TÂM SỰ CỦA TUỔI HAI MƯƠI TRONG NGÀY THUA TRẬN

 Con ơi à ơi
Đây là giấc ngủ ban đầu
Mẹ ru con
Bên ngoài gió thổi năm non

… Hai mươi tuổi đời
Mẹ sinh con yêu dấu à ơi
Giấc mộng tuyệt vời
Giấc mộng là mộng hai mươi...

...(Trầm tử Thiêng- Rồi Hai Mươi Năm Sau)

*hình trích lại được từ phim tài liệu của CSVN

  Ba Mẹ ơi, hai mươi năm nuôi con khôn lớn. Ngày về quê hương bên nòng súng lạnh giá gác canh trên núi rừng biên giới trong niềm tin giữ đất. Giờ chẳng còn chi. Hai mươi năm tiếng à ơi ru con và ngày tháng dãi dầu vươn lên trên vùng đất khổ. Những ngày chạy loạn, những người thân vĩnh viễn chia xa, những khổ đau bà con mình gom góp lại để hôm nay chỉ là một kết cục phũ phàng...

(tác giả ĐHL , tù binh có mũi tên chỉ  ngày 24.3.1975 đoạn Cầu Dài )

                     Ngọc người trung đội trưởng cùng đại đội với người viết  

    Một khu lán trại rõ dần trước mắt đoàn tù binh, đầu nguồn sông Thạch Hãn.

Đoàn tù binh xuống hết đèo Ba Lòng thì trời đã về chiều. Nguồn sông hẹp và cạn nên chúng tôi chỉ lội một chút chi là qua bên kia sông. Đầu nguồn vào tháng này nước vừa ít vừa chảy chậm, trông chẳng khác gì một dòng suối lớn.Tôi cố lục lọi tìm theo trí nhớ xem thử còn một bãi đá ven sông, vô vàn viên đá lớn tròn trịa nó ở đâu? Tôi còn nhớ ngày xưa còn bé khi theo cha lên thung lũng này người ta gọi là bến Đá Nổi nhưng giờ chẳng thấy?

Dakrong Đầu Nguồn Sông Thạch 

Trước mắt chúng tôi chỉ là một cánh rừng hoang vắng cây cỏ rậm rịt hoàn toàn không thấy bóng làng mạc, dân cư nào. Từ 1960 cho đến nay là mười lăm năm; đúng mười lăm năm "vật đổi sao dời" nhiều thứ cho VNCH. Khoảng 1963, tôi mới học lớp ba đó là năm Đảo Chánh, tôi nghe đâu Ba Lòng cũng chẳng còn. Tỉnh Quảng Trị từ đó ít nghe ai nhắc đến Ba Lòng. Có thể đó là lúc ‘xóa sổ’ cho một vùng dân mới thành lập, lúc MTGPMN vừa thành lập. Rồi từ đó do chiến sự leo thang càng lúc càng tăng nên quận Ba Lòng không còn trong tầm kiểm  soát của tỉnh Quảng Trị nữa.

Sau này Tuyến McNamara thành lập đi kèm với việc “bạch hóa” hoàn toàn quận Gio Linh. Khu Định Cư Cam Lộ đó là những gì tôi còn nhớ trong cái tuổi học trò...

Đoàn tù qua hết bên này sông thì chúng tôi được vào một khu "lán trại" của đơn vị bộ đội bỏ hoang ven sông. Có ai đó nghe đồn “hàng binh Trung Đoàn 56” của trung tá Phạm v Đính có ở đây? Tiếng đồn còn ‘gay cấn’ hơn nữa là số quân này có tham gia với quân “Cách Mạng trong trận đánh úp Cửa Việt của VNCH trong đêm rạng ngày 27/1/1973 trước khi Hiệp Định Ngưng Bắn ký kết? Những lời đồn nghe “cười ra nước mắt” tin không tin tùy người nhưng “lưỡi không xương nhiều đường lắc léo” chả có gì chứng cớ? Chỉ có một chuyện đúng, tôi đóng quân tại Vĩnh Hòa Phường là chốt cuối cùng tại mạn biển, còn Cửa Việt thuộc phía họ.

Cái “miệng hại cái thân” có anh chàng tân binh mới học xong ở Dạ Lê, Phú Bài lại nghe đâu khai là “trung úy” thế là bị theo đoàn tù binh chúng tôi đi tận đây! Thanh minh chẳng có cán bộ nào tin, họ chỉ tin vài tờ giấy “bàn giao” trong đó có mấy dòng nguệch ngoạc của anh du kích hay cán bộ nào trong Huế ghi trong giấy lúc bắt anh ta mà thôi?

Chuyện tù binh cũng có khi “trong cái rủi có cái may”.  bị bắt trước nhưng chúng tôi lại bị 'lội bộ' ít hơn. Từ Lai Phước đi bộ lên đây mất hơn hai ngày đường. Nghe đâu sau này tù binh từ Huế ra quá nhiều. Đi bộ từ trong đó ra ‘toe cả chân’ lại phải ngược theo đường Chín lên tới Tà Cơn, Khe Sanh?! Chỉ tính từ  Cam Lộ lên Khe Sanh cũng phải xa thêm 65 cây số nữa...chúng tôi đi trước nhưng chỉ ngang đây, số người còn ít ỏi nên dễ thở hơn sau này, thật còn may!

Mấy tuần của tháng Tư này chúng tôi ở đây. Từ trên “khung” của cán bộ xuống các lán đất chúng tôi chẳng có hàng rào nào. Chúng tôi đủ loại lính từ TQLC, Bộ Binh, Địa Phương. Phần nhiều là lính và hạ sĩ quan. Có một số sĩ quan nhưng ít hơn...

30 THÁNG 4, 1975 

    -Đúng 11 giờ 30 tổng thống 'ngụy quyền' Sài Gòn Dương văn Minh chính thức tuyên bố đầu hàng vô điều kiện ...

Tiếng the thé của xướng ngôn viên đài phát thanh Hà Nội vang từ “Khung” vang xuống khắp các lán sáng nay làm tôi chợt lạnh người! Tôi thật sự choáng váng không dám tin vào sự thật. 

    -Thế là hết!

Hai tuần của tháng Tư bị giam tại thung lũng này, hai tuần của nhiều suy nghĩ, lo âu, nhung nhớ lao lung cho đến hôm nay. Hai tuần căng thẳng đi qua, tôi vẫn cố gắng hình dung một Sài Gòn đang chiến đấu trong đó. Vẫn nghe những tin chiến sự mà những cán bộ  hàng ngày khoe khoang sức tiến nhanh của quân đội của họ.

 Có hai cán bộ chính trị viên hay kêu chúng tôi lên “Khung”.Lý do, Ngọc và tôi tuy là hai trung đội trưởng nhưng là hai sĩ quan duy nhất trong đám tù binh. Hai chính trị viên nói giọng Bắc, hơi thâm trầm. Họ cần chúng tôi cung cấp những thông tin nào mà chúng tôi biết được về phía quân lực chúng tôi. Thời gian đã lâu tôi không còn nhớ họ hỏi chúng tôi những gì ? nhưng đại khái về cách thức bố trí mìn bẫy, quân số đơn vị, những gì tôi biết.

Cứ mỗi lần lên 'khung' ông ta khoe với hai chúng tôi sức tiến quân phía họ.  Quân miền bắc ngang tỉnh nào, trên cái bản đồ trong phòng, ông ta bôi đỏ tỉnh đó.

Mới hai, ba hôm trước tôi còn nhớ ông ta bôi đỏ Bình Tuy, rồi Long Khánh...
Hi vọng của tôi theo từng ngày tan biên dần.  Những ngày tôi vẫn cò chút hi vọng miền nam còn lại 'phần nào đó' trong xa kia...

Những đêm tôi nằm nhẫm lại những mốc thời gian vừa qua:

-24/3/ 1975 Những ngày này còn bị giam tại thôn An Lạc chân cầu Đông Hà cũng người chính trị viên này bắt Ngọc và tôi thu vào băng nhựa kêu gọi anh em tại biển Thuận An 'buông súng' . Ông ta từng bôi những chữ " được đối xử tử tế theo TINH THẦN QUY ƯỚC GENEVA..." phải đổi lại "... theo SỰ KHOAN HỒNG CỦA CÁCH MẠNG'. 

Cuối tháng Ba, tôi con` hi vọng 'RANH GIỚI NGƯNG BẮN' sẽ là đèo Hải Vân?
Rồi tin Huế mất 26/3, Đà nẵng mất 29 tháng 3 /1975... tất cả sự kiện này các tù binh đều được cho hay. Có thể họ cố tình lung lạc tinh thần chúng tôi.

Một nửa tháng Tư bị giam tại các lán thung lũng này. Những ngày đi cùi gạo. Những kho gạo do Thuợng Cộng cầm súng Ak canh giữ . Những người bộ đội CS người Thuợng  mặt mày lầm lì, khẩu AK đeo ngang trước bụng, ngón tay hờm vào cò súng. Mắt họ lườm lườm nhìn chúng tôi, im lìm. Có thể họ không nói được tiếng Việt. Trước kia  tôi được biết những bộ đội Thượng Cộng rất trung thành không gì lung lạc họ. Giờ đây nghe mấy cán bộ dẫn chúng tôi đi nhận gạo khoe họ đúng là trung thành, từng giữ các kho gạo dự trữ này mấy năm nay tại thung lũng này một cách kiên trì không hao hụt gì . Gạo mốc meo mục nát , thay bao nhiều lần . Đây là gạo dự trữ nhiều năm để 'đánh miền Nam'. Theo thời gian nay cứt chuột quá nhiều, đen như những hạt đậu, giờ cho tù binh ăn. cán bộ CS ở đây có cho chúng tôi biết, những kho gạo này dự trù cho "chiến dịch HCM kéo DÀI ÍT LẮM LÀ 2 NĂM"! 

Đoàn tù  đi cùi gạo, thung lũng Ba Lòng rộng lắm; sáng chúng tôi đi chiều mới về lại trại, mất cả ngày. Thung lũng này đã mất hết vết tích. Quá khứ tuổi thơ khi tôi lên đây lúc Quận Ba Lòng vẫn còn.  Chi Công An và Quận kề nhau, gần gũi xóm làng.  Những ruộng bắp đậu xanh ngút ngàn. Những buổi các chú trong Chi ba tôi đi săn heo và gà rừng, những nồi thịt heo rừng các chú kho với lá lốt rừng...Giờ thì chẳng còn chi ngoài rừng rậm, những cái khe trôi ngoằn ngoèo trong thung lũng, bao dòng nước trong vắt, lạnh mát đôi chân. 

         cảnh trao trả tù binh 2 phía tại bờ sông Thạch Hãn QT vào tháng 3 năm1973  ( hình Phạm Thắng Vũ)—

***

Khi bị bắt tại Trạch Phổ, Phong Bình ngày 23/3/1975, tôi vẫn tin có ngày trao trả như năm 1973 vì miền Nam sẽ còn phần nào đó, ranh giới ngưng bắn hai bên sẽ rút vào nơi nào đó ?

Tôi vẫn là người tù binh, vẫn những cảm nghĩ và hình dung ra ngày trao trả giống như ngày trao trả tại bờ sông Thạch Hãn vào năm đó.

Có khi tôi lại tưởng tượng ra hình ảnh ba mẹ tôi trong nam sẽ lảnh HAI năm lương' cho những người lính mất tích hay bị bắt làm tù binh Hi vọng theo  cùng niềm tin có một 'ranh giới mới' cho đôi bên ở một nơi nào đó?  

Đà nẵng mất! sự mong muốn tuyến ngưng bắn Hải Vân "tiêu ma". Có tin đồn hai phía sẽ ngưng bắn ở 'Phan Rang' rồi Phan Rang Bình Tuy mất?

Hi vọng cái NGÀY TRAO TRẢ như năm 1973 tan biến dần hồi.

***

Trên cái loa phóng thanh dành cho học tập trong trại vẫn cái giọng the thé của người phát thanh viên nữ giọng Bắc:

   -Đúng 11 giờ 30 Tổng Thống Sài Gòn Dương văn Minh ...

Rồi những bản nhạc 'như có Bác ..trong ngày vui đại thắng...' dồn dập phát lại... 
Cán bộ  trong trại reo hò, các 'vệ binh' reo hò. Những cái radio của cán bộ mở to 'hết volume'! 

Hôm nay trại không đi đâu hết. Tất cả chúng tôi được ở trong trại để  liên tục nghe loan tin ĐAI THẮNG phía họ.

Tôi không nhớ tôi có khóc hay không? tôi chỉ nhớ mình tôi lạnh ngắt, cảm giác tê tái và buồn hụt hẫng quá sâu. Tuy đã là tù binh nhưng trong tôi một miền nam 'vẫn còn', gia đình tôi trong kia -Bình Tuy- 'vẫn còn'... Ba Mẹ ơi, hai mươi năm nuôi con khôn lớn. Ngày về quê hương bên nòng súng lạnh giá gác canh trên núi rừng biên giới trong niềm tin giữ đất. Giờ chẳng còn chi. Hai mươi năm tiếng à ơi ru con và ngày tháng dãi dầu vươn lên trên vùng đất khổ. Những ngày chạy loạn, những người thân vĩnh viễn chia xa, những khổ đau bà con mình gom góp lại để hôm nay chỉ là một kết cục phũ phàng.

Giờ gia đình tôi trong nam ra sao? Trong kia vẫn mất tin tôi hơn môt tháng rồi. Nhà thằng Ngọc thì ở Huế, nó buồn trước tôi vì tin Huế mất ngày 26 tháng 3 hơn một tháng trước.

Nay đến phiên tôi, Sài Gòn đầu hàng xem như số phận Bình Tuy đã xong!  Ba mạ và các em tôi ra sao? nhà tôi hơn một tháng nay chắc quay quắt vì tin tôi. 

     - Thôi rồi, tất cả sụp đổ!

Hình ảnh ngày trao trả tù binh trong đó có Ngọc và tôi giống như tại bờ sông Thạch Hãn hai năm trước nay tan thành tro bụi.
Thực tế trước mắt tôi hôm đó là hình ảnh rộn ràng, âm thanh huyên náo của các cán bộ CS trên 'Khung' như quay cuồng  xoắn tít, tạo thành một 'ảo giác' nào đó làm tôi lịm ngất hay chóng mặt rụng rời. Tôi như nằm mơ. ..Có tiếng mừng rỡ của một số lính thủy quân lục chiến. Họ là lính, họ mừng vì họ sẽ được cho về nam như lời các cán bộ kia hứa hẹn trước: rằng "ít tội lỗi hơn cấp chỉ huy". Những người lính kia dù là 'thứ dử' họ cũng phải về trước thôi. Sụp đổ rồi, thế là xong. Mảnh giấy trắng, cán bộ nguệch ngoạc vài chữ những người lính này sẽ về nam. 

Còn chúng tôi  những người sĩ quan sẽ ở

 lại.  Chúng tôi chấp nhận tháng ngày trước mắt ra sao cũng được.  Chúng tôi không phải là lính, những người đã thụ huấn với trình độ chính trị khác với những người lính. Sự chấp nhận đó là lẽ ĐƯƠNG NHIÊN là CÔNG BẰNG giữa trách nhiệm và thụ hưởng, giữa vinh quang và hậu quả mà thôi.   

Những cán bộ chính trị viên  sẽ "Lên Lớp" trong tư thế khác. Họ là kẻ chiến thắng. Trong một tình huống khác xa vượt qua tầm tưởng tượng của tôi:

-SÀI GÒN ĐÃ ĐẦU HÀNG!

Có nhiều điều hi vọng vẫn bám víu vào

 tâm trí người tù binh. Người tù vẫn tin 

vào 'trao trả, trao đổi'- một giá trị gì đó  khi quân đội và một miền nam vẫn còn. 

Chiến tranh, thắng bại lẽ thuờng; thua nếu không chết tại trận thì làm tù binh, chỉ mừng là còn sống còn có ngày 'trở về'.

Tất cả đều tiêu tan và sụp đổ tan tành như 

một giấc mơ vào buổi sáng 30 tháng Tư,1975 trong Thung Lũng Ba Lòng, đầu nguồn sông Thạch, quê huơng tôi. Ôi đau buồn cho ngày 'gãy súng'. Chuyện đời lính chỉ mong vào hậu thế phán xét mà thôi. Hôm nay trong lao tù chúng tôi cố gắng nuốt nỗi nhục vinh để sống, hòng mong đời còn cho xem cái cảnh "con tạo xoay vần"  đó thôi./.

edit  11.7.2023 by

Đinh Hoa Lư

HỘI NGỘ QUẢNG TRỊ TOÀN THẾ GIỚI

CHỦ ĐỀ: 

          QUẢNG TRỊ MẢNH ĐẤT TÌNH NGƯỜI 

ĐỊA ĐIỂM  3 NHÀ HÀNG 

-SEAFOOD PARADISE RESTAURANT  TP  WESTMINSTER  1/7/2023

-GOLDEN SEA RESTAURANT / 2.7.2023 TP ANEHEIM 

-PARACEL SEAFOOD RESTAURANT TP WESTMINSTER 3.7.2023

TOURS  

VISIT MIDWAY AIRCRAFT CARRIER MUSEUM SÁNG 3.7.2023

LAS VEGAS TOUR SÁNG 4.7.2023 - 6.7.2023

 VỚI RẤT NHIỀU HÌNH ẢNH ĐƯỢC CAMERAMAN TRẦN CHÍ HIẾU GHI LẠI

XIN VÀO LINK SAU 

https://photos.app.goo.gl/j2DW2qbtkQZynZr8A

TỪ ĐỈNH CAO QUÊ HƯƠNG

Tất cả đều thiếu thốn. Phải mò đi ký sổ đại đội rồi đến tháng xem như hết tiền. Họ nói chẳng ngoa "Tiền Lính là Tính Liền"

hình ảnh sưu tầm: Quân Bắc Việt đang tiến chiêm Chốt Động Ông Do (Qt) 1972 lúc này người viết chưa ra đơn vị

Mời anh mời chị, mùa xuân lên đây thăm tôi
Nơi đây xa xôi khuất nẻo thưa người
Núi rừng mịt mù sương...
Mời em một lần rời xa
Nơi đang yên vui
Lên đây thăm lính ở trên rừng
Để cùng ngọt bùi sớt chia...

(Thư Xuân Trên Rừng Cao/ Trịnh Lâm Ngân)

***

 Mười ngày mới có một chuyến xe GMC tiếp tế phải tới đỉnh Ông Do, nơi BCH Tiểu Đoàn 105 đóng, nhận hàng do chiếc xe không thể bò tới chốt của từng đại đội được. 

Tuy nhiên hàng "ký sổ" thì chúng tôi có thể từ chốt trung đội, men theo vài triền đồi tranh hướng tới chốt của đại đội. Chúng tôi chọn cách đi tắt như thế để an toàn cho mình.  Chốt đại đội tức là nơi Ban Chỉ Huy đại đội đóng. Chúng tôi tới, chỉ vài người nên Đại Úy Lê Kim Chung chẳng phàn nàn do còn yên không có tiếng súng. Tới đại đội, không khí sao vui hơn; chuyện dễ hiểu do đây là nơi chỉ huy trực tiếp của tôi.

 Chúng tôi sẽ mua thiếu nghĩa là "ký sổ" những thứ chúng tôi cần, tháng tới lương từ hậu cứ mang lên sẽ thanh toán.  Nào kẹo đậu phụng nào sữa Ông Thọ thêm bịch bột gạo lứt Bích Chi, thuốc hút capstan, ruby queen (ruby đỏ), ruby quân tiếp vụ, tệ lắm là  bastos. Tôi chẳng quên chai dầu nhị thiên đường gió núi lạnh lẽo... hầm bà lằng đủ thứ. Một lần đi một lần nguy hiểm, vượt rừng tranh tới được chốt này.

***  

Trời sắp đón xuân 1975 hay cái tết đầu tiên tôi đón xuân trên miệt núi. Trên cao nhìn về đồng bằng là cả một mãng mù sương. Những ngày quang đãng, hướng mắt về Diên Sanh tôi thấy rõ những viền cát trắng. Những lúc trời thật trong tôi còn nhìn thấy mép đại dương xanh ngọc bích.

Ban ngày chúng tôi có thú vui là đánh bài xẹp. Bài xẹp gần giống bài tứ sắc. Đó là cái thú tiêu khiển cho đời lính đóng chốt ở đây. Radio nghe riết cũng hết pin mà hết pin thì khó lòng mua được ngoại trừ dùng lại những cục pin cũ của máy PRC 25 tức là máy truyền tin của trung đội tôi.

BẠN VỚI BAO THUỐC CAPSTAN

Vào những năm này sao lính phần nhiều ghiền thuốc hút Capstan đến thế. Hút xong bao thuốc đọc ngược rồi lại đọc xuôi, tất cả dân hút đều thuộc và đồng ý những chữ đầu của bao CAPSTAN là:

-Cho Anh Phát Súng Tim Anh Nát? ...CAPSTAN

    ĐỌC NGƯỢC LẠI LÀ

-Nhưng Anh Tin Số Phận Anh Còn! ...NATSPAC

  Dù có nhiều câu khác nhưng hai câu trên là hai câu phổ thông nhất mà người lính bộ binh nào vào cái thời ghiền Capstan đều chịu. Điếu thuốc khói vàng cả hai đầu ngón tay, nhưng không có không được? Capstan là lúc còn có tiền, nếu túng quá thì Basto xanh hay tệ hơn nữa là Basto đỏ cũng còn để phì phà cho đỡ cơn ghiền.

            không  ảnh QT trước 1972

   

Nước uống thì chúng tôi phải vác ống đạn bò xuống chân núi để múc nước khe. Đoạn đường nguy hiểm và hồi hộp làm sao? Không phải chúng tôi sợ cọp hay ngại beo mà là sợ bị đối phương phục kích? Nhưng không có nước thì xem như ngồi trên chóp núi mà chịu 'chết khát' thôi. Nhược điểm của đóng quân trên đỉnh cao là thế. Chúng tôi biết làm sao hơn cái chiến thuật vào thời đó có cái tên là “CHỐT và KIỀNG” một danh từ trong quân trường những người sĩ quan sau này đều được học.

Đủ thứ nghi ngại cho căn bệnh sốt tại miền núi Động Ông Do vào thời gian đó. Theo tôi nghĩ, có thể do thuốc khai quang, có thể do muỗi? Do nguyên nhân nào không quan trọng. Chuyện đáng lo là quân số quá thiếu, tiếp vận thì eo hẹp làm sao.

Chuyện lính là vậy, dù sao chăng nữa còn “cái mạng” để hàng ngày được ngắm trời mây sông núi là may mắn lắm rồi.

TIỂU KHU QT ĐÓNG TẠI CỒN CÁT HẢI LĂNG  1973

LẶNG NGẮM  QUÊ  HƯƠNG 

Lúc bình an, thư thả tôi đứng một mình trên đỉnh cao, im lặng  ngắm phía dưới chân núi. Có một con sông nhỏ. Đó là một khám phá lý thú cho riêng tôi khi dò trong bản đồ vùng tôi đóng quân tôi tìm ra tên của con sông đó- Sông Nhùng. Ngày xưa tôi quen miệng gọi là "Nhồng'. Cầu Nhồng là tên tôi không bao giờ quên. Ngày còn nhỏ- những năm lớp nhì- lớp nhất- tôi hay vào Diên Sanh. Những năm đó, xe hàng từ Quảng Trị vô phải chạy qua Cầu Nhồng. Con đường Quốc Lộ 1 vào Diên Sanh, qua Hải Thượng tức là con đường cũ. Xe qua Cầu Nhồng rồi mới đến Cồn Dê trước khi đến Diên Sanh tức là Xã Hải Thọ.

Huyển thoại về Cầu Nhồng, thời nhỏ tôi chưa quên. Người ta kể rằng: thời Pháp qua Cầu Nhồng hay có ma. Có khi ma nó xui cho tài xế thấy cả "hai cầu Nhồng" trước mắt và lái tòm xuống sông? Đó là chuyện thời xưa khi còn Pháp, tôi chưa ra đời. Rồi thập niên 1964-65 khi ba tôi làm tại Chi CA Hải Lăng người hay lái xe vào Cầu Nhồng, đi bộ lên một đoạn ném lựu đạn bắt cá. Có hôm bắt được con cá tràu khoanh lại to gần bằng cái bánh xe hơi?

Hôm nay Cầu Nhồng chắc đã vào quên lãng khi Quốc Lộ 1 đổi hướng từ Ngã Ba Long Hưng qua Cầu Dài vào tuốt Mỹ Chánh. Khi viết những dòng này, tôi không biết chiếc cầu đó còn không? Có điều tôi chắc chắn Diên Sanh trở thành "Thị Trấn Đìu Hìu". do Quốc Lộ không còn đi qua nó nữa.

Tôi thú vị với hai chữ Sông Nhùng để ngày ngày ngắm nó uốn éo lượn lờ dưới chân núi. Tiếng là sông nhưng chỉ là con suối dài, nước chảy còn mạnh qua nhiều nơi tung nước trắng xoá. Sông và thảm rừng dưới xa là cả một bức tranh thuỷ mạc.

Đời lính và quê hương đôi lúc tình cảm phát sinh là những lúc lặng ngắm non sông như thế. Trước khi đổi quân lên núi, tôi từng đóng quân mạn biển. Khi tai nghe sóng trùng dương và mắt ngắm biển trời bao la bát ngát, tôi mợt chợt nghiệm ra tình yêu nước dâng trào trong cơn gió lộng. Lên đây, vùng cao: một lần nữa khi đứng trên đỉnh cao ngắm xuống một con sông đang lượn lờ uốn khúc, tôi mới nhận ra quê hương sao đẹp quá! HỒN THIÊNG SÔNG NÚI ngàn đời mãi xanh.

..So với tuyến Barbara vùng núi Mỹ Chánh và Phong Điền ngó lên tuyến Động Ông Đô là tuyến núi ngoài cùng. Chốt trung đội 2 của tôi lại là ngoài cùng của tiểu đoàn 105 do đó xem như tôi là 'đứa ngoài cùng biên giới'? Cái mõm chốt của chúng tôi ngó lên Động Tiên cao chớm chở. Động Tiên thuộc về "bên kia" nên rậm rạp hoàn toàn. Họ không bao giờ biết "đóng chốt" là gì ngoài cái việc ẩn nấp và bụi rậm làm nhà hay khe suối, vực sâu làm đường di chuyển...

Từ chốt này tôi lại nhìn về được hướng Trấm có khúc sông hình chữ U của dòng Thạch Hãn. Con sông uốn mình ở đây và đi tiếp về Cầu Ga. Từ độ cao này nếu cố gắng, tôi còn nhìn thấy hình dáng cái cầu Ga đen sì gãy đổ xuống sông từ năm 1972.

Ở vị trí mới này tôi chẳng còn nhìn về được hướng Hải Lăng nữa. Tôi chẳng còn nhìn xuống được khởi đầu của Sông Nhùng đang uốn lượn dưới kia.

Nơi chốt mới đối đầu với Động Tiên tôi chỉ thấy được mạn An Đôn Tích Tường và cái cầu đen sì gãy đổ xuống dòng sông. Con sông mang tên Thạch Hãn sẽ âm thầm chảy qua chiếc cầu gục ngã đó, rồi men theo những đống gạch vụn cùng lau lách đìu hiu. Một thành phố mà hơn ba năm trước còn lao xao tiếng guốc tới trường. Những toán học trò còn vô tư cắp vở đi học, trong đầu chỉ là những hoài bão ước mơ ngây thơ trong trắng...

Còn lắm điều tưởng nhớ về đống tro tàn của một thành phố thân yêu mà ba năm trước nó còn nguyên vẹn. Rồi tất cả đều phải lìa xa? Còn lại gì? họa chăng là tiếng gió hú đêm trường như thanh âm của những oan hồn kêu khóc.  Rồi từ một đỉnh cao quê hương ngày tôi trở lại, hướng về đống gạch đá đổ nát đó, người lính càng nghĩ, càng ngắm, rồi trầm ngâm ngổn ngang bao cảm xúc trong đầu? Tất cả chỉ là vị đắng, đến bởi bao nỗi tiếc nuối, oán hận khôn nguôi và cũng là lạnh giá như nòng súng bên người.

                                                 

Có thể lớp con cháu sau này sẽ ngạc nhiên khi tôi chỉ nhắc chuyện chiếc cầu đã gãy cùng một thành phố lịch sử từng là một đống hoang tàn từ độ 1972. Một ngày hè, có những người dân khốn khổ phải lìa xa quê hương bản quán trong nước mắt bi thương, khổ hận của một đoạn đường tràn đầy máu lệ. Nếu mai kia nếu có ai thương về Quảng Trị xin hãy cùng nhau thắp lên một nén hương lòng.

 Quảng Trị ơi ngày đó xa rồi ./.

Đinh Hoa Lư

edition 16/4/2022 

San Jose USA

NHỮNG CĂN BỆNH TÂM LÝ CỦA NGƯỜI MÌNH KHI RA NƯỚC NGOÀI BAO LÂU NAY

PHIẾM BÀN HAI LÚA USA: SỰ THẬT CỘNG ĐỒNG NGƯỜI VN TỴ NẠN CS TẠI HẢI NGOẠI

CĂN BỆNH 'TỰ KIÊU VỀ QUÁ KHỨ' và 'LỪA GẠT TƯƠNG LAI' TẠI HẢI NGOẠI

Nếu bạn luôn nói thật, bạn khỏi cần phải ghi nhớ những gì bạn vừa nói ra.

 Mark Twain 

***

 BỆNH 'TỰ KIÊU VỀ  QUÁ KHỨ' LÀ GÌ?

Thưa bạn đọc

    Quá khứ bao giờ cũng đẹp, xưa nay phần lớn người đời đều nghĩ vậy. Do không ai tìm lại được quá khứ nên quá khứ càng quí. Nói vậy, có những quá khứ xấu xa thì người đời cố quên hay nhắc lại để làm gương cho hậu thế.

  Người viết xin bàn về mặt đẹp của dĩ vãng. Dĩ vãng càng đẹp cho  ai sống xa quê huơng. Từ hoàn cảnh ly huơng người ta tìm đến nhau, bao hàn huyên tâm sự hay ôn lại quá khứ .

   Thời gian dần qua, số lần hội ngộ trở nên 'lạm phát', tình đồng huơng, đồng đội …phai dần, rồi tình cảm bớt nồng ấm và những sự kiện nảy sinh.

'Sinh sự, sự sinh' khi đã nhạt phai thì tự ái cá nhân bùng phát mạnh thế là cộng đồng chia đôi, chia ba, hội đoàn manh mún. Chia tay đã đành, ngó mặt nhau chắc 'hiếm'?

    Không chia được thì người ta tìm cớ để chia. Trong những cái 'nguyên cớ' có căn bệnh 'tự kiêu về quá khứ' chỉ muốn binh chủng mình, sắc áo mình là 'hiển hách nhất'? 

-Cùng chung lý tưởng, cùng "màu cờ sắc áo" tuy nay chẳng ai còn gì, nhưng  hội ngộ lâu ngày 'sinh sự'. 

Thế là …CHIA!

  

Trước tiên từng hội đoàn theo kiểu binh chủng. Binh chủng gặp nhau hoài 'cũng chán' lại chia ra kiểu 'trường MẸ' là trường nào? Trong một ngành lại mọc thêm cái hội nhỏ hơn là SVSQ cho nó 'hách':

-'Mấy cha' kia, tuy cùng ngành nhưng đâu phải là SVSQ ? v v

  -Cách nhau bốn thập niên là tình Dân Tộc VN lâu ngày 'phát ngán' chia ra “Đồng Hương” các tỉnh. Đồng hương cùng tỉnh gặp nhau coi bộ đông đúc lâu ngày cũng 'chán' thế là chia hai.  Hay chung vai gánh vác nhiều tầng lớp người  nào 'vai u thịt bắp' nào 'bình dân học vụ'làm mai một đi cái danh 'trí thức' của mình đi? Đâu được!

Thế là “Bye bye”… đâu bằng tụ hội theo danh xưng mấy ngôi trường nổi tiếng của mình năm xưa? 

   Cái bệnh  CHIA ĐÔI, CHIA BA... coi thế mà càng ngày càng trầm trọng. Đâu riêng gì California, các tiểu bang xa như Texas hay xa hơn nữa bên Canada bên trời Úc trời Âu cũng thế. Xa quê huơng, từ chung một DÂN TỘC đã chia thành TỈNH. Từ TỈNH lại chia thành trường …Mà đã hội ngộ theo trường thì chẳng bao giờ tới với các chú bác ông bà vì họ đâu được đi học các trường 'danh giá' như họ. Thế là thói 'hợm hĩnh , tự kiêu' về quá khứ được dịp 'phát triển' , tính khiêm cung bị tiêu ma không biết khi nào?

Chúng ta hãy nhớ

NHỚ VỀ QUÁ KHỨ KIÊU HÙNG LÀ NHỚ VỀ NHIỆM VỤ CHƯA THÀNH. NỖI NIỀM TRĂN TRỞ VỚI TỔ QUỐC VỚI ĐỒNG BÀO. NHỚ VỀ QUÁ KHỨ LÀ NHỚ VÀ MẶC NIỆM CHỨ KHÔNG PHẢI 'CÂN ĐAI ÁO MÃO' NĂM XƯA

Có những buổi lễ tưởng niệm người viết quả thật rất khó thông cảm hay thông hiểu khi thấy có những cá nhân mang luôn 'cấp bậc' ngày xưa của mình? Điều này quả khó coi và sai hoàn toàn. Phải chăng qua đây, những cá nhân này đang mắc chứng HOANG TƯỞNG hay VĨ CUỒNG 

* "TỰ KIÊU   về quá khứ' trong 'tiếm danh' ? 
Nhà binh khi sang xứ người, lạ quá sao có số người' tự phong'  lên một cấp?  dù thời đó đang khi "dự tranh, chạy điểm" cũng tự động nâng lên một cấp? Trong hình treo phòng khách, có người lại vẽ thêm 'lon' vào ve áo cho nó 'hách'?  Sau này H.O qua đông, thì họ từ từ 'tự giác' dấu đi do sợ bị  'lật tẩy'.  Lạ quá, mỗi lần gặp nhau lại cứ thản nhiên kêu cả cấp bậc chức vụ người nghe cứ tưởng như đang “SỐNG LẠI QUÁ KHỨ” không biết lúc nào?

-Dạ thưa Đại tá…thưa thiếu tướng v v

cái này không được chút nào. Nước chúng ta mất rồi, chế độ chúng ta sụp đổ rồi sao lại có cách xưng hô như thế?

Rồi mấy ông cựu tá cựu tướng cũng ‘im lìm’ luôn do họ nghe cũng ‘khoai khoái’ chút nào mặc dù đó là điều tối kỵ cho một quân nhân có lòng Tự Trọng. 

Giờ nói qua chuyện đi học tại xứ người...

Phất phơ một năm, ghi danh cho có cũng 'vỗ ngực' cho mình là dân 'đại học', không phải là sinh viên học sinh cũng xưng “Học Đại” thế mới kỳ?

THÓI "ÁO THỤNG VÁI NHAU" 

Lớp người đã qua được xứ người nhưng lại mãi sống trong hoang tưởng. Họ ngồi trước Computer tưởng tượng thế giới thu nhỏ vào trong bàn phím hay vận nước đang nằm trong trí tưởng tượng của họ. Chứng hoang tưởng này cũng lừa được một số người dù họ vẫn có bề dày tuổi tác và kinh nghiệm chiến tranh đau khổ tù đày...

Hoang tưởng và hám danh vẫn lấn át lý trí cùng hoàn cảnh thực tế cho họ. Chức này vị trí nọ, bộ này ngành kia ngập ngụa trong các nhà hàng cho họ 'hốt tiền'. Thói 'áo thụng vái nhau' từ đây cứ sinh sôi nảy nở cho mấy cụ còn mơ mơ màng màng không biết mình ngang đâu và tình hình thực tại ngang đâu? 

Mơ màng như thế thì chỉ làm giới trẻ hay dư luận đồng bào đồng hương càng lúc càng ngao ngán. May thay không ai chạy thoát được với thời gian. Lớp già hoang tưởng này 'áo thụng vái nhau' dựng nhiều vở kịch như trong tuồng hội chỉ một thời gian thôi. Họ từ từ giã biệt cõi trần mang theo trong người bao nỗi hận thiên thu do 'bệnh hoang tưởng' mà họ tự tạo lấy.

THÓI XA RỜI BÀ CON, TÁCH RIÊNG TRONG ‘ỐC ĐẢO TRÍ THỨC DỔM’
Ngày xưa nước ta là thuộc địa Pháp, nền văn hóa là văn hóa thuộc địa, sau này phôi thai trong thời Cộng Hòa không được bao năm. Cơ may hiện tại đang ở trong một xã hội văn minh, khách quan là phải hơn xưa. Nhưng vẫn cố chấp cho xưa là "nhất' không chịu mở mang tầm nhìn, đó là hội chứng 'thủ cựu'. Nay lại tách rời chú bác đồng huơng. không còn đi chung với bà con làng nước sợ 'ngang bằng đẳng cấp' ? chối bỏ hiện tại cũng là nguyên nhân của bao đụng chạm hay là tự cao không đáng.

*Chối bỏ quê quán nguồn gốc 

    Nay xin bàn thêm chuyện trớ trêu do lại có người chối bỏ gốc tích quê quán do sợ mang tiếng hay biết mình xuất thân từ 'quê nghèo , thô lậu' . Trong máu họ vẫn còn chất "quê miềng ' nhưng đi đâu cũng chối không dám nhìn, lâu ngày người qua đông cũng bị phanh phui ...'té ra là người... 'quê miềng ' hỉ ?
   Đó là chuyện một đôi người thôi. Nhưng mỉa mai thay có luôn cả "làng" người ta biết hết gồm cả mấy họ xuất xứ từ đâu, người ta còn nhớ là họ nào tại QT, di dân vào tỉnh khác, xa xăm gì cho cam? Sao không tìm ra nguồn gốc tự 'vỗ ngực' mà xưng danh chúng tôi là gốc QT! "Cây có gốc, suối có nguồn"? Nói giọng thì đặc 'quê miềng ' nhưng lạ thay!  họ không bao giờ 'nhìn nhận' quay về với đồng huơng, lại xin xỏ, tốn kém, bám đuôi theo  HỘI NGƯỜI ta? Thế mà lạ, người ta chẳng ai chào hỏi do tiếng nói 'đặc sệt', dễ gì người ta xem mình là đồng quê đồng gốc được? Mình có chối bỏ, cũng không gột bỏ được sự thật:
 "Quê miềng" có trong huyết quản, luân lưu trong người, chất giọng, mãi hoài là những sự thật không thể nào chối bỏ hay rứt ra cho đặng?

THÓI 'BƯƠI MÓC' NÓI XẤU NHAU 

Đồng hương càng đông càng có nhiều dịp tụ hội. Hội ngộ cộng đồng, đình đám lễ hội, gia đình thân hữu, sinh hoạt tôn giáo có dịp cho bà con gần nhau. Qua xứ người thói xưa bơi móc đời tư đặt điều lại phát sinh mạnh thêm. Hội họp gặp nhau, hay quán cà phê rảnh rỗi lại bắt đầu nói chuyện người khác. Trong chính trị có khi lại mạnh thêm cái bệnh 'chụp mũ' một thứ bệnh gây đau khổ oan trái cho bạn hữu đồng hương nhưng chẳng mấy ai bỏ bớt? Ai không đồng ý hay nói không a dua với mình thì chụp ngay cho "cái nón cối" thật to gây hoang mang đau khổ cho người đối lập. Ngay cả chốn thiền môn sư thầy cảnh báo đạo hữu tăng chúng chớ nên thế nhưng chẳng ai bỏ bớt mới lạ kỳ, chứng này càng lúc càng nặng? Chấp tay niệm phật nhưng cái tâm chẳng tu?  Nơi thiền viện đâu phải chốn 'tụm năm tụm ba'? Dư luận tạo thế lực, ngay đi chùa để hướng tâm với Phật thế nhưng vẫn 'phân biệt chùa thầy?' chỉ cần ủng hộ hay không là thầy ' sẽ NO hay ĐÓI'!'

CỘNG ĐỒNG CHIA ĐÔI CHIA BA MANH MÚN-CUỐI CÙNG ĐỒNG HƯƠNG VN ĐỀU THIỆT THÒI

Từ sự cạnh tranh hay hơn thua nhau về vai vế hay chức sắc hay tranh luận phải trái hơn thua trong cộng đồng đưa đến sự chia rẽ càng lúc càng trầm trọng. 

Người Việt hải ngoại càng lúc càng đông đáng lý phải có tiếng nói hay vị trí quan trọng trong chính trường Mỹ hay các nước khác có người VN đông. Hậu quả chia rẽ lại đi đến một hậu quả thiệt thòi to lớn về chính trường là "MẤT PHIẾU"?! 

Thế là các vị trí đại diện tại thành phố, quận, khu  và ngay cả quốc hội tiểu bang và liên bang càng vắng tên nghị viên hay các chức vụ khác dần dần? 

Đây là một kết quả tiêu cực quan trọng nhất cho người VN hải ngoại nhất là cho cộng đồng Tỵ Nạn CS tại Mỹ?

Cái đáng buồn sau những trận 'bão' tranh đua giành giật và các vị trí nói trên mất vào tay người khác sắc dân khác trong lúc lá phiếu người VN lại đông hơn họ mới là điều oan trái?

Nhưng rồi chuyện đáng buồn rằng: chẳng thấy mấy "Ông Bà" nào dám can đảm nhìn ra lỗi lầm này với đồng bào cả?

 THÓI 'LỪA GẠT TƯƠNG LAI' LÀ GÌ?

Đó là chuyện 'tự cao về quá khứ ', chuyện 'qua mặt tương lai' có hay không? Có đấy thưa quý bạn đọc. 

Thủ thuật này thế nào? Dễ lắm , 'mập mờ chữ nghĩa' để bà con hiểu lầm. Hiểu lầm này làm tăng thêm uy danh cho mình. Thí dụ có kẻ tự nguyện  'xách cặp' cho một vị dân biểu nào đó, dĩ nhiên khi tự nguyện thì khỏi trả lương ai mà không chấp nhận, cố tình cho thiên hạ lầm mình đã leo lên 'nấc thang chính trị'ở xứ người ? Hào quang phải tự mình tỏa sáng chứ không nên 'nương nhờ ánh sáng' người khác để tỏa sáng cho mình. Khi ta đứng cạnh một tổng thống, một dân biểu nhưng không hẳn ta ngang hàng với tổng thống hay dân biểu. Đó là cái thói “thấy kẻ sang bắt quàng làm họ” đó mà.  Mấy chục năm tới nước văn minh cũng còn người mang tính này trong máu?.

   Nói đến sự 'mập mờ chữ nghĩa'  trong bán buôn lươn lẹo, thấy nước người ta phát triển tế bào gốc cũng mượn uy tiếng 'STEM CELL' bỏ vào tên thuốc, sau khi sửa vài chữ cái cho thiên hạ lầm để mua 'ào ào'; hoăc giả quảng cáo giải thích căn bệnh nguồn bệnh rất hay cứ bê ngay bài vở người ta vào mà quảng cáo, nhưng thuốc bên trong 'bột sắn bột mì' ai biết được? Cái thủ thuật mấy vị này bán rất cao gía vừa mau giàu vừa người mình dễ tin thuốc "tiên' vì một lọ từ 45 tới 60 thậm chí tới non cả 100 đô la ai mà ngờ chất liệu bên trong dù có tốt cũng không giá trị tương đồng?

   Ngang đây phải bàn thêm thói 'lươn lẹo ' chữ nghĩa; ngày xưa người mình rất khiêm cung, đông y sĩ thì họ xưng là đông y sĩ.  Hiện nay hải ngoại ai cũng Bác Sĩ hết trơn' ? tất cả lọ thuốc đông y đều là  bác sĩ ? Tên này ngày xưa không thấy trong nhản thuốc đông y bao giờ cả ? không biết hai chữ cái mập mờ BS –doctorate  degree- ở trường đại học y khoa nào tại hải ngoại ?

 Giờ người viết xin bàn thêm thói 'cáo mượn oai hùm' , mập mờ chữ nghĩa ở đây , lấy thí dụ câu này 'đang công tác tại đại học X" chà bà con mình tại quê nhà mừng rơn ; Ông Hai cho 'chút mắm':

-Thằng Mít bữa nay làm tại đại học X rồi'

Thế là Bà Hai thêm 'chút muối' :

-Thằng Mít dạy tại đại học X bên Mĩ rồi

Tiếng lành đồn xa, té ra Cu Mít chỉ làm lao công tại đó!

Ởm ờ chữ nghĩa cần phải nói đó cái mánh cố ý nói không cụ thể, 'hơi thiếu một xíu', ví dụ đi dạy 'bình dân' - tờ i ti - cho con nít bên này biết thêm chút tiếng 'mẹ đẻ' (VN) khi con em VN cao ngồng, mắt đen mũi tẹt mà một chữ VN cắn đôi không biết thì 'ốt dôột' (hổ thẹn) với bà con bên này!  
Thế là người ta 'phết' vào “công tác ‘giảng dạy’ tại Hoa Kỳ' ? Ông Hai bên nhà lần nữa 'lỗ mũi phồng to như trái cà chua' :

   -Má mầy nghe chưa? Con Năm Ruốc bữa nay dạy học bên Mỹ rồi!

Bà Hai lần nữa phóng đại với hàng xóm:

-Con Năm Ruốc bữa nay nó dạy đại học ở bển rồi dì Tư à!

Cố tình bỏ bớt vài từ hay thêm vài từ để 'đánh lừa' người đọc dĩ nhiên mục đích là tôn vinh mình lên nhiều CẤP' .
ví dụ: Community College là Đại Học Cộng Đồng dành cho nhiều cấp độ học. Bằng cấp (degree) mãn khóa chỉ hai bậc AS (Asociate Science) hay AA (Asociate of Art) tức là bằng Cao Đẳng (cao hơn trung học nhưng dưới cử nhân BA, BS).  Dùng mập mờ bỏ đi hai chữ Cộng Đồng còn lại Đại Học X hay Đại Học Y nào đó thì người đọc có thể lầm là University tức là đại học chính thức?

   Sơ lược vài căn bệnh kể ra trên,  quan trọng nhất là căn bệnh 'chia rẽ';  thứ đến là háo danh hay 'mượn danh', 'mập mờ chữ nghĩa' 'đánh lận con đen' ...là những thứ sau này lại nương vào hệ thống truyền thông hải ngoại nên 'lây lan' khá mạnh.

  Mới đọc có thể để thẳng thắn nhìn ra những sự thật chua chát thay cho nhiều lời giả dối lấp che. Dù sao chăng nữa, chúng ta suy lại đây là chuyện đáng bàn. Sau hơn bốn mươi năm ly huơng, chúng ta đang được hào quang của những thành công nơi xứ người che mất  căn bệnh "tự kiêu về quá khứ' hay chứng 'lừa gạt tương lai', những thứ chúng ta nên phanh phui và dẹp bỏ./.

HAI LÚA USA