Thursday, July 28, 2022

ĐI DẠO MỘT VÙNG QUÊ Ở MỸ

 

ĐƯỜNG QUÊ Ở MỸ



INDIANA  2014

   CÓ DỊP qua tới vùng giáp ranh giữa hai tiểu bang Illinois và Indiana, tôi mới thấy sự khác biệt rất rõ giữa khí hậu nơi đây và California. Mới bảy giờ sáng, hai vợ chồng đã vùng dậy khỏi giường, ra khỏi motel, tìm cách đi bộ theo thói quen hàng ngày.


Trời còn sớm, thế mà khi tôi vừa mở cánh cửa, chợt một làn không khí nóng ẩm hắt vào mặt do ảnh huởng cơn nóng ngày qua. Khi hai vợ chồng tôi ra hẳn ở ngoài mới cảm nhận rõ ràng khí hậu vùng này giống hệt bên Việt Nam.  Hai chúng tôi mới đi một đoạn mà mồ hôi đã nhơm nhớp phía lưng. Dù sao, cũng có dịp ra mồ hôi. Lạ ! nóng ẩm khi nào cũng ra mồ hôi dễ dàng; trái lại, nóng- khô hay nói khác đi, thứ khí hậu nóng nhưng độ ẩm ít ỏi thì lại càng ít ra mồ hôi. Chuyện tắm rửa, dĩ nhiên về phòng trọ; nơi nào ở đây mà chẳng sẵn sàng!


  Hôm nay hai chúng tôi lần đầu có dịp tản bộ nơi vùng nông thôn xứ người .  Cái nhà trọ như lạc lõng trước những cánh đồng bắp cùng đậu đang hiện ra trước mắt chúng tôi. Xa xa, một làn sương ẩm còn đọng lại chưa chịu tan hết. Nông dân ở đây trồng ròng hai thứ bắp và đậu nành. Con đường trải nhựa 
nho nhỏ dẫn vào làng , nó phải xuyên qua một đám cây rậm rạp .  Nếu hai xe tránh nhau thì hơi khó,  nên làm chúng tôi không dám đi song đôi.  Con đường nhỏ qua khỏi vùng cây cao, sẽ thấy ngôi làng nhỏ ẩn hiện đằng trước . Hai bên chúng tôi lại những cánh đồng bắp hay đậu nành khác . Tôi không muốn gọi chúng là những luống bắp vì hàng muôn triệu cây bắp san sát bên nhau , trái nảy đều năng tròn hạt.  Tuy những hệ thống nước tưới có sẵn, nhưng theo tôi dù sao cơn mưa chiều qua là cơn mưa "bạc triệu". Không có gì nhiều và đều đặn bằng "nước trời cho" cả.

Một ông Mỹ lái chiếc xe Dodge truck cũ kỷ, vượt qua hai vợ chồng tôi. Chúng tôi lo tránh vào , ở đây chẳng ai bóp còi. Ông tấp vào bờ đường trước chúng tôi một khoảng xa . Ít lúc sau bà xã tôi chỉ đám khói bốc lên. 


   "ô ! ôn ta đốt rẫy tề !"
  

   Tôi buộc miệng kêu lên , sau ngón tay chỉ của vợ.

 Một  làn khói trắng đục nặng nề 
bốc lên trong làn không khí ẩm . MỘt không gian vắng lặng chẳng thấy người làm, chẳng có âm thanh ngoài sự di động của  làn khói đó. Hình như thời gian này, nông dân trong làng chưa vội ra đồng khi những trái bắp đã căng tròn, chỉ chờ thu hoạch. Dĩ nhiên ở đây thu hoạch bằng máy liên hợp , tay người không bao giò hái hết những lượng bắp cùng đậu khổng lồ thế kia.









Những cánh đồng đậu nành chạy xa tít ra tận con lộ phía ngoài kia . Tấm bảng hiệu "Super 8" trên cái cột cao một mình nhô lên trên cánh đồng xanh đậm , màu lá đậu nành chưa ra hoa. Tôi đoán rằng, bắp và đậu chắc thu hoạch cũng gần thời gian với nhau. Hình ảnh những nhà máy chứa bắp hình vòm màu trắng bạc tôi còn nhớ trong đầu trên đường tới vùng này. Rồi những ý nghĩ về "số phận" hàng triệu tấn bắp xứ Mỹ này sẽ là chất đốt , nói khác đi là nhiên liệu như tôi thuờng đọc trên báo chí. Bao nhiêu năm trước, bắp là thứ thực phẩm "cao cấp", nhưng giờ đây khác hẳn hoàn toàn . 


"Mỹ mà !" tôi nghĩ.


  Con đường đi bộ của tôi đi qua cái xóm nhỏ. Những căn nhà còn chìm trong giấc ngủ. Có thể người dân sinh hoạt bên trong nhưng xứ này có ai mở cửa như quê mình đâu, nên đố ai biết ? Vài con chó sủa vang nhưng hiền lắm . Chúng chỉ sủa báo cho các con chó khác trong xóm "coi chừng " người lạ như hai vợ chồng chúng tôi thôi. Thôn trang êm đềm thật. Họ cùng ở gần nhau trên khu đất hơi cao hơn cánh đồng chút ít. Những căn nhà nhiều kiểu , thô sơ nằm cạnh vài ba cây cổ thụ um tùm. Vài ba chiếc xe đạp rỉ sét vứt lỏng chỏng ngoài vườn. Xóm này không có hàng rào ngăn nhau. Chỉ có một ngôi nhà lớn hơn , mang vẻ bề thế , điểm nổi bật ở sân giữa còn có cái cột cờ không cao lắm , lá cờ Mỹ lâu ngày chưa thay.
   Qua khỏi xóm nhà này , cũng vừa đủ thời gian đi bộ hai đứa tôi vội trở lui. Có ai đó trong xóm có việc gì lái xe ra . Chiếc xe làm ăn , cũng loại truck trờ qua chúng tôi. Người tài xế đưa tay làm dấu chào thân thiện, cái mũ kiễu Mễ tây Cơ trên đầu , bộ râu của ông ta , tất cả cộng lại là hình ảnh của nguòi nông dân xứ Mỹ.


    Gần hai mươi năm sống ở thành phố. Bao âm thanh xe cộ, nhà cửa gần nhau ,nhựa đường nối tiếp nhau san sát. Nếp sống ghép kín với luật lệ đi đường , bao bảng vẽ chỉ đường, bao dấu hiệu đủ màu, những áp lực khô khốc từng lớp hằn sâu. Hôm nay chỉ là sự tình cờ, hai vợ chồng tôi chẳng mất tiền mua mà có một buổi đi dạo thật sự
 thú vị . Một khung trời quảng khoát, yên tĩnh đến lạ lùng. Hình ảnh no ấm từ những cánh đồng chĩu trái ,xanh um của đậu, của bắp.  Thứ không khí nừng nực , ẩm thấp nhưng giúp chúng tôi có thứ cảm giác gần gũi với quê huơng khi đang cuốc bộ trên đoạn đường vùng quê dù nó chỉ là con đường nhỏ vào một thôn trang MỸ QUỐC. 


Super 8 Motel 

address 2060 County Road, GrayvilleIL 62844

Hai lua USA 29/7/2014

ĐƯA EM VỀ MỘT ĐOẠN ĐƯỜNG QUÊ HƯƠNG



Đưa em về quê hương đường khuya say giấc ngủ
Hàng cây xanh tóc rủ ven đường

(Phạm thế Mỹ / Đưa Em Về Quê Hương)                             
     
                      ***

Khi con đường mới từ Quảng Trị vô Huế hoàn thành có một thời gian thật ngắn chúng tôi thường gọi là "Xa Lộ Đại Hàn". Cái tên Đại Hàn do một số chúng tôi thấy có một đơn vị Đại Hàn có thực hiện công trình làm đường này mà gọi thế. Cái tên đó không có ai công nhận hay văn bản nào nói thế nên sau này không ai gọi nữa và chẳng ai nhớ.  Đầu tiên là con đường 'thử xe' cho những chiếc honda mới toanh cho "các cô, các cậu" từ thành phố QT chiều chiều 'vù' ra vừa thử tốc độ xe lại vừa hóng mát. 

Con đường này tạm coi từ múi Cầu Ga cho đến giáp Cầu Mỹ Chánh. Như thế độ dài của nó có thể đến hai mươi cây số. 
Có ngờ đâu một vài năm sau cũng trên con đường này lại trở thành một đoạn đường đau khổ? 

Một đoạn đường hay một tiếng kêu đau thuơng mà ai là người QT không thể nào quên.

                                                            



BẾN XE NGUYỄN HOÀNG




   Chú tài xế vô số quẹo chiếc xe buýt Renault cũ kỷ , lọc cọc qua cây xăng Shell, cây xăng ngó qua cổng trường Nguyễn Hoàng.
-Mi đem tiền vô mua thêm hai chục lít cho đầy mau Lép!

Thằng Lép, tên đứa 'ét' xe,  dạ xong, chạy lẹ vào trong.

Cứ mỗi lít xăng là cái chuông trong cái trụ xăng màu vàng chóe kêu cái 'keng' nghe khá vui tai. Lạ thiệt, người mình đi đâu cũng không bỏ đi cái tính bồn chồn, vội vả, trong xe ai cũng nhấp nhỏm mong xe chạy mau cho rồi. 

          -Đợi tui với ! đợi tui với!

   Một ông già đang đẩy chiếc xe đạp giàng, hối hả chạy lại. Cái dù đen của ông, bó gọn  đang móc tòn teng một bên cái 'ghi đông'.  Chiếc xe hàng đổ xong lít xăng cuối cùng.

   -Xe vô Diên Sanh khôn rứa chú?

Thằng Lép chỉ ngúc cái đầu thay vì trả lời Ông, miệng còn ngậm một đầu dây cột. Hắn đang bận đóng cái nắp bình xăng:

-ÔÔng 'đợ' (đỡ) cho con một chút?

Thằng lép giờ đã leo lên mui xe, hắn đứng hơi xoạc chân trên trần, khom hết người, cố kéo chiếc xe đạp giàng của ông già lên.  Cái bánh sau hơi đong đưa theo bàn tay gầy gò, đầy những đóm da đồi mồi của ông. Thằng Lép ét xe Quảng trị -Huế đã lâu nên đã quen tay, chỉ nửa phút hắn ngoáy sợi dây dừa lại thêm một vòng buộc chặt chiếc xe đạp. Ông già cố sức dùng tay kéo thân mình lên, một chân bỏ vào cái bàn đạp sau, đầu gối ông run run. Một anh học trò ngồi ghế sau vội đứng dậy nhường chỗ cho ông. Mắt ông sáng lên, nét mừng rỡ:
-Rứa cháu cũng vô Diên Sanh à?

Giọng ông khào khào, chòm râu bạc rung rinh theo tiếng nói.

-Dạ cháu vô nhà , tuần sau ra lại , cháu học bên trường Nguyễn Hoàng đó ôn!

  Vừa nói tay anh học trò chỉ qua chiếc cổng trường  phía tay trái.



Chiếc xe rồ máy chạy đi. Mới qua  số hai thì chiếc xe buýt đã quẹo trái vô đường Lê Huấn. Con đường này có cái tên mới  sau trận Hạ Lào. Quẹo hơi đổ dốc trước cổng  Sân Vận Động rồi xuôi về một đổi qua Lò gạch ngói Trương Kế thì tới Ngã Ba Long Hưng.



Lệ thuờng xe hàng nào cũng dừng ở đây " xin tài". Xin tài có nghĩa là lấy giấy qua trạm khám xét trước khi vô Huế. Vô địa giới Huế tức là Phò Trach có thể thêm một trạm nữa nhưng chuyện này không liên quan đến chuyện kể hôm nay.
 Tiếng khách lao xao nói chuyện trong chiếc xe chật cứng tuy ai cũng mong xe đi mau. Hai hàng ghế trước dành cho khách đi thẳng tới Huế. Dáng họ yên tâm, chẳng nôn nóng gì chuyện xuống xe. Có người đang nghiêng đầu thiu thiu ngủ.
--------------------

 tuổi thơ QT bên cầu Ga năm cũ 1969-đằng sau các em nhỏ là nguòi lính Mỹ từ trên xe đoàn công voa quân đội Mỹ đang dừng nghỉ đi xuống mua hàng mấy em nhỏ đang bán gồm kẹo cao su, và thuốc lá hay những thứ nào mà lính Mỹ thích

Cầu Ga song song Cầu Mới do công binh Mỹ xây khoảng 1970 cùng thời điểm với Xa Lộ Đại Hàn để giải quyết nạn chờ lâu tại Cầu Ga xưa chỉ 1 làn xe chạy nên phải đợi nhau.
1972 Cầu Mới bị cháy trong và cầu Ga xưa thì bị sập 

------------------------- 

xe traction Avant chạy suốt QT -Huế chở 11 người 

Hành khách ở băng ghế sau, họ sẽ xuống Cầu Dài, kẻ xuống  ngã ba về Diên Sanh ...lao xao nói chuyện. Đủ hạng người, từ cậu học trò vô nhà, Ông lão thăm làng , o đi buôn...những cái xách , những cái bao cát Mỹ đựng đầy đồ nhét dưới hai hàng ghế . Khách xuống giữa đường chịu khó níu tay đứng sát với nhau, mùi mồ hôi, mùi thuốc cẩm lệ , mùi mắm ruốc cá khô... đủ thứ bốc lên trong khí trời nóng nực.

Chú cảnh sát ra hiệu cho xe chạy. Tài xế liếc mắt nhìn bên phải đường sợ chiếc xe nhà binh Mỹ nào chạy vụt qua thì 'bỏ mạng'. Chiếc xe như run rẩy bò  lên mép đường bắt đầu leo vào con đường mới.

Thật đúng với cái tên Xa Lộ!

 Người  Quảng Trị nhất là những ai năng đi xe hàng, chú tài xế, thằng ét xe cho đến nguòi buôn thúng bán bưng, cậu học trò tạm trú ngoài tỉnh vào lại làng, ông lão thăm làng hôm nay ... đều ngầm biết ơn mấy ông lính công binh Đại Hàn năm trước.  Họ lầm lì làm việc chăm chỉ mới có cái xa lộ thênh thang đổ nhựa "láng o".

Chú tài lắc lắc cần số vô sô' bốn-số năm. Số cuối, chiếc xe nghe 'ngọt' vô cùng. Khác với mấy ông tài trong nam, vừa lái là 'vô' câu vọng cổ nghe 'rất mùi', người Quảng Trị như chú tài hôm nay, nét mặt lúc nào cũng đượm vẻ lo lắng, suy nghĩ. Dân mình cực khổ quá nên nét mặt người lớn ít ai thấy vui vẻ hồn nhiên chăng?  Mắt chăm chú nhìn hướng trước, chú năng sai bảo thằng Lép. Có khi chú la mắng, gắt gỏng hắn nghe thiệt tội nghiệp?




-Ê Lép ra quay xe mi!

  Đó là lệnh chú sai thằng Lép, hắn chạy lẹ ra trước xe. Xong, hắn  dùng cái tay quay bằng sắt , khom mình, nín thở quay cho chiếc xe nổ máy. Nhưng hắn cẩn thận, chiếc xe vừa nổ máy, hắn phải biết rút cái cần quay hình chữ Z ra ngay, nếu không,  nó sẽ 'đánh trả'  lại 'què' cả tay?

-Ê Lép đổ nước mi!

  Thằng Lép liền dạ và vội xách cái bình chạy mau xuống vạt ruộng vừa cấy múc nước chêm vào bình làm mát máy.

-Ơi  Lép và…ê Lép.. mau lên mi!?

Dáng hắn lom khom, nhanh nhảu cột hàng trên trần, lại trèo xuống. Bổn phận phụ tài, hắn rất cẩn thận vừa rồi đồng nghiệp với hắn cũng ét xe bị tai nạn rớt từ trên trần xuống đường, chết oan uổng. "Sinh nghề tử nghiệp" nhưng những đứa ét xe như thằng Lép lanh lẹ khó lòng mà 'rủi' như bạn hắn. Hắn thương thằng bạn cùng làng nhưng không vì rứa mà sợ phải bỏ nghề? Bỏ nghề lấy chi ăn? còn nuôi mạ giúp bọ dưới làng nữa?


 Công việc của Lép là 'ÉT xe" mà 'ét xe" thì ít khi có dịp đứng trong thùng xe ngoại trừ lúc xe ế khách. 

Một tay níu một tay hắn đập thình thình vào thành xe để chú tài  nghe mà dừng cho khách xuống. Miệng hắn phải biết ra giá mỗi khi khách kỳ kèo:

    -Vô Diên Sanh 15 đồng có đi khôn?

    -Mười đồng thôi, răng mà "mắt" rứa?!

   -Thôi! mười hai đồng o khôôn(g) đi thì đợi xe sau mà đi! 

Xe chạy một chút chi là đến ngã ba hơi quẹo phải là tiếp tục xa Lộ Đại Hàn, chếch về bên trái là con đường Quốc Lộ cũ hướng vào Diên Sanh năm trước. Nay đoạn này trở thành hoang phế do không còn xe chạy. Nhánh đường  giờ trông 'teo tóp', cỏ hai bên đường tiếp tục lấn sâu vào. Những người ở Diên Sanh thì họ thương con đường cũ này. Họ nhớ đoạn qua Cầu Nhồng rồi Cồn Dê trước khi xe leo lên con dốc tới Quận trên một dốc đồi, xe hơi đổ dốc xuống xã Hải Thọ rồi đến Chợ Diên Sanh. Có con đường mới ít ai ghé chợ Diên Sanh nữa ngoại trừ người ở đây...
-------------------



    con đường rẽ vào làng trước mặt con đường quốc lộ 1 cũ đi vô Cầu Nhồng

Những mãng nhựa đường mỏng, lổ đổ những hố lỏm trồi trụt; giờ  để dân Long Hưng phơi lúa hay khoai khô mỗi lúc đến mùa.

----
Múi đầu đoạn đường mới này sẽ giã từ mấy vạt dương liễu xanh um hai thôn Đại Nại Long Hưng sẽ đi qua khoảng cát trống, đầy cây dứa dại, những mồ mả hoang vu. Bên phải lác đác những rú càn thưa thớt. Vài lùm cây phía phải con đường, nhìn lên hướng núi. Ít ai kêu xuống đoạn này; ngoại trừ ngã ba Diên Sanh , vùng đất mới mở, một khu dân cư mới . Nơi này chiếc xe hàng phải dừng cho cậu học trò và ông lão xuống. Họ phải đón xe lam về chợ Diên Sanh hay có tiền thì đi xe ôm. Mấy chú xe ôm đang ngồi chờ vài ba người khách lác đác. Mấy chú đợi mấy chiếc xe hàng dừng lại xem có ai không?



 thuơng về Quảng trị cái thời rau trái Gio Linh , Nam Đông cùng  những chiếc xe hàng Đông Hà -QT lộc cộc thô sơ--Đây là hình ảnh chiếc xe hàng Đông hà -QT mới rời đông hà khoảng cây số thì ghé bót kiểm soát bên phải đường. Chúng ta thấy hình ảnh một ông già đang gánh 'cái gì' đó bươn bả đi tới...đó là hai bó 'hom' sắn để về trồng chứ không phải củi 
-------------------

 Mỗi lần xe dừng, thằng Lép phải trông đằng sau , hối thúc xe xuống nhanh để chạy cho kịp. Cái luật bến xe Nguyễn Hoàng, luật của Nghiệp Đoàn là xe tài sau mà bắt kịp xe tài trước thì về bến Nguyễn Hoàng Huế sẽ bị ghi phạt. Đây là luật lệ nghiệp đoàn để tránh trình trạng xe đi trước , không chịu chạy, cứ sa đà, lo thu gom 'hết khách' xe sau- tức nhiên là 'cướp cơm' xekhác . Nghĩ kỹ, vừa công bằng, vừa bắt tài xế phải lái nhanh, kịp thì giờ, không trễ nải.


                        ***


Xa Lộ Mới kéo dài đến tận Mỹ Chánh.  Hơn hai mươi cây số, người dân Quảng trị một thời, có được cảm giác êm ái từ con đường nhựa đổ dày, rộng rãi. Hình ảnh những đoàn "công voa"(convoy)  quân đội chạy rầm rập, nối dài mấy cây số theo con đường độc đạo . Những vệt khói trắng dài như bất tận trên nền trời xanh, của những chiếc B52 . Một thời chiến tranh, những âm thanh,  hình ảnh như con tồn đọng vơ vẩn trong đầu người Quảng Trị.






  






Có những chiếc xe trong Huế ra, ngược chiều, chú tài đưa bàn tay ra làm dấu hiệu. Có thể giới tài xế ra dấu cho nhau tin tức đoạn đường phía trước ? Khách hai dãy ghế trước vẫn thiu thiu ngủ. Khách xuống nửa đường thì nơm nớp ngó ra canh chừng...

Tiếng bà chủ xe ở trong:

             -Ai xuống Mỹ chánh cho tiền xe nghe?

Khách sẽ trả tiền cho bà chủ xe những lúc gần đến. Lại một lần nữa, tiếng kỳ kèo trả giá, ì xèo. Khách đi cằn nhằn, than mắc!

Khách đi xe như cậu học trò ở trọ hay ông lão, hai người vừa xuống trước ở cái ngã ba vắng vẻ rẽ về Diên Sanh.  Những người buôn chuyến, có người xuống Diên Sanh nhưng còn một ít sẽ xuống Mỹ Chánh. Mấy chiếc gióng móc tạm sau xe, đang đong đưa. Vài cái 'đòn triêng' (đòn gánh) chuồi sâu dưới sàn xe, tha hồ cho những bàn chân giẫm đạp. Chỉ có khách ngồi hai băng ghế trước, họ vô tận bến xe Huế, yên lặng nhất. Người ngồi trước này đang 'ngủ gà ngủ gật', thỉnh thoảng mới hé nhìn ra cho biết. Bao nhiêu thứ 'ổ gà, ổ vịt' từng làm 'đau xe' hay 'đau lòng' tài xế đã biến mất nhờ hai mươi cây số của xa lộ mới toanh này.  Mọi người, từ chú tài, thằng ét đến hành khách trên xe, ai cũng thầm  cám ơn con đường mới.  Một cảm giác 'tận huởng'  trên đoạn đường chạy êm- niềm vui sướng hiếm hoi trên một   ĐOẠN ĐƯỜNG QUÊ HƯƠNG- Quảng Trị - Huế.

Trời nắng chang chang, chiếc Renault vẫn kiên trì 'rít' bánh trên mặt đường nhựa đen, bóng loáng. Luồng gió nóng, cát bốc cao đằng xa, trên vài trảng đất hoang vu, cằn cỗi.. Không khí lung linh trong mùa hè oi ả, đang thổi về những luồng 'gió lửa Hạ Lào".  Trên hai hàng ghế trước, khách đi suốt Quảng Trị -Huế, trong giấc ngủ chập chờn, họ mơ màng nghe tiếng lao xao của bến xe Huế:

-Mè xửng đây chú?!
-Anh ơi mua mè xửng khôn?!

có ai qua vùng Hỏa Tuyến...

    Khách ngồi hai hàng ghế đầu chợt choàng tỉnh. Họ lật đật xuống xe. Ngót sáu mươi cây số, từ ngoài Quảng Trị vô, khách về Huế mơ màng nghe lao xao, bao tiếng nói của người Quảng Trị. Trong lộ trình thân quen, có một đoạn đường non hai mươi cây số giúp chiếc xe hàng chạy êm. Sau giấc ngủ chập chờn, mệt mỏi, khách còn vấn vương chút gì trong đầu, đó là giọng nói Quảng Trị cùng cảm giác nôn nao lúc sắp vô lại Huế sau một hành trình có phần nào khác lạ. Thật sự đó là một chặng đường, tuy gần mà tưởng như xa, do khách vừa rời vùng "Hỏa Tuyến" đầy tiếng đạn bom để về lại chốn Cố Đô yêu dấu ./.



Đinh hoa Lư  
edition  19/6/2021 USA


Wednesday, July 27, 2022

THÓI TỰ KIÊU, TỰ TI, CHIA RẼ, MẬP MỜ CHỮ NGHĨA VÀ ĐỐ KỴ GHEN ĂN TỨC Ở CỦA NGƯỜI MÌNH

 

PHIẾM BÀN HAI LÚA USA: SỰ THẬT CỘNG ĐỒNG NGƯỜI VN TỴ NẠN CS TẠI HẢI NGOẠI



CĂN BỆNH 'TỰ KIÊU VỀ QUÁ KHỨ' và "LỪA GẠT TƯƠNG LAI' TẠI HẢI NGOẠI


***


Nếu bạn luôn nói thật, bạn khỏi cần phải ghi nhớ bất cứ điều gì. ( Mark Twain )

-------------------------------- 

 BỆNH 'TỰ KIÊU VỀ  QUÁ KHỨ' LÀ GÌ ?

    Quá khứ bao giờ cũng đẹp, xưa nay phần lớn người đời đều nghĩ vậy. Do không ai tìm lại được quá khứ nên quá khứ càng quí. Nói vậy, có những quá khứ xấu xa thì người đời cố quên hay nhắc lại để làm gương cho hậu thế.

  Người viết xin bàn về mặt đẹp của dĩ vãng. Dĩ vãng càng đẹp cho  ai sống xa quê huơng. Từ hoàn cảnh ly huơng người ta tìm đến nhau, bao hàn huyên tâm sự hay ôn lại quá khứ .

   Thời gian dần qua, số lần hội ngộ trở nên 'lạm phát', tình đồng huơng, đồng đội …phai dần, rồi tình cảm bớt nồng ấm và những sự kiện nảy sinh.

'Sinh sự, sự sinh' khi đã nhạt phai thì tự ái cá nhân bùng phát mạnh thế là cộng đồng chia đôi, chia ba, hội đoàn manh mún. Chia tay đã đành, ngó mặt nhau chắc 'hiếm'?

    Không chia được thì người ta tìm cớ để chia. Trong những cái 'nguyên cớ' có căn bệnh 'tự kiêu về quá khứ' chỉ muốn binh chủng mình, sắc áo mình là 'hiển hách nhất'? 

-Cùng chung lý tưởng, cùng "màu cờ sắc áo" tuy nay chẳng ai còn gì, nhưng  hội ngộ lâu ngày 'sinh sự'. Thế là …CHIA!

  Trước tiên từng hội đoàn theo kiểu binh chủng. Binh chủng gặp nhau hoài 'cũng chán' lại chia ra kiểu 'trường MẸ' là trường nào? Trong một ngành lại mọc thêm cái hội nhỏ hơn là SVSQ cho nó 'hách':


-'Mấy cha' kia, tuy cùng ngành nhưng đâu phải là SVSQ ? v v

  -Cách nhau bốn thập niên là tình Dân Tộc VN lâu ngày 'phát ngán' chia ra “Đồng Hương” các tỉnh. Đồng hương cùng tỉnh gặp nhau coi bộ đông đúc lâu ngày cũng 'chán' thế là chia hai.  Hay chung vai gánh vác nhiều tầng lớp người  nào 'vai u thịt bắp' nào 'bình dân học vụ'làm mai một đi cái danh 'trí thức' của mình đi? Đâu được!

Thế là “Bye bye”… đâu bằng tụ hội theo danh xưng mấy ngôi trường nổi tiếng của mình năm xưa? 

   Cái bệnh  CHIA ĐÔI, CHIA BA... coi thế mà càng ngày càng trầm trọng. Đâu riêng gì California, các tiểu bang xa như Texas hay xa hơn nữa bên Canada bên trời Úc trời Âu cũng thế. Xa quê huơng, từ chung một DÂN TỘC đã chia thành TỈNH. Từ TỈNH lại chia thành trường …Mà đã hội ngộ theo trường thì chẳng bao giờ tới với các chú bác ông bà vì họ đâu được đi học các trường 'danh giá' như họ. Thế là thói 'hợm hĩnh , tự kiêu' về quá khứ được dịp 'phát triển' , tính khiêm cung bị tiêu ma không biết khi nào ?

* "TỰ KIÊU   về quá khứ' trong 'tiếm danh' ? 
Nhà binh khi sang xứ người, lạ quá sao có số người' tự phong'  lên một cấp?  dù thời đó đang khi "dự tranh, chạy điểm" cũng tự động nâng lên một cấp? Trong hình treo phòng khách, có người lại vẽ thêm 'lon' vào ve áo cho nó 'hách'?  Sau này H.O qua đông, thì họ từ từ 'tự giác' dấu đi do sợ bị  'lật tẩy'.  Lạ quá, mỗi lần gặp nhau lại cứ thản nhiên kêu cả cấp bậc chức vụ người nghe cứ tưởng như đang “SỐNG LẠI QUÁ KHỨ” không biết lúc nào?

-Dạ thưa Đại tá…thưa thiếu tướng v v

Rồi mấy ông cựu tá cựu tướng cũng ‘im lìm’ luôn do họ nghe cũng ‘khoai khoái’ chút nào mặc dù đó là điều tối kỵ cho một quân nhân có lòng Tự Trọng. 

Phất phơ một năm, ghi danh cho có cũng 'vỗ ngực' cho mình là dân 'đại học', không phải là sinh viên học sinh cũng xưng “Học Đại” thế mới kỳ?

THÓI "ÁO THỤNG VÁI NHAU" 

Lớp người đã qua được xứ người nhưng lại mãi sống trong hoang tưởng. Họ ngồi trước Computer tưởng tượng thế giới thu nhỏ vào trong bàn phím hay vận nước đang nằm trong trí tưởng tượng của họ. Chứng hoang tưởng này cũng lừa được một số người dù họ vẫn có bề dày tuổi tác và kinh nghiệm chiến tranh đau khổ tù đày...

Hoang tưởng và hám danh vẫn lấn át lý trí cùng hoàn cảnh thực tế cho họ. Chức này vị trí nọ, bộ này ngành kia ngập ngụa trong các nhà hàng cho họ 'hốt tiền'. Thói 'áo thụng vái nhau' từ đây cứ sinh sôi nảy nở cho mấy cụ còn mơ mơ màng màng không biết mình ngang đâu và tình hình thực tại ngang đâu? 

Mơ màng như thế thì chỉ làm giới trẻ hay dư luận đồng bào đồng hương càng lúc càng ngao ngán. May thay không ai chạy thoát được với thời gian. Lớp già hoang tưởng này 'áo thụng vái nhau' dựng nhiều vở kịch như trong tuồng hội chỉ một thời gian thôi. Họ từ từ giã biệt cõi trần mang theo trong người bao nỗi hận thiên thu do 'bệnh hoang tưởng' mà họ tự tạo lấy.

THÓI XA RỜI BÀ CON, TÁCH RIÊNG TRONG ‘ỐC ĐẢO TRÍ THỨC DỔM’
Ngày xưa nước ta là thuộc địa Pháp, nền văn hóa là văn hóa thuộc địa, sau này phôi thai trong thời Cộng Hòa không được bao năm. Cơ may hiện tại đang ở trong một xã hội văn minh, khách quan là phải hơn xưa. Nhưng vẫn cố chấp cho xưa là "nhất' không chịu mở mang tầm nhìn, đó là hội chứng 'thủ cựu'. Nay lại tách rời chú bác đồng huơng. không còn đi chung với bà con làng nước sợ 'ngang bằng đẳng cấp' ? chối bỏ hiện tại cũng là nguyên nhân của bao đụng chạm hay là tự cao không đáng.

*Chối bỏ quê quán nguồn gốc 

    Nay xin bàn thêm chuyện trớ trêu do lại có người chối bỏ gốc tích quê quán do sợ mang tiếng hay biết mình xuất thân từ 'quê nghèo , thô lậu' . Trong máu họ vẫn còn chất "quê miềng ' nhưng đi đâu cũng chối không dám nhìn, lâu ngày người qua đông cũng bị phanh phui ...'té ra là người... 'quê miềng ' hỉ ?
   Đó là chuyện một đôi người thôi. Nhưng mỉa mai thay có luôn cả "làng" người ta biết hết gồm cả mấy họ xuất xứ từ đâu, người ta còn nhớ là họ nào tại QT, di dân vào tỉnh khác, xa xăm gì cho cam? Sao không tìm ra nguồn gốc tự 'vỗ ngực' mà xưng danh chúng tôi là gốc QT! "Cây có gốc, suối có nguồn"? Nói giọng thì đặc 'quê miềng ' nhưng lạ thay!  họ không bao giờ 'nhìn nhận' quay về với đồng huơng, lại xin xỏ, tốn kém, bám đuôi theo  HỘI NGƯỜI ta? Thế mà lạ, người ta chẳng ai chào hỏi do tiếng nói 'đặc sệt', dễ gì người ta xem mình là đồng quê đồng gốc được? Mình có chối bỏ, cũng không gột bỏ được sự thật:
 "Quê miềng" có trong huyết quản, luân lưu trong người, chất giọng, mãi hoài là những sự thật không thể nào chối bỏ hay rứt ra cho đặng?

THÓI 'BƯƠI MÓC' NÓI XẤU NHAU 

Đồng hương càng đông càng có nhiều dịp tụ hội. Hội ngộ cộng đồng, đình đám lễ hội, gia đình thân hữu, sinh hoạt tôn giáo có dịp cho bà con gần nhau. Qua xứ người thói xưa bơi móc đời tư đặt điều lại phát sinh mạnh thêm. Hội họp gặp nhau, hay quán cà phê rảnh rỗi lại bắt đầu nói chuyện người khác. Trong chính trị có khi lại mạnh thêm cái bệnh 'chụp mũ' một thứ bệnh gây đau khổ oan trái cho bạn hữu đồng hương nhưng chẳng mấy ai bỏ bớt? Ai không đồng ý hay nói không a dua với mình thì chụp ngay cho "cái nón cối" thật to gây hoang mang đau khổ cho người đối lập. Ngay cả chốn thiền môn sư thầy cảnh báo đạo hữu tăng chúng chớ nên thế nhưng chẳng ai bỏ bớt mới lạ kỳ, chứng này càng lúc càng nặng? Chấp tay niệm phật nhưng cái tâm chẳng tu?  Nơi thiền viện đâu phải chốn 'tụm năm tụm ba'? Dư luận tạo thế lực, ngay đi chùa để hướng tâm với Phật thế nhưng vẫn 'phân biệt chùa thầy?' chỉ cần ủng hộ hay không là thầy ' sẽ NO hay ĐÓI'!'


CỘNG ĐỒNG CHIA ĐÔI CHIA BA MANH MÚN-CUỐI CÙNG ĐỒNG HƯƠNG VN ĐỀU THIỆT THÒI


Từ sự cạnh tranh hay hơn thua nhau về vai vế hay chức sắc hay tranh luận phải trái hơn thua trong cộng đồng đưa đến sự chia rẽ càng lúc càng trầm trọng. 

Người Việt hải ngoại càng lúc càng đông đáng lý phải có tiếng nói hay vị trí quan trọng trong chính trường Mỹ hay các nước khác có người VN đông. Hậu quả chia rẽ lại đi đến một hậu quả thiệt thòi to lớn về chính trường là "MẤT PHIẾU"?! 

Thế là các vị trí đại diện tại thành phố, quận, khu  và ngay cả quốc hội tiểu bang và liên bang càng vắng tên nghị viên hay các chức vụ khác dần dần? 

Đây là một kết quả tiêu cực quan trọng nhất cho người VN hải ngoại nhất là cho cộng đồng Tỵ Nạn CS tại Mỹ?

Cái đáng buồn sau những trận 'bão' tranh đua giành giật và các vị trí nói trên mất vào tay người khác sắc dân khác trong lúc lá phiếu người VN lại đông hơn họ mới là điều oan trái?

Nhưng rồi chuyện đáng buồn rằng: chẳng thấy mấy "Ông Bà" nào dám can đảm nhìn ra lỗi lầm này với đồng bào cả?


 THÓI 'LỪA GẠT TƯƠNG LAI' LÀ GÌ?

Đó là chuyện 'tự cao về quá khứ ', chuyện 'qua mặt tương lai' có hay không? Có đấy thưa quý bạn đọc. 




Thủ thuật này thế nào? Dễ lắm , 'mập mờ chữ nghĩa' để bà con hiểu lầm. Hiểu lầm này làm tăng thêm uy danh cho mình. Thí dụ có kẻ tự nguyện  'xách cặp' cho một vị dân biểu nào đó, dĩ nhiên khi tự nguyện thì khỏi trả lương ai mà không chấp nhận, cố tình cho thiên hạ lầm mình đã leo lên 'nấc thang chính trị'ở xứ người ? Hào quang phải tự mình tỏa sáng chứ không nên 'nương nhờ ánh sáng' người khác để tỏa sáng cho mình. Khi ta đứng cạnh một tổng thống, một dân biểu nhưng không hẳn ta ngang hàng với tổng thống hay dân biểu. Đó là cái thói thấy kẻ sang bắt quàng làm họ” đó mà.  Mấy chục năm tới nước văn minh cũng còn người mang tính này trong máu?.

   Nói đến sự 'mập mờ chữ nghĩa'  trong bán buôn lươn lẹo, thấy nước người ta phát triển tế bào gốc cũng mượn uy tiếng 'STEM CELL' bỏ vào tên thuốc, sau khi sửa vài chữ cái cho thiên hạ lầm để mua 'ào ào'; hoăc giả quảng cáo giải thích căn bệnh nguồn bệnh rất hay cứ bê ngay bài vở người ta vào mà quảng cáo, nhưng thuốc bên trong 'bột sắn bột mì' ai biết được? Cái thủ thuật mấy vị này bán rất cao gía vừa mau giàu vừa người mình dễ tin thuốc "tiên' vì một lọ từ 45 tới 60 thậm chí tới non cả 100 đô la ai mà ngờ chất liệu bên trong dù có tốt cũng không giá trị tương đồng?

   Ngang đây phải bàn thêm thói 'lươn lẹo ' chữ nghĩa; ngày xưa người mình rất khiêm cung, đông y sĩ thì họ xưng là đông y sĩ.  Hiện nay hải ngoại ai cũng Bác Sĩ hết trơn' ? tất cả lọ thuốc đông y đều là  bác sĩ ? Tên này ngày xưa không thấy trong nhản thuốc đông y bao giờ cả ? không biết hai chữ cái mập mờ BS –doctorate  degree- ở trường đại học y khoa nào tại hải ngoại ?

 Giờ người viết xin bàn thêm thói 'cáo mượn oai hùm' , mập mờ chữ nghĩa ở đây , lấy thí dụ câu này 'đang công tác tại đại học X" chà bà con mình tại quê nhà mừng rơn ; Ông Hai cho 'chút mắm':

-Thằng Mít bữa nay làm tại đại học X rồi'

Thế là Bà Hai thêm 'chút muối' :

-Thằng Mít dạy tại đại học X bên Mĩ rồi

Tiếng lành đồn xa, té ra Cu Mít chỉ làm lao công tại đó!

Ởm ờ chữ nghĩa cần phải nói đó cái mánh cố ý nói không cụ thể, 'hơi thiếu một xíu', ví dụ đi dạy 'bình dân' - tờ i ti - cho con nít bên này biết thêm chút tiếng 'mẹ đẻ' (VN) khi con em VN cao ngồng, mắt đen mũi tẹt mà một chữ VN cắn đôi không biết thì 'ốt dôột' (hổ thẹn) với bà con bên này!  
Thế là người ta 'phết' vào “công tác ‘giảng dạy’ tại Hoa Kỳ' ? Ông Hai bên nhà lần nữa 'lỗ mũi phồng to như trái cà chua' :

   -Má mầy nghe chưa? Con Năm Ruốc bữa nay dạy học bên Mỹ rồi!

Bà Hai lần nữa phóng đại với hàng xóm:

-Con Năm Ruốc bữa nay nó dạy đại học ở bển rồi dì Tư à!


Cố tình bỏ bớt vài từ hay thêm vài từ để 'đánh lừa' người đọc dĩ nhiên mục đích là tôn vinh mình lên nhiều CẤP' .
ví dụ: Community College là Đại Học Cộng Đồng tương đương với trường Cao Đẳng dành cho nhiều cấp độ học. Bằng cấp (degree) mãn khóa chỉ hai bậclà AS (Asociate Science) hay AA (Asociate of Art) tức là bằng Cao Đẳng (dưới cử nhân).  Dùng mập mờ bỏ đi hai chữ Cộng Đồng còn lại Đại Học X hay Đại Học Y nào đó thì người đọc có thể lầm là University tức là đại học chính thức?

mập mờ trên FB đề "Làm việc tại Bệnh viện XY"  chữ Làm Việc cũng có mấy dạng của nó, bưng vác, gác dan cũng làm việc mà chữa bệnh cho người ta cũng làm việc, đố ai đoán ra, xa xa nom lầm...chắc hẳn là BS Y Tá gì rồi đó chăng? 


   Sơ lược vài căn bệnh kể ra trên,  quan trọng nhất là căn bệnh 'chia rẽ';  thứ đến là háo danh hay 'mượn danh', 'mập mờ chữ nghĩa' 'đánh lận con đen' ...là những thứ sau này lại nương vào hệ thống truyền thông hải ngoại nên 'lây lan' khá mạnh.

  Mới đọc có thể để thẳng thắn nhìn ra những sự thật chua chát thay cho nhiều lời giả dối lấp che. Dù sao chăng nữa, chúng ta suy lại đây là chuyện đáng bàn. Sau hơn bốn mươi năm ly huơng, chúng ta đang được hào quang của những thành công nơi xứ người che mất  căn bệnh "tự kiêu về quá khứ' hay chứng 'lừa gạt tương lai', những thứ chúng ta nên phanh phui và dẹp bỏ./.


HAI LÚA USA  


2/12/2021

"TRẠM XÁ" TRONG TÙ

  KỶ NIỆM  "TRẠM XÁ" CỦA TÙ CẢI TẠO tại ÁI TỬ QT thân nhớ và biết ơn  BS Quân Y Hoàng thế Định Đinh hoa Lư   Tác giả bài này có dị...