TOÀN CẦU HÓA KINH TẾ THẾ GIỚI- SỰ THAY ĐỔI SÁCH LƯỢC HOA KỲ LỚN NHẤT GIẢI THÍCH CHO SỰ THUA CUỘC CỦA VNCH

 

Chào bạn đọc

Nếu chúng ta cùng hồi tưởng lại không gian và hoàn cảnh trong thời CHIẾN TRANH LẠNH  (Cold War) thì hình ảnh những đại công ty các nước Tư Bản ồ ạt làm ăn tại các nước theo chế độ Xã Hội Chủ Nghĩa hay các nước trong Khối Thứ Ba là những hình ảnh ‘lạ lùng không thể tin được’ vào thời đó. Một thời gian Tư Bản và Cộng Sản xem nhau như  “nước và lửa”, thù địch, đối kháng cùng chiến tranh một mất một còn. Thế mà những điều ta không thể tin nay đã thành sự thật. Tư bản đã bắt tay với CS mà những chuyến công du ‘con thoi’ của Henry Kissinger cựu ngoại trưởng Hoa Kỳ vào đầu năm 1971 tới Bắc Kinh là dấu hiệu cho một cuộc cách mạng về kinh tế chính trị hoàn cầu.

                 Henry Kissinger và Chu ân Lai năm 1971 

 Một sự thật rất đắng cay cho những con người từng phục vụ và bảo vệ VNCH, một mảnh đất thân yêu từng ươm mầm tự do dân chủ và chế độ Cộng Hòa nhưng đã bị bức tử trong sự thay đổi thời thế và hoạch định từ bàn cờ chính trị quốc tế.  Bàn cờ chính trị kinh tế thế giới đã lật qua một trang mới đó là TOÀN CẦU HÓA KINH TẾ THẾ GIỚI còn gọi tắt là TOÀN CẦU HÓA. Đáng thương cho VNCH là một nước nạn nhân cho Toàn Cầu Hóa này do hoàn cảnh đặc biệt về cuộc chiến QUốc Cộng mà bước rút lui của quân đội Hoa Kỳ về nước được đánh đổi bằng cái chết của VNCH và mở màn cho Toàn Cầu Hóa mà sự vững mạnh của nền kinh tế thứ hai thế giới của Trung Hoa là thí dụ điển hình nhất.

Sự thật của TOÀN CẦU HÓA kinh tế thế giới đã cho ta thấy rất nhiều nhà TỶ PHÚ ĐỎ mọc lên từ vùng đất CS như Trung Cộng và Việt Nam hiện tại. Một sự thật không chối bỏ đó là cuộc sống sung túc hơn, đầy đủ hơn, thay đổi màu da sắc áo từ những nước có thu nhập đầu người thấp nhất thế giới như VN và ngay cả Trung Hoa và giờ đây lợi tức đầu người đang lên cao một cách nhanh chóng.

Nhưng dù sao trong sự thay đổi tích cực của Toàn Cầu Hóa vẫn có những nhược điểm của nó. Các chính trị  gia thế giới, các kinh tế gia, các nhà xã hội học, các nhà đấu tranh cho công bằng xã hội họ vẫn có người bênh, kẻ chống.

TOÀN CẦU HÓA KINH TẾ THẾ GIỚI NHỮNG ĐIỀU BÊNH VÀ CHỐNG

CÁCH NHÌN TỔNG THỂ VỀ TOÀN CẦU HÓA

Thế giới của chúng ta đang trở thành gần gũi hơn. Phương tiện dồi dào. Sự giao lưu du lịch càng lúc càng tăng bắt nguồn từ lợi tức kinh tế cá nhân khấm khá hơn từ lúc có Toàn Cầu Hóa. Cuộc thương mãi điện tử và điện toán càng làm còn người tiếp cận và làm ăn càng lúc càng nhanh, tầm mức càng ngày càng lớn hơn. Một ví dụ rất rõ ràng Hoa Kỳ càng ngày càng nhập hàng của VN càng nhiều lên hàng trăm tỷ đô la. Còn Bắc Kinh có mức độ thặng dư mậu dịch với nội địa Hoa Kỳ trên cả ba ngàn tỷ USD...

Ưu điểm của Toàn cầu hóa là gì?

1. TỰ DO THƯƠNG MẠI

Toàn cầu hóa xóa bỏ biên giới từ rào cản thuế quan cùng cấm đoán sự trợ giá hay bảo hộ giá của nhà nước. Không có biên giới thuế, người tiêu dùng có thể mua các mặt hàng từ mọi nơi trên thế giới với giá rẻ hơn. Từ năm 2008 tới 2015 các nước trong khối G20 (20 cường quốc kỹ nghệ) đã xóa đi 1200 rào cản để tự do hóa thương mại và được thực thi đầy đủ và được khuyến khích thêm. Không có thuế nhập khẩu các mặt hàng các nước đối tác được khuyến khích tiêu dùng do giá rẻ hơn so với thuế nhập như trong thời ‘bảo hộ mậu dịch’.

 

2. THƯƠNG MẠI ĐƯỢC KHUYẾN KHÍCH DO TIÊU THỤ GIA TĂNG SẼ GIA TĂNG VIỆC LÀM

Khi có ít rào cản thuế quan người tiêu dùng nói chung sẽ mua nhiều thứ hơn do giá hạ. Điều này tạo ra nền tảng mà các doanh nghiệp các nước sản xuất ra mặt hàng đó sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn. Toàn cầu hóa với thương mại tự do cũng làm tăng cạnh tranh, có nghĩa các nơi sản xuất mặt hàng phải làm sao có mặt hàng tốt và rẻ để gia tăng tiêu thụ.  Hiện nay tại VN việc làm càng lúc càng cần nhân công; lương hướng càng lúc càng tăng. Đầu tư ngoại quốc đổ vào ào ạt. VN nhập cảng vào Mỹ và Mỹ cũng xuất hàng qua VN là bước tiếp nối của Toàn Cầu Hóa khi nền kinh tế Trung Hoa đã quá nóng.

3. TOÀN CẦU HÓA SẼ LOẠI BỎ ĐƯỢC THAO TÚNG TIỀN TỆ

Trong nền kinh tế toàn cầu hóa các quốc gia không có quyền thao túng tiền tệ để làm lợi cho mặt hàng của mình. Có nghĩa trong buôn bán qua lại không nước nào có quyền làm cho đồng bạc mình rẻ hơn nhập hàng nhiều hơn vào nước khác và để nước khác phải chịu thiệt hại do hàng của họ nhập vào nước đó bị đắt đỏ hơn. WTO (Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới)  cũng là một nhà trọng tài cho các vụ khiếu nại này. Với toàn cầu hóa, các quốc gia không còn nhu cầu thao túng tiền tệ của họ để đạt được lợi thế về giá, do đó, người tiêu dùng có thể được hưởng lợi từ kết quả trên do mua với giá đúng của nó nhập vào.

4. BIÊN GIỚI MỞ RỘNG trong Toàn Cầu Hóa các nước nghèo khổ thu nhập thấp sẽ có cơ hội thăng tiến khá giả hơn.

Rõ ràng hiện nay đời sống của các nước trước đây nghèo khổ hiện nay bộ mặt đã thay đổi hoàn toàn trong chính sách giao lưu kinh tế trong Toàn Cầu Hóa. Các quốc gia nghèo trước đây như Trung Hoa, VN và nhiều nước khác đều trong danh sách các nước Đang Phát Triển (developing countries)

 

5-  SỰ GIAO THOA THẾ GIỚI PHONG PHÚ ĐA DẠNG HƠN

Khi các biên giới giao thương được xóa bỏ, mọi người có khả năng giao tiếp với nhau một cách tự do hơn. Từ đó gián tiếp tạo ra nhiều sự giao thoa giữa các nền văn hóa, cho phép mọi người có cái nhìn sâu sắc hơn về thế giới. Khi người dân tiếp cận với nhiều thông tin hơn, họ sẽ có khả năng đưa ra quyết định tốt hơn.  Chúng ta sẽ có nhiều hiểu biết nhiều về người nước ngoài, tất cả quan niệm sẽ cởi mở bao dung hơn ngày xưa.  

7.   SỰ BỐC LỘT LAO ĐỘNG SẼ KHÓ XẢY RA TRONG TOÀN CẦU HÓA

Một trong những cách mà hàng hóa được sản xuất với giá rẻ trên thế giới ngày nay là do sự bóc lột sức lao động mà có. Điển hình là Trung Cộng đang bốc lột sức lao động của tù nhân nhất là người Duy Ngô Nhĩ đang bị thế giới lên án. Chính quyền Hoa Kỳ cũng hạn chế nhập các loại hàng do Trung Cộng bốc lột tù nhân. Sự kiện này do Toàn Cầu Hóa cấm chỉ bốc lột lao động trẻ em, lao động tù nhân và buôn người.

 

Ý TƯỞNG CHỐNG TOÀN CẦU HÓA (nhược điểm)

1. CÔNG ĂN VIỆC LÀM BỊ CHUYỂN TỚI CÁC NƯỚC CÓ CHI PHÍ SẢN XUẤT RẺ HƠN

Toàn cầu hóa tạo ra nhiều công việc làm; nhưng chúng có xu hướng được tạo ra nhiều ở những nơi có chi phí lao động rẻ nhất. Ngay cả trong một nước,  chi phí kinh doanh ở một số khu vực hay tiểu bang, quận hạt… rẻ hơn các khu vực khác sẽ hấp thụ các doanh nghiệp tới làm ăn hơn. Ví dụ hàng triệu công việc tại Mỹ bị mất đi do hãng đầu tư tại Trung Hoa trong mấy thập niên qua

2 .  TOÀN CẦU HÓA TẠO RA VĂN HÓA LO ÂU

Bạn đọc có thể thắc mắc với ý tưởng này. Thực sự, chủ công ty doanh nghiệp có thể dùng ý tưởng  “dời công ty” sang các nước có công lao động rẻ hơn để dọa dẩm kỹ sư hay công nhân trong nước họ. Mặc dù, họ sẽ không di chuyển. Từ đó không có ai dám đòi hỏi tăng lương hay các quyền lợi khác do sợ bị mất việc. Có khi do tình trạng đóng cửa của các công ty, lương bị cắt giảm liên tục nhưng các hãng phải đóng cửa ra đi…ví dụ qua mở tại Trung Cộng hay các nước Á Châu để duy trì lợi tức hay duy trì khả năng cạnh tranh.

3. Nó tạo ra một hệ thống chính trị nơi những người lớn nhất và giàu nhất có ảnh hưởng.

Rõ ràng các tập đoàn đa quốc hiện nay bao gồm các công ty lớn những giới vận động hành lang và các ông chủ lớn đã tham gia vào chính trị để có những quy định và luật pháp thuận lợi cho việc làm ăn của họ. Ngay trong nội tình các nước đang phát triển các tỷ phú và tập đoàn thi nhau xuất hiện. Các đại gia đỏ từng bước khuynh loát chính phủ do họ có nhiều tiền nhất.

4- CÁC KHU VỰC GIÀU CÓ LUÔN TIÊU THỤ NHIỀU TÀI NGUYÊN ĐỊA CẦU NHẤT VÀ GIA TĂNG NHANH MỨC ĐỘ Ô NHIỄM ĐỊA CẦU 

Không chỉ những tập đoàn đa quốc lớn nhất và những đại tỷ phú thế giới mới hưởng lợi từ toàn cầu hóa. Các khu vực giàu có trên thế giới luôn tiêu thụ tài nguyên địa cầu nhiều nhất. Họ dùng chiêu bài rằng sản xuất cho phần còn lại của thế giới. Theo Chương Trình Phát Triển Liên Hiệp Quốc các nước thuộc G20 tiêu thụ hết 86% tài nguyên địa cầu trong lúc 80% nước nghèo còn lại chỉ còn tiêu thụ 14% tài nguyên còn lại của địa cầu này mà thôi.

Phát triển kinh tế thế giới đang làm gia tăng tình trạng Hâm Nóng Địa Cầu là mối đe dọa thảm họa trong tương lai cho thế giới.

5- TOÀN CẦU HÓA GIÁN TIẾP ĐƯA DỊCH BỆNH LAN TRUYỀN NHANH HƠN

Đại dịch COVID-19 là thí dụ điển hình. Biên giới mở và kinh doanh trong toàn cầu hóa đưa dịch bệnh lan nhanh chưa đầy 14 ngày. Dịch bệnh có thể tới bất cứ vùng xa xôi hẻo lánh nào trong thời đại toàn cầu hóa.

 

6. Các chương trình xã hội hoạt động như mạng lưới an sinh xã hội có thể bị loại bỏ.

Toàn cầu Hóa can thiệp vào chính sách các nước nghèo qua chương trình cho vay từ World Bank hay Quỹ Tiền Tệ Thế Giới tới các nước nghèo này. Nhưng các quốc gia này lại không được dùng tiền này đài thọ cho chương trình an sinh xã hội của họ đối với số đông nghèo khổ. Nhiều quốc gia trước đây từng cung cấp cho những người nghèo nhất của họ một mạng lưới an toàn để tồn tại. Điều này bao gồm phiếu thực phẩm, cung cấp nhà ở và các lợi ích khác có thể biến mất trong một thế giới đã toàn cầu hóa. Khi gia nhập vào toàn cầu hóa WTO là một điển hình. Một quốc gia nếu sống biệt lập, đơn lẻ thường có thể tự lo cho dân qua hệ thống thuế, phúc lợi xã hội và chăm sóc sức khỏe

7. SỰ BIẾN MẤT DANH TÍNH CỦA DÂN TỘC VÀ VĂN HÓA ĐẤT NƯỚC BỊ XÂM THỰC VÀ BIẾN MẤT DẦN HỒI

ảnh hưởng như vũ bão của văn hóa Hàn tới trẻ VN

Giao thoa kinh tế và xã hội cũng như văn hóa lai căng sẽ dần hồi đánh mất bản sắc dân tộc và ngay cả danh tính của dân tộc trong nền kinh tế thị trường. Sự tiếp nhận ào ạt các nguồn đầu tư cũng như nhập nội các thứ hàng hóa cũng như trao đổi kinh tế và văn hóa mở rộng trong toàn cầu hóa sẽ dần hồi đưa tới tình trạng không có quốc gia nào giữ được hoàn toàn đặc trưng văn hóa dân tộc riêng lẽ nữa. Lấy ví dụ VN hiện nay du nhập quá nhiều phim ảnh và văn hóa nước ngoài. Giới trẻ hiện tại đang sống trong tình trạng chạy theo mốt ngoại từ Đài sang Hàn và qua kiểu Mỹ dần hồi trong xã hội dần dà mất dần bản sắc dân tộc theo thời gian lâu dài sau này.

 8- CÁC NƯỚC NHƯỢC TIỂU VẪN LÀ NẠN NHÂN CỦA TOÀN CẦU HÓA HƠN LÀ SỰ BÌNH ĐẲNG 

Trong nền kinh tế Thị Trường và Toàn Cầu Hóa nhưng đòn độc của Trung Cộng ngày giáp tết Nhâm Dần: hàng ngàn xe tải chở nông phẩm VN bị chận tại cửa khẩu Việt-Trung với lý do Covid-19

Thí dụ rõ ràng nhất là sự thông thương buôn bán giữa Trung Hoa và VN. Việt Nam luôn là nạn nhân của sự chèn ép bất công giữa thông thương buôn bán giữa cửa khẩu Trung -Việt. Trung CỘng luôn ỷ vào nước lớn làm tổn hại hàng năm đối với hàng hóa nông phẩm VN khiến nông dân VN điêu đứng quá nhiều lần nhưng chẳng có ai can thiệp? Hoa Kỳ luôn  bảo vệ giới nuôi cá da trơn trong nước họ và đánh thuế vào hàng cá da trơn của VN. 

9- TOÀN CẦU HÓA CÀNG GIA TĂNG THỂ CHẾ ĐỘC TÀI TOÀN TRỊ TRÊN THẾ GIỚI

Toàn Cầu Hóa càng gia tăng sự bắt bớ chèn ép và tù đày: một số tượng trưng hình ảnh các nhà tranh đấu cho Nhân QUyền VN bị CSVN bắt vào vòng tù tội con số càng lúc càng tăng.

Thực chất của Toàn Cầu Hóa chỉ là sự hợp tác trá hình giữa LỢI NHUẬN & QUYỀN LỰC. Vì quyền lợi các nước giàu có các tổ chức kinh tế đa quốc (Tây Phương) đã làm ngơ cho sự đàn áp nhân quyền của các chế độ độc tài. CS Trung Hoa và CS Hà Nội là những thí dụ rõ ràng nhất cho sự đàn áp nhân quyền tại các nước độc tài toàn trị. Nga cũng là thí dụ cho sự củng cố thế lực độc tài cá nhân mà Putin là điển hình. Những lý thuyết 'đổi mới kinh tế sẽ đổi mới dân chủ' càng lúc càng sai lầm do trước mắt thế giới của nhân quyền các chế độ độc tài càng bắt tay với chính sách Toàn Cầu Hóa họ càng giàu có và vững mạnh hơn trước đây rất nhiều.

10- TOÀN CẦU HÓA CÀNG GIA TĂNG NẠN BUÔN NGƯỜI TRÊN THẾ GIỚI 

Vụ 39 người Việt chết trong container ở Essex, Anh Quốc xảy ra khi cảnh sát phát hiện thi thể của 39 công dân Việt Nam đã tử vong trong thùng của một chiếc container đông lạnh ở Grays, hạt Essex, Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland,^[4] không lâu sau 01 giờ 40 phút (giờ địa phương) ngày 23 tháng 10 năm 2019 (wikipedia)

39 nạn nhân VN trong đường dây buôn người xuyên quốc gia xuất phát từ VN

Với lý thuyết "Không còn Biên Giới" lồng trong "tự do mậu dịch" các tổ chức buôn người, hay buôn bán nô lệ trá hình càng lúc càng gia tăng trên thế giới. Phụ nữ và lao động nô lệ được buôn từ các nước nghèo sang các nơi giàu có cung phụng cho các tổ chức mại dâm, nô lệ tình dục, nô lệ lao động. Mặc dù Liên Hiệp Quốc càng lên tiếng, tổ chức giải thoát phụ nữ quốc tế càng làm việc tệ nạn này càng lúc càng gia tăng. 

Tại VN tệ nạn buôn người dưới nhiều hình thức hợp pháp, bán hợp pháp, cũng như ẩn nấp dưới nhiều 'chiêu bài đội lốt' khác nhau vẫn không dấu được tội ác của nhà nước CSVN là kẻ thủ đắc lớn nhất đứng sau các tổ chức này để thu lấy lợi nhuận sau cùng. 

 VỤ 39 nạn nhân chết ngạt tại Anh quốc là một mặt nổi của "tảng băng buôn người" vận hành do nhiều tổ chức buôn người chuyên cung ứng nhân lực từ VN sang các nước Âu Châu. Nhìn qua Đông Nam Á; có quá nhiều vụ mua bán cô dâu VN ngay trên mạng tại các nước giàu có Đông Nam Á như Singapore, Đài Loan, Nam Hàn và cả trăm ngàn phụ nữ VN mấy chục năm nay cung ứng cho Trung Cộng những vùng thôn quê xa mịt mù hàng vạn dặm để làm những cái 'máy đẻ hay tình dục' trong thế kỷ 21 này ...là những ví dụ điển hình và vô nhân đạo nhất trong thời đại này.

THAY CHO PHẦN KẾT

Sau những thập niên phát triển, tuy thế giới không lấy đâu là thời điểm cụ thể để xác định khởi điểm của Toàn Cầu Hóa nhưng hiện nay chúng ta có thể có nhìn ra hệ quả của Toàn Cầu Hóa Kinh Tế Thế Giới ra sao. 

Qua những mặt tốt xấu khái quát trình bày trên cùng so lại thực trạng thế giới hiện nay; chúng ta có một ý thức bi quan cho hậu quả Toàn Cầu Hóa đem lại cho thế giới hiện nay.

Thế Giới hiện tại người giàu càng lúc càng giàu thêm nhưng thế giới hiện nay càng lúc càng chia rẽ sâu sắc, mầm mống chiến tranh càng nhiều hơn, thế lực ác đạo độc tài, bá quyền, xâm  lăng càng thêm móng vuốt. Những quốc gia nhược tiểu sẽ có một thành phần giàu có hơn nhưng hố  phân chia giàu nghèo càng sâu và càng mất đi độc lập tự chủ hay sống trong nợ nần quốc tế...Một điều lo ngại chung cho nhân loại đó là Trái đất càng bị 'bộc lột' tàn khốc cùng lúc sức mạnh Liên Hiệp Quốc càng bị yếu đi theo thời gian.

Những thiển ý này sẽ làm cho số người giàu có hay sự nghiệp 'phất lên' nhanh chóng trong thời cơ mới KHÔNG BẰNG LÒNG nhưng đây là CÁI NHÌN KHÁCH QUAN ĐỨNG TỪ BÊN NGOÀI để xét đoán mà thôi.

XIN LẤY TRÍCH ĐOẠN CỦA BÁO PHÁP RFI SAU ĐÂY  TẠM THAY PHẦN KẾT...

"Nhà văn kiêm triết gia Bernard-Henri Lévy trong bài « Người Duy Ngô Nhĩ bị lãng quên » chỉ trích Thế vận hội Bắc Kinh 2022 diễn ra trên nỗi đau của người biểu tình Hồng Kông bị bịt miệng, những nhà sư tự thiêu ở Tây Tạng, và tội phạm chống nhân loại đánh vào thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Liệu họ sẽ bị hiến sinh trên bàn thờ đế quốc Trung Hoa, trở thành nạn nhân của toàn cầu hóa giai đoạn cuối ? Cần phải tránh cho được viễn cảnh này... " (RFI 12/2/2022)

Đinh Hoa Lư 

edited by ĐHL  8/2/2022

EDIT 10/2/2022

CÂU CHUYỆN CỦA MỘT CUỐN TỪ ĐIỂN

Tự điển Pháp Việt phổ thông (Dictionnaire Général Francais Vietnamien) Nhà sách Vĩnh Bảo S. 1949

Đại gia đình bên ngoại tôi tản cư từ Quảng Trị vào đến Đà Nẵng xong vào Bình Tuy theo chương trình Khẩn Hoang Lập Ấp 1973, vốn văn hóa mang theo là cuốn từ điển Pháp Văn của soạn giả Đào Văn Tập.

Cuốn Từ Điển này phát hành vào năm 1949. Phía gáy sách còn đề ba chữ lớn VÕ TỰ PHƯƠNG đó là tên của cậu tôi, ghi nhớ một thời đi học trước khi giã từ đời học sinh biền biệt vào nam.

HÌNH 1959 (?) chụp tại ảnh quán LIDO QT: (lúc cậu tôi AET Võ tự Phương mới ra trường SQ Thủ Đức về thăm QT)
6 anh em xuất thân từ Phường Đệ Tứ Thị Xã Quảng Trị: 127 đường Lê Văn Duyệt cũ-
trái sang hàng trên: Võ tự Phương, Võ tự Bé , Võ đình Cư
trái sang hàng dưới: Võ Bình, Võ Ba, Võ Hoa 

Cậu Phương tôi vào nam trước là đi Thiếu Sinh Quân (AET) và sau khi ra trường, người cậu đương nhiên đăng vào trường Sĩ quan trừ bị. Cậu tôi sau khi ra trường Thủ Đức lại vào quân chủng Thủy Quân Lục Chiến. Tôi còn nhớ khoảng năm 1959 lúc ra trường Thủ Đức, cậu tôi có ra quê Quảng Trị. Mấy người cậu  chụp chung một tấm hình tại Lido Ảnh Quán trên phố Quảng Trị:  Các cậu Cư, Bé, Phương, Hoa, Ba, Bình và tấm hình này có treo trong nhà ngoài QT. May thay sau này trong nam vẫn còn lưu lại được một tấm.

Cho đến lúc Cậu lấy vợ trong nam thì Mệ Ngoại, Các cậu và Dì Liễu có vào Sài Gòn  làm đám cưới tại Nhà Hàng Mỹ Cảnh. Từ ngoài trung vào tận Sài Gòn vào thời đó là cả một quá trình và tốn kém cho ngoại. Lúc này dì Liễu chưa buôn bán lớn như sau năm 1968 mà hoàn cảnh gia đình ngoại lúc đó mới sau 1960. Các cậu đều còn học sinh, cho đến sau này cậu Ba cậu Bình nối tiếp cậu Phương đi vào Thiếu sinh quân như anh mình. 

trường Thiếu Sinh Quân Vũng Tàu

Cho đến một ngày của cuộc chiến VN, bên sông Vàm Cỏ một ngày của năm 1970 cậu Phương hi sinh vì nước. Bên kia sông đơn vị Biệt Động Quân có người and trai tức là cậu Võ tự Bé đóng quân mà không hay em trai mình đã đền nợ nước.  

cậu Võ tự Bé (ngồi) tháng 7 năm 2022 tại Fremont California những ngày già yếu

Những ngày già cả ở xứ người tức là Hoa Kỳ cậu Bé thường buồn rầu kể lại như thế. Đám cậu P. được đưa về QT; quan tài cậu có xe Tiểu Khu QT hộ tống về chỉ viếng ngang cửa ngõ nhà Ngoại mà thôi và đưa ngay qua chùa Sắc Tứ để an táng. Gần một tuần lễ sau ngày Cậu tạ thế, Cậu P mới về lại quê hương và an táng tại chùa Sắc Tứ. Nơi này có mẹ già tu hành gửi thân nơi cảnh phật và có mộ phần của em trai Võ Ba cũng như cháu chắt và người thân khác sau này...Nhớ làm sao khi nghe tin Cậu tử trận, tôi vội lái xe chiếc xe honda qua ngay chùa Sắc Tứ báo tin và chở Mệ ngoại về nhà. Mệ vừa ngồi sau yên chiếc honda, tôi vừa lái qua lại thành phố QT cùng nghe tiếng khóc rấm rức của Mệ sau lưng, tiếng khóc nho nhỏ thoang thoảng theo làn gió vút 

-Con ...con ơi!  

bà ngoại trong ngày đám tang cậu Võ Ba tôi hi sinh vì nước vào năm 1969

Có thể bà Ngoại đau xót lắm; do cậu P là người cậu từ biệt quê hương sớm nhất và cậu đi biền biệt ít khi về QT. Chỉ lần cậu ra trường 1959 và một lần vào năm 1969 khi cậu Võ Ba Trung đoàn 2 Sư đoàn 3 hi sinh tử trận tại Gio Linh mà thôi. Đám cậu Ba xong, cậu P  tôi vào lại nam và 1 năm sau cũng đền nợ nước.

* 

Tôi là đứa cháu sinh ra và lớn lên từ bên ngoại nên những kỷ niệm của nhà ngoại tôi đều nằm lòng. Các cậu tôi thường truyền tay cho nhau, anh học xong trao cho em. Trong nhà cha mất sớm, các cậu lần lượt theo bước chiến chinh khoác quần áo trận như bao lớp trai thời loạn. Những cuốn sách đầy hình ảnh kỷ niệm trong nhà ngoại tôi đều nhớ; từ cuốn L’Anglais Vivant cho đến từ điển Anh Văn bỏ túi của Lê Bá Công tôi đều nhớ. Cái nhớ sâu đậm nhất dưới mái nhà ngoại là sách vở một thời thiếu thốn, vài cuốn sách truyền thừa hay chuyền tay nhau từ đời cậu đến cháu.

Nhà ngoại tôi Chỉ có cuốn Từ Điển Đào Văn Tập này là dày và giá trị nhất. Tôi không biết sao lúc chạy giặc 1972 lại đem theo được? Có thể Cậu khi vào tận phương nam lập thân, để lại cuốn từ điển Pháp Văn xuất bản từ năm 1949 là cuốn sách duy nhất theo bước chân nhà ngoại có thể là theo tôi đưa cháu ngoại chăm học nhất nhà vào đến trong nam.

tết 1993, dưới mái nhà tranh xã Sơn Mỹ Hàm tân, nền đất mối mọt nhiều nên cuốn sách Pháp Văn kỷ niệm này bị mối bò lên làm hư đục thủng một số trang sách 

Sau 1975, với đời nông dân nương rẫy suốt mười lăm năm tại đất Hàm Tân Bình Tuy, thỉnh thoảng lúc rảnh tôi thường tham khảo vài từ Pháp. Nhờ nó cho đến nay tôi còn nhớ vài thành ngữ mà người Việt Nam hay dùng nhưng lại phát xuất từ Pháp văn. 

Ba năm về lại địa phương, chưa lập gia đình, ở với cha mẹ cùng hai đứa em trai, tôi chăm nom sửa nhà, cuốc đất trồng khoai. Tu nhiên năm thì mười họa tôi cũng dỡ cuốn từ điển của người cậu năm xưa để nhớ về một thời học sinh ngoài quê cũ. Nhìn lên cái sạp hẹp, cao cao đan bằng phên tre, chỉ có cuốn từ điển Pháp Việt đó là giá trị nhất. Dưới mái tranh nghèo, cuốn sách được đặt một nơi cao ráo và nhất là tránh được mưa san cùng mối mọt. Một thời sau 1975 học ngoại ngữ là vấn đế ‘quốc cấm’ chứ đâu phải như thời bây giờ. Chuyện kể thế hệ sau không ai tin, sau 1975 sách vở Anh văn đều bị đốt  hay tịch thu may thay có thể cuốn từ điển dày này tiếng Pháp nên số nó còn tồn tại, và chờ tôi cho đến lúc tù cải tạo về. Cạnh nhà có hai vợ chồng già người An Cư, ông mệ Phục là gia đình gần gũi và thân với ba mẹ tôi nhất. Bác Phục gái là cháu nội của Cụ Nguyễn văn Tường vị quan lớn dưới thời nhà Nguyễn. Bác Phục trai là ông già trong thôn, bác rất khó tính nhưng lại thân với ba tôi và nhất là đối với tôi người con trai lớn của gia đình vừa tù cải tạo về. Giọng nói của Bác  rất nhanh, khó nghe cho kịp. Thế mà lạ bác Phục có lúc lại nói chuyện với tôi, ngày tôi mới tù về.  Con trai lớn của bác là anh Hưng còn tù cải tạo ở đâu xa chưa về. Anh là sĩ quan- hải quân trung úy, ra trường thủ khoa. Tôi về với gia đình vào năm 1980 còn anh Hưng khoảng hai hay ba năm sau mới về sum họp với gia đình.  Tưởng cũng nhắc lại một chút về anh Hưng. Mẹ của anh là cháu nội của ông Quận Công Nguyễn văn Tường. Nhà bác cạnh nhà ba mẹ người viết. Hàng ngày vừa nách cái rỗ rau ra chợ hay những lúc bác làm nương hay qua nhà mẹ tôi, hai bà hay nói chuyện qua lại tôi nghe loáng thoáng một ít. Năm 2017 về thăm quê nhà, người viết còn gặp lại anh Hưng người thủ khoa hải quân VNCH nhưng anh chẳng hề muốn làm hồ sơ đi Mỹ. Gặp lại tôi anh vui vẻ lắm. Hai bác mất rồi, anh yên lặng sống với gia đình xóm cũ. Căn nhà bên cây sanh trong xóm, cái miếu xóm vẫn bình lặng yên bình. Vợ anh chẳng ai xa lạ, Lê thị Trúc người bạn Nguyễn Hoàng cùng lớp Đệ Tứ 3 năm xưa với người viết...

Chuyện bác Phục ông, có một chút gì đó liên quan với cuốn từ điển của Cậu tôi kể ở phần trên. Số là Bác Phục là người trí thức, tuổi già ông chỉ làm bạn với đọc báo hay những cuốn sách xưa tiếng ngoại. Mỗi khi đi ngang nhà bác, tôi vẫn thấy một ông lão râu tóc bạc phơ ngồi ở căn giữa chăm chú trên cuốn sách nào đó trên cái bàn thấp.  Có một hôm trời đã xế chiều bác chống gậy đi qua nhà tôi. Bác qua nhà  tôi là chuyện lạ. Bác chỉ ngồi đọc sách trong nhà chứ hiếm khi đi đâu. Lay hoay quanh nhà hay ra chợ sau vườn con heo con gà…đều một tay bác gái trông coi hết. Tôi cũng ngạc nhiên khi bác hỏi mượn cuốn từ điển Pháp Việt này để tra từ. Tôi thắc mắc trong lòng, ủa sao bác biết tôi có cuốn từ điển này thế. Tôi lật đật lấy cuốn sách trao cho bác. Hình ảnh bác Phục rung rung hàm râu, lật từng trang tại trước cửa nhà tôi. Bác không mượn về do bác không hiểu một từ nào đó khi đang đọc sách…

Tôi cứ nhớ mãi hình ảnh bác Phục gật gù gật gù …

-Đúng ừ ừ…đội mũ rơm đội mũ rơm…

Có thể  bác đã tra nghĩa cái từ khó trong sách Pháp bên nhà là động từ “ĐỘI MŨ RƠM” thì phải. Tôi cũng chẳng để ý trang nào từ nào, bác tra nghĩa xong, mượn cuốn sách vài ba ngày rồi trả. Cả xóm, đào đâu ra cuốn từ điển, cái thời sắn khoai thay gạo, rẫy rừng mù mịt thế kia? Ngày xưa nghe đâu thời Pháp bác là công chức nghành Bưu Điện Đông Dương; đó là lời bác gái nói với nhà tôi vậy. Bác chỉ thân với ba tôi. Ba tôi đi đâu xa, ra thăm con cái ngoài Cam Ranh chẳng hạn, qua bác mượn cái mũ nỉ. Cái mũ nỉ của Đức làm gì có cái thứ hai trong xóm Cam Bình thời đó. Tết Giáp Tý 1984, Con gái bác, chị Liên từ Tây Đức về thăm nhà nơi vùng quê này, đi đâu thì đi ngày tết cũng qua chụp cho vợ chồng tôi cùng đứa con trai đầu lòng một tấm hình màu làm kỷ niệm. Một thời hình màu là của hiếm, chỉ có nước ngoài về mới có.

Lập gia đình xong, sau 1984 có con trai đầu lòng tôi lên xã Sơn Mỹ ở với vợ con cạnh vách tường loang đổ của mái trường quê. Làm một căn nhà tranh giữa lô đất của Trường tôi cũng trịnh trọng đặt cuốn Từ Điển Pháp Việt có tên Võ tự Phương bên gáy sách ở ngăn sách giữa nhà. Tôi quý cuốn Sách đó thật. Nó quả có nhiều từ ngữ phong phú kể cả thành ngữ điển tích, cụ Đào Văn Tập đều giải thích biên soạn rốt ráo. Rồi đến một ngày, quá bận rẫy nương, cuốn sách cứ nằm yên vậy và một tai họa âm thầm đến cho Sách. Mái tranh vách đất là nơi của mối. Bầy mối từ dưới đất đã âm thâm men theo vách lá tiến lên ăn và đục thủng giá sách của tôi. Bầy mối đã tiến sâu vào giữa lòng cuốn từ điển Pháp Việt đục thủng và mất chữ môt số trang.

Cho đến ngày đi Hoa Kỳ, tháng  năm 1995 tôi trịnh trọng tặng cuốn từ điển này cho vị bác sĩ dưới vùng ba mạ và gia đình tôi ở. Bác sĩ Hà Anh, thời trung học là bạn học với em trai tôi Đinh trọng Thịnh. Tôi tặng cuốn sách cho BS Hà Anh với lời ân cần rằng có lúc cần tra cứu vài toa thuốc ngoại chữ Pháp và nó là cuốn từ điển kỷ niệm của gia đình tôi, của các cậu tôi và trong đó có tên một người cậu tên Võ tự Phương đã hi sinh vì nước.

Cho đến năm 2017 khi về lại VN thăm gia đình, hỏi lại cuốn sách kỷ niệm này thì gia đình người bác sĩ này bảo rằng do thay đổi chỗ ở nhiều lần này cuốn sách đó không còn nữa. Thời gian xa cách đã lâu, qua mấy chục năm trời, tôi không trách gì cả. Nghĩ cho cùng,  cuốn sách đó đâu phải là kỷ niệm gì của họ. Chỉ có kỷ niệm của mình thì mình mới quý thôi.

Cuốn sách, cuốn từ điển xa xưa xuất bản thập niên 1940 nay đã theo cát bụi thời gian. Chính soạn giả Đào văn Tập, các cậu tôi tất cả nay đã không còn. Chỉ còn trong trí nhớ, tôi mường tượng cuốn sách cũ dày, bìa cứng màu đỏ tía; ngoài ra tôi chỉ còn nhớ được mang máng một vài thành ngữ Pháp Việt nhưng chữ còn, chữ mất./.

San Jose  25/7/2022

cháu ngoại ĐHL

CÀNH HOA BẰNG LĂNG CÒN LẠI

 

ký ức

***

Những đóm lửa cuối cùng của một ngày dọn rẫy của tôi còn leo lét cháy.  Mặt trời từ từ lặn dần sau ngọn Núi Bể và rặng Mây Tào phía tây. Tôi vội vàng gom cuốc, rựa cùng rìu ra về.  Chẳng khi nào tôi quên cái cái bon nhựa bới nước, đồ dùng bới cơm hàng ngày, vài ba thứ trong cái chòi nho nhỏ. Giờ tôi mới kéo chiếc xe đạp thồ từ trong lùm cây rậm ra. Chiếc xe thồ này khá đa dụng- đi lại, vào rừng, thồ củi... Mùa này, nó là phương tiện giúp tôi đạp vào rừng.

Trước khi rời rẫy, tôi chẳng bao giờ quên cột những thứ lặt vặt thật kỹ vào cái "bót ba ga". 

CHIẾC XE ĐẠP THỒ

 
đốt rẫy làm nương

   

Chiếc xe thồ quả là một "gia tài" cho những người lao động, nghèo,  nhất là những ai "đầu tắt mặt tối"  sống nhờ vào rẫy- rừng. Tránh cho xe khỏi bị cây đâm lủng lốp, tôi phải dắt nó đi qua mấy đám rẫy bạn trong làng. Mấy đám rẫy chưa đốt dọn hết còn nham nhở, lởm chởm, quá nhiều gốc nhỏ, nhọn hoắc, chẳng khác chi hàng ngàn "mũi chông" đen đúa chỉa mũi lên trời. Vài ánh lửa còn leo lét cháy, còn bốc những làn khói yếu ớt cuối cùng. Bạn làm rẫy về trước tôi khá lâu. Quanh tôi giờ đó quả  thật quá vắng lặng. Lũ chim rừng trốn đâu hết; không còn ồn ào huyên náo như buổi sáng mai. Vừa đi, tôi vừa hú gọi xem còn ai về cùng, nhưng chẳng còn ai.

 Tôi dắt xe thêm một đoạn thì vừa tới Khe Lớn. Dong suối đó chảy về Xã TÂN THẮNG,  qua Cầu Kiều, trước khi đổ ra vịnh Hàm Tân. 

    Năm đó ít có nạn "rẫy luộc". Rẫy luộc là một khổ nạn hay nói đúng ra là cơn 'ác mộng' cho người làm rẫy. Rẫy bị cháy bất ngờ khi cây còn nhôn nhốt, chưa khô hẳn. Hậu quả gây cho người làm rừng phải bỏ công sức ra gấp mấy lần để  đốt dọn lại cho xong đám rừng cháy dang dở. Cả một đám đất rừng còn nhiều cây cành lỏng chỏng trơ vó lên trời như 'oán như than' nhưng "bỏ thì thương vương thì tội" biết bao nhiêu sức lực phát rừng, chặt gốc mới có đám đất này. Đã tốn công dọn lại nhiều lần, lại thêm phại chịu thêm một điều đáng buồn.  Rẫy đã "LUỘC"  thì không cháy hết- cháy không hết thì ít mun tro. Hậu quả quá ít mun tro thì đất tuy mới nhưng không tốt bằng rẫy người ta. Một ký ức cay đắng khi tôi gặp khổ nạn 'rẫy luộc' một lần. Cái rẫy đó đã 'hành' tôi "mất ăn, bỏ ngủ" làm mãi chẳng xong.  Đốt dọn nhọc công gấp ba lần, nhưng thu hoạch chẳng đáng bao nhiêu. Rõ ràng hao công tốn sức.

 

***

  Tôi đã tới Khe Lớn.  Bên kia khe, có đường rộng hơn. Qua bên đó, tôi sẽ thong dong đạp chiếc xe thồ về nhà. Giờ đây, mấy đám rẫy vừa dọn đốt gần xong nằm lại sau lưng, chờ qua một đêm thanh vắng để ngày mai vang dội tiếng rìu rựa. Một cánh rừng, non nửa năm trước còn rậm rịt, nay chỉ còn những khoảng trống, toang hoác, khó coi?

Bạn làm rẫy thực sự về trước tôi lúc nào? Tôi tiếp tục nhìn quanh xem còn ai, nhưng chỉ còn lại một không gian vắng vẻ, rờn rợn. Những liếp rừng dày đặc phía xa sau lưng tôi, giờ đen xẩm lại.  Những tia nắng cuối cùng của buổi chiều tàn còn thoi thóp hắt lên vài tầng mây lảng đảng cuối trời.  Mấy cánh rừng phía xa đó, chúng đang chờ đợi cho mùa rẫy sang năm. Một vùng đất  hẹp núi lấn sát biển của Hàm Tân  nơi người  Quảng Trị sinh sống, đang tìm mọi cách mưu sinh qua ngày. Người dân làm tất cả mọi cách, từ đốt rẫy, làm than, cưa cây đẳn gỗ, hay ra khơi làm cá. Mọi công việc nặng nhọc chỉ lo thỏa mãn cho sự đòi hỏi của 'cái ăn' trước mắt.  "Miệng ăn núi lở", thực tế trước mắt tôi sao quá rõ ràng, hậu quả của chuyện "phá rừng tầm thực" - quanh năm suốt tháng "quần thô áo vải",  lưng đẫm mồ hôi nhưng nghèo đói lại hoàn đói nghèo?

    

Mùa khô nước cạn, tôi chỉ cần lội qua con suối. Dựa chiếc xe thồ bên bờ suối,  tôi xuống khe mài lại rìu rựa cho đỡ thì giờ sáng mai. Tảng đá mài thiên nhiên này người dân làng kể cả tôi hàng ngày đi qua khe dùng mài dụng cụ nên nó càng lúc càng nhẳn thín. Nơi này cũng là "trạm nghỉ chân " cho dân làm rẫy. Thuờng là những khi vác gỗ trong rừng ra, hay cho những toán thợ rừng ngồi chờ nhau tại đây.

 Trời còn đủ sáng  cho tôi vừa mài rựa vừa ngắm giòng nước trong vắt chảy qua làm chân tôi mát lạnh. Vài chiếc lá khô đang trôi theo dòng nước. những chiếc lá này sẽ vĩnh viễn xa rừng trôi mãi về duói kia, một vùng đất lạ lẫm, có người, và cuối cùng có sóng biển vỗ mãi ngàn năm. Chúng sẽ đi mãi về dưới kia đi qua vài ba thôn mới , mang tên Đội 1, Đội 2... dân làng sẽ sống nhờ  rừng.  Những chiếc lá khô này sẽ ngang qua  Cầu Kiều trước khi thăm biển và mãi mãi ra đi không còn về lại cánh rừng đã mất. 

 Vừa mài rựa  tôi vừa suy nghĩ mông lung.  Hình ảnh những ngày phát dọn, bao âm thanh 'chan chát' từ những nhát rìu- tiếng 'răng rắc' chuyển mình từ những thân cây sắp đổ-  tiếng thở phào nhẹ nhỏm khi cây đổ theo ý mình. Tiếp đến những ngày đốt dọn, mặt mày tôi lem luốc, sức nóng hừng hực của lửa và bụi tro. Làm sao tôi quên những phút giây thoải mái giải lao trong cái chòi nhỏ. Điếu thuốc rê 'to tướng' vấn trong tay, xong  phì phèo nhả khói, tôi lặng ngồi ngắm về biển Hàm Tân một màu xanh biếc...

  

Chợt mắt tôi dừng lại khi bắt gặp một nhành hoa tim tím  lấp ló bên  lùm cây dưới con khe.

       - Ồ  Hoa bằng lăng!

 Từ nhánh chồi của một gốc bằng lăng bị đốn từ lâu, chùm hoa bằng lăng hiếm hoi của môt cánh rừng đang bị đốt phá gần hết, như e ấp nép mình bên những lùm cây dại và dây leo vướng mắc xung quanh . Chùm hoa lẻ loi này như muốn khoe màu hồng tím 'nhàn nhạt' bên con suối lặng lờ trôi,  bên những khoảng tối do những lùm cây sót lại bên bờ khe.  Một cánh rừng trong cơn "hấp hối" - trống trải từng ngày cùng bao lùm cây còn lùm cây dại, bao khúc gỗ mục gãy đổ nằm vắt vẻo đó đây. Tôi từng đốn hạ bao cây bằng lằng nhưng chưa bao giờ gặp mùa hoa bằng lăng nở. Cho đến khi đốt cây xong rồi thì tôi chẳng biết sắc hoa bằng lăng đẹp đẽ ra sao. Tôi chưa được phút sung sướng, tận mắt chứng kiến màu tím bàng bạc hồng của loài hoa này. Chùm hoa bằng lăng đơn độc hôm đó, đã ban cho tôi một cảm giác thích thú, có thể tạm gọi là "chiêm ngưỡng" bên dòng suối vắng trong một buổi chiều tàn.

   Nhánh hoa 'đơn côi' nép mình bên dòng khe vắngnhư muốn vươn mình lên khoảng trời cao để tìm về với rừng  xanh, muôn ngàn cây cao vòi vọi. Nó chỉ nứt mầm từ một gốc bằng lăng mẹ còn sót lại bên kha, không biết rằng rừng và cây cao nay đã không còn. Nhánh hoa bằng lăng như đang  muốn sống, muốn cống hiến vẻ đẹp của mình với thiên nhiên - tạo vật. Gốc cây bằng lăng mẹ từng sống chung với cánh rừng trùng điệp, một quá khứ phong phú biết bao. Tất cả giờ đã  cùng nhau ra đi, trôi vào dĩ vãng thật xa. Rừng thiêng nay hình ảnh chỉ còn là khói, sương- huyễn hoặc... những sợi khói còn 'thoi thóp thở' và chẳng còn gì là "trăng trối" ngoài hình ảnh những đống cây rừng leo lét cháy xa xa. 

  Đám rẫy về chiều, chỉ còn tôi và khóm hoa bằng lăng lấp ló.  Chỉ một mình tôi khám phá cùng chiêm ngưỡng khóm hoa còn sót lại. Tôi chợt tiếc cho thân phận nó, cũng như một rừng sắc tím bằng lăng giờ đã mất. Một sắc hoa rừng cạnh con suối đơn côi; và có thể cùng bao cành cây khô gãy đổ... đang "chứng kiến" cảnh biển dâu thay đổi cuộc đời.  

 Giòng suối vẫn nhè nhẹ trôi; róc rách qua vài hẻm đá hay thân cành gục ngã. Từ bụi lách đầu ghềnh, tiếng chim bìm bịp kêu lên vài ba hồi như cùng nhau tấu lên bản nhạc chiều tàn.

Tôi ngắm cành hoa thêm lần nữa,  rồi vội vàng bó lại rìu, rựa  rồi đẩy chiếc xe đạp lên dốc suối. 

  -Ngày mai về, mình sẽ không quên ngắm nhành bằng lăng này lần nữa trước khi nó tàn.

      Đường về đã quá chiều. Tôi vội đạp xe nhanh qua mấy đoạn quanh co, gập ghềnh của vài cái rẫy cũ, bỏ hoang. Hôm nay bỗng nhiên tôi cảm thấy hứng khởi, yêu đời.  Con đường làng hôm đó sao nên thơ và đáng yêu một cách khác lạ ./.

hoa bằng lăng hôm nay đang khoe mình trên nhiều phố thị tại VN

ĐHL

4/1/ 2013

EDIT  23/6/2022