TỔNG HỢP--TÔI LÀ LÍNH ÂM THẦM TÔI NGHĨ THẾ THÔI

 

tôi là lính âm thầm tôi nghĩ thế thôi 
trăm lần không bao giờ tôi giận cuộc đời
Xin đừng oán mà hãy mến thương tôi
Trong tình thương người và người

(Lính Nghĩ Gì -NS Hoài Linh)

lời tâm sự của tác giả

Mộng Không Quân "tung mây lướt gió" không thành, tôi phải lên đường nhập ngũ vào bộ binh tức là SQTB như bao thanh niên cùng lứa tuổi khác. Từ nhiều trại Tuyển Mộ khắp 4 vùng chiến thuật đều tập họp lại Quang Trung để học giai đoạn I Căn Bản Bộ Binh. Ở đây còn nhiều anh từ các đại học cao học chứ không riêng gì tú 1 và tú 2 như chúng tôi. Các anh ở đại học lớn tuổi hơn chúng tôi vài tuổi họ "gãy gánh đại học" giữa đàng còn tôi thì mộng bay cao đã rớt từ dưới đất do lỗ tai không tốt ...

     

Hình tác giả "bạch diện thư sinh" cuối cùng chụp tại SG  tháng 7/72  trước khi vào Trung Tâm BA Tuyển Mộ Nhập Ngũ theo lệnh đôn quân VNCH

 Đây là tấm ảnh cuối cùng của đời học sinh, một ngày tháng Mười năm 1972 ngày tôi bắt đầu bước vào cuộc đời quân ngũ. Thật là một dấu ấn thời gian khó quên do nó là một bước ngoặc cuộc đời khi tôi cũng như bao thanh niên khác bắt đầu bước vào một lối sống  tập thể:

ĐỜI LÍNH
VÀ
QUANG TRUNG NẮNG CHÁY DA NGƯỜI  
Có nghĩa là tóc hớt ngắn 2 centimet, hai bên cũng láng 'cóng' trông lạ làm sao?    Còn đâu thời thư sinh bạch diện! chào mi - chào mái tóc bồng bềnh ngày xưa với biết bao kỷ niệm học trò?

    Thời gian Quang Trung bắt đầu cái màn "chà láng , hít đât" đếm bước một hai và theo những bài hùng ca.

  Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu...một hai ba bốn vừa mỏi chân, vừa mệt, ưa ngồi phịch xuống đất nghỉ cho khỏe,  đến đâu thì đến!

nói như nhạc sĩ Vũ thành An, "lâu rồi đời mình cũng quen..."

    Sáng dậy nghe còi thổi cái "réc" , 'a lê hấp' lăn xuống giừong trước tiên là màn chạy bộ , về lại chà láng [1]phần giao thông hào trước khi lo vệ sinh lãnh khúc bánh mỳ +đường cát ăn riết 'phát ớn'. Đúng giờ nghe còi thổi cái "réc" chạy mau, xếp hàng, chuẩn bị ra bãi tập.

Một hai ba bốn

 Đường còn dài

 Nhưng chân cứng đá mềm 

Một hai ba bốn anh em ơi!

...

         Ba tháng nắng cháy da người ra sao?

[1] chà láng là chi?
 có nghĩa là phần mô đất trên giao thông hào hay công sự chiến đấu tại quân trường phải lấy nước phun lên chà trơn tru như xi măng. Ai không làm láng phần mình thì phải bị phạt. Buổi sáng nghe súp -lê thổi phải nhanh tay làm chà láng trước xong đi vệ sinh rửa mặt, lảnh bánh mỳ sáng + dường hay chuối. Xong chuẩn bị tập họp ra bãi tập .


 ĐỐNG ĐẾ NẮNG MƯA THAO TRƯỜNG 

ĐU DÂY TỬ THẦN

                                1 màn phạt nhà binh

  Giã từ QT tiếp tục quân trường khác...
   Kỷ luật hít đất, phạt dã chiến [2], ôi "bầm dập thân em" !

    
 Sáu tháng quân trường Nha Trang nắng sớm mưa chiều. Nhớ làm sao hình ảnh mấy bãi tập cạnh bờ đại dương sóng vỗ lao xao hay những đồi dương Nha Trang lộng gió.

Đống Đế Nha Trang- buổi di hành qua Bãi Tiên ngoài kia là Hòn Rùa  

BÃI TIÊN 

Album Khóa 12 B / 72 Ba Đình SQ TB - Tiểu Đoàn 13 Q trường Đồng Đế NT

============================= 
[2]phạt dã chiến là gì?
ngoài bãi tập hay đâu đó lính quân trường bị lỗi có phần nặng; không bị phạt tại chỗ mà đợi xong ngày tập luyện xong về lại trại vào đêm đúng ra được nghỉ ngơi, ngủ, thì bị kêu ra ngoài.
 Mang ba lô nón sắt tuỳ đơn vị trưởng, và hít đất hay chạy làm bất cứ cái gì nặng nhọc, hóc hiểm nhất.
Cho đến khi mệt đứ. Có lúc cả tập thể bị phạt dã chiến, có khi vài người, có khi một người. 
============================= 

                          hinh    Hòn Khô 
 Hòn Khô mấy mươi năm sau : núi rừng trơ trụi lá, đất mẹ sao quá xác xơ

    Anh đứng ngàn năm thao diễn nghỉ
    Em nằm xỏa tóc đợi chờ ai [3]

[3]
 [hai câu thơ lưu truyền trong trường vì tượng lính màu trắng trên đỉnh núi cao 100 m ngay sau lưng Trường (điểm trắng trong hình ) & hình dãy núi sau lưng quân trường Đống Đế ban đêm in lên nền trời giống người con gái nằm xỏa tóc] 
=====================  

    Tôi đợi chờ ai? 

Mình, đời lính độc thân, chưa có được diễm phúc quen được người con gái Nha Trang, miền Thùy Dương Cát Trắng.

Hàng liễu rũ trong quân trường Đống Đế, một màu xanh thuớt tha  làm sao? Ôi! chẳng khác chi làn tóc mây mỹ nữ. Mình cứ tưởng tượng một vóc dáng ẻo lả, rồi hình dung đó sẽ theo mình vào "mơ" sau một ngày la -lết tập luyện, mệt nhoài.

                                 đường ra Bãi Tiên 

 Đời lính bộ binh nào dám mơ cao ,  đâu dám ngang hàng bao chàng trai hào hùng biển cả hay không quân "lướt gió tung mây" cao vút mấy tầng kia?


MIỀN TRUNG HỎA TUYẾN ĐỊA ĐẦU 

trên đỉnh Hòn Khô( Nha Trang) trước đêm gắn ALPHA  

  Những người lính bộ binh giã từ quân trường. Đời lính sẽ làm quen với bùn lầy nước đọng, những sườn núi gập ghềnh hay thác réo, vượn hú chim kêu...

Chuyện bình thuờng của lính bộ binh là thế. Súng cầm canh, người lính chiến thu mình đứng trong những chiều mưa biên giới hay bóng tối của rừng khuya. Quê mẹ dưới kia, xa xa nay mờ nhạt mây sa. Đời lính nay làm bạn với hoa rừng, bao cánh chim trời bay mãi phương nao?

BUỒN...

Có những mảnh giấy vô tình mãi trắng, biết viết gì đây? chẳng có lời nào. Những lúc này nguòi lính chợt buồn khi chưa một "mảnh tình vắt vai " cho bớt đơn côi mỗi khi chiều rừng tắt nắng./.

=====================  

NGÀY XUÂN TRÊN ĐỈNH QUÊ HƯƠNG

 

Tất cả đều thiếu thốn. Phải mò đi ký sổ đại đội rồi đến tháng xem như hết tiền. Họ nói chẳng ngoa "Tiền Lính là Tính Liền"

hình ảnh sưu tầm: Quân Bắc Việt đang tiến chiêm Chốt Động Ông Do (Qt) 1972 lúc này người viết chưa ra đơn vị

Mời anh mời chị, mùa xuân lên đây thăm tôi
Nơi đây xa xôi khuất nẻo thưa người
Núi rừng mịt mù sương...

(Thư Xuân Trên Rừng Cao/ Trịnh Lâm Ngân)

***

 Mười ngày mới có một chuyến xe GMC tiếp tế. Chiếc xe cũ kỷ móp méo lại phải ì ạch 'bò' cho tới đỉnh Ông Do, nơi BCH Tiểu Đoàn 105 đóng mới được đổ hàng xuống. Các đại đội phải cho lính tới đỉnh Ô Do nhận hàng tiếp tế do chiếc xe không thể nào chạy tới chốt của từng đại đội được. Con đường từng gọi là "sơn đạo" màu đỏ thắm, quanh co uốn khúc từ ngã ba QL1 xuyên qua mấy cánh rú càn, leo tới các ngọn đồi cao hơn, rừng lá rậm hơn và độ dốc tới đỉnh ô Do xem như nó đã 'rũ rượi hết hơi' không ai có thể tin nó có thể tiếp tế thêm cho lính chuyến sau nếu không thay xe mới. Thế mà lạ lùng lắm, chiếc GMC gọi là "cà tàng" của Tiểu Đoàn cũng chịu đựng được sự gian truân thiếu thốn chẳng khác gì thân phận người lính Địa Phương Quân địa đầu giới tuyến chút nào. Nghèo, thiếu, lương lá, phụ cấp ít ỏi tất cả cùng nhau chịu gian khổ trong thời chinh chiến.

Diễn tả về chiếc xe cũ của đơn vị chắc người viết cũng nhân đó mà gián tiếp 'thở than' cho thân phận người lính địa phương quân đó chăng? 

TIỀN LÍNH LÀ TÍNH LIỀN, QUẢ KHÔNG SAI

Thiếu tiền lính phải "ký sổ". Chỉ có "người trong cuộc" mới hiểu hai chữ "ký sổ" là gì. Tuy nhiên muốn được "ký sổ" thì chúng tôi phải mò từ chốt trung đội, men theo vài triền đồi tranh hướng tới chốt của đại đội. Chúng tôi chọn cách đi tắt như thế để an toàn cho mình.  Chốt đại đội tức là nơi Ban Chỉ Huy đại đội đóng. Chúng tôi tới, chỉ vài người nên Đại Úy Lê Kim Chung chẳng phàn nàn do còn yên không có tiếng súng. Tới đại đội, không khí sao vui hơn; chuyện dễ hiểu do đây là nơi chỉ huy trực tiếp của tôi.

 Chúng tôi sẽ mua thiếu nghĩa là "ký sổ" những thứ chúng tôi cần, tháng tới lương từ hậu cứ mang lên sẽ thanh toán.  Nào kẹo đậu phụng nào sữa Ông Thọ thêm bịch bột gạo lứt Bích Chi, thuốc hút capstan, ruby queen (ruby đỏ), ruby quân tiếp vụ, tệ lắm là  bastos. Tôi chẳng quên chai dầu nhị thiên đường gió núi lạnh lẽo... hầm bà lằng đủ thứ. Một lần đi một lần nguy hiểm, vượt rừng tranh tới được chốt đại đội nơi có nhiều mặt hàng mà lính đang cần.

*

Trời sắp đón xuân 1975 hay cái tết đầu tiên tôi đón xuân trên miệt núi. Trên cao nhìn về đồng bằng là cả một mãng mù sương. Những ngày quang đãng, hướng mắt về Diên Sanh tôi thấy rõ những viền cát trắng. Những lúc trời thật trong tôi còn nhìn thấy mép đại dương xanh ngọc bích.

Ban ngày chúng tôi có thú vui là đánh bài xẹp. Bài xẹp gần giống bài tứ sắc. Đó là cái thú tiêu khiển cho đời lính đóng chốt ở đây. Radio nghe riết cũng hết pin mà hết pin thì khó lòng mua được ngoại trừ dùng lại những cục pin cũ của máy PRC 25 tức là máy truyền tin của trung đội tôi.

BẠN VỚI BAO THUỐC CAPSTAN

Vào những năm này sao lính phần nhiều ghiền thuốc hút Capstan đến thế. Hút xong bao thuốc đọc ngược rồi lại đọc xuôi, tất cả dân hút đều thuộc và đồng ý những chữ đầu của bao CAPSTAN là:

-Cho Anh Phát Súng Tim Anh Nát? ...CAPSTAN

    ĐỌC NGƯỢC LẠI LÀ

-Nhưng Anh Tin Số Phận Anh Còn! ...NATSPAC

  Dù có nhiều câu khác nhưng hai câu trên là hai câu phổ thông nhất mà người lính bộ binh nào vào cái thời ghiền Capstan đều chịu. Điếu thuốc khói vàng cả hai đầu ngón tay, nhưng không có không được? Capstan là lúc còn có tiền, nếu túng quá thì Basto xanh hay tệ hơn nữa là Basto đỏ cũng còn để phì phà cho đỡ cơn ghiền.

            không  ảnh QT trước 1972

   

Nước uống thì chúng tôi phải vác ống đạn bò xuống chân núi để múc nước khe. Đoạn đường nguy hiểm và hồi hộp làm sao? Không phải chúng tôi sợ cọp hay ngại beo mà là sợ bị đối phương phục kích? Nhưng không có nước thì xem như ngồi trên chóp núi mà chịu 'chết khát' thôi. Nhược điểm của đóng quân trên đỉnh cao là thế. Chúng tôi biết làm sao hơn cái chiến thuật vào thời đó có cái tên là “CHỐT và KIỀNG” một danh từ trong quân trường những người sĩ quan sau này đều được học.

Đủ thứ nghi ngại cho căn bệnh sốt tại miền núi Động Ông Do vào thời gian đó. Theo tôi nghĩ, có thể do thuốc khai quang, có thể do muỗi? Do nguyên nhân nào không quan trọng. Chuyện đáng lo là quân số quá thiếu, tiếp vận thì eo hẹp làm sao.

Chuyện lính là vậy, dù sao chăng nữa còn “cái mạng” để hàng ngày được ngắm trời mây sông núi là may mắn lắm rồi.

TIỂU KHU QT ĐÓNG TẠI CỒN CÁT HẢI LĂNG  1973

LẶNG NGẮM  QUÊ  HƯƠNG 

Lúc bình an, thư thả tôi đứng một mình trên đỉnh cao, im lặng  ngắm phía dưới chân núi. Có một con sông nhỏ. Đó là một khám phá lý thú cho riêng tôi khi dò trong bản đồ vùng tôi đóng quân tôi tìm ra tên của con sông đó- Sông Nhùng. Ngày xưa tôi quen miệng gọi là "Nhồng'. Cầu Nhồng là tên tôi không bao giờ quên. Ngày còn nhỏ- những năm lớp nhì- lớp nhất- tôi hay vào Diên Sanh. Những năm đó, xe hàng từ Quảng Trị vô phải chạy qua Cầu Nhồng. Con đường Quốc Lộ 1 vào Diên Sanh, qua Hải Thượng tức là con đường cũ. Xe qua Cầu Nhồng rồi mới đến Cồn Dê trước khi đến Diên Sanh tức là Xã Hải Thọ.

Huyển thoại về Cầu Nhồng, thời nhỏ tôi chưa quên. Người ta kể rằng: thời Pháp qua Cầu Nhồng hay có ma. Có khi ma nó xui cho tài xế thấy cả "hai cầu Nhồng" trước mắt và lái tòm xuống sông? Đó là chuyện thời xưa khi còn Pháp, tôi chưa ra đời. Rồi thập niên 1964-65 khi ba tôi làm tại Chi CA Hải Lăng người hay lái xe vào Cầu Nhồng, đi bộ lên một đoạn ném lựu đạn bắt cá. Có hôm bắt được con cá tràu khoanh lại to gần bằng cái bánh xe hơi?

Hôm nay Cầu Nhồng chắc đã vào quên lãng khi Quốc Lộ 1 đổi hướng từ Ngã Ba Long Hưng qua Cầu Dài vào tuốt Mỹ Chánh. Khi viết những dòng này, tôi không biết chiếc cầu đó còn không? Có điều tôi chắc chắn Diên Sanh trở thành "Thị Trấn Đìu Hìu". do Quốc Lộ không còn đi qua nó nữa.

Tôi thú vị với hai chữ Sông Nhùng để ngày ngày ngắm nó uốn éo lượn lờ dưới chân núi. Tiếng là sông nhưng chỉ là con suối dài, nước chảy còn mạnh qua nhiều nơi tung nước trắng xoá. Sông và thảm rừng dưới xa là cả một bức tranh thuỷ mạc.

Đời lính và quê hương đôi lúc tình cảm phát sinh là những lúc lặng ngắm non sông như thế. Trước khi đổi quân lên núi, tôi từng đóng quân mạn biển. Khi tai nghe sóng trùng dương và mắt ngắm biển trời bao la bát ngát, tôi mợt chợt nghiệm ra tình yêu nước dâng trào trong cơn gió lộng. Lên đây, vùng cao: một lần nữa khi đứng trên đỉnh cao ngắm xuống một con sông đang lượn lờ uốn khúc, tôi mới nhận ra quê hương sao đẹp quá! HỒN THIÊNG SÔNG NÚI ngàn đời mãi xanh.

..So với tuyến Barbara vùng núi Mỹ Chánh và Phong Điền ngó lên tuyến Động Ông Đô là tuyến núi ngoài cùng. Chốt trung đội 2 của tôi lại là ngoài cùng của tiểu đoàn 105 do đó xem như tôi là 'đứa ngoài cùng biên giới'? Cái mõm chốt của chúng tôi ngó lên Động Tiên cao chớm chở. Động Tiên thuộc về "bên kia" nên rậm rạp hoàn toàn. Họ không bao giờ biết "đóng chốt" là gì ngoài cái việc ẩn nấp và bụi rậm làm nhà hay khe suối, vực sâu làm đường di chuyển...

Từ chốt này tôi lại nhìn về được hướng Trấm có khúc sông hình chữ U của dòng Thạch Hãn. Con sông uốn mình ở đây và đi tiếp về Cầu Ga. Từ độ cao này nếu cố gắng, tôi còn nhìn thấy hình dáng cái cầu Ga đen sì gãy đổ xuống sông từ năm 1972.

Ở vị trí mới này tôi chẳng còn nhìn về được hướng Hải Lăng nữa. Tôi chẳng còn nhìn xuống được khởi đầu của Sông Nhùng đang uốn lượn dưới kia.

Nơi chốt mới đối đầu với Động Tiên tôi chỉ thấy được mạn An Đôn Tích Tường và cái cầu đen sì gãy đổ xuống dòng sông. Con sông mang tên Thạch Hãn sẽ âm thầm chảy qua chiếc cầu gục ngã đó, rồi men theo những đống gạch vụn cùng lau lách đìu hiu. Một thành phố mà hơn ba năm trước còn lao xao tiếng guốc tới trường. Những toán học trò còn vô tư cắp vở đi học, trong đầu chỉ là những hoài bão ước mơ ngây thơ trong trắng...

Còn lắm điều tưởng nhớ về đống tro tàn của một thành phố thân yêu mà ba năm trước nó còn nguyên vẹn. Rồi tất cả đều phải lìa xa? Còn lại gì? họa chăng là tiếng gió hú đêm trường như thanh âm của những oan hồn kêu khóc.  Rồi từ một đỉnh cao quê hương ngày tôi trở lại, hướng về đống gạch đá đổ nát đó, người lính càng nghĩ, càng ngắm, rồi trầm ngâm ngổn ngang bao cảm xúc trong đầu? Tất cả chỉ là vị đắng, đến bởi bao nỗi tiếc nuối, oán hận khôn nguôi và cũng là lạnh giá như nòng súng bên người.

                                                 

Có thể lớp con cháu sau này sẽ ngạc nhiên khi tôi chỉ nhắc chuyện chiếc cầu đã gãy cùng một thành phố lịch sử từng là một đống hoang tàn từ độ 1972. Một ngày hè, có những người dân khốn khổ phải lìa xa quê hương bản quán trong nước mắt bi thương, khổ hận của một đoạn đường tràn đầy máu lệ. Nếu mai kia nếu có ai thương về Quảng Trị xin hãy cùng nhau thắp lên một nén hương lòng.

 Quảng Trị ơi ngày đó xa rồi ./.

TÁI BIÊN 

============================== 

ĐÊM HALLOWEEN NÓI VỀ CHÂN TRỜI MA ẢNH (Event Horizon) của LỖ ĐEN

 

ĐÊM HALLOWEEN NÓI VỀ CHÂN TRỜI MA ẢNH CỦA LỖ ĐEN trong VŨ TRỤ 

...trong thuyết tương đối, lực hấp dẩn biểu diễn bằng một đường cong của Thời Gian Vũ Trụ (SpaceTime). Vật thể siêu khối lượng đó bị ( DỒN NÉN kinh khủng ngoài tầm tưởng tượng của con người, như phép mầu CO LẠI với kích thước VÔ CÙNG NHỎ  ví dụ bạn tưởng tượng trái đất bó gọn trong một TRÁI BANH!!! 

KỲ DIỆU đó có khả năng làm mất đi tất cả ý niệm thời gian và không gian và nó vượt ra ngoài lý tính bình thường về địa lý.

 Càng gần lỗ đen sự biến dạng về phạm trù không gian càng trở nên kinh khiếp và làm cho Lỗ Đen càng có những khả năng kỳ diệu . Trong những kỳ diệu và kinh khiếp này nó có những CHÂN TRỜI BIẾN NẠN( event horizon) gồm bề mặt hình cầu đánh dấu biên giới của Lỗ Đen bạn có thể vào mà vĩnh viễn không bao giờ ra được. Thật ra khi bước qua ranh giới đó bạn đã tới hồi tân số vĩnh viễn bị hút chặt vào trung tâm của Lỗ Đen đi mãi tới cõi vô cùng

*** 

CHÀO BẠN ĐỌC

BLACK HOLES - LỖ ĐEN CÒN GHÊ SỢ HƠN CẢ QUỶ MA HALLOWEEN GẤP NGÀN VẠN LẦN

 

Đêm Halloween thường ám ảnh bởi chuyện quỷ ma, ma cà rồng, ma hời ma xó nhưng trong vũ trụ còn có thứ GHÊ RỢN gấp ngàn lần chuyện YÊU MA  ĐÓ LÀ LỖ ĐEN-BLACK HOLES

BLACK HOLE LÀ GÌ?

 Nói một cách đơn giản, đó là một vùng không gian nén quá nhiều vật chất. Sức dồn nén quá vĩ đại, mạnh kinh hồn, vượt qua múc tính toán và trí óc tưởng tượng của con người. Từ đó lại sinh ra một sức hút mạnh như truyện thần tiên ,đến nổi không một thứ gì có thể lọt khỏi lực hút của nó ngay cả ánh sáng cũng đồng chung số phận' . 

   Theo thuyết tương đối của bác học Einstein, chúng ta phải tìm tòi sâu vào thuyết này để hiêủ chi tiết về Lỗ Đen, chúng ta phải chậm rãi tìm hiểu lại ý nghĩa về lực hấp dẫn trong môi trường bình thường .

Giả sử bạn đang đứng trên bề mặt một hành tinh này bạn thử ném môt hòn đá thẳng vào lên trời, thừa nhận rằng thực tế sức bạn cũng đủ mạnh cho hòn đá đi thẳng lên trời một thời một lúc rồi gia tốc của nó sẽ bị hấp lực của trọng trường (gravity) sẽ bị triệt tiêu lần và hòn đá sẽ bắt đầu rơi lại xuống đất. Nhưng nếu bạn ném viên đá với sức mạnh đòi hỏi nào đó viên đá sẽ vượt ra khỏi lực hút của trọng trường và mãi mãi đi thẳng ra không gian. Vận tốc vừa đủ để vượt ra khỏi lực hấp dẫn của trái đất gọi là vận tốc vượt thoát “escape velocity” . Vận tốc để thoát này lệ thuộc vào khối lượng vật chất của hành tinh bạn đang đứng nếu nó cực kỳ to lớn thì lực hút (gravity) cũng cực kỳ mạnh. Yếu tố thứ hai- vận tốc để vượt thoát lực hấp dẫn này tùy thuộc bạn có đứng gần tâm của hành tinh này hay không có nghĩa là bạn đứng càng xa tâm hành tinh thì vận tốc vượt thoát càng ít hơn. Vận tốc vượt thoát ở địa cầu là 11. 2 km/giây hay 25,000 mph. Còn ở mặt trăng chỉ 2.4 km/giây hay 5,300 mph.

LỖ ĐEN LỚN CHỪNG NÀO

Thiên Hà Andromeda, chúng ta không ở trong thiên hà này  mà ở Thiên hà khác gọi là dải Ngân Hà (Milky Way Galaxy)

Vũ trụ có vô số Thiên Hà, mỗi một thiên hà có vô số tinh tú 

Lỗ Đen ở tâm của Thiên Hà Andromeda có khối lượng 200 triệu lần mặt trời chúng ta.

Có hai cách để diễn tả về sự lớn của một vật thể. Một là khối lượng (mass) hai là khỏang không gian nó ngự trị lớn chừng nào.
Trường hợp một nói về khối lượng thì không có chuẩn mực nào để diễn tả về khối lượng của một Lỗ Đen. Đa phần ngoài kia những Lỗ Đen này được cấu tạo từ những ngôi sao đồ sộ nhất . Có thể khối lượng của nó phải lên tới 10³¹ (10 lũy thừa 31)kg hay bạn có thể viết số 10 với 30 con số 0 tiếp theo sau, bằng 10 lần khối lượng mặt trời. Các nhà thiên văn còn nghĩ rằng ở tâm của các thiên hà (galaxies) còn tiềm ẩn rất nhiều loại Lỗ Đen có khối luợng gấp triệu lần mặt trời. 

SỨC NÉN CỦA LỖ ĐEN KINH KHỦNG RA SAO

Một Lỗ Đen nếu có khôi lượng bằng mặt trời chúng ta thì đường bán kinh co lại chỉ còn 3 Km trong lúc mặt trời hiện tại đường bán kính là 700, 000 Km thế thì ta có thể tưởng tượng từ 700 000 DỒN NÉN chỉ còn lại 3 Km thì độ NÉN của một Lỗ Đen nó KINH KHỦNG đến mức độ nào!

lấy tỷ số 700,000/3 tức hơn 300,000 lần SỨC NÉN!

 SỨC NÉN VĨ ĐẠI làm cho các nguyên tử đều biến dạng, các protons neutrons đều bị ép sát lại với nhau không còn di chuyển cuối hết chẳng còn ý nghĩa vật lý nào diễn tả cho tính chất quái dị này

GIẢI NOBEL VẬT LÝ NĂM 2020 CHIA CHO 3 KHOA HỌC GIA ANH, ĐỨC VÀ MỸ LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TRÌNH TÌM TÒI LỖ ĐEN (BLACK HOLES)

 ------------------------------   

Sir Roger Penrose sinh năm 1931, giáo sư vật lý toán học tại đại học Oxford Anh quốc. ông từng đoạt nhiều giải thưởng trong đó có giải Wolf Prize 1988 về vật lý cùng chia với nhà bác học Stephen Hawking về lý thuyết vũ trụ. 

-------------------------------

    Lỗ Đen đã trở thành một thuật ngữ và cũng là một đề tài khoa học hôm nay. Mới nhất là vào năm 2020, Giải Noble Vật Lý trao cho 3 nhà khoa học liên quan đến Lỗ Đen. Một nửa giải Nobel Vật lý năm 2020 được trao cho TS Roger Penrose (Anh Quốc) nhờ vào công trình toán học của ông cho thấy Lỗ Đen là hệ quả của lý thuyết hấp dẫn của Einstein (như đã trình bày phần đầu)

 Hai nhà khoa học Andrea Ghez (Mỹ) và Reinhard Genzel (Đức) chia sẻ nửa còn lại của giải Nobel Vật Lý 2020 này nhờ hai người này có công tìm ra một lỗ đen khổng lồ nằm ở trung tâm thiên hà chúng ta đó là Dải Ngân Hà (Milky Way).

                    dải Ngân Hà  (Milky Way)

EVENT HORIZON  xin tạm dịch là CHÂN TRỜI "MA  ẢNH"

LỖ ĐEN ĐÁNG SỢ HƠN MA QUỶ HALLOWEEN NGÀN VẠN LẦN, TẠI SAO thế?

Do đó là EVENT HORIZON: tạm dịch là CHÂN TRỜI MA ẢNH gồm bề mặt hình cầu đánh dấu biên giới của Lỗ Đen bạn có thể vào mà vĩnh viễn không bao giờ ra được. Thật ra khi bước qua ranh giới đó bạn đã tới hồi tân số vĩnh viễn bị hút chặt vào trung tâm của Lỗ Đen đi mãi tới cõi vô cùng)

KHI BỊ HÚT VÀO LỖ ĐEN 

LỖ ĐEN LÀ THỨ  'THAM ĂN'  đến GHÊ RỢN NÓ sẵn sàng NUỐT CHỬNG  TẤT CẢ TỪ ÁNH SÁNG CHO ĐẾN CẢ MỘT NGÔI SAO 

Bây giờ bạn thử tưởng tượng nếu có một vật thể mà đậm đặc vật chất cực kỳ kinh khủng như đã nói trên thì dĩ nhiên lực đào thoát ( tức là thoát ra khỏi sức hút của nó) phải cần có thứ vận tốc lớn hơn VẬN TỐC ÁNH SÁNG. Theo bác học Albert Einstein thì không có thứ gì đi nhanh hơn vận tốc ánh sáng. Lực hấp dẫn của Lỗ Đen mạnh không diễn tả nỗi như vậy do đó ngay cả một TIA SÁNG cũng bị hút vào không có cách nào thoát ra được. Vì lý do tia sáng chỉ bị hút vào không thể thoát ra nên chúng ta ở ngoài thấy nó hoàn toàn MÀU ĐEN do đó nó mới có cái tên là "Lỗ Đen" 

 Từ ý nghĩ vật chất có độ nén cực đại, khiến ánh sáng cũng bị giam hãm giúp chúng ta trở lại lý thuyết của La Place vào thế kỷ 18. Sau này đa phần đều hoàn thiện ở vào thời của thuyết TƯƠNG Đối của Einstein và Karl Schwarzschild (1873-1916 nhà vật lý Do thái gốc Đức) phát minh thêm cách chứng minh bằng toán học lý thuyết về loại vật chất như trên. Mãi sau này với công trình hợp tác của Oppenheimer (1904-1967 cha đẻ A bomb, nhà vật lý), Volkoff ( 1914-2000 vật lý gia Canada) và Snyder (nhà hóa học) vào năm1930 người ta tin tưởng rằng những thứ vật chất trên có khả năng hiện hữu trong vũ trụ. Những nhà nghiên cứu này chứng minh rằng khi một ngôi sao đã  cạn hết nhiên liệu thì nó không thể tự giúp nó cưỡng lại hấp lực của chính nó và tự sụp đổ cuối hết nó sẽ hiện thân làm một LỖ ĐEN.

Với thuyết tương đối, lực hấp dẫn biểu diễn bằng một đường cong của thời gian vũ trụ / spacetime. Vật thể siêu khối lượng này (massive) tự DỒN NÉN kinh khủng không tưởng tượng nổi trong một kích thước quá nhỏ ví dụ bạn tưởng tượng sức nặng trái đất bó gọn trong một cái… quả banh chẳng hạn điều kỳ diệu này có khả năng làm lêc lệch lạc ý niệm thời gian, không gian và nó sẽ vượt ra ngoài lý thuyết bình thường về vật lý. 

CHÂN TRỜI MA ẢNH  (EVENT HORIZON) 

người viết tạm dịch

Càng gần lỗ đen sự biến dạng về phạm trù không gian càng trở nên kinh khiếp và làm cho Lỗ Đen càng có những khả năng kỳ diệu. Trong những điều kỳ diệu và kinh khiếp này nó có sự xuất hiện của CHÂN TRỜI MA ẢNH (event horizon). Chân Trời này là một bề mặt hình cầu đánh dấu biên giới của Lỗ Đen và bề mặt này phình càng lúc càng rộng ra xa hơn để hút hết mọi thứ từ ánh sáng và kể cả một ngôi sao khác. Khi bạn bị lọt vào VÒng Ma Ảnh này rồi, bạn có thể vào mà vĩnh viễn không bao giờ trở lui lại được. Thật ra khi bước qua ranh giới đó bạn đã tới hồi tân số vĩnh viễn bị hút chặt vào trung tâm của Lỗ Đen đi mãi tới cõi ...vô cùng .                           

…Quý bạn đọc có thể nghĩ ra rằng ranh giới của chân trời ma ảnh đó là nơi mà tốc độ vượt thoát (escape velocity) tối thiểu phải bằng VẬN TỐC ÁNH SÁNG (300 000 km /giây). Ngoài đường chân trời (cuả Lỗ Đen) thì vận tốc sẽ ít hơn vận tốc ánh sáng do đó ví như bạn cho là có một lực hỏa tiễn đủ mạnh thì bạn có thể đủ sức để thóat ra ngoài. Nhưng than ôi, nếu bạn mà ở phía trong chân trời ma ảnh đó rồi thì nói chi chuyện hỏa tiễn mạnh hay yếu vì bạn vĩnh viễn không bao giờ ra được nữa...

Chân Trời Ma Ảnh này có những tính chất về không gian vật lý rất kỳ diệu và có thể nói là ma quái. Giả thử bạn ngồi một nơi nào đó thật xa ngắm nó, cái đường chân trời này là một hình tượng thật đẹp, bất động nhưng giả sử bạn tới gần được nó thì cái thứ đường chân trời này đang phình rộng ra với một tốc độ kinh hồn bằng tốc độ ánh sáng và khi bạn đã LỌT LƯỚI vào rồi thì bạn không thể nào trở về được có nghĩa rằng nếu bạn trở lui thì phải có một vận tốc NHANH hơn tốc độ ánh sáng mới được!!!

KHI NÀO LỖ ĐEN TỚI NUỐT CHỮNG HÀNH TINH CHÚNG TA 

LÝ TÍNH KỲ DIỆU VÀ MA QUÁI của Chân Trời Ma Ảnh phình ra với tốc độ ánh sáng. Với bản chất 'tham ăn' tất cả mọi thứ Lỗ Đen nuốt hết từ tinh tú, không gian hơi...kể cả ánh sáng. May thay nó cách xa chúng ta tới cả tỷ năm ánh sáng. Giả sử Chân Trời Ma Ảnh lan tới Địa Cầu chăng nữa thì cả ...tỷ năm nữa mới đến địa cầu. Vậy chúng ta có thể an tâm ngủ ngon giá như Lý Thuyết Lỗ Đen là có THẬT.

Thuật ngữ Black Holes tình cờ sau này do John Archibald Wheeler ( 1911-2008 nhà vật lý Mỹ, từng làm việc chung với Einstein ) đặt tên, chứ trước đây còn mang tên là “frozen stars” những ngôi sao đông đặc.

CHUYỆN GÌ SẼ XẢY RA NẾU BẠN BỊ LỌT VÀO LỖ ĐEN MA QUÁI KIA?

Cứ tưởng tượng là bạn đã vào được một phi thuyền trực chỉ lao vào một cái LỖ ĐEN của dãi THIÊN HÀ chúng ta đi . Và Lỗ Đen này có cái khối lượng (mass) gấp triệu lần mặt trời. Bạn khởi hành từ một điểm thật xa cái lỗ đen đó và lao vào biên giới của nó . Rồi chuyện gì xảy ra tiếp ?

Trước tiên bạn cảm thấy tình trạng vô trọng lượng vì các phần của thân thể bạn và các bộ phận của phi thuyền bạn đang bị dẫn lực của lỗ đen hút vào như nhau Tuy thế, Khi bạn càng gần và càng gần đến tâm của lỗ đen ( cứ cho là bạn còn sống cho đến lúc vào được bên trong ) bạn bắt đầu cảm nhận lực tương tác ‘thủy triều’ tác dụng vào bạn . Giả dụ như chân bạn gần tâm của lỗ đen hơn đầu bạn như thế chân bạn bị hút mạnh hơn là đầu và bạn bắt đầu có thứ cảm giác bị ‘căng’ ra. Thứ lực này càng tăng dần khi càng gần đến tâm lỗ đen và cuối cùng nó xé toạc người bạn ra . mọi thứ đều méo mó trước mắt bạn vì hấp lực dị thường của lỗ đen đã ‘bẻ cong ‘ cả ánh sáng . Một cách rõ hơn không không có gì đặc biệt khi vượt qua ‘chân trời ‘ này chỉ có một điều bạn có thể nhìn được các thứ BÊN NGOÀI vì ánh sáng từ các thứ bên ngoài có thể đến được với bạn (ánh sáng ngoài đã bị hút vào ) nhưng tuyệt nhiên bên ngoài thì không thể nào thấy được bạn vì ánh sáng từ bạn không có cách nào THOÁT được ra bên ngoài.

   Thế thì diễn biến này kéo dài được bao lâu ? Nó tùy thuộc vào khoảng cách bao xa bạn chọn lúc khỏi hành. Giả sử bạn chọn một khoảng cách 10 lần bán kính thứ lỗ đen có khối lượng triệu lần mặt trời ( cho ra bán kính 3 triệu km) thì bạn có thời gian là 30 triệu/ 300 000km/sec= 1.6 phút và bạn có khoảng gần 7 giây "chu du" khi lọt vào trong cái vòng 'kim cang " đen ngòm ma quái đó.

Trong gần 7 giây hoảng loạn này có thể bạn sẽ liều khai hỏa một thứ hỏa tiển nào đó (giả dụ là có đi) hòng mong tránh cái thực thể MA QUÁI đó? Vô phương rồi, không còn hi vọng gì nữa vũng đen ma quái đó đang ở vào những giây còn lại mà càng cố vói tới khai hỏa hỏa tiển để mong thoát thân càng làm bạn tới nhanh hơn nữa. Thôi buông tay cho số phận bạn hãy bình thản ngồi lại tận hưởng những giây cuối cùng của chuyến du hành về vùng MA ẢNH.

3 ĐIỀU ĐẶC BIỆT KHIẾN LỖ ĐEN QUẢ LÀ ĐÁNG SỢ HƠN MA QUÁI HALLOWEEN  NGHÌN VẠN LẦN

1-BẠN KHÔNG THỂ THOÁT ĐƯỢC KHI ĐÃ LỌT VÀO  CHÂN TRỜI MA ẢNH (Event Horizon)

2-LỖ ĐEN LÀ THỨ ‘THAM ĂN’ ĐẾN CÙNG TỘT DO NÓ SẴN SÀNG HÚT BẤT CỨ THỨ GÌ KỂ CẢ ÁNH SÁNG

3-CÁC ĐỊNH LUẬT VẬT LÝ ĐỀU KHÔNG CÒN GIÁ TRỊ TẠI LỖ ĐEN NỮA

HAPPY HALLOWEEN 

ĐHL BIÊN SOẠN LẠI