HÀNG KHÔNG MẪU HẠM TRUNG CỘNG KHÔNG THỂ ĐỐI ĐẦU VỚI MỸ TRONG CUỘC CHIẾN MỸ/TRUNG

China' second aircraft carrier (and the first one built locally, known as Type 002) got underway on February 27th while the PLAN's first aircraft carrier, "Liaoning" was already at sea.

Sau chiếc HKMH Liêu Ninh cũ mua lại từ Ukraine, chiếc HKMH thứ hai của Bắc Kinh hình trên (Type 002) có tên là Sơn Đông (Shandong), chính thức hạ thủy vào ngày 27.2.2019

A submarine-launched Tomahawk cruise missile. Raytheon announced Tuesday it staged the first test of new submarine payload tubes on the Virginia-class USS North Dakota. U.S. Navy photo

hỏa tiễn tomahawk của tàu ngầm lớp Virginia Hoa Kỳ được phóng lên từ dưới nước 

chào bạn đọc,

    Thực tế nghiên cứu hiện nay dù Bắc Kinh có khoa trương đến đâu thì thế giới vẫn cho rằng,  Hàng Không Mẫu Hạm (HKMH) của Trung Cộng khó bề sống sót khi cuộc đụng độ Mỹ Trung xảy ra. Hầu hết nghiên cứu hiện nay đều khách quan nhận ra rằng KKMH của Trung Cộng rất dễ bị hạ thủ khi lâm chiến với Hải Quân Hoa Kỳ. Có những lý do chính sau đây để biện minh cho điều nói trên.

SO SÁNH VỀ CHIẾN THUẬT và VŨ KHÍ HAI BÊN

The guided-missile destroyer USS Zumwalt (DDG 1000) arrives at its new homeport in San Diego on Dec. 8, 2016. US Navy photo.

Zumwalt Khu Trục hạm tàng hình tối tân nhất của Hoa Kỳ

Có những mối đe dọa cho Hải quân Trung Cộng phải đối diện chúng ta phải kể ra trước mắt trong tầm ngắn hạn và dài hạn của nhiều năm tới.

·       Hải quân Mỹ đã hoàn thành việc trang bị hỏa tiễn siêu thanh cho các tàu khu trục hiện đại hiện nay có tến là Zumwalt vào năm 2025 là xong. Hoa Kỳ cũng đang tiến nhanh trong vấn đề hoàn thiện vũ khí laser cho các chiến hạm.

·       SỨC MẠNH KHÔNG QUÂN Hoa kỳ hiện ồ ạt phát triển lực lượng không quân hải quân với các chiến đấu cơ thế hệ 5. Sức mạnh này sẽ áp đảo và tiêu diệt các HKMH Trung Cộng.

một thủy thủ phi hành đang hướng dẫn F35 B hạ cánh thẳng đứng trên tàu hàng không tấn công đổ bộ USS Wasp (LD 1)

Các tàu tấn công đổ bộ (amphibious asault) lớp America của Hoa Kỳ  có thể hoạt động cùng với 13 đến 15 chiếc F-35B lên xuống thẳng đứng và Lực lượng Không quân HKMH cùng lúc có thể phóng lên các đội hình F-35C.

Mặc dù Bắc Kinh đã phát triển chiến đấu cơ thế hệ 5 là J-31 bay lên từ HKMH nhưng khó chống lại lực lượng không quân của Mỹ đang chú mục vào HKMH của Trung Cộng. Mặc dù Quân Đội Nhân Dân Trung Cộng có hàng trăm J-10 thế hệ 4, từng nâng cấp nhưng quân đội Trung Cộng chưa có quy mô nào của phi đoàn J-20 tàng hình đầy đủ.  Nhiều ước tính cho rằng Bắc Kinh có tới 120 chiếc J-20 nhưng thế hệ 5 này chỉ ở đất liền và thật ra chưa có dấu hiệu nào nó đương cự qua mặt được F-35 cả.

TRUNG CỘNG  THẬT RA ĐANG LO SỢ SỨC MẠNH CỦA HỎA TIỄN MỸ

tàu ngầm lớp Virginia cùng ống phóng thẳng đứng hỏa tiễn Tomahawk đời mới 

Các biến thể mới của hỏa tiễn Tomahawk phóng từ tàu khu trục và tàu tuần dương của Hải quân Hoa Kỳ có thể bay xa tới 900 dặm tránh được hầu hết các radar đặt trên chiến hạm hay HKMH Trung Cộng. Loại Tomahawk mới đây có khả năng công nghệ tối ưu có thể tấn công các tàu của Trung Cộng đang di chuyển. Trong lúc Bắc Kinh đang đe dọa HKMH Hoa Kỳ với các “hỏa tiễn diệt hạm” thì thực tế của Hải quân Mỹ có khả năng bắn đi các Tomahawk từ các hệ thống phóng thẳng đứng từ khu trục và tuần dương hạm có khả năng đi tìm HKMH của Bắc Kinh.

TÀU NGẦM CỦA HOA KỲ

Bắc Kinh hiện chưa có số lượng tàu ngầm hạt nhân đủ sức đương cự  với Mỹ. Hiện sự đe dọa đối với HKMH Trung Cộng chính là đang lo sợ sự tấn công của các drone Mỹ ngầm dưới nước cùng sự tấn công của sức mạnh tàu ngầm của Hoa Kỳ. 

Đặc biệt các tàu ngầm tấn công lớp Block III và Block V thuộc lớp tàu ngầm Virginia đang là mối đe dọa rất thực đối với Hái Quân Trung Cộng.  SỰ đe dọa này phải kể tới kỹ thuật im tiếng rất mới, sonar tối tân cùng hệ thống định vị cũng như khả năng phóng ra và thu hồi drone dưới nước của Hoa Kỳ.

Các tàu ngầm tấn công của Mỹ thật khó bị phát hiện so với các chiến hạm trên mặt biển. Tàu ngầm của Mỹ có khả năng im lìm dưới nước và định vị cùng tấn công các chiến hạm cũng như HKMH của Trung CỘng bằng ngư lôi và các loạt Tomahawk phóng từ dưới mặt nước.

Do lý do an ninh các chi tiết đáng sợ của Hải Quân Mỹ chưa bộc lộ tất cả nhưng Block III và các tàu ngầm tấn công lớp Virginia với hệ thống sonar Large Aperture Bow lớn hơn và hiệu quả hơn có khả năng tìm và tấn công các tàu trên mặt nước

ĐIỀU MẤU CHỐT CÒN LẠI CHO CHÚNG TA SUY LUẬN 

KHÁC NHAU XA GIỮA CƯỜNG ĐIỆU TRONG CHẾ ĐỘ ĐỘC TÀI VÀ SỰ MINH BẠCH TRONG CHẾ ĐỘ DÂN CHỦ 

Dĩ nhiên HKMH của Trung CỘng sẽ có nhiều lớp tàu phòng ngự. Các khu trục hạm của Bắc Kinh có nhiệm vụ bảo vệ chặt chẻ HKMH bằng vũ khí đánh chận và các sonar tối tân để chống lại tàu ngầm của Mỹ. Nhưng nhiệm vụ này có hoàn hảo được không? Liệu Bắc Kinh có hệ thống phòng thủ trong cuộc chiến tranh điện tử đó là khả năng gây nhiễu hệ thống dẫn đường điện tử của Mỹ hay không?

Tính hiệu quả của vũ khí đánh chận của Bắc Kinh hay vũ khí laser chúng ta chưa thấy cụ thể do cuộc chiến chưa xảy ra. Nhưng cuộc chiến của Nga đánh vào Ukraine đang hé lộ một điều là vũ khí của các nước độc tài thường có tính cách phô trương và cường điệu gấp nhiều lần. Nga đã mất 25% số lượng trực thăng chiến đấu Ka-52 trong 280 phi cơ bị bắn rơi. Phải kể đến Nga đã bị tiêu diệt từ  800 tới 2000 chiến xa các loại tại mặt trận Ukraine...do vậy chúng ta có thể nói đến  khi thực tế chiến trường xảy ra ví dụ mặt trận Ukraine hiện nay chúng ta có cơ hội đánh giá lại sự cường điệu và thổi phồng đó ra sao.

Dù sao chăng nữa, giá như cuộc đụng độ Mỹ Trung xảy ra từ cuộc chiến Biển Đông, Đài Loan, Hoa đông thì ắt hẳn chúng ta sẽ thấy một lần nữa sự phô trương kỹ thuật quân sự bao lâu nay chỉ là cường điệu và hù dọa đối phương. Tất cả bí mật quân sự của các nước độc tài đều là 'BÍ MẬT NHÀ NƯỚC' cả, khác với các nước tự do dân chủ và nền sản xuất tư bản cũng là cơ hội cho tính minh bạch dù trong vấn đề quân sự cũng bảo chứng cho chất lượng của các thứ vũ khí chiến tranh.

Thiết nghĩ rằng, đó là điều mà các nước độc tài như Trung Cộng và Nga kể cả Bắc Hàn đều đang âm thầm lo sợ do họ biết chất lượng vũ khí hiện đại của các quốc gia độc tài tất cả đều cộng thêm nhiều phần khoa trương dọa dẫm.

ĐHL 10.4.2023

nguồn tham khảo 

msn.com

DƯA TÀU BAY

 

NGƯỜI TÙ BINH VÀ MÓN DƯA TÀU BAY

Thưa bạn đọc

Người viết tin rằng ai cũng thấy lạ về một loại dưa chẳng bao giờ nghe trong bữa ăn bình thường, đời sống bình thường của người mình. Nhưng sau 1975 khi cơ đồ sụp đổ, thì cái tên DƯA TÀU BAY khi không lại truyền miệng trong các trại tù tập trung cho những người thua cuộc. Thật vậy, người viết xin thưa thật với bạn đọc loại dưa này chính mình là một trong những người làm ra nó, 'thưởng thức' nó và cuối cùng lại phải cám ơn nó đã giúp no cái bao tử tội nghiệp từng lép- xẹp với những ngày lao lư trong những trại tù có cái 'mỹ danh cải tạo'.   

     Miền nam sụp đổ, những người còn lại đã bắt đầu chịu sự trả thù ghê gớm qua cái điều lệ oan khiên là phải gắng 'học tập và lao động cho tốt' để sớm 'được trả về với địa phương và gia đình".  Nhưng đó là thời gian ở tù không kêu án 'là bao nhiêu ngày tháng năm' cả? Thời gian thì bất định, nhưng hàng ngày trong tù lại có quá nhiều cái bao tử đang bị hành hạ, bào xé tận xương?!

*

Ba tiếng kẻng từ cái nhà bếp ngoài hàng rào báo cho từng khối đi lảnh phần ăn sáng lên chia cho anh em trước khi đi lao động.  Chuyện trước tiên là chia phần MUỐI. Đúng vậy quan trọng nhất là muối. Những người như chúng tôi khi nào cũng cần muối mới lạ. Hàng buổi sáng, mỗi người được chia  khoảng non 2 muỗng cà phê muối sống nhưng ai cũng cất thật kỹ. Chấm sắn ăn sáng 'chút chút' thôi, còn bao nhiêu dồn lại, cất kỹ ...

Chuyện cũng lạ đời từ khoai sắn cơm canh gì cũng chia đều lại phần muối ban sáng để chấm sắn ăn cũng phải chia. Mà lại chia cho cân phân mới thật là khó cho anh nào đến phiên trực trong ngày.

-Tại sao lại cần và cất kỹ thế? 

-Trốn trại ư? 

-Không dám!

-Hay làm gì khác?

Chuyện là vậy...

xin thưa cùng bạn đọc. Đó là do chúng tôi đã đạt đến 'trình độ thượng thừa' về làm DƯA.

Mà dưa thì cần có MUỐI. 

 Đơn giản là vậy.

-Chà! ở tù mà ăn dưa thì cầu kỳ quá? Dưa giá chấm thịt heo à?

-Thưa không phải thế đâu các bạn ạ.

 "Dưa giá thịt heo" là chuyện trong mơ, chỉ dành trong giấc ngủ đó thôi. Đêm về hai cái sạp dài trong cái lán dài lê thê có hai dãy tù nằm.  Sau một ngày rừng rẫy, sau giờ kiểm điểm 'phê bình' lao động, và cuối cùng sau một hồi kẻng dài từ cái chòi canh của trại đó là lúc chúng tôi có quyền say sưa với giấc ngủ. Ngủ là "bản năng" và cũng là điều may mắn giúp chúng tôi quên đi nỗi đắng cay hiện tại.  Đó là thời gian tha hồ hồn chúng tôi bay bổng hay lãng đãng trong nhiều giấc mơ phù phiếm nào đó. Và cũng có khi ai đó trong mơ hồn trôi về hình ảnh dĩa dưa giá miếng thịt heo béo ngậy, ngon ơi là ngon... Khi tỉnh giấc lại tiếc nuối, rồi phải đối diện chuyện thực tế của cái lon gô Dưa Tàu Bay đang giấu treo trên đầu sạp nằm...

Những đồi "càn" vùng trung du Quảng Trị sao rau tàu bay mọc nhiều quá? Những bao tàu bay non mơn mởn, chúng tôi hái xong, khi lội qua suối, rửa sạch. Trở về trại, ăn độn thêm với cháo sắn, hầu nhét đầy cái bao tử đang sôi lục bục ì xèo 'đòi hỏi' thiếu chất hay xép ve nhiều ngày.

Ai đó bạn tù nào đó có sáng kiến  khá thông minh.

Những lần ăn thử đầu tiên, tôi cảm thấy món này nó ngon thật. Tôi nhớ chúng tôi còn đặt tên cho nó là "Dưa Cải Thượng Du" để phân biệt với món dưa cải thuần túy chúng ta ăn thường ngày.

Dưa Tàu Bay- nhận xét cho công bằng một ít, nó có chua, dòn: ngon thật. Nhưng khổ một điều là thiếu DĨA THỊT HEO BA CHỈ và chén NƯỚC MẮM ỚT TỎI thơm cay?

Thôi chuyện này hãy đợi đêm về! Sau tiếng kẻng, chúng tôi sẽ ngủ. Trong giấc mộng ai nấy tha hồ thả hồn 'chu du' đi dự liên hoan DƯA GIÁ THỊT HEO.

Hiện tại trước mắt, ta nên cám ơn trời đất nhờ có miếng dưa tàu bay cùng đưa khúc sắn vào miệng giúp no bụng thêm, thế là được rồi, đòi hỏi gì thêm nữa?

Hãy quên đi!

Đó là lý do tại sao chúng tôi cần muối. Rồi đêm về, buổi 'kiểm thảo phê bình' công tác, ông đội trưởng lại một lần nhắc nhở vấn đề "CẢI THIỆN LINH TINH". Ngày mai sẽ làm phiền lòng anh chàng "vệ sinh viên" dọn dẹp trong "lán". Trong các vi phạm hàng ngày, chắc hẳn có những lon gô DƯA TÀU BAY treo lủng lẳng phía dưới đầu nằm chúng tôi.

Chiều về,  khi về lại trại có người buồn, có người 'càm ràm' do mất hũ dưa đang hồi chua -chín, thơm mùi dưa cải. Ôi! một hương vị khó quên, năm xưa khi tết đến xuân về. Giờ thì bị 'tịch thu' mất rồi?!

                                   ***

Một mùa xuân đến soạn sành phẩm vật cúng kiến hay dọn mâm linh đình: Nào dưa hành củ kiệu chả thịt nào nồi hầm ngon đáo để còn có dưa chua thịt heo ba lát trong mâm cơm tất niên.

Còn ai từng là thân phận người tù Ái Tử nhớ đến những mãng đồi trung du ngập trắng hoa tàu bay. Những sợi bông nhẹ bấc la đà bay theo làn gió.

Giờ rau tàu bay; loài rau dại nay là vị thuốc là tiền cũng như bao cây dại khác từ Trung Du cũng hái ra tiền ra bạc?

Thời nay có nhiều chuyện lạ. Những thứ như cây mây, cây đót, nay cũng hái ra tiền. Riêng chúng tôi, những tù binh ngày đó, nhớ làm sao chuyện muối và rau tàu bay. Mỗi khi nhắc đến cái tên nghe rất lạ nhưng nó lại là một kỷ niệm thương thương, tui tủi làm sao? có khi nhớ nó, tôi lại cay cay con mắt ./.

ĐINH HOA LƯ 
MÙA COVID USA  15/11/2020

edit 9.4.2023

HAI LỰC LƯỢNG TÀU NGẦM NGUYÊN TỬ MỸ VÀ NGA LÀ ĐIỀU ĐÁNG LO SỢ NHẤT TRONG CUỘC CHIẾN HẠT NHÂN

                                                     Tàu Ngầm lớp hiện đại Severodvinsk của Nga

chào bạn đọc

Từ cuộc khủng hoảng ngoại giao về khinh khí cầu do thám của Trung cộng người ta càng nghĩ ngay đến các vị trí hỏa tiễn đạn đạo chiến lược cố định của Hoa Kỳ khó lòng giữ bí mật. Và do nó cố định các nhà quân sự bao lâu nay mới thấy rằng vai trò các tàu ngầm nguyên tử mang đầu đạn hạt nhân mới đóng vai trò quan trọng trong đối đầu chiến tranh hạt nhân do nó lưu động và vị trí các tàu ngầm đối thủ nhau bao giờ cũng bí mật. Hoa Kỳ đã sản xuất lớp tàu ngầm hạt nhân tàng hình lớp Columbia và hiện tại cũng đang báo động do tàu ngầm hạt nhân của Nga đang lảng vảng ngoài khơi Hoa Kỳ kể cả Bắc băng dương

so sánh 2 tàu ngầm VIRGINIA (Mỹ) và SERVERODVINSK của Nga 

Virginia Mỹ: 32 hỏa tiễn hành trình+ 40 vũ khí khác

Kazan Nga (Serverodvinsk) 32 hỏa tiễn hành trình và 40 vũ khí khác (source: US Navy)

*

 TỪ LÂU NAY  Nga đầu tư vào tàu ngầm hạt nhân đang khiến các đồng minh phương Tây lo ngại nhất là nguồn tin vào cuối tháng 3 năm 2023 cho biết tàu ngầm Nga đã lảng vảng ngoài khơi bờ biển của Mỹ và gần các quốc gia NATO ở châu Âu.

Putin đã tìm cách mở rộng khả năng tấn công phương Tây từ dưới nước, điều này đã làm dấy lên lo ngại ngày càng tăng giữa các nước NATO và đồng minh.

tàu ngầm Nga đang phóng thử một hỏa tiễn đạn đạo

Test-firing of a submarine-launched ballistic missile

Michael Peterson là giám đốc của Viện Nghiên Cứu về Hàng Hải Nga cho báo Newsweek hay về nguồn tin tàu ngầm hạt nhân Nga đã xuất hiện ngoài khơi Hoa Kỳ và Địa Trung Hải và dọc theo các bờ biển Châu Âu. Đối với Bộ Quốc Phòng Mỹ tàu ngầm hạt nhân  là vấn đề quốc phòng quan trọng thuộc diện ưu tiên. Kho vũ khí Mỹ hiện nay về tàu ngầm gồm tàu ngầm mang hỏa tiễn đạn đạo, tàu mang hỏa tiễn dẫn đường và tàu ngầm tấn công. Từ năm 1954 tàu ngầm năng lượng hạt nhân đã hạ thủy và từ đó “cuộc chơi” bắt đầu thay đổi cục diện.

Tổng cộng về phía Hoa Kỳ có 64 tàu ngầm so với Nga hiện có 58 chiếc.

Trong số lượng hai bên như vậy thì Hải quân Mỹ có 14 tàu ngầm mang hỏa tiễn đạn đạo, lớp OHIO. Chúng có thể hoạt động liên tục 15 năm. Tàu ngầm tấn công của Mỹ có 3 lớp đó là Virginia, Seawolf và Los Angeles.

The Ohio-class ballistic missile submarine USS Rhode Island (SSBN 740)

Hiệp ước START  (Strategic Arms Reduction Treaty) ký giữa Liên xô và Mỹ 1991 cho phép lớp OHIO của Mỹ mang theo 20 hỏa tiễn đạn đạo (SLBM). Nhưng Putin vừa tuyên bố vào tháng trước rằng ông ta đang đình chỉ sự thỏa thuận vào vũ khí chiến lược START.  Hải quân Nga hiện chỉ huy một hạm đội tàu ngầm lớn nhất thế giới và những năm gần đây đã hiện đại hóa. Hiện Nga có 11 tàu ngầm mang hỏa tiễn đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân và 17 tàu ngấm tấn công cũng chạy bằng năng lượng hạt nhân. Ngoài ra Nga còn sở hữu 9 tàu ngầm mang theo hỏa tiễn hành trình cũng chạy bằng năng lượng hạt nhân và 21 tàu ngầm tấn công chạy bằng diesel. Vào tháng 3 người chỉ huy tập đoàn đóng tàu của Nga cho hay Hải quân Nga sẽ có thêm 2 tàu ngầm hạt nhân vào cuối năm 2023 này.

SỰ ĐE DỌA CỦA TÀU NGẦM HẠT NHÂN TỪ NGA CÀNG LÚC CÀNG TĂNG

Khi cuộc chiến Nga và Ukraine tiếp tục diễn ra ác liệt, các cấp chỉ huy và nghiên cứu gia quân sự Hoa Kỳ đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về hoạt động của hạm đội tàu ngầm Nga đã xuất hiện ngoài khơi bờ biển Hoa Kỳ.

Vào thời điểm khi Putin bắt đầu phát động một cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm ngoái, lực lượng Hải quân Nga đã có mặt ở Biển Đen. Theo các quan chức, cũng có sự hiện diện ngày càng tăng của các tàu ngầm Nga ngoài khơi bờ biển Hoa Kỳ và ở Địa Trung Hải.

Hải quân Nga là một trong những hạm đội tàu ngầm đa dạng nhất trên thế giới. Một số có khả năng mang hỏa tiễn đạn đạo với đầu đạn hạt nhân, thứ mà Mạc tư Khoa coi là chìa khóa cho vấn đề răn đe chiến lược của Nga.

Nga đã nỗ lực cải thiện hạm đội tàu ngầm của mình kể từ khi Liên Xô sụp đổ năm 1991. Đặc biệt, trong vài năm qua, Mạc Tư Khoa đã sản xuất một loạt tàu ngầm có khả năng vươn tới các mục tiêu quan trọng nhất là Hoa Kỳ và lục địa Châu Âu. .

Vào tháng 12, 2022 Putin cho biết Nga sẽ chế tạo thêm nhiều tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, và cho rằng  sẽ đảm bảo an ninh của Nga trong nhiều thập kỷ.

tàu ngầm nguyên tử năng Severodvinsk  của Nga

Tháng 10 năm 2022, Tướng Không quân Hoa Kỳ là Glen VanHerck, ông đứng đầu Bộ Tư lệnh Phương Bắc Hoa Kỳ là NORAD (North America Aerospace Defense Command), đã cảnh báo về sự hiện diện ngày càng tăng của các tàu ngầm lớp Severodvinsk chạy bằng năng lượng hạt nhân ngoài khơi bờ biển Hoa Kỳ. Vị tướng này cho rằng Nga là mối đe dọa chính đối với Hoa Kỳ hiện tại. VanHerck cho rằng có một chiếc lớp Severodvinsk đang ở Địa Trung Hải và thêm một chiếc nữa đang vào Đại Tây Dương. Đó là mối đe dọa gần kề đối với Mỹ. Một tháng trước đó Nga đã tăng cường hải quân ở Địa Trung Hải.

Hải quân Hoa Kỳ có tổng cộng 64 tàu ngầm, trong đó có 50 tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân, có nhiệm vụ tấn công và tiêu diệt tàu địch; hỗ trợ các hoạt động trên bờ và các nhóm hàng không mẫu hạm.

Bắt đầu tháng 6 năm 2022 Hoa Kỳ bắt đầu chế tạo tàu ngầm mang hỏa tiễn đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân (SSBN) lớp Columbia lớn nhất và tiên tiến nhất.

Ba trong số các tàu ngầm tấn công mạnh nhất của nước này được cho là đã được Hải quân Hoa Kỳ đưa vào hoạt động vào tháng 7 năm 2021

ĐHL  7.4.2023 san jose USA 

theo Tuần báo  Newsweek 

VUI THÚ ĐIỀN VIÊN CỦA NGƯỜI HÀNG XÓM GỐC TÔ CÁCH LAN (SCOTTLAND)

 

NGƯỜI HÀNG XÓM VUI THÚ ĐIỀN VIÊN VỚI... ĐÁ

người viết có cơ hội phỏng vấn Scott Lillard người hàng xóm trong thú vui điền viên về ĐÁ

chào bạn đọc

Khi nói về thú điền viên nhất là của người Việt chúng mình, chúng ta thường nghĩ đến các vườn hoa khoe hương sắc dưới ánh nắng ấm áp của một buổi sáng đẹp trời. Có ai đó lại thích một hòn non bộ có  chim muông, cây cối và suối nước róc rách... tất cả được thu nhỏ trong một khoảnh vườn nào đó.

NGHỆ THUẬT SẮP ĐẶT HAY DỰNG ĐÁ

    Hàng xóm của tôi, anh Scott Lillard có một thú điền viên trông khá lạ do anh thích sưu tầm và thưởng ngoạn điền viên chỉ toàn là 'ĐÁ'. Mỗi lần đi ngang nhà anh, tôi thấy anh đứng trầm ngâm ngắm VƯỜN ĐÁ của mình không biết chán?

Scott Lillard & người viết chiều  31/12/2017

Sáng sáng, chiều chiều tôi vẫn thấy anh xăm soi sắp đặt từng viên đá đủ màu đủ cỡ hình thù ra sao thì tôi không hiểu. Rồi anh lại ngắm, xong lại xăm soi sắp đặt, bưng qua, đặt lại...


con suối khô Penenticia vùng tôi ở

Có khi tôi thấy anh đi kéo đá từ con suối Penenticia đem về nhà để phục vụ cho cái thú điền viên lạ lùng đó. Anh Scott xây vườn này đã đúng 2 mùa Noel.

    Hôm nay ngày cuối năm 2017, tôi ngỏ ý xin anh 10 phút cho cuộc phỏng vấn 'bỏ túi', nhờ anh nói rõ về cái thú điền viên lạ lùng này? không ngờ anh vui vẻ bằng lòng ngay. Đúng ba giờ chiều tôi cầm cái máy quay phim qua sân nhà anh ngay để làm cuộc phỏng vấn tuy không chút gì gọi là 'chuyên nghiệp' cả?

tổ tiên của anh bạn  hàng xóm là xứ Scottland (Tô Cách Lan)


    Anh cho biết anh tên là Scott Lillard. Tổ tiên của anh gốc xứ Scottland vùng cực bắc Anh Quốc. Anh đã xây dựng thú vui điền viên với cái vườn này đúng hai năm nay. Scott cho biết tổ tiên xứ Scottland của anh hay có tục xây mộ đá (hay bia đá- (CAIRN) nhưng sang đây anh xây dựng những cụm đá này với dụng tâm NGHỆ THUẬT (art works) kết hợp với LIỆU PHÁP (meditation).

    Chỉ trong mấy phút phỏng vấn ngắn ngủi nhưng anh giải thích tận tường rằng liệu pháp theo ý anh trong lối chơi với đá này là định tâm (no noise in head) kết hợp với một tâm hồn ổn định (calm heart) để sắp đặt những viên đá cao dần lên, phối trí và định lượng ra sao để hình thù khối đá cao bằng con người không bị sụp đổ? Đó là sự tập tành cho ta tính bình thản hay nói đúng hơn sự bình tĩnh. 

Anh cho rằng: con người có sự liên hệ mật thiết và chiêm nghiệm với thiên nhiên và thiên nhiên cũng rất giúp ích cho đời sống tâm linh chúng ta.  Anh chỉ cho tôi thấy những viên đá màu hồng đó là đá LAVA có khi phải đi mua chứ không hoàn toàn lượm lặt từ lòng suối Penitencia trong vùng chúng tôi cư ngụ.

Nói sao cho hết trong non mười phút phỏng vấn? Nhưng sư thích thú của tôi không dừng lại ở những cụm đá nhiều hình thù cùng màu sắc. Tôi thoáng  thấy một chậu trúc vàng Á Châu và anh cũng biết họ tre thì rễ lan nhanh nên anh phải giữ trong chậu. Lại có mấy giống xương rồng ở Trung Mỹ. Anh không sưu tầm nhiều về cây cỏ chỉ chú tâm về đá.

    Tôi cám ơn anh bạn hàng xóm Scott nhiều về khúc phim, tuy ngắn nhưng khá lý thú này cũng không quên chúc anh Scott và gia đình một năm mới 2018 hạnh phúc./.

ĐHL ngày cuối năm 31/12/2017

edit 6.4.2023

ĂN SAO ĐỂ KÉO DÀI TUỔI THỌ

DINH DƯỠNG LOÀI NGƯỜI QUA THỂ TẠNG ĐÍCH THỰC CÓ THIÊN HƯỚNG VỀ RAU QUẢ VÀ NGŨ CỐC HƠN LÀ THỊT

    Các nghiên cứu gia Na Uy đã tạo được mô hình về công thức ăn uống có thể kéo dài tuổi thọ cho con người trên dữ liệu theo dõi 286  nguyên nhân tử vong, 369 bệnh tật cùng thương tích và 87 yếu tố gây nguy cơ tử vong trên 204 nước cùng lãnh thổ trên thế giới. Thật vậy theo dõi hệ tiêu hóa con người chẳng khác gì hệ tiêu hóa loài khỉ, độ dài của ruột và các nội tiết tố cho tiêu hóa có thiên hướng về rau quả hơn là thịt. Người ta có thể nói khác đi con người không giống động vật ăn thịt (predator).

    Trên tạp chí PLOS Medicine, nghiên cứu cho biết nếu một phụ nữ từ 20 tuổi ăn uống đúng có thể kéo dài tuổi thọ thêm 10 năm. Đối với đàn ông từ 20 tuổi ăn uống đúng có thể kéo dài tuổi thọ thêm 13 năm. Cũng theo nghiên cứu đó; đối với người cao tuổi, từ 60 tuổi nếu ăn uống đúng công thức có thể kéo dài tuổi thọ thêm 8 năm đối với đàn bà và 9 năm đối với đàn ông.

Cách ăn nhiều đậu, đậu Hà Lan, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt như óc chó, hạnh nhân, hồ đào ... để thêm nhiều thực vật vào bữa ăn cho chúng ta, là phương cách tốt cho sức khỏe. Nói thì đơn giản, nhưng người Mỹ lại phải ‘vật lộn’ để thay đổi do họ ăn thịt nhiều đã trở thành "quán tính".

mô hình thực phẩm Địa Trung Hải giàu rau trái và hạt 

 Theo CDC Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh Hoa Kỳ thì QUÁ ÍT người Mỹ ăn nhiều trái cây và rau quả theo khuyến khích của họ. Cũng theo CDC, chỉ có 12% người lớn Hoa Kỳ chịu nghe họ dùng 1 ly rưỡi trái cây xay một ngày mà thôi. Lại chỉ có 10% người Mỹ chịu ăn 2 đến 3 chén rau một ngày theo lời khuyên và 95% người Mỹ không chịu nghe lời khuyên của CDC có nghĩa 50% lượng ngũ cốc tiêu thụ phải là NGUYÊN HẠT? Lý do người ta khuyên thế do ngũ cốc qua chế biến sẽ bị mất đi hạt, cám, chất dinh dưỡng kể cả chất xơ. Thế mà hơn 50% người Mỹ không ăn nổi một thìa chất hạt các loại khoảng 5 gam mỗi ngày. Theo CDC hạt, ngũ cốc rau quả không những chứa protein mà còn nhiều vitamin, chất béo lành mạnh, khoáng chất…mà còn có phytochemical tức là hóa chất thiên nhiên đề kháng oxy hóa giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.

THỊT ĐỎ và THỊT QUA CHẾ BIẾN ĐỀU CÓ HẠI CHO CHÚNG TA

hình trên:  thịt chế biến và nguy hại của nó tới con người

    Thịt đỏ và thịt qua chế biến như thịt hun khói, xúc -xích các loại thịt nguội đều phải được bảo quản để kéo dài thời gian bán. Thịt đỏ và thịt qua chế biến  đa phần đều nguy hại do nó có khả năng dẫn đến nguy cơ cho tim mạch (cơ vành tim) cùng ung thư ruột. Tim Key nhà dịch tễ học của Đại Học Oxford, ông cũng là thành viên trong Ủy Ban Cố Vấn Khoa Học Dinh Dưỡng thuộc Bộ Y Tế Anh có cho đài CNN hay rằng, kể từ năm 2015 Tổ Chức Y Tế Thế Giới –WHO đã phân biệt loại thịt này gây ra ung thư ruột.

Chúng ta hãy từ bỏ thịt đỏ và thịt qua chế biến bán trong hộp và gói bằng cách ăn nhiều thịt trắng như thịt gà, cá và protein thực vật là cách cải thiện công thức ăn uống nhanh nhất. Nói về protein thực vật; nó bao gồm đậu nành, đậu xanh, đậu lăng các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt, một số rau, như bông cải xanh (brocolli) rau xà lách. 

    Một nghiên cứu vào năm 2020 theo dõi 37,000 người Mỹ trung niên cho thấy những ai ăn nhiều protein thực vật ít nguy cơ tử vong về tim mạch ít hơn 29% so với người không ăn. TS Frank Hu, chủ nhiệm khoa dinh dưỡng tại Đại Học Harvard, cũng đồng ý như vậy với CNN trong một phỏng vấn.

 ĐHL biên soạn

 

PHỞ!!!

 

    Trời khá khuya, tiếng chơi đùa của lũ con nít ngoài ngả ba xóm Cửa Hậu trước thành vắng dần. Vài anh học sinh lứa tuổi thanh niên đang ngồi trên bờ cống nước chảy vào hồ thành. Ánh sáng ngọn đèn đường đang giúp mấy anh đang ôn bài học luyện thi. Nghe thật xa, đâu đó thỉnh thoảng có vài tiếng đại bác vọng về thành phố.

    Hơn mười giờ đêm rồi, con đường Lê văn Duyệt nép theo bờ hồ càng lúc càng vắng người. Rất lâu mới có tiếng honda chạy vội qua. Thỉnh thoảng có tiếng chim cuốc dưới hồ vọng lên nghe khá rõ. Tiếng quốc kêu đêm, tôi nghe đã quen tai, nhất là những đêm có trăng, tiếng cuốc kêu rộn rã hơn. 

Bỗng có tiếng rao phá tan trời đêm tĩnh lặng...

     -PHỞ!!!

    Khoảng giờ này là xe phở của bác đi ngang qua ngả ba trước Cửa Hậu. Có ai đó đang cầm tô tất tả chạy ra. Đêm nào cũng vậy, dù có khách hay không chiếc xe phở đi ngang ngả ba xóm chúng tôi thì dừng lại. Bác bán phở vừa đợi khách vừa nghỉ mệt một lát.

***

CHUYỆN PHỞ GÁNH 

            hình xưa: phở gánh Hà Nội và lính Pháp

      Trước khi có xe phở đẩy trên thì người thành phố Quảng Trị có hàng phở gánh bán dạo từ lâu. Nghề phở gánh chỉ dành cho mấy bác. Mấy o mấy mệ thường gánh những triêng hàng bún xáo, cháo lòng hay đậu hũ chẳng thấy mấy bác đàn ông nào gánh bún xáo, bánh bèo đi bán dạo cả. Nói về phở gánh "ngày trước của ngày xưa", người viết còn nhớ người mình hồi đó chẳng ai phân biệt phở Bắc hay phở Nam gì cả. Phở là phở, khác với bún bò, cơm cháo... vậy thôi. Nhưng về tiếng để kêu thì ít ai nói "đọi phở" mà là "tô phở" do người mình biết nó là món ăn từ bắc vào. Ngược lại bà con mình lại kêu bình dân hơn là "đọi bún bò" hay "đọi bún xáo". Tiếng kêu "tô bún bò" khi chúng ta vào tiệm hay quán đó thôi.

     Tôi lại không muốn nhắc hay tả lại tô phở trong tiệm, nó lủ khủ đủ thứ; nào rau, ớt, chanh, hành, hay ngò gai, húng quế. Người viết chỉ muốn kể lại với bạn đọc trước tiên là HÀNG PHỞ GÁNH của một bác bán phở năm xửa năm xưa lúc tác giả mới vài tuổi. Trong trí nhớ mù mờ đó, người kể chuyện mường tượng một bác dáng người lam lủ và gánh phở  ám khói ngày đó. Gánh phở đó cũng ngang qua xóm chúng tôi, cũng bờ hồ thanh vắng và con đường thân yêu tưởng chừng là muôn thuở. Có thể khách ăn đêm như thế phải hòa mình trong không khí vắng vẻ cùng một cảm giác se se lạnh ở góc đường hay cuối kiệt nào đó như trước xóm tôi.

hình ảnh hai quày đựng phở trong hình này giống phở gánh Quảng Trị nhưng người bán phở (miền bắc) gánh này có phần khác 

PHỞ GÁNH 

   Từ xửa, từ xưa... không biết ai tạo ra gánh phở cho bác bán dạo về đêm quanh thành phố QT? Mỗi khi bầu trời thực sự tối, bác bắt đầu cuộc hành trình quanh thành cổ thân quen. Bác luôn mặc quần đùi,  và hình như đời bác không biết quần dài là chi nữa. Người viết còn nhớ hình ảnh chiếc áo ka -ki bạc màu.  Hai vai áo vá  nhiều lớp do gánh phở hằn nặng lên đôi vai bác không biết bao năm.

    Tả về gánh phở- nó được tạo từ hai thùng gỗ vuông, hình khối chữ nhật đứng, có 4 chân nhỏ. Trên mỗi thùng, bện hai sợi thừng chắc chắn để móc đòn gánh. Thùng sau được thiết kế làm sao để bác đặt gọn được nồi nước súp. Bên dưới nồi súp, có một bếp củi thật gọn, lửa cháy leo lét để giữ nồi súp luôn nóng. Thùng gỗ phía trước bác chia ra nhiều tầng, đủ thứ như tô, đũa, rau ,hành và thịt. Phía trên là một mặt bằng nhỏ , bác dành chỗ để làm phở cho khách. Thấy thì đủ thứ, nhưng bác sắp đặt thật khéo léo nên chẳng thiếu món gì. Đã thế, phía ngoài bác không quên móc theo cái đèn bão có 4 mặt kính chắn gió. Chiếc nón lá sờn rách theo năm tháng, bác không quên móc theo ở thùng gỗ sau, phòng mưa.

    "Giang sơn" của bác chỉ có thế. Cái đòn gánh cong cong quằn nặng theo hai đầu gánh phở. Bác thường tìm một ngả ba hay trước mấy con hẻm lớn, cũng như mấy con đường kiệt.

           -PH.. Ơ… Ở….

    Bác cất tiếng rao, tiếng ngân vang sâu vào trong mấy xóm vắng ngoại ô.

    Người viết có dịp so sánh khi vào nam.Trong nam, tiếng rao phở ban đêm được thế bằng tiếng gõ lóc cóc của hai thanh gỗ. Như vậy tôi có dịp so sánh với tiếng rao của gánh phở QTrị xưa nghe sao lanh lảnh, âm sau cùng khi nào cũng cao vút lên:

                 -ph…ơ…Ở……

SỬA SOẠN BÁN TÔ PHỞ GÁNH RA SAO

Ánh điện đường như biết 'cảm thông' giúp bác bán phở, đêm đêm tỏa xuống dù chỉ là thứ ánh sáng vàng vọt mờ mờ. Có khách mua phở, bác ngưng rao.  Bác xem chừng thận trọng đặt cái tô nho nhỏ lên mặt trên chiếc thùng gỗ. Sau khi nhúng lại nắm phở tươi mềm mại, bác cắt nhanh thật mỏng từng lát thịt bò, không quên gia thêm một chút vị tinh (bột ngọt) hiệu Thái sơn từ cái hộp sắt Tây luôn đặt gần bên.  Xong, bác quay lưng dở nắp nồi xúp đàng sau. Dưới ánh đèn đêm tôi thấy rõ nồi xúp đang bốc hơi, lan tỏa lên một làn khói trắng mờ.

về đêm ăn một tô phở bên đường bao giờ cũng ngon

     Chẳng đòi hỏi chi, khách cứ tự nhiên tìm nơi nào thuận tiện bên vệ đường rồi ngồi xuống xì- xụp thưởng thức tô phở bình dân đó. Trời càng khuya con đường ngoại ô càng trở nên vắng vẻ.  Hình như nhờ thế, khách ăn đêm cảm thấy tô phở ngon hơn và ấm áp lạ thường. Do chỉ là phở gánh, vì vậy phần đông khách mua hay đem tô (đọi) mang về nhà. 

Sau khi đẩy lại mấy que củi, rảnh tay, bác lại cất tiếng rao mà giọng nghe không thay đổi

            -PH...Ở!!!….

    Có thêm khách rồi đây, ai đó trong xóm đang tất tả cầm tô chạy ra  vừa lúc bác đang sửa soạn gánh đi nơi khác.

    Thời gian tiếp tục trôi qua lặng lẽ . Chiếc đòn gánh cong cong, đen trùi trũi mãi kẻo kẹt trên vai bác. Tuy vậy, với cuộc đời cần cù chịu khó bác vẫn kiên trì đếm bước theo gánh phở thân yêu và là nguồn sống bao lâu nay của gia đình bác.

    Đời người ai cũng có lúc thay đổi, triêng hàng phở cũng thế. Những năm sau này phở gánh dần dần biến mất không còn thấy nữa.

Có thể cũng là bác bán phở gánh năm trước nhưng nay bác đã có được chiếc xe phở đàng hoàng. Chiếc Xe hình khối, phía dưới có những bánh xe tự chế . Ngọn đèn  giờ đã được thay bằng ngọn đèn đốt bằng khí đá hẳn hoi. Hai bên thành xe bác còn cẩn thận móc thêm hai cái ghế đòn bằng gỗ có chân cao cho khách ngồi. Giờ đây nồi xúp được làm lớn hơn, chồng tô trên thành xe trở nên cao hơn. Khách ăn đêm ngồi ăn phở vừa nghe tiếng lì- xì phát ra từ ngọn đèn carbur đó. Dù sau này xe phở có trang bị bằng đèn măng sông, tôi vẫn thích ngọn đèn các- buya hơn tiếng đèn các-buya nghe thật vui tai.  Dạo này tiếng rao nghe to lắm. Người bán phở, hai tay chắp đằng sau hướng mặt vào trong mấy đường kiệt:

      -Ph..ở…ơ..

    Có ngọn gió nào trong đêm làm trời khuya lạnh thêm  Trong sự yên tĩnh của góc ngoại ô quanh thành cổ, tôi vẫn còn nghe tiếng con chim quốc hằng đêm từ bờ hồ bên kia kêu bầy vọng qua. Hương phở dịu dàng tỏa ra bốn phía. Mùi thơm lan xa, quyến rũ khứu giác khiến ai cũng thèm ăn. Một ông khách đi đâu trên phố về khuya, ngang xe phở ông chợt dừng lại. Dựng chiếc xe đạp qua một bên đường, ông sà vào cái  "quán khuya" lưu động đó ăn một tô cho "ấm bụng" trước khi về nhà.

     Tiếp tục trên đường về nhà, chiếc xe được đẩy đến đầu con hẻm hay ngã ba đường cho đến khi nồi phở của bác không còn gì nữa. Nói thế, nhưng mớ xương xúp sau cùng, bác cũng bán được cho một ông khách "chuyên ưa men rượu" hay nhậu về đêm.

 Thế là bác bán phở chấm dứt một ngày miệt mài, lam lũ./.

edit by

ĐHL 2.4.2023