CÁI THỜI ĐÁ DẾ

                                                     ***

Thuơng tặng tuổi thơ Quảng Trị 
ĐHL 

  Tháng này Quảng Trị đang vào hè. Thầy cô cùng các em học trò chắc đang nao nức đón chờ mùa nghỉ hè đang tiến gần.

Tôi không bao giờ quên cái nắng quê nhà. Làm sao quên được  ngọn gió Lào  thổi qua  xứ mình.  Nắng nóng hầm hập, quay quắt như "nung da đốt thịt". Thế mà các cô cậu học trò Quảng Trị (cũng như tôi ) ngày xưa nôn nao háo hức lo chuyện thu cặp, xếp vở đón hè .

Người kể chuyện xin bỏ qua chuyện "cành phượng hồng" hay  ve sầu nỉ non do đó chỉ dành cho thời trung học - biết yêu, mơ mộng, tương tư  nhung nhớ... 

 Tác giả viết để nhớ về tuổi nhỏ. Kể sao hết bao niềm vui tuổi nhỏ. Một chặng đời hồn nhiên, thơ dại mà đời người ai cũng qua một lần vĩnh viễn không bao giờ có lại: lớp ba, lớp tư, nhảy dây "ù mọi", 'đánh căng', thả diều, đá lon cùng sau cùng là... ĐÁ DẾ !

   Ôi chao! năm mươi năm, rõ ràng đúng nửa đời người. Thế mà tôi vẫn chưa quên con "dế nhất" ngày đó. Con dế này tôi kể với bạn nghe, không phải chỉ về bờ sông An Tiêm, phăng mấy dây dưa rồi kiếm ra dế. Tôi phải làm một chuyến "phiêu lưu" qua tận Thôn Ái Tử bên kia để đổi dế...

CUỘC 'PHIÊU LƯU' ĐI ĐỔI DẾ

Có một ngày tôi bạo gan đi bộ một mình qua cầu Ga, rồi lần theo Quốc Lộ. Qua khỏi Cầu Ái Tử, tôi đi băng qua bãi cát Ái Tử để tới một thôn làng sau lưng Chùa Sắc Tứ. Từ bên này thành phố tôi đi như một chuyến "phiêu lưu mạo hiểm". Có một đứa bạn tiểu học của tôi ở bên thôn Ái tử nhưng giờ này tôi quên mất tên?  Thời này chưa có Căn Cứ Mỹ, tôi  vượt qua bãi cát mênh mông  lác đác vài đám mồ hoang. Những cồn cỏ nối tiếp, xa xa trong kia làng mạc thưa thớt. Có những con sơn ca thay nhau bay lên cao đập cánh đứng yên liên hồi kêu lảnh lót. Con này kêu xong từ từ hạ cánh, lạ thay! con khác tiếp tục bay lên, lại đập cánh đứng yên rồi hót liên hồi... 

Một khung cảnh hoang sơ, vắng lặng khiến tôi cảm khoái vô cùng. Bao nhiêu cảm giác mệt mỏi, sợ sệt tan biến. Có một chuyến 'du ngoạn' một mình xa như thế thật thích thú biết chừng nào!

ĐỔI DẾ RA SAO?

Giờ tôi kể các bạn nghe chuyện "đổi dế" của tôi ra sao?

Tôi mang "vật phẩm, hàng hóa" từ thành phố qua chốn này đổi chác với đứa bạn bên làng Ái Tử này là những gì?

 Đứa bạn học bên này thích nhất là mấy cái thuớc màu cùng cán viết tất cả đều làm bằng nhựa. Chắc bạn đọc còn nhớ, một thời đồ nhựa 'lên ngôi' thay cho mấy cái thuớc  gỗ hay cong cùng lấm mực. Đó là là "thời đại ĐỒ NHỰA":  từ thước, cán viết, ê ke vẽ hình ...bằng nhựa. Phải kể đến bình mực không chảy cho đến cái bi đông học trò bới nước bỏ hạt é vào đã qua thời đại đồ  "CHAI NHÉM LÁ CHUỐI " ...tất cả đều làm bằng nhựa tuốt luốt !

 (người viết xin giải thích thêm: đựng nước thì kiếm ra cái chai không, nhưng nắp đậy có khi phải lấy lá chuối cuốn lại nhém lại. Những chai đựng nước mắm trong bếp vào thời này có khi cũng nhém bằng lá chuối cuốn lại như đã tả trên)

Ngang đây người viết xin lắng hồn tưởng niệm thầy Quảng. Nếu ai ở xóm Góc Bầu hẳn nhớ thầy Quảng dạy tiểu học. Thầy là con của ông Quản Hiệt. Cái nhà gạch xưa lợp ngói âm dương nằm ngay Ngã Ba Góc Bầu. Thầy Quảng là người yêu chị Đinh thị Biên tôi tha thiết. Những cái hộp thước, cán viết nhựa mới toanh này là do Thầy tặng tôi. 

Tôi nhớ thời gian này tôi còn học lớp nhất chưa thi vào đệ thất trường Trung Học Nguyễn Hoàng. Tuổi nhỏ ham chơi nhất là đá dế, lại nhờ vào mấy cán viết nhựa, thước nhựa làm 'vật trao đổi' với mấy con dế bắt từ vùng đất ÁI TỬ thì làm sao tôi quên được? 

 Tôi lại lan man mất, xin nói cho rõ vào đây cái bi đông  của tôi ngoài hạt é ra còn hòa nước đường nữa chớ!...và đứa bạn nào tôi thuơng thì cho nó một nắp bi đông. Đúng vậy tình cảm bạn nhỏ với nhau tính bằng nắp bi đông, dụng cụ 'đo lường' có sẵn trong tay lúc đó.

Như vậy thì đứa bạn bên thôn Ai Tử này mà tôi đang kể sao mà không mê mấy cái cán viết và thuớc nhựa của tôi còn "cáo cạnh" màu mới toanh !?. thế là hắn không tiếc gì mấy con rế nhất  liền đổi cho tôi ngay thôi. Hắn không quên bỏ vào trong cái lon vài ngọn rau lang , vài miếng dưa cho mấy con dế  "giải khát " trên đường tôi mang chúng về nhà.

CON DẾ NHẤT CỦA TÔI

Kể cũng lạ? trong mấy con dế tôi vừa kể có con dế than trông nó khác hơn những con rế thuờng ngày. Bụng dưới của nó dài không bình thuờng nên phần cánh càng trở nên cụt ngủn. Khi vừa mang ba con rế này về nhà được một ngày  tôi cho chúng 'chiến đấu' với mấy con trong xóm ngay. Dế hai anh em thằng thằng Nàng, thằng Sừng xóm trên kể cả con dế lửa của thằng Bốn ở tuốt xóm ngoài ruộng chúng cũng bị con dế than bụng dài của tôi hất văng "xiểng niểng"!

  

Tôi càng khoái, càng thấy mấy cái thuớc và cán viết nhựa của tôi đem đổi chẳng thiệt chút nào.

Càng đem con dế 'bụng dài' đi đá xa tận xóm thằng Lợi (em anh Nguyễn Lam), thằng Lép, thằng Mẹo gần Hồ Cá Phi, tôi càng 'chiến thắng vinh quang'! Con dế than tuy bụng dài cục mịch nhưng phải chăng lợi thế của nó nhờ vậy mới nặng ký hơn đối phương? Đặc biệt hai cái hàm của nó đi rất sát chẳng bao giờ nghểnh cao rồi từ đó: 

    A lê hấp! hất một cái là đối phương té ngửa!

 

Kể cũng lạ? con dế  nhất này thắng xong nó 'chẳng thèm' rung cánh kêu vang như các con bình thường khác. Thường dế đá thắng, nó  hay rung cánh kêu vang nghe 'điếc'  cả tai!

  Số phận mấy con dế "chiến bại" của mấy đứa bạn tôi thật thê thảm! Con nào không "tạo dựng được cơ đồ" hay  bị mấy đứa bạn ngứt đầu để chọc cho con dế khác "sực".  Có 'sực' cỡ nào cũng thua con dế nhất của tôi.  Thú thật, tôi chưa hề ngứt đầu con dế nào cả. Muốn dế sực tôi chỉ dùng tóc để quay. Có khi tôi dùng tóc quàng qua khe cổ của con dế, đây là cách quay thông thuờng. Có khi tôi lại quàng sợi tóc giữa ngách giữa chân sau và thân con dế, vừa xoay miệng tôi vừa thổi. Đứa nào cũng chúm miệng thổi vù vù. Mấy cái cánh dế bung ra tưởng chừng rụng hết đến nơi? Hai đối thủ bắt đầu sực, chúng rung cánh kêu lên vài tiếng 'thách thức' rồi lao vào quyết chiến.

Những ngày hè thú vị tiếp diễn, con dế nhất kia chưa hề 'chiến bại'? Tôi tin nhờ cái bụng dài quá cở dị đời, nó mới có nhiều "chiến công hiển hách" mang về cho chủ. Thật thế, con dế nhất từ đó nổi tiếng trong xóm và lan ra mấy xóm trên. Mấy đứa bạn xầm xì bàn bạc nhưng không biết tìm đâu ra con dế nào 'ngon' hơn để hất được con dế nhất của tôi?

Ba tôi đi làm về có một cái hộp mới bằng các-tông dùng đựng súng lục khá cứng cáp. Tôi còn nhớ bên ngoài cái hộp này có hình hai bàn tay bắt nhau, sau này tôi biết là của viện trợ Mỹ.  Tôi xin ba tôi để làm 'nhà ở'  cho con dế cưng. 

 Ban đêm tôi để hộp dế trên thành cửa sổ ngoài trời cho dế hứng sương. Trong 'mái nhà' của dế, tôi không quên bỏ đầy đủ thức ăn vật uống cho nó. Hình như chú dế  cảm nhận sương đêm,  thỉnh thoảng nó kêu "rích rích " vài tiếng khiến bụng tôi sung sướng làm sao! 

Ngày mai 'chú mầy'  sẽ còn đụng độ nhiều đối thủ khác...

Một ngày chiến đấu khác lại đến. Thật sướng làm sao! bất cứ con nào: từ con dế lửa thằng Nồng, dế dầm thằng Nàng, dế mọi thằng Sừng,  dế than của thằng Bốn và kể cả con dế kim nhanh nhất của thằng Tài đều bị con dế đen bụng dài của tôi 'đo ván' tuốt luốt!

CHỈ CÒN LÀ DĨ VÃNG TUỔI THƠ

Trưa hè, tiếng ve  kêu ing ỏi vang lên từ mấy tàng cây sầu đông. Tiếng ve trên cao cùng với tiếng ồn ào của chúng tôi phía dưới càng làm khuấy động thôn xóm thân yêu. Lạ một điều, bà con chẳng ai la rầy chi, ai nỡ phá đi niềm vui tuổi dại?

  Đêm mùa hè khó ngủ, chúng tôi lại kêu nhau bắt cặp chơi trò đá lon, hay 'hô la manh' cho đến hơn mười giờ đêm chưa thôi. Cơn nóng ban ngày vẫn kéo dài cho tới tận khuya. Làn không khí nóng cứ day dứt mãi không thôi? Bà con chưa ai ngủ nổi! Tiếng quạt phành phạch, tiếng lũ trẻ chơi khuya,  thỉnh thoảng lại có tiếng rao bánh mỳ nghe đâu văng vẳng... 

        hai em trai tôi và lũ bạn 1968 phường Đệ Nhất QT 


Rồi cuộc chiến Mậu Thân 1968 ập đến gia đình tôi phải dời lên chợ Tỉnh trú tại Phường Đệ Nhất. Lớp em tôi như hình trên có thể không có thứ "hạnh phúc" như anh nó là dược đá dế thoả thích tại cái xóm mang tên Cửa Hậu thân thương muôn thuở. Lớp em tôi có thể có những thú vui riêng, khác lạ dành cho nơi phố thị. 

    Dù hay dù dở ra sao, tác giả cũng mong viết lại để chúng ta cùng nhau tưởng niệm về một thời con nít, hồn nhiên vui thú đó chóng vếnh qua mau. Có thể lắm, đôi lúc chúng ta lại tiếc nuối vẩn vơ, nhưng thời gian làm sao trở lại? Ký ức và hồi tưởng đó là lúc chúng mình một lớp tuổi già xế bóng, cùng nhau lên "con tàu tưởng tượng" đi ngược lại thời gian.

Ôi dĩ vãng bàng bạc bay đi như đám mây  trời rong chơi, phiêu lãng. Càng già ta càng trân trọng những kỷ niệm ấu thơ, những tài sản tinh thần mà chúng ta thật lòng cất giữ trong một "ngăn tủ" nào đó trong lòng. Có những lúc trống vắng lại "lấy ra xem ". Trong ảo giác của một cuộc phiêu du ngược về quá khứ, văng vẳng đâu đây tiếng cười vui của lũ bạn trong mùa đá rế năm nào ./.

Nhớ về một thời tuổi nhỏ

đinh hoa lư 15/5/2013

EDIT MÙA COVID Hoa Kỳ

15/6/2021 USA

ĐẤT RUỘNG ĐỘNG ĐỀN

    Trong đêm thanh, trăng tàn canh, 
bao tiếng ca theo tiếng chày nhanh nhanh 
Dư âm xa, còn vang mãi trong ánh đêm trăng tà 

(Gạo Trắng Trăng Thanh -Hoàng Thi Thơ)  

*

       

 Đất ruộng Động Đền quả thật hiếm hoi cho ai chỉ biết một nghề là làm ruộng.  Một dải đất pha cát ven biển Hàm tân,  chỉ  có biết chăm chỉ làm nông, cần cù, chịu khó, khai hoang tìm kiếm, có thể nói từng tấc đất một mới sống được qua ngày.
 

Kỷ niệm ở đây tôi không thể nào quên được những năm sau 1980, thời gian tôi có mặt tại "XỨ ĐỘNG"- cái tên do một "tay sáo" có biệt danh là THÀNH TÍN để gọi Động Đền. Anh cũng người gốc phường Đệ Tứ, thị xã Quảng Trị năm xưa theo người Quảng trị đi theo chương trình KHẨN HOANG LẬP ẤP, từng sống gọi thay cho Động Đền.

ngày đầu tiên người QT di dân vào Động Đền 1973

   Ở tù cải tạo về, còn độc thân tính tôi siêng năng chịu khó.  Tôi không bao giờ bỏ qua bờ tranh, bụi lách hoang nào. Tính siêng năng đó đến từ lòng mong muốn kiếm thêm chút diện tích nào đó thế cho đám đất bạc màu trên cái rẫy có tên rất lạ là "CHỒM CHỒM".  Bản thân tôi những ngày đoàn viên về với cha mẹ, còn nhớ một cây cầy cổ thụ cao to, gỗ cứng ngắt, nên trơ trọi còn lại trên rẫy đó. Mọi người trong vùng ai cũng chê, nhưng tôi chẳng bỏ. Dù có phồng rộp hai bàn tay, tôi cũng chặt hạ nó cho kỳ được. Hạ cây gỗ cứng đó xong, chỉ nhờ đôi vai, tuy đường xa hai anh em tôi gánh hết về nhà.  Đến khi hỏi vợ xong, tôi đi phụ làm ruộng với cha vợ, cái tánh siêng năng cũng không giảm bớt mà lại còn tăng gấp bội.

   Động Đền hồi này có đến sáu thôn.  Người dân phải sống với đám ruộng pha cát bạc màu nhỏ hẹp.  Đất ruộng hẹp đến nổi đứng bên này nói vói qua bên kia vẫn rõ giọng. Hàng trăm gia đình cạnh tranh nhau từng tất ruộng, bờ be để sinh tồn. Lại  có lúc mích lòng nhau cũng do giành giưtt từng miếng nước đem vào từng miếng ruộng bé nhỏ của họ.

   Năm 1974 dân Quảng Trị mới vào khai phá vùng đất này, nó chỉ tốt cho vài năm đầu. Ai còn ở đó đều kể lại chuyện ngày mới di dân vào đó. Hình ảnh những vồng khoai tốt củ, bới lên to chưa từng thấy. Người ta còn kể lại chuyện nhiều bụi sắn, củ nhiều và to đến nổi hai ba người mới nhổ lên được. Đó là chuyện năm sáu năm trước khi tôi ở tù về. Nhưng chuyện sắn khoai, ai là người dân xứ Động cũng còn nhắc lại.  Thế nhưng đất hẹp người đông, túng cùng sinh kế có người phải từ giã quê hương gian nan chật vật đó mà ra đi biền biệt. Họ đã vào tận Rạch giá, Bạc liêu nơi ruộng đồng "cò bay thẳng cánh". Cũng có người lìa xa cái xứ mang hai chữ Động Đền ra đi nhưng lại chịu làm phu cao su tại những vùng đất đỏ nông trường tại Long Khánh, Long Thành hay Bà Tô, Xuân Sơn, Ngãi Giao, Bình Giả...

                                SAN LẤP HỐ BOM

                                         

       Tôi về với gia đình ba mẹ thì không đi đâu, chỉ biết bám ở lại vào những mét đất ruộng cằn cỗi đó. Tôi tự xem như  là "đồng cam cộng khổ" với những ai còn ở lại cho đến ngày lấy vợ lập gia đình. Làm sao quên được ngày tháng cần cù chịu khó ; ba vợ tôi,  mấy đứa em vợ, và cả tôi ngày lại ngày san cả hố bom từ lâu biến thành cái hồ ở giữa đám ruộng. Cái hố bom là miếng đất hoang, chẳng ai có gan san lấp,  thế mà cả nhà tôi dám làm.

 

Cánh đồng lổ đổ những đám lúa mất mùa, thiếu phân, thiếu nước.    

Tính kiên trì cùng nhẫn nại là sức bật cho chúng tôi đủ ý chí  san lấp hố bom mà bà con thôn xóm chưa ai nghĩ đến. Nỗi đau khi cả nhà cùng lê lết cắt từng nhánh lúa nhẹ bấc, mất mùa , chỉ còn vài hạt,  vì đất chẳng còn gì cho cây lúa sinh sôi nảy nở.  Lúa cắt không đủ bù giống!  có nhà bỏ luôn không thèm cắt nữa ! Cánh đồng lổ đổ những đám lúa mất mùa , thiếu phân, thiếu nước. Những nhánh lúa lép xẹp, hạt ngay đơ,  chỏng ngọn lên trời như " than thân trách phận". Chúng thấp hơn đầu gối,  buộc chúng tôi cùng hàng ngang vừa ngồi vừa cắt .  Những nhánh lúa nhẹ đến nỗi không gây được chút cảm giác nào trong lòng bàn tay !  Tôi nhớ hòai những buổi gặt lặng lẻ,- sự lặng lẻ- buồn bả,- chua cay.  Chúng tôi im lìm làm việc, những động tác chán nản khó tả,  dù không nói nhưng ai cũng mang tâm trạng giống nhau.

   Quê nghèo làm gì có trâu bò !  hoàn cảnh bấy giờ trâu bò là cả một gia tài không ai dám mơ. Không trâu bò làm ruộng,  mấy cha con chúng tôi chỉ nhờ vào cái cuốc bản thật to để cuốc mau hơn.  Mỗi lát cuốc,  tôi phải cắn răng, mím môi,  cố sức lật cho đươc tảng đất lớn lẫn bùn sình. Sức người và những cái bừa 'cải tiến' chúng tôi đã bừa lại ruộng trước khi cấy lúa.  Tôi và mấy đứa em vợ thay phiên nhau chòang những sợi dây thừng qua vai xong cùng nhau kéo những đường xẻ thẳng tắp bỏ đậu phụng mùa đất ẩm.  Những lúc này tôi mới nhớ lại bài hát "quê nghèo" của Phạm Duy thời chống Pháp rồi thấy hoàn cảnh hiện tại của chúng tôi thấm thía làm sao !
 
 Trớ trêu thay! những hình ảnh được nhạc sĩ Phạm Duy từng vẽ lên trong bài hát đó lại vận vào số phận chúng tôi không sai chút nào . Tôi càng thấy tội nghiệp, nay thôn xóm đã đủ ăn, dư mặc thì hai đứa em vợ nay đã ra người thiên cổ. Nay tôi thì ra tận xứ người, hai đứa em ở lại đã nằm yên trên đồi hoang lộng gió , nhìn về biển khơi , nhìn lên núi Bể mà cảm thuơng cho những số phận lầm than!

          KHOAI CÁ BÙ CƠM 
 
 Tôi xin trở về chuyện xưa : chuyện của những  
vồng khoai sau mùa ruộng.  Rơm rạ còn lại chịu lót làm phân cho mùa khoai đất ẩm.  Hình như khoai sắn là những gì đã định phần cho số dân Động Đền còn ở lại như chúng tôi,  để thấy rằng lúa cơm là những gì quý giá nhất ! và dầu có 'bong tay mỏi gối' cũng cắn răng san cho bằng cái hố bom to nhất xóm mới nghe ! Trời cũng an ủi cho số phận người dân ở gần biển, nhiều khoai thiếu gạo,  nhờ những mớ cá 'tươi rói'- dễ kiếm , trong khi ruộng đồng thiếu thốn bạc màu. 

 

CHIỀU BUÔNG TRÊN BIỂN ĐỘNG ĐỀN HÀM TÂN [hình Đinh thị Hiệp]

                                                        Biển Cam Bình lúc bình minh. Ảnh: T.Tú
  

            S át bờ biển là những xóm nhà làm nghề biển. Họ ở  cạnh nhau,  nương vườn nhỏ hẹp. Mùa gió chướng,  những ngày không đi biển, họ là những nông dân cần cù. Lúc này họ chịu khó khai phá từng mẫu rừng tràm bên bờ đại dương, biến chúng thành nương khoai xanh ngắt. Khoai Động đền ông Trời bù trừ cũng có tiếng ngon,  vì trồng trên thứ đất pha cát,  xen lẫn độ mặn của biển.

       Mùa rảnh tôi ra biển phụ kéo lưới bờ với ngư dân . Hai toán người già có, trẻ có phụ nhau kéo lưới vào bờ . Thúng không ra xa nên chỉ giăng lưới rùng sát bờ kiếm cá nhỏ thôi . Tình làng nghĩa xóm người nông kẻ ngư ai cũng là lối xóm nhau cả. Mớ cá vụn kéo xong bà con chia nhau sòng phẳng không nề hà kẻ yếu người mạnh. Cứ buổi như thế tôi cũng kiếm được một bao cát cá cơm về cho mẹ tôi làm mắm.

        CÚNG CƠM MỚI
 

Muôn câu hò, hò hò khoan, đang mãi vang trong đêm dài, 

Gái trai làng chiều hôm nay đang mãi say theo tiếng chày 
đêm chơi vơi gạo cười tươi, như chuyền hơi ấm, ấm lòng người ,,,(HTT)

         Thế là nhà vợ tôi cùng tôi  đã thành công san cái hố bom. Hố bom đó dĩ nhiên không thể rộng thêm nhưng đất đai cả nhà tôi đổ vào càng lúc càng nhiều . Số phận và kiên trì đã thách đố nhau. Hình ảnh cái hố bom đó đã thực sự biến mất; miếng đất hoang đã hiện thành sào lúa đầu mùa được sức trĩu nhánh. Lúa vàng óng ánh no tròn đầy hạt hòa với niềm vui của ba vợ tôi cùng tôi -người rễ tương lai- cả hai đang đứng bên lề ruộng ngắm say sưa.

  Ngày CÚNG CƠM MỚI đến. Ông gia tôi có lệ hay cúng cơm mới sau khi hoàn tất một vụ lúa dù được hay mất mùa. Mùa cúng cơm mới cái năm mà chúng tôi thu hoạch những gánh lúa đầu tiên từ hố bom nhà tôi vừa lấp nó vui vẻ và háo hức thật. Mẹ gia tôi tất tả ra chợ từ sớm, bà cũng vui lây với niềm vui trúng mùa của chồng con. Mâm cơm mới vừa trưa là đã xong để ông gia tôi trước là khấn nguyện tạ ơn thổ thần đất đai sau đó cả nhà sẽ cùng nhau ăn mừng một mùa làm lụng cực nhọc đã qua.

    Làm sao chúng tôi không vui do từng giọt mồ hôi cùng bàn tay rát bỏng để kiếm ra hạt gạo. Trong niềm vui đơn sơ - bình dị đó, lòng tôi phát sinh niềm thông cảm cho nỗi cơ cực của người nông dân.  Tai tôi như thấm thía nghe văng vẳng đâu đây lời nhạc nồng nàn của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ một nhạc sĩ tài ba sinh ra, lớn lên từ tình cảm quê hương. Đúng quá đi thôi, phải là người nông dân chân lấm tay bùn mới cảm nhận những nhánh lúa vàng đã biến thân cho bao hạt "gạo cười tươi" trong ngày cúng cơm mới. Tôi mới nhận ra được giá trị của cái nghề làm ra hạt lúa cùng cảm thông sâu sắc nỗi nhọc nhằn, lo toan từ những nơi đất hẹp, người đông cùng lúa ruộng bạc màu. Cho đến khi chính vai tôi gánh xong những gánh lúa mùa về mới thấy lòng vui như mở hội.

Những hạt gạo trắng ngần mới thay xong lớp vỏ lúa; chúng vừa rời đồng ruộng chỉ mấy hôm thôi. Giờ đây chúng biến thân thành từng chén cơm thơm ngát cho buổi CÚNG CƠM MỚI. Ông nhạc tôi vui cười liên hoan chén tạc chén thù với người con rể. Còn tôi vừa thưởng thức một buổi cúng cơm mới bên nhà vợ, vừa ngắm lại cánh đồng nhỏ hẹp đang trơ gốc rạ bên hông nhà.

   ngày cưới vc người viết 1/1/1983 tại Động Đền (Thôn Cam Bình) Tân Thiện Hàm Tân (nay là Xã Tân Phước)


Trong NGÀY VUI CƠM MỚI , tôi sung sướng khi ngày cưới của vợ chồng tôi gần kề. Đồng cảm từ những hoàn cảnh giống nhau, tôi bước vào làm rể nhà vợ tôi không một điều kiện nào ngoài trừ hai bàn tay trắng cùng một tấm lòng ngay thật. 

   Giữa cánh đồng là con đường đất đỏ duy nhất dẫn về thị trấn LA GI. Dưới đó là nơi phố thị nhưng không xa vùng này nhiều lắm. Có vài ba con buôn, phương tiện của họ là xe đạp, đang gò lưng cố đạp trong mùa gió ngược. Buôn bán đường xa, những chiếc áo phong sương đang phập phồng bay theo gió. Mùa gió chướng đến rồi. Mấy mảnh đất khô cằn chẳng còn sinh thêm lợi tức gì nữa? Ngoài biển người dân làm cá cũng chẳng hơn gì; sóng lớn bạc đầu thi nhau đập vào bờ. Mấy chiếc thuyền nhỏ thiếu cá đang nhấp nhô theo sóng- nhiều chiếc thúng nay úp phơi trên cát, ít ai ra khơi.

cánh đồng trong bút ký và ông nhạc của tác giả (1995) lúc tác giả sắp đi Mỹ

  Tôi uống thêm vài ba chung rượu vì muốn vui, muốn "tận huởng" cho trọn vẹn một ngày VUI CƠM MỚI  do biết hôm sau sẽ chuỗi thời gian tiếp nối của cơ khổ đang chờ...

****

Thế mà đã bốn mươi năm vùn vụt trôi nhanh kéo theo bao  nhiêu biến đổi cuộc đời. Hình ảnh nghèo nàn của thôn xóm ngày xưa đó nay thay đổi hoàn toàn. Người ta không còn bám theo bờ ruộng hẹp hòi đó nữa. Bao lớp trẻ ra đi tìm đất sống mới, nghề nghiệp và cuộc đời mới. Lớp người già lần lượt cùng nhau từ biệt kiếp nhân sinh tạm bợ để về cõi trời miên viễn. Ông gia tôi hôm nay đã ra đi, giã từ cháu con- vĩnh biệt quê hương thứ hai mà bao chục năm nay người mình quen gọi hai tiếng  ĐỘNG ĐỀN.

 Động Đền -Bình Tuy, từng gắn bó với bao mảnh đời lưu dân Quảng Trị, trong đó có hình ảnh nhạc phụ tôi hàng ngày cần cù cuốc đất trên đám ruộng pha cát bạc màu, ven biển. Trong bao kỷ niệm vơi đầy đó, tôi không quên hình ảnh cùng tiếng nói cười trong  NGÀY VUI CƠM MỚI, như lời nhạc của Hoàng Thi Thơ, chính đó vẫn mãi là "dư âm xa, còn vang mãi trong ánh đêm trăng tà" để mỗi khi sống về kỷ niệm xa xưa dù chan chứa nhiều nỗi nhọc nhằn nhưng lại thấm đượm tình quê ./.

THIÊN HẠ SỰ 15/11/2022

 

CHUYẾN ĐI ĐÔNG NAM Á VÀ G20 CỦA TT HOA KỲ JOE BIDEN SẼ TÁI LẬP HÒA BÍNH MỚI KHÔNG CÒN BÓNG MA PUTIN

Với quyết định mở trận chiến xâm lăng Ukraine, Putin đã và đang ngập sâu vào thất bại toàn diện đưa nước Nga thụt lùi vài thập niên của sức mạnh kinh tế và quốc phòng.

Mặc dù cánh hiếu chiến mù quáng kêu gọi Putin mở chiến tranh Nguyên tử để lấy lại tự ái cho họ nhưng nước Nga vẫn còn số đông tỉnh ngộ và nhận chân ra Putin là một kẻ độc tài tàn bạo đang đưa toàn bộ nước Nga vào một vũng lầy không có lối thoát.

Vũng lầy của cuộc chiến tranh không chính nghĩa đã làm nước Nga đang mất hết nội lực trong một thời gian chưa chỉ non 10 tháng trời mà thôi.

Sự nguy hại nhất cho Nga hiện nay là một đất nước bị tách biệt Không giống một quốc gia bình thường khác trong KHỐI THỊ TRƯỜNG CỦA THẾ GIỚI HIỆN TẠI do thế giới đang sợ hãi và cô lập hay tránh xa Nga. Người ta gán cho hình ảnh nước Nga là một Pariah State là một quốc gia bị cộng đồng ruồng bỏ và đối mặt sự cô lập và cách biệt chê bai (*)

: View of The Mulia, a luxury beachside hotel in Indonesia’s resort island of Bali, where US President Joe Biden and Chinese leader Xi Jinping are meeting on November 14 on the sidelines of the G20 leaders’ summit. (Nectar Gan/CNN)]

KHÁCH SẠN HẠNG SANG TẠI KHU NGHỈ MÁT BALI NƠI TT BIDEN VÀ CHỦ TỊCH TRUNG CỘNG GẶP NHAU

G 20 là cơ hội cho TT Mỹ Joe Biden cùng các cường quốc còn lại để tái lập một trật tự mới không có Nga. Quyết định này sẽ là một thắng lợi về chính trị nếu Trung Cộng nhìn ra con đường phải đi là lợi ích 1 tỷ rưỡi dân Tàu hơn là phải hi sinh vô lý cho một Putin hiếu chiến và cuồng bạo

Bắc kinh ngoài miệng nói vậy nhưng chưa hẳn vậy, cả một cơ nghiệp nước Tàu không dễ gì vì trung thành hảo huyền với Putin để xóa hết trong phút chốc điên rồ.

SỰ từ tốn của TT Biden là một ván bài chính trị cao tay nhất, cỡ Donald Trump không thể bì được. Ông chịu nhún mình xuống, chìa tay ra bắt với mọi phe loại bỏ những từ ngữ cực đoan khiêu chiến.

Ván bài chính trị của TT Joe Biden không đến từ hèn nhát mà từ một lý tưởng chính trị cao hơn người cuồng chiến, tự kiêu nhiều bậc. Tập cận Bình thừa sức hiểu làn gió mát chính trị tại quốc nội Hoa Kỳ do sự mạnh mẽ của đảng Dân Chủ càng ngày càng được cử tri Hoa Kỳ ủng hộ đang là sức mạnh yểm trợ tinh thần cho TT Biden. Dù sao, ông vẫn nhún nhường để tạo sức mạnh hợp tác cùng nhau có lợi trong hòa bình hơn là cùng lúc "Nổ ra cuộc chiến Mỹ/Trung"

TT Biden tới Đông Nam Á kỳ này cùng lúc với nhiều mục đích từ ASEAN tới G20, xoa dịu căng thẳng Trung Mỹ Đài, gay cấn Bắc Hàn-Nam Hàn-Nhật bản nhưng không bỏ qua chiến lược dài hạn Ấn độ Thái Bình Dương

theo RFI...

"Hoa Kỳ khẳng định sẽ bảo vệ các đồng minh của mình ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Joe Biden giải thích rằng theo quan điểm của ông, Trung Quốc không có lợi khi để một nước như Bắc Triều Tiên có vũ khí hạt nhân chiến lược ngay sát sườn vì điều đó sẽ dẫn đến việc Mỹ tăng cường sự hiện diện quân sự trong khu vực. Căng thẳng đang ở mức cao nhất về vấn đề Đài Loan. Joe Biden nhấn mạnh rằng Mỹ vẫn tôn trọng chính sách một nước Trung Quốc, do vậy việc các thay đổi và căng thẳng ở Đài Loan bắt nguồn từ thái độ của Trung Quốc.

Một trong những mục tiêu của cuộc trao đổi này, cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai lãnh đạo kể từ khi Joe Biden làm tổng thống, là tránh để cho cạnh tranh dẫn đến tình trạng giống như xung đột và luôn duy trì các kênh liên lạc. Điều này đã được khởi động ở Bali và sẽ được tiếp tục với chuyến thăm Trung Quốc tới đây của ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken" (trich RFI 15/11/2022)

....

hinh: Tổng thống Mỹ Joe Biden (P) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G20, tại Bali, Indonesia, ngày 14/11/2022. AP - Alex Brandon

G 20 là một cơ hội tuyệt vời cùng may mắn đi theo kết quả khích lệ từ bầu cử giữa kỳ 8/11/2022 vừa qua.

Công du Á Châu một công mà ba bốn việc, TT Biden sẽ làm dịu căng thẳng Mỹ/Trung với thế thượng phong chứ không phải là một chuyến đi đầu hàng. Ông Biden sẽ thoa vuốt lòng tự ái của Tập phá vỡ thế liên minh bất đắc dĩ Trung /Nga. Putin sẽ không có một sự ủng hộ nào do thực chất nước nào cũng mong hòa bình lập lại để củng cố kinh tế hợp tác làm ăn hơn là tung hê người và của vứt vào lò lửa chiến tranh vô nghĩa như Putin.

Putin sẽ hoàn toàn thất bại, Nga chỉ là một nước Prahah State hiện nay và cuối hết Tập Cận Bình chẳng dại gì mà quay mặt làm ngơ với bàn tay của TT Biden chìa ra trong hòa bình và hợp tác

ĐHL

(*) Pariah State:

Theo WorldAtlas.com, thuật ngữ “ Nhà Nước Pariah- pariah state” nhằm miêu tả một quốc gia không được các chính phủ nào trên thế giới chấp nhận (accepted) hay công nhận (recognized). Nhược điểm của quốc gia loại này là bị lạc loài ra khỏi quan hệ quốc tế, có thể bị trừng phạt và còn bị xâm lăng bởi các lực lượng quân sự bên ngoài.

các nước lạc loài màu xanh trước đây và tím hiện tại

THIÊN HẠ SỰ- CHỚ ĐI THEO PHƯỜNG ĐẠI LÁO

 

CHỚ ĐI THEO PHƯỜNG DỐI TRÁ

Chào bạn đọc,

Vị thủ tướng nổi tiếng của nước Anh là Winston Churchill có để lại hậu thế rất nhiều câu nói để đời sáng giá cho chúng ta học hỏi.

Trong những lời khuyên giá trị đó có câu nói về SỰ THẬT.

Ông nói như sau:

SỰ THẬT LÀ NHỮNG GÌ KHÔNG ĐẢO NGƯỢC ĐƯỢC; PHƯỜNG GIAN ÁC CÓ THỂ HÃM HẠI NÓ, KẺ NGU CÓ THỂ MỈA MAI NÓ NHƯNG CUỐI CÙNG SỰ THẬT VẪN LÀ SỰ THẬT

Cuối cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, ông Trump vẫn vu khống trắng trợn rằng "chiếc ghế TT 2020" của ông ta đã bị người đắc cử là ông Joe Biden 'đánh cắp' mặc dù CHẲNG CÓ CHỨNG CỚ nào là ông Biden gian lận cái ghế Tt đó.

Nhưng ông ta cứ một mực như thế để tuyên truyền vào hàng triệu MAGA cuồng tín nhằm thu tóm và bòn rút không biết bao nhiêu tiền bỏ túi cho riêng ông. Rồi không biết bao nhiêu lần kiện tụng, kể cả đếm phiếu lại lung tung nhưng cũng chẳng có thêm phiếu nào, có nơi nhờ đếm phiếu lại ông Biden lại có thêm một mớ phiếu nữa

Ngay chính phó tổng thống của ô Trump là Mike Pence cũng phải tôn trọng sự thật phải công bố chiếc ghế tổng thống cho ông Biden thế là nổ ra cuộc BẠO ĐỘNG NGÀY 6 THÁNG 1 NĂM 2021 đầy tội ác và tội lỗi do Trump kích động tạo thành

Hơn 2 năm chấp chính của ông Biden, ông Trump vẫn một mực kiên định lập trường là 'Bầu cử Gian Lận'?

Đã thế, ông ta càng nhúng tay vào nhiều điều sai trái khác kể cả đem HỒ SƠ QUỐC GIA về tư dinh Mar-a-lago của mình. Một điều phạm tội! nhưng số Chánh Án MAGA do ô Trump 'phong tước' sẵn sàng gở tội cho Trump...

Cứ mỗi dịp bị pháp luật sờ gáy là mỗi dịp ô Trump kêu gào đóng góp thêm tiền ...

THIÊN BẤT DUNG GIAN

Bàn tay Trump không che nổi mặt trời

Ô Trump miệng vẫn mãi lu loa bài ca 'Bầu cử Gian lận' tay thì hốt thêm tiền từ sự ủng hộ mù quáng của đám MAGA trung thành để ô Trump ký cho cái ơn mưa móc là "endorse" nhằm hi vọng thắng cử trong kỳ bầu cử 8/11/2022

Sự thật chua chát, đám trung thành mê muội với sự dối trá 'bầu cử gian lận' hay trung thành với thuyết 'phủ nhận bầu cử' (election deniers) đều bị cử tri Hoa Kỳ vứt vào sọt rác. Không phải toàn bộ cử tri Mỹ đều là đám MAGA cuồng tín mà phần đông người Mỹ im lặng họ bỏ phiếu chọn người tài năng thực sự hơn là đám bất tài của Trump.

Trở lại câu nói của Thủ Tướng Anh Churchill, "SỰ THẬT CUỐI CÙNG VẪN LÀ SỰ THẬT"

Đúng thế, kết quả bầu cử giữa kỳ ngày 8/11/2022 là cái TÁT TAI vào kẻ đại láo là Donald Trump: rõ ràng làn sóng đỏ như trời long đất lở của CH không xảy ra mà thay vào đó LÁ PHIẾU XANH của CỬ TRI PHÍA DÂN CHỦ VẪN TRÀN ĐẦY

Ngay tại tiểu bang Georgia nơi phía DC thắng 2 ghế Thượng Viện vào năm 2020 đưa DC lên nắm đa số 2 năm vừa qua hiện tại ỨNG VIÊN DC WARNOCK vẫn hơn Warlker phía CH tới hơn 35,000 phiếu

Qua thắng lợi tại 2 bang Nevada và Arizona, phe DC lại một lần nữa sẽ nắm đa số tại TV và tại Hạ Viện phe DC vẫn theo sát CH với tỷ số 204/212 phiếu

Nếu phía dân chủ gian lận bầu cử Tại sao không có Làn SÓng Đỏ Cộng Hòa kỳ này? Và tại sao gọi cuộc bầu cử 2020 là cuộc 'BẦU CỬ GIAN LẬN'?

Donald Trump đã liên tục nói không sách mách không chứng nhưng chứng đại láo này đã gây TAI HỌA CHO TRUMP LÀ NHỮNG ỨNG VIÊN MÀ Ô TRUMP ỦNG HỘ GIỜ ĐÂY HOÀN TOÀN THẤT BẠI từ ghế Thượng viện cho đến ghế Thống đốc. Cử tri nước Mỹ không nhìn ra tài năng gì của những ứng viên của Trump ngoại trừ cái tài 'trung thành' với chủ.

YOU'RE FIRED

Nói láo để chiến thắng về chính trị, nói láo để gom tiền và nằng nặc giữ điều láo dù biết rằng mình đã SAI CHÍNH ĐÂY LÀ CÁI ROI QUẤT NGƯỢC LẠI CHO TOÀN BỘ SỰ NGHIỆP CỦA TRUMP

Người CH và đảng CH đang ruồng bỏ TRump để đi tìm ngôi sao sáng giá có phẩm chất nhằm vực lại thế thua của mình. Nội bộ đảng CH hiện tại đang chấn chỉnh qua những thất bại to lớn do a dua hay cả tin và kể cả sợ hãi Trump mà chuốc lấy thất bại.

Hàng triệu người MAGA sẽ nhận chân ra họ đã BỊ TRUMP LỪA PHỈNH và họ sẽ có PHẢN ỨNG CHỨ KHÔNG THỂ IM HƠI LẶNG TIẾNG

Chúng ta hãy xem tên đại láo Trump sẽ tiếp tục chiêu trò cũ khi sẽ tung hê trò "TÁI ỨNG CỬ' ĐỂ GOM GÓP MỚ TIỀN CÚ CHÓT TRONG ĐỜI

"Phường gian ác có thể hãm hại nó" ra sao Sự thật cuối cùng đã lộ diện đã trở về với sự thật

Donald Trump SẼ LÀ KẺ TRẢ GIÁ CUỐI CÙNG

ĐHL

=========================

1- BẦU CỬ GIỮA KỲ VÀ KẾT QUẢ HẠ VIỆN TẠI HOA KỲ PHẢN ÁNH RẤT RÕ THÁI ĐỘ CỦA CỬ TRI MỸ

THEO LỊCH TRÌNH BẦU CỬ CỦA HOA KỲ sau kỳ bầu cử tổng thống 2 năm là bầu cử giữa kỳ -MIDTERM ELECTION

Cuộc bầu cử giữa kỳ thường con số cách biệt giữa kết quả 2 đảng CH và DC rất lớn để QUYẾT ĐỊNH AI XỨNG ĐÁNG LÀ CHỦ TỊCH HẠ VIỆN qua con số cách biết rõ ràng không ai chối cãi và cùng chấp nhận. Thông thường kết quả bầu cử giữa kỳ thường đối lập với đảng của Hành Pháp đang nắm giữ và càng giúp tạo thêm sức mạnh của thể chế TAM QUYỀN PHÂN LẬP (checks and balance) của nền dân chủ Hoa Kỳ thêm tác dụng.

Lấy thí dụ gần nhất:

Cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018 ...DC 235 ghế / CH 199 ghế (DC hơn 36 ghế)

-----------------------năm 2014.... DC 188 / CH 247

(CH hơn DC 59 ghế)

-----------------------năm 2010.... DC 193 / CH 242 (CH hơn DC 49 ghế)

Thế nhưng vào bầu cử giữa kỳ năm nay 2022 kết quả sít sao hiện tại vào hôm nay 14/11/2022

đảng DC có được 204 ghế và CH hiện chỉ có 212 ghế trong lúc phiếu đếm gần xong. Nếu CH thắng kỳ này thì chỉ hơn DC chỉ vài ghế mà thôi, Tại Sao?

Con số chênh lệch chắc chắn rằng nếu đảng CH thắng năm nay sẽ không hơn DC quá ít? Đây là điều báo trước cho nhiều thất bại nghị trình nay mai cho đảng CH nếu thắng tại Hạ viện và cuối cùng là một điều rất khác lạ xưa nay.

Sự cách biết ít ỏi chưa từng có, nó chứng tỏ đảng DC vẫn còn đa số cử tri chọn lựa dù lạm phát tăng cao chưa từng thấy cùng giá cả lên vùn vụt chưa dấu hiệu hạ nhiệt.

2- BẠN ĐỌC SẼ HỎI TẠI SAO?

CÂU TRẢ LỜI THÂM SÂU NHẤT LÀ DO NGƯỜI DÂN HOA KỲ ĐÃ BIẾT CÂN NHẮC SO SÁNH CHỌN LỰA GIỮA 2 VẤN ĐỀ LÀ SỰ TỒN VONG CỦA NỀN DÂN CHỦ VÀ SỰ LÊN XUỐNG CỦA KINH TẾ

Người dân Hoa kỳ đa số đang ý thức rằng khi nền dân chủ của Mỹ mất rồi và thay vào đó một chế độ độc tài phát xít còn nguy hại gấp ngàn lần sự mất mát về kinh tế.

Bàn tay khối óc của toàn xã hội Mỹ có thể bù đắp xây dựng lại sức mạnh kinh tế trong ngắn hạn

Mỗi khi nền DÂN CHỦ MẤT RỒI THÌ NGƯỜI MỸ PHẢI MẤT VÀI THẾ HỆ MỚI XÂY DỰNG LẠI ĐƯỢC đó là chưa kể phải mất MÁU VÀ NƯỚC MẮT mới vực lại nền Dân Chủ trong tay kẻ độc tài hay chế độ độc tài

Kết quả rất khác so với tất cả kết quả bầu cử giữa kỳ khác trong lịch sử bầu cử Mỹ đang NÓI LÊN ĐIỀU GÌ?

3- UY TÍN CHÍNH TRỊ CỦA CỘNG HÒA ĐANG SÚT GIẢM TRẦM TRỌNG

TỪ NGÀY CÓ DONALD TRUMP

Biểu hiện rõ nhất kết quả bầu cử lần này lại cho phép phía Dân Chủ chắc chắn sẽ nắm giữ Thượng Viện thêm 2 năm nữa từ kết quả 50/49 hiện nay

TRUMP ĐANG LẢNG TRÁNH SỰ THẬT XOAY THẤT BẠI CH QUA CHO PHÍA TNS MITCH CONNELL HAY CÁC NHÂN VẬT CH KHÁC

Hiện tại nội bộ lãnh đạo CH đang lủng củng do có 'lệnh' của ô Trump phải lật cho được TNS Mitch Connell trong lúc không ai dám nói lên một sự thật là nên lật cho được Trump để CỨU ĐẢNG CH

Đã thế Trump sẽ công khai tuyên bố tái ứng cử vào ngày mai 15/11/2022 là một thảm họa tiềm năng cho sự thất bại liên tục nữa

Tại sao?

Cái bóng ma MAGA nó đông và trấn áp nhiều quá. Và lúc Trump chưa bị bứng gốc thì CH khó bề xoay xở được. Sự thất bại của CH kỳ này và với áp lực của Trump không chừng TNS Mitch Connell phải ra đi, hết giữ chức trưởng khối CH tại TV?!

có thể TNS Mitch Connell phải ra đi

Đi sâu vào nguyên nhân đầu tiên chính do CH không ra tay trước, ngăn chận cho được Donald Trump gia nhập vào đảng. Chính đây là thảm họa trước tiên và bài học cho ngay TNS Mitch Connell

CHỚ NUÔI ONG TAY ÁO

DƯỠNG HỔ DI HỌA

NHÂN BẤT NGHĨA BẤT GIAO

và còn nhiều câu hay từ văn hóa Việt Nam chúng ta nữa nhưng dù sao chăng nữa đối với LÝ TƯỞNG CỐ LÃNH TỤ ABRAHAM LINCOLN khi CH ngoảnh mặt làm ngơ hay đi ngược lại chủ trương chính trị VÌ DÂN DO DÂN VÀ CỦA DÂN của người chính là đòn trừng phạt sâu xa nhất đó thôi ./.

ĐHL 13/11/2022

========================