Monday, October 16, 2023

SÓNG DẪN LỰC VŨ TRỤ

 ĐHL biên soạn


Sóng Dẫn Lực  của VŨ TRỤ VÀ 3 GIẢI THƯỞNG NOBEL VẬT LÝ 2017 CHO 3 GIÁO SƯ TẠI CALTECH VÀ MIT USA 
Note: Sóng Dẫn Lực - Gravitational Waves  trên mạng diễn đàn có cách gọi khác là Sóng Hấp Dẫn 




Trước hết chúng ta nên khái quát phân biệt sự khác nhau giữa  BỨC XẠ và SÓNG



-BỨC XẠ (radiation) có thể mang dạng sóng (wave) hay chuỗi hạt (stream of particles) ví dụ trong quá trình phân rã phóng xạ tia Alpha và beta là các bức xạ chứa các hạt (particles) nhưng trái lại tia gamma hay bức xạ gamma là một SÓNG ĐIỆN TỪ (elctromagnetic wave) không mang dạng hạt

TRẠM QUANG TRẮC SÓNG DẪN LỰC QUA GIAO THOA KẾ LASER
LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory). Hoa Kỳ có 2 trạm LIGO, một ở Washington và một ở Louisiana. 
Trạm LIGO có 2 cánh tay dài , mỗi cánh tay dài 4 km

LIGO  đã "cảm nhận" được Sóng Dẫn Lực điều mà Bác Học Einstein tiên đoán vào năm 1916
Vào hôm 14/9/2015 Sóng Dẫn Lực Vũ Trụ lần đầu tiên được quan sát thấy tại trái đất chúng ta . Điều này đã chứng minh tiên đoán của Bác Học Albert Einstein cách đây 100 năm là đúng khi đó ông cho rằng sự va chạm giữa hai hố đen vũ trụ đã tạo ra Sóng Dẫn Lực Vũ Trụ

Quả vậy vượt xa chặng đường vô cùng xa 1.3 tỷ QUANG NIÊN (light year), Sóng Dẫn Lực Vũ Trụ đã tới được Trạm Theo Dõi LIGO Hoa Kỳ vào ngày nói trên tức là 14.5.2015.

Tuy SÓng này tới trái đất thực sự đã quá yếu nhưng nó lại chứng minh một bước tiến vững mạnh trong Vật Lý Thiên văn, từ một  biến cố vĩ đại trong vô cùng của vũ trụ đã trắc nghiệm và thử thách kiến thức loài người 



Bác Học Albert Einstein Giải Nobel Vật Lý 1921


Chúng ta ném một hòn đá xuống mặt hồ chấn động của hòn đá vào nước tạo ra một làn sóng tròn lan xa mãi. 

Nhưng Sóng Dẫn Lực vũ trụ nó không phải lan xa chậm chạp ẻo lả như sóng chấn động ta thấy trên mặt hồ. Nó tạo ra xong di chuyển với tốc độ ánh sáng.



 Sóng Dẫn Lực  vũ trụ nó lan xa với tốc độ nhanh như ánh sáng vừa cuốn hay kéo căng và bóp tất cả mọi thứ.

Từ một tổng hợp năng lượng quá lớn không thể diển tả đươc và nhờ đó sóng này lan truyền hàng tỷ năm nay trong vô cùng của vũ trụ. Nó đi mãi cho đến khi chúng ta có các nhà khoa học và dụng cụ theo dõi khám phá (detection) được nó thì phải rất tinh vi mới nhận biết được . 

Sóng Dẫn Lực vũ trụ được tạo ra bởi:

-Vụ nổ siêu lớn của một ngôi sao thường gọi là Supernova 
- Hai ngôi sao lớn quay quanh với nhau 
-Hai lỗ đen quay quanh với nhau và nhập lại thành một 


Tuy Sóng Dẫn Lực hình thành và lan với tốc độ ánh sáng nhưng những sự kiện đó cách xa trái đất hàng tỷ năm ánh sáng. Có khi quá yếu khi tới trái đất rất khó khám phá ra.
===================
ghi chú
ĐỘ DÀI 1 NĂM ÁNH SÁNG (quang niên) BAO XA 
nếu cho ánh sáng di chuyển 300 ngàn km/giây thì độ dài 1 năm ánh sáng (quang niên) bằng...

300,000x3600x24x 365 km

=============

Năm 2015 qua các trạm trắc lượng nhạy bén gọi là  LIGO ((Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) các khoa học gia mới khám phá ra được Sóng Dẫn Lực vũ trụ từ sự cuốn hút hai lỗ đen cách xa trái đất 1.3 tỷ năm ánh sáng cho đến 2015 mới tới dược trái đất.

Sóng Dẫn Lực vĩ đại nhất tạo bởi những biến cố vĩ đại nhất ví dụ sự va chạm giữa HAI LỖ ĐEN nhờ đó qua LIGO còn vì von là " kính viễn vọng tìm lỗ đen" sẽ giúp các khoa học gia này thấy đưọc những gì trước đây KHÔNG THẤY 

Chính đó là công trình của 3 giáo sư vật lý Mỹ tuổi tác hiện nay đã cao là:

-Rainer Weiss GS Vật lý tại Đại Học MIT (85 t)
-Kip Thorne ( 77 t) và Bary Barish (81 t) Đại Học Công Nghệ Caltech 



NASA astronaut Mae Jemison, second right, with the recipients of the 2017 Nobel Prize in Physics, from left, Rainer Weiss, Barry C. Barish and Kip S. Thorne
.

Họp chọn Nobel Vật Lý năm 2017 tại Stockhom Thuỵ Điển

Einstein đã đúng khi ông là người đầu tiên khám phá ra Sóng Hấp Dẫn Vũ trụ. Thời nay thừa kế và phát triển khám phá thêm và xác nhận công trình cửa Einstein là đúng. Tuy nhiên theo khoa học quốc tế thì đây là bước khởi đầu để nghiên cứu Vũ trụ qua nghiên cứu về sóng hấp dẫn chính nó sẽ giúp chúng ta biết nhiều thứ về vũ trụ 

Tại Sao Phải Tìm Hiểu về Sóng Hấp Dẫn?


Nobel Prize awarded to LIGO Founders

News Release • October 3, 2017
The LIGO Laboratory, comprising LIGO Hanford, LIGO Livingston, Caltech, and MIT are excited to announce that LIGO’s three longest-standing and greatest champions have been awarded the 2017 Nobel Prize in Physics: Barry Barish and Kip Thorne of Caltech and Rainer Weiss of MIT.

Các nhà thiên văn học và khoa học gia nói chung nhờ vào LIGO để tìm hiểu cái gốc nguyên thuỷ về các BIẾN CỐ VĨ ĐẠI trong lịch sử của vũ trụ. Sự va chạm giữa các Lỗ Đen, Bùng nổ các vì sao hay giây phút KHAI SINH VŨ TRỤ ra sao?

Theo dõi , phân tích các thông tin hàm chứa trong Sóng Dẫn Lực vũ trụ này cho chúng ta quan sát sâu vào vũ trụ mà trước đây chưa bao giờ thực hiện được . 

Rõ ràng Sóng Dẫn Lực là 'cánh cửa sổ' cho con người quan sát và nghiên cứu Vũ Trụ, tìm hiểu sâu hơn nữa các biến cố cơ học hay là sự bùng nổ trong lịch sử nhằm tìm tòi nghiên cứu rõ hơn qua các góc tìm về vật lý, thiên văn hay vật lý thiên văn 

Theo lịch sử mà nói, các khoa học gia thế giới đầu tiên tới nay đều tin vào sự quan sát  qua tia phóng xạ điện từ (electromagnetic radiation) ví dụ ánh sáng mắt chúng ta thấy được, tia X, sóng radio, sóng vi ba v v để tìm hiểu về vật thể cùng hiện tượng trong Vũ Trụ 
Nhưng cho tới nay, may thay Sóng Dẫn Lực không phải là tia phóng xạ điện từ. Chúng là hiện tượng hoàn toàn khác xa do nó mang theo các thông tin về các vật thể vũ trụ mà các tia điện tử không mang theo. 

Sự va chạm (hay hợp nhất) của các Lỗ Đen, ví dụ, nó phóng thích hay không có tia điện từ nhưng các Sóng Dẫn Lực nó phóng thích ra sẽ gây cho chúng 'phát sáng rực rỡ' y đèn hiệu trong biển tối vũ trụ bao la. Quan trọng hơn nữa là Sóng Dẫn Lực tương tác yếu ớt với vật chất khác như tia điện từ (ánh sáng và các tia) lúc chu du trong vũ trụ và hầu như không bị cản trở từ đó sẽ gián tiếp giúp cho chúng cái nhìn rõ ràng về Vũ Trụ từ Sóng Dẫn Lực.

Chúng mang thông tin về nguồn gốc khai sinh ra nó nhưng không bị biến dạng biến thể hay thay đổi gay gắt như các tia điện từ lúc chu du bất tận trong vũ trụ vô bờ


Cuối cùng nhờ vào phát minh và tìm tòi mới này về Sóng Hấp dẫn các khoa học gia và thiên văn học đang dần khám phá các điều kỳ lạ chưa bao giờ biết đến và sẽ cung cấp cho thế giới khoa học những thông tin quan trọng chưa bao giờ có.


ĐHL 4/10/2017

edition 16.10.2023

nguồn tham khảo

GRAVITATIONAL WAVES

WHAT IS LIGO


Saturday, October 14, 2023

NGÀY TÔI NHẬP NGŨ

 

Ngày tôi nhập ngũ giã từ tuổi học trò

 có người em gái nhỏ đưa tôi rời xa thành phố

Tôi ra đi vì yêu thương lên tiếng gọi

Nghìn ưu tư xin gửi lại cho người nhớ người thương 


( Kỷ Niệm Ngày Nhập Ngũ -Nhạc Sĩ Song Ngọc)




KHU CƯ XÁ CÔNG CHỨC SÁT 






TIỂU KHU QUẢNG TRỊ ĐÓNG TẠI DIÊN SANH 1974 (cái lầu là Trường Nguyễn Hoàng )
trường TH Nguyễn Hoàng tại Hải Lăng và Khu Thị Tứ cùng một góc KHU CƯ XÁ CÔNG CHỨC1974


  Cuối tháng 11 năm 1973 tôi mãn khóa 12/72B -SQTB tại Đống Đế Nha Trang. Lúc lên chọn đơn vị, không hiểu sao tôi lại chọn ngay Quảng Trị, trong lúc toàn bộ gia đình tôi đã tản cư vào tận Mỹ Tho từ hè 1972.  Giờ tôi nghĩ lại cũng là cái số, cũng có thể do lòng thuơng nhớ quê hương do đó người viết nóng lòng muốn trở lui phục vụ lại quê nhà dù quê cũ chỉ còn là đống gạch vụn.

 Phép mãn khóa 2 tuần gần hết, tôi phải giã từ gia đình, rời Mỹ Tho  lên đường xuôi trung ra đơn vị tức vào mùa Giáng Sinh 1973. Trước khi ra Diên Sanh, tôi không quên ghé Đà Nẵng thăm bà con đang còn tạm cư tại đó. Thời gian nhằm lúc Đà Nẵng đón Giáng sinh 1973. Quê hương mùa chinh chiến, có không khí nào để chiêm nghiệm được hình ảnh của Giáng Sinh ngoại trừ sự ảm đạm chia tay đó là lúc người chạy giặc Quảng Trị thêm một lần chia tay chuẩn bị đi theo CHƯƠNG TRÌNH KHẨN HOANG LẬP ẤP. 

Bao nhiêu là lưu luyến rộn ràng, chuyện xe cộ , chuyện đồ đạc và sau hết là chuyện đau lòng cho những tấm lòng người QT một số lớn phải "rứt ruột " ra đi lần nữa do CHẲNG CÒN ĐẤT SỐNG. 

Đời trai là đấy núi rừng lỡ hẹn rồi Biết mình thương rất nhiều nhưng quê mẹ đang lửa cháy Đêm đêm nghe ngoài xa kia vang súng trận Thành đô hôm qua bỗng lạnh, hỏi lòng mình nghĩ gì đây...(nhạc)

    Bình Tuy ( 1975 làThuận Hải) : MỘT THỜI KHAI HOANG LẬP ẤP
từ trường phổ thông cơ sở 1 xã Sơn Mỹ -Hàm tân- ngó lên xa xa là ngọn Mây Tào - Long Khánh  (7/1995)

  Gần hai năm tạm cư tại Đà Nẵng, không có của đâu để người ta nuôi mãi? thế là phải đi, phải chia tay , một nửa vào Bình tuy theo chương trình Khẩn Hoang Lập ấp, một nửa hồi cư về lại quê hương. Người đi kẻ về , tất cả đều sắp sửa đương đầu với một tương lai bấp bênh phía trước ,trong khi chiến sự chưa yên, chưa có hòa bình thực sự. 

   Nấn ná ở Đà nẵng chơi vài ngày. Tôi qua Hòa Khánh thăm NGuyễn văn Bốn , hắn ra trường trước tôi chọn "rằn ri " tức là Biệt động Quân làm binh chủng giờ hắn liên đoàn 15 vùng Tây nam Huế. Hòa Khánh chắc người di cư QT khó quên ; những quán cà phê thấp lè tè một bên con đường của căn cứ nhà binh cũ, cái chợ lợp lá cũng tạm bợ 'lỏng chỏng' ba cái sạp tre. Con người ăn ở chen chúc nhau trong mấy cái nhà tiền chế của trại lính bỏ lại cho dân lánh nạn. Người QT không biết đi đâu,về đâu ? những tâm hồn lững lơ, những lứa thanh niên không biết đâu là tương lai sự nghiệp? Lứa của chúng tôi thì đã chọn rồi , đó là NGHIỆP LÍNH con đường phải đi cùng với quê huơng ngập tràn khói lửa. Tôi lại qua Non Nước , phi trường này cũng bỏ phế và cũng là chổ tạm dung thân cho người QT nhưng có liên hệ đến công chức và quân đội. Những đợt kiểm tra người , những lần hành quân kiểm soát , sự chạy đôn chạy đáo của những gia đình khai thêm hồ sơ để kiếm thơm mớ gạo , vài ổ bánh mỳ phát phụ ban chiều thấy cũng thảm hại làm sao. Ôi một quê huơng ngoài kia , bao sự nghiệp nát tan theo Mùa Hè Đỏ Lửa để vào đây 'kiếm năm ba ổ bánh mỳ  hay'đổi' lấy tương lai? Một sự đổi chác chắc hẳn rằng không ai muốn mà phải chấp nhận nghe sao quá đắng cay?

    Nghĩ lại phận mình, tôi chua chát nhận ra các bạn và tôi sự nghiệp học hành giữa đường 'đứt gánh'  không ai muốn mà phải khoác vào? Ngày về lại Quê Huơng, chỉ sau hơn một năm trời nay đầu tóc húi cao, áo quần trận màu xanh ô liu cộng thêm màu da sạm nắng do sau mấy tháng quân trường. Tự mình 'thấy lạ cho mình'trong niềm vui tái ngộ với bà con cô bác. Dù sao tất cả đều may mắn hơn bao bà con đã bỏ xác lại bên ĐOẠN CẦU DÀI, những cái chết oan khiên, giờ hồn oan vất vưởng nơi đâu?

   Nấn ná Hòa Khánh, Non Nước...đến khi tôi ra trình diện Tiểu Khu QT tại Diên Sanh thì tôi thật sự đã trễ phép gần cả tuần. Nhưng nhờ thế , tôi có dịp thăm lại Diên Sanh nơi Khu Thị Tứ QT xây dựngt trên cồn cát Diên sanh đối diện với Tiểu Khu. Tiếng là Khu Thị Tứ , nhưng là một vùng đất khô khan nghèo nàn. Những dãy nhà tôn sát cạnh nhau, không có lối sống như xưa nữa. Người dân ăn theo đồng lương lính, ngoài ra chẳng còn gì. Hết trợ cấp 6 tháng , ba bữa ăn tiết giảm còn lại 2 cũng còn chật vật.[*] Hồi Cư tiếng là vậy nhưng hết 6 tháng trợ cấp , chuyện mưu sinh trên một vùng đất trắng đang trở thành một "thảm nạn " cho bà con trước đây là dân thành phố  lại một sự "đổi đời " đắng cay cho những ai về trước?

 
QUA CỔNG TRƯỜNG XƯA 


    
Tôi theo chiếc xe GMC tiếp tế ra trình diện tiểu đoàn cũng như sẽ về đại đội đang đóng quân ở cầu Ba Bến. Chiếc GMC ra đến xa lộ Đại Hàn thì quẹo phải hướng về thành phố Quảng trị. Khó diễn tả nỗi xúc động trong lòng tôi lúc đó, nó cứ dâng mãi không thôi. Mới hơn một năm giã từ QT trong cơn loạn lạc của chiến chinh, giờ thì tôi trở về trong quê hương với màu áo lính. Màu áo trắng vĩnh viễn không còn nữa nó đã bay xa và cuốn theo bao nhiêu mộng ước của tuổi học trò. Thực tại hôm nay chỉ là cảm giác nôn nao bỡ ngỡ của một anh lính trẻ ngày đầu về đơn vị mới. 

Chiếc xe đơn vị ì-ạch qua dấu vết cũ của ‘bót’ Long hưng, lắc lư chạy theo con đường Lê Huấn hoang phế hướng về Cổ Thành, rồi nó quẹo phải…Nguyễn Hoàng đây chăng? Trường cũ của tôi trước mắt chỉ là một đống gạch đá đổ nát hoang tàn. Tôi thật bàng hoàng vì cảnh tan nát của mái trường thân yêu vượt xa sức tưởng tượng của tôi. Ôi chiến tranh chỉ là tàn phá và hận thù. Tôi cố tìm lại vị trí của cái cổng trường nhưng giờ đây chỉ còn lại mấy lõi sắt cong queo. Chiến tranh đã xô đẩy biết bao nhiêu đứa học sinh Nguyễn Hoàng trôi dạt khắp mọi nẽo đường đất nước. Tôi trở về, bơ vơ bên ngôi trường thân yêu đã chết, cạnh một thành phố tan nát, đìu hiu lau lách . Tất cả đứng chịu tang trong cơn lạnh mùa đông nơi miền Giới Tuyến Địa Đầu.  

Ôi chiến tranh, chiến tranh hiện diện Trên quê hương tôi, hai mươi năm trường rồi Còn đâu biết tìm lại đâu, những dựng xây đổ nát...

  Quá khứ  qua mau như gió thoảng, 1972-1973 - chỉ một năm mà 'vật đổi sao dời' như  huyền thoại ?  Xưa, bà Huyện Thanh Quan thuơng cho cảnh đổi thay của thời bà mà khóc cho "lối xưa xe ngựa hồn thu thảo "; chỉ ngần ấy đổi thay  cũng đủ làm bà đau xót , thuơng cảm.
 Nhưng nay, nỗi đau của quê huơng nói sao cho vừa ?còn gấp nhiều lần đau xót của người xưa !  mẹ gánh con mệt đứt hơi qua làn bay đạn pháo ; ông ôm xác cháu huớng về nam sao còn cứu được mạng bé thơ? Đoạn Cầu Dài còn khắc ghi máu lệ , làm sao nhạt nhòa được chỉ với một năm ? 

Ôi quê hương, đất mẹ bây giờ những ngày vui mất rồi Còn tìm đâu hình bóng, ngọc ngà hoa mộng cũ Dấu đạn yên phố thị, tiếng cười ôi tiếng cười ngừng vui...

   Quá khứ như hiện về trong tôi... tiếng xôn xao của đám học trò chen nhau vào cổng. Hai cái cổng phụ bị ông phu trường lạnh lùng đóng lại cho "mấy cậu cô " đi trễ. Rồi những khuôn mặt ngơ ngác, ân hận, âu lo của những "tiểu thư" áo trắng hay 'quyết định vượt rào '  của mấy cậu nam sinh. Những hình ảnh tưởng chừng như hôm qua thôi! Thế mà giờ đây trước mặt tôi là sự hụt hẫng, những cảm xúc buồn bã nhớ nhung, một người đang háo hức về lại chốn xưa bị dội lại từ một thực tế quá phũ phàng.


Ngày tôi nhập ngũ có người yêu cúi mặt Tiếng đạn bom chiến trận đưa tôi rời xa nẻo tối Xin cho tôi bàn tay thiêng liêng thánh thiện Để xua tan bao oán hận cho dòng máu thôi rơi...


VĨNH ĐỊNH- MỘT DÒNG SÔNG QUÊ

  Đến cầu Ba bến chiếc cầu sắt nhỏ bắc qua con sông Vĩnh Định, chiếc GMC chạy thẳng vào sân BCH tiểu đoàn, tôi vội nhảy xuống xe lo ‘gôn’ quần , xắn tay áo cho đúng quy cách. Tôi cố gắng chuẩn bị tư thế nhà bình thật nghiêm chỉnh trước khi vào trình diện tiểu đoàn trưởng.
 Thật sự tôi đã trễ phép gần 2 tuần lễ, biết ăn nói sao với tiểu đoàn trưởng đây? hay là mình lấy lý do gia đình ở tận Mỹ tho tỉnh Đình tường, tôi còn phải thăm bà con chiến nạn đang tạm cư ở Đà nẵng nữa. Tôi hy vọng mấy lý do này cũng tạm ổn. 

--Chuẩn Uý Đinh ...số quân 73/008310 trình diện đại uý Tiểu Đoàn Trưởng đợi lệnh.


  Tôi đứng nghiêm chào, xưng tên họ, số quân, cấp bậc... bên ngoài tôi cố gắng làm ra dáng bình tĩnh nhưng trong bụng tôi thực sự run run. Tiểu đoàn trưởng Hồ Văn Cầu đang ngồi ăn cơm với ông Tiểu đoàn Phó trong căn hầm chỉ huy 'trợn mắt gằn giọng' hỏi lý do trễ phép? ông to giọng phê phán vấn đề vô kỷ luật của tôi, hơn nữa tôi là một sĩ quan trẻ mới ra trường...

  Tội nghiệp cho tôi, ấp úng trình bày lý do trễ phép mong tiểu đoàn trưởng ‘thông cảm’. Hình như Tiểu đoàn trưởng thấy vẻ mặt và dáng dấp ‘búng ra sữa’ của tôi ông cũng thấy ‘tội nghiệp’, dịu giọng, ông cho phép tôi ra ngoài chuẩn bị qua trình diện Đại Đội Trưởng đại đội 2 Lê kim Chung  Đại Uý Chung anh người gốc làng BÍCH KHê, đại đội anh đang đóng bên kia múi cầu Ba bến canh BCH tiểu đoàn.


  Ra đứng tần ngần ở sân tiểu đoàn, cũng may tôi gặp anh Trần quang Hiền, trưởng ban 3 tiểu đoàn.
  Anh Hiền coi bộ biết thương khóa đàn em mời ra trường như tôi. Thật đúng với cái tên Hiền anh hiền lành vui vẻ, mới gặp anh lần đầu mà tôi đã thấy gần gũi vững lòng lại sau khi bị tiểu đoàn trưởng khiển trách
. 



ngã ba sông: nhánh sông đào Vĩnh Định chảy qua cầu BA Bến


   Chia tay anh Hiền, tôi lại mang ba-lô súng đạn đi bộ qua lai cầu Ba Bến chiếc cầu mà mấy mùa vắng bóng dân đi. Bên kia ngã ba sông là thôn Nại cửu đó là làng ngoại tôi, một nửa làng nay thuộc về phía "bên kia". Thỉnh thoảng lại nghe văng vẳng tiếng kẻng liên hồi, có thể là tiếng kẻng giục dân ra đồng hay hội họp.  Giữa cầu trời vẫn mưa, thứ mưa phùn dai dẵng tiếp nối ngày này qua ngày khác. Đối với người Quảng Trị, ai cũng quen thứ cảm giác mưa lạnh sang đông. Bỗng lạ, sao hôm đó trong tôi cảm thấy nao nao? Phải chăng đó là tâm trạng khá buồn. Có chút gì lạc lõng của một người lính trẻ vừa hết cái phép đầu tiên và phải về trình diện đơn vị mới.  Tôi đang đứng giữa Cầu Ba Bến, bên kia là quê Ngoại, bao hình ảnh thân thương những ngày con nít, níu tay bà ngoại về làng, những người xưa cũ. Nay bên đó chắc hẳn chẳng còn ai, quê nhà lưu lạc tứ phương. Gia đình đông vui, ba mẹ anh em, bà con, bạn bè, người thương xóm cũ chưa vẹn 2 năm nay cách xa biền biệt tận miền nam. 


   Tôi nán dừng lại giữa cầu thêm một ít thời gian, lặng ngắm nhánh sông đào Vĩnh Định. Con sông vắng vẻ in bóng tre, đôi bờ đìu hiu, không một con đò. Dân chưa về hồi cư để cùng nhau xây lại nếp sống thanh bình với đồng lúa xanh cùng bóng mục đồng, hình ảnh ngày xưa tôi thường thấy mỗi lần về thăm làng ngoại. 


   VỀ ĐƠN VỊ

Sau khi trình diện đại đội trưởng Lê kim Chung , tôi được nằm chờ tạm ở một căn hầm nằm sát bờ sông để chờ ngày ra giữ trung đội. Đại đội 2 đóng phía bên này sông có nhiệm vụ bảo vệ cho Tiểu đoàn nên tương đối nhàn hạ hơn mấy đại đội khác. Đại đội trưởng Lê kim Chung tính trầm lặng. Hình như anh cũng thông cảm khóa đàn em. Có lẽ những cảm giác bỡ ngỡ đó cũng giống anh , những ngày đầu,  khi anh mới ra đơn vị ?  Trời vẫn mưa, những cơn mưa phùn dai dẳng, lê thê, tưởng như bất tận. Ánh sáng nhạt nhòa,  mấy cục pin xài lại từ máy truyền tin trong hầm trú ẩn, là cơ ngơi cho tôi ngày đầu tiên về đơn vị mới. Tôi may mắn được nằm trên một tấm ván ép Mỹ cũ kỷ, do lính đại đội lên tận Cổ thành đào, kiếm đem về. 

  Lính xa nhà, thú vui giữa các sĩ quan đại đội là bộ cờ quân đã cũ. Cái nền nhà và vài vách tường còn sót lại của ban chỉ huy đại đội là cơ ngơi cho tất cả mọi người ở đây. Bộ cờ quân là thú vui duy nhất cho anh Chung và mấy sĩ quan khác. Chiều mưa trung úy Ba, đại đội phó, anh người Huế dạo khúc đàn với bản nhạc "DONNA DONNA" tự nhiên lòng tôi sao bâng khuâng xao xuyến...


Lớp Đệ Tứ Ba Trường NGuyễn Hoàng niên khoá 1968-69  từ phải qua: Nguyễn Duy Thượng,(mất) Dương Văn Khôi (mất), Đinh trọng Phúc, Nguyễn tăng Phước, Lê thị Kim Lan, Nguyễn thị Nhạn, Lê Đức Mê 

   






Tình yêu là đấy mắt buồn xin gửi lại Tiếng Việt Nam vĩ đại đưa anh lìa xa tuổi nhỏ Quê hương ơi giùm thương cho anh lính trẻ Từ nay chân đi khắp nẻo câu chuyện lòng nhớ lại thôi. (nhạc sĩ Song Ngọc)


Chẳng màng đến cởi giày, tôi nằm thừ trên miếng ván kê gần sát mặt đất nên tôi ngửi được cả mùi ẩm thấp và ướt át trong căn hầm. Ngày ra trường tôi tự nguyện chọn về đây kia mà! Tôi đã chọn quê hương Quảng trị vì tôi nhớ nó, vì tôi còn thương cả một vùng trời đầy ắp kỷ niệm. Tôi cố gắng lấy lại giấc ngủ sau một hành trình đầy lo lắng và cảm xúc. Trong cơn lim dim, tôi mơ màng thấy những khuôn mặt bạn bè năm xưa, mái trường Nguyễn Hoàng còn nguyên vẹn, những tà áotrắng xôn xao trước cổng trường cũng còn y nguyên. Mơ hồ trong giấc ngủ mệt mỏi, tôi nghe phảng phất một âm thanh nào đó của chợ Quảng trị ngày giáp Tết...tiếng máy cắt cẩm lệ, những sạp bán mứt , những gánh cải cay cuối năm, hoa hoa lốm đốm vàng...

  Tôi chợt mở mắt nhìn qua khe hở của căn hầm- mùa đông chiều xuống thật mau. Tôi nghe đâu đây, hình như dưới chân cầu Ba Bến có tiếng con chim bói cá kêu từng hồi buồn não ruột, trên mặt sông Vĩnh định màn mưa phùn theo gió lướt thướt bay ./.


edition  14.10.2023 

Monday, October 9, 2023

CHIỀU MƯA BIÊN GIỚI

 

NHỮNG CHIỀU MƯA BIÊN GIỚI QUÊ NHÀ

 Chiều mưa biên giới anh đi về đâu

Sao còn đứng ngóng nơi giang đầu

Kìa rừng chiều âm u rét mướt Chờ người về vui trong giá buốt  Người về bơ vơ ...

(nhạc sĩ Nguyễn văn Đông)
*         
lính gác chiều mưa

CÓ CẦM SÚNG CANH GÁC trong những cơn mưa rừng rơi mãi mới thấy thấm thía từng lời trong bài hát của người nhạc sĩ Nguyễn v Đông.  Thật vậy, màn mưa  biên giới vẫn một màu xám ngắt chẳng khác chi một bức màn màu xám che khuất biết bao nhiêu chốt của đại đội khác trên vùng núi Ông Do. Trong căn hầm ẩm thấp đợi thời gian qua - ngày lại ngày nó như vô nghĩa. Tiếng "sè sè" của chiếc máy truyền tin PRC 25 mà người trung đội trưởng như tôi chẳng bao giờ dám ra lệnh tắt. Lệnh nhà binh là vậy. Máy truyền tin là mạch sống của đơn vị, phải mở suốt ngày đêm. Những chiếc máy truyền tin như mãi đợi tiếng nói giữa người và người để biết rằng chúng tôi chẳng hề cô độc. Dù mưa rừng gào thét, nguồn liên lạc vẫn kết nối với nhau.

Tình anh theo đám mây trôi chiều hoang
Trăng còn khuyết mấy hoa không tàn
Cờ về chiều tung bay phất phới
Gợi lòng này thương thương nhớ nhớ
Bầu trời xanh lơ...


Trong cơn mưa rừng, có những chiếc poncho, người lính gác đang làm nhiệm vụ đang im lìm trong màn mưa. Trong những căn hầm chìm, ẩn trong làn mưa rạt rào qua bao rặng núi bao quanh, mấy giòng nước len qua vách đất, thi nhau chảy vào hầm. Sấm chớp giăng giăng, cả không gian như chìm lỉm, tối mịt trong của màn mưa nặng nề, hung hãn...

Đêm đêm chiếc bóng bên trời
Vầng trăng xẻ đôi
Vẫn in hình bóng một người
Xa xôi cánh chim tung trời
Một vùng mây nước
Cho lòng ai thương nhớ ai...

Mưa ngơi dần, nhưng tiếng tí tách của những giọt nước vẫn còn rơi rớt trên vành nón sắt. Người lính giữ chốt đang lắng nghe động tĩnh của rừng thiêng. Anh cố căng mắt nhìn xuyên qua màn mưa sâu thẳm. Sấm sét vọng vang, lan qua bao rặng núi.  Nơi đây vẫn còn bao người trai lòng sâu lắng nhớ nhung trong màn mưa biên giới.

Đêm đêm chiếc bóng bên trời
Vầng trăng xẻ đôi
Vẫn in hình bóng một người
Xa xôi cánh chim tung trời
Một vùng mây nước
Cho lòng ai thương nhớ ai...

Mưa rừng, người lính chẳng còn cơ hội ngắm nhiều đám mây bềnh bồng trôi về miệt biển. Dưới xa kia là một khoảng đồng bằng. Quê hương lãng đãng hiện ra dưới những màn mưa lướt thướt trong gió rừng. Khoảng cách của nhớ thương ôm ấp bao kỷ niệm một thời học sinh nay xa dần trong vùng dĩ vãng. 

***

Về đâu anh hỡi mưa rơi chiều nay
Lưng trời nhớ sắc mây pha hồng
Đường rừng chiều cô đơn chiếc bóng
người tìm về trong hơi áo ấm
Gợi niềm xa xăm...


 Giã từ áo trắng học trò để chấp nhận những gì khi quê hương lên tiếng gọi. Tuổi đến trường đã đi xa mang theo bao ước mơ hoa gấm. Thực tại hôm nay là đời người lính trẻ với bao cảm giác nôn nao bỡ ngỡ, thời gian ba năm từ ngày về đơn vị mới. Rồi cảm giác hôm nay là chốn rừng thiêng, dãy Trường Sơn trùng điệp cùng bao màn mưa xối xả, mịt mù. 


    Đời lính của tôi có thật nhiều kỷ niệm với những ngày trên đỉnh cao hay ven bờ đại dương xanh ngắt khi tôi chọn trở về để giữ đất quê nhà. Ra đơn vị chỉ  ngần ấy ba năm nhưng đôi lúc trong lòng  lính chiến chợt phát sinh tình cảm yêu quê hương đất nước chân thành, mộc mạc. Có những lúc tôi ngồi ngắm sóng biển vỗ bờ hay lên đây có dịp đứng trên đỉnh cao vào lúc trời quang mây tạnh rồi có được những phút giây lắng lòng nhìn ngắm non sông. Năm 1974, chính xác hơn là hè 1974 khi TIỂU ĐOÀN 105  rời Ba Bến, chuyển quân về mạn biển hoán đổi cho Tiểu Đoàn 120. Mấy tháng đóng ở đây, khi lắng tai nghe sóng trùng dương dội vào bờ cát hoang vu cùng ngắm biển trời bao la, tôi cảm thấy tình cảm đối với quê hương dâng trào trong gió lộng. Sau hè,  đơn vị chúng tôi lại hoán chuyển lên vùng núi Ông Do. Tôi hay đứng trên đỉnh cao, trông xuống một dòng sông nhỏ đang lượn lờ uốn khúc. Chính lúc này, tôi mới nhận chân ra quê hương sao đẹp quá, hồn thiêng sông núi ngàn đời mãi xanh.

KHÔNG ẢNH QT CHỤP TỪ CAO ĐỘ TẠI VÙNG NÚI NHÌN VỀ MẠN BIỂN 

Người đi khu chiến thương người hậu phương
Thương màu áo gởi ra sa trường
Lòng trần còn tơ vương khanh tướng
Thì đường trần mưa bay gió cuốn
Còn nhiều anh ơi./.

 Xuân 1975 sắp tới rồi, chỉ hai ba hôm nữa thôi. Một buổi trưa im vắng, tôi lại đứng trên đồi cao.  Quanh tôi toàn là những đám  rừng tranh bạt ngàn. Xuân đơn vị không một sắc hoa đó là điều chắc chắn. Màu xanh của lá màu áo ô liu thay hoa màu tết. Quà tết hậu phương, bánh chưng , bánh ú của đồng bào từ Diên Sanh, hậu cứ Tiểu Khu đã gửi lên hai hôm rồi.  

***

    Ngót năm mươi mùa xuân qua nhanh như gió thoảng, nhưng lòng tôi vẫn nhớ mãi mùa xuân của một chín bảy lăm. Từ mùa xuân đó, tôi vĩnh viễn chẳng còn cơ hội nào đứng lại trên đỉnh núi quê nhà  để chiêm ngưỡng cảnh đẹp non sông và rừng thiêng hùng vĩ. Dù rằng những mùa xuân biên giới hay "mùa xuân lá khô" đã thật sự trôi nhanh về miền dĩ vãng; nhưng đoá hoa QUÊ HƯƠNG vẫn thắm mãi trong lòng người bao người con xa xứ. Cứ độ tết đến xuân về nơi chân trời góc bể, vẫn còn nhiều người lính già xa quê còn ngồi vọng tưởng đến một thời cống hiến, bên chiến hào xưa cùng dâng lên nỗi hoang lạnh tâm hồn./.


ĐHL edit 26.4.2023

"TRẠM XÁ" TRONG TÙ

  KỶ NIỆM  "TRẠM XÁ" CỦA TÙ CẢI TẠO tại ÁI TỬ QT thân nhớ và biết ơn  BS Quân Y Hoàng thế Định Đinh hoa Lư  Đinh Hoa Lư có dịp hạn...