng lật đật về nấu mâm cơm tất niên, xong chuẩn bị giao thừa.  



Tội cho o bán bông, o bán chưa hết? Gần tan chợ mà còn nhiều thọ, nhiều cúc thế kia? Ai cũng có bó bông cầm trên tay rồi; o  đưa mắt nhìn quanh, như mong mỏi khẩn cầu bà con mua giùm. 

Phía ngoài, bên con đường đất liên tỉnh, vài ba anh xe ôm ngồi vắt vẻo trên chiếc Mins-kơ màu đỏ còn ráng đợi thêm vài người khách. Thỉnh thoảng anh che tay ngáp dài, cuối năm chẳng còn ai rời nhà? Chiếc xe thổ mộ hôm nay vắng khác,  không ai chở hàng buôn về La Gi ngày cuối năm. Con ngựa già đứng cạnh bên kiên trì chờ chủ. Cái đuôi lủng lẳng, thỉnh thoảng quất vài ba con lằng đang hút máu nó. Người lao động từ o bán than, triêng khoai gánh sắn, anh lái xe ôm, bác phu xe ngựa ai cũng mong kiếm một ít tiền trong giờ vào những giờ năm cùng tháng hết.

 Rồi ngôi chợ  sẽ im lìm suốt gần một tuần. Người ta đợi ngày tốt mới có vài o nhóm chợ đầu năm. Những sạp hàng xén thì còn lâu mới ra lại chợ, ngoại trừ những thứ cần cho buổi cúng đưa thì lác đác có năm ba người bán. Khách ra chợ đang trông vài ba thứ vào nhà nấu mâm cúng đưa ông bà. 

  hai cha con dhl tại quán cà phê Đinh hữu Thư Cam Bình  Hàm Tân xuân Ất Hợi 1995

  Ngày tết, vùng tôi ở không mưa, nắng- gió- cát là những thứ khó quên. Người ta lác đác đi thăm nhau. Trong ngôi đình chợ là nơi tụ họp vài ba nhóm đánh bầu cua.  Đàn ông hay uống cà phê có thể vào quán Chú Thậm, Chú Thư uống vài ly, nói chuyện đời. Mấy ông 'phó nhòm' tức thợ chụp hình thời này còn kiếm ra tiền , lăng xăng lên về trên dốc Tân SƠn hay vào xóm Cam Bình chụp hình cho bà con trong ba ngày tết. Những tấm hình màu giá trị làm sao? Đầu năm ngày tết mới chụp. Chụp xong còn dán nylon kỹ càng. 

thanh niên trong thôn tôi đang chụp chung với "phó nhòm" ngày tết [tức thầy Thân]

Mẹ tôi và con cháu trong tấm hình màu. Ai trong thôn cũng quý do hiếm không giống bây giờ muốn bao nhiêu cũng được

                        xóm vắng

    Có sống ở thôn làng mới biết được nếp sống hay sinh hoạt của người dân vùng nương rẫy. Những trao đổi bình dị, những tình cảm chân thành ít dối trá lọc lừa. Những người chân lấm tay bùn, nhọc nhằn than củi bàn tay chai sạn với rừng rậm núi cao, hay phong trần trong gió cát biển khơi. Động Đền, Hàm tân là cả một trời đầy ắp hình ảnh và kỷ niệm cho tôi,  tuy chật vật khó khăn, nhưng không kém phần êm đềm, chân thuơng, đáng nhớ. 

Ngôi chợ có tên Cam Bình cùng xóm chợ ngày xưa qua ba mươi năm giờ không còn nữa. Hình ảnh ngôi chợ đã thực sự nằm trong dĩ vãng. Quá khứ của một ngôi chợ trong đó có hình ảnh người mẹ già tần tảo kẻo kẹt gánh hàng nuôi sống gia đình. Người mẹ già cùng những o những thím nay đã nắm tay nhau đi xa về miền thiên cổ. Trong tiếng ngựa xe huyên náo của đổi thay, nhưng lòng tôi luôn nhớ thương về hình ảnh mẹ già từng ngồi đợi khách bên ngôi đình chợ đìu hiu mang hai chữ Cam Bình./.

ĐHL 12/12/2014

update 30 tết Giáp Thìn 2024

=============

              CHỢ CAM BÌNH CUỐI NĂM DL 2014
                                  hình độc giả 

===========================================

HÌNH ẢNH CUỐI CÙNG CỦA NGÔI CHỢ QUÊ CAM BÌNH CO CỤM LẠI CHO ĐẾN NGÀY BIẾN MẤT ĐỂ THAY VÀO ĐÓ MỘT NGÔI CHỢ XÂY CÓ TÊN LÀ TÂN PHƯỚC

HÌNH ẢNH TRÊN NAY ĐÃ NẰM SÂU TRONG VÙNG KỶ NIỆM CHO NGƯỜI LỚN TUỔI CÁC BẬC LÃO NIÊN SAU NÀY ĐÔI LÚC NGỒI NHỚ VỀ HOÀI NIỆM XA XƯA MÀ THƯƠNG NHỚ MỘT NGÔI CHỢ QUÊ TỪNG CÙNG NGƯỜI DÂN CAM BÌNH TỪNG SỐNG QUA NHỮNG NGÀY GIAN KHÓ

CỬA HẬU (CỬA LAO XÁ) THÀNH CỔ QUẢNG TRỊ

 CỬA HẬU (CỬA LAO XÁ) THÀNH CỔ QT 9/6/ 1969

người đứng là ông Võ Đình Cư (chi trưởng CA quận Gio Linh 1964-67)
cư dân Phường Đệ Tứ (xóm Ông Xạ Lịch Cửa Hậu )
ảnh do ĐHL chụp vào ngày tháng trên

***

sau lưng người đứng là Cổng Cửa Hậu. Cổng thành này trước năm 1967 còn ra vào được. Sau trận đột kích giải thoát tù của VC vào năm 1967 nên bị lấp lại. Phía ngoài còn rào nhiều lớp.

Cổng thành cửa Hậu điêu khắc công phu. Hai bên tả hữu như chúng ta còn thấy là hai bình phong cong lượn hình cánh chim bay. Hai bình phong đó người viết còn nhớ mang máng có 4 điêu khắc miêu tả sinh hoạt dân gian như Lễ hội Cưỡi Voi, Quan Quân, Đi Làm gánh gồng của người dân bình thường. Có 4 miêu tả nhưng người viết không còn nhớ hết. Có điều đáng nhắc lại là cái trên nóc thành là cái chóp kiến trúc mềm mại công phu so với cổng thành Đinh Công Tráng sau này lại 'làm cho có làm' đường nét không 'giống ai' trông càng quá tệ?

cổng Cửa Hữu (Đinh công Tráng) xưa và nay 

Từ cổng Lao Xá đi ra có cái cầu Đúc hai bên có lan can cũng đúc nhưng rất công phu gồm các trụ lan can xi măng sơn vôi trắng viền màu đẹp mắt. Cầu đúc cong cong qua khỏi hồ thành và tiếp liền với con Đường Lê Văn Duyệt ở ngả Ba mà ông Võ Đình Cư đang đứng. Ông CƯ đang ngó thẳng ra con Đường Ngự là con kiệt có lâu đời chạy thẳng ra đồng lúa Cổ Thành về tận An Tiêm nơi đó có con sông Vĩnh Định cắt ngang.

Trở lại cổng thành Cửa Hậu, chúng ta thấy bên phía tay phải có 1 chòi gác nhô lên. Các chú lính bảo an đêm đêm gác ở vọng này thỉnh thoảng gỏ vài tiếng kêu đổi phiên gác. Tiểng kẻng ban đêm, người dân xóm Cửa Hậu ai chưa ngủ nghe rõ lắm.

Người viết là cư dân sinh ra và lớn lên ở xóm Cửa Hậu này cho đến lúc chạy giặc là năm 1972 nên nhớ khá nhiều. Cư dân này còn có bạn cùng trang lứa là Trần Tài, Nguyễn Hoa, Nguyễn Hòa, Nguyễn Văn Bốn, Hà thị Bích Hường, Trương Sừng, Nguyễn thị Thanh Tâm, Tống thị Huê, Ngô thị Sáu ...nhiều lắm người viết chưa kể hết...

Có anh Lê bá Lư tuy lên ngụ cư nhưng ở xóm Hậu này khá lâu nên cũng rành vài chi tiết của xóm này những năm kế 1972 lúc đó anh Lư học lớp các năm Đệ Tam và Đệ Nhị Đệ Nhất ...

Sinh hoạt trong thành khi ngó vô Cửa Hậu ra sao? Trong bài "Thành Xưa" người viết có một đoạn...

 Từ cửa thành theo cái cầu gạch đi ra gặp đường Lê  Văn Duyệt, có hai cái chái nhà nghỉ tạm, lợp tôn cho người đi thăm tù. Ngày thăm tù sẽ có nhiều đợt người tù có lính dẫn ra gặp gia đình.

 

Những giỏ đồ ăn, những miếng lá chuối đựng quà, mo cơm, những lời nói năng tâm sự. ..Hình ảnh lưu luyến của người nhà từ dưới làng quê, những miếng cơm mang nặng hơi hám ruộng đồng và những giây phút ngắn ngủi. Rồi người tù chính trị phải chia tay vào lại trong thành để người khác ra...Ban ngày cửa thành Lao xá (hay Cửa Hậu) được mở mỗi khi có một toán đông người tù được vài chú lính dẫn đi làm. Hồi đó người QT hay gọi là đi làm "cỏ vê"(corvee) nôm na là đi làm tạp dịch. Đoàn tù sẽ đi một đoàn dài ra tận ngoài tòa tỉnh hay mấy cơ quan công sở nào đó. Xế chiều đoàn tù mới về...

Mùa khô về,  hồ Thành chỉ còn xâm sấp nước cùng màu xanh của lục bình là lúc những người tù "nhà phạt" trong thành bị dẫn ra ra tát cá. Xóm Cửa Hậu vui lây từ tiếng ồn ào của người tù tát nước bắt cá. Cá nhiều lắm. Mấy cái thùng phuy chẳng bao lâu lại đựng đầy ắp cá.  Ở hồ cá bắt được toàn là cá tràu (lóc). Trên mé đường quan, người dân xóm chúng tôi, nói đúng ra là cả phường chúng tôi đứng chờ sẵn. Xế trưa khi cả trăm người tù cùng mấy thùng cá vào hết trong thành; vừa lúc 2 cánh cửa thành khép lại là chúng tôi a nhau xuống hồ. Lúc này tiếng ồn ào huyên náo của người dân lại còn gấp mấy lần lúc sáng. Những tốp nhỏ chia nhau từng lô tát thật cạn nước để mò cá. Có đứa mò thật tài chỉ chút chi là được mấy con tràu to bằng cán rựa. Có đứa giỏi hơn bắt được cả mấy con lươn dài ngùng ngoằn vàng hươm. Tôi sợ nhất mấy con rô hay con cá trê, ôi cái ngạnh, cái kỳ của chúng nhọn hoắt và cứng như mũi thép, chảy cả máu tay. Lớp bùn dày đáy hồ còn bao nhiêu con cá chưa bắt được? Tuy vậy chúng không thoát được những bàn tay mò cá giỏi, chịu khó mò cá của bọn trẻ trong thôn. Bà con mấy xóm, nhất là xóm Cửa Hậu nhờ ở gần cổng thành cùng nhào xuống hồ mò cá. Có người vội tới coi con cá tràu to nhất vừa bị quăng ngay lên bờ. Tóm con cá to như vậy phải hất nhanh lên bờ, cá vùng vằng lâu sẽ truột khỏi tay và trốn thoát núp lại dưới bùn, uổng công... Lại thằng Mẹo hắn việc chi cũng rành. Con tràu to nhất là của nó; sau khi quăng con tràu lên bờ nó vọt theo đè cả người lên con cá đang vẫy vùng muốn thoát lại xuống hồ. Nói chung cá và hồ là sở hữu của Thành người dân không có quyền chi, thế nhưng ngày tát cá thu nguồn lợi từ cái hồ trước mặt cửa Lao xá thì quân dân ai cũng có phần chẳng hề làm khó. Khi mùa khô tháng hạ thực sự đến, người tù Lao Xá lại ra trồng rau muống để có thêm rau cho tù ăn...(hết trích)

bạn xóm Cửa Hậu Nguyễn v Bốn từ SG về thăm chốn cũ , thành xưa nay chỉ còn là một di tích lụn tàn 

Kể chuyện về thành Cổ về con đường xưa xóm cũ tác giả có viết khá nhiều nên bạn đọc có thể đọc ở trang Blog Đinh hoa Lư

Hôm nay xin vắn tắt vài dòng về bức hình của mình. Mong bạn đọc có chút nào thư thả nhớ về ngày xưa Quê Cũ

Thân mến
ĐHL
San Jose USA 29 tết Giáp Thìn