Friday, January 31, 2025

HÃY SỐNG THỰC VỚI KHẢ NĂNG CỦA TA

 CHÀO BẠN ĐỌC

Trước hết xin mời bạn đọc một ngụ ngôn AESOP 


CHUYỆN CON QUẠ MƯỢN LÔNG CÔNG




Chú Quạ có cơ hội bay qua vườn ngự uyển của một vương quốc nọ. Quạ ta có cơ hội chiêm ngưỡng rất nhiều cảnh đẹp diệu kỳ nhưng do tính khí nhỏ mọn, nó lại ghen tị với bấy Công Hoàng Gia đang có trên thân những bộ lông màu sặc sở, đẹp tuyệt trần.

Giống Quạ đen thì bạn biết rồi, nó là giống chim đã không đẹp thái độ lại còn hẹp hòi nữa. Đã vậy Quạ còn tưởng tượng rằng nó sẽ hòa nhập được với xã hội loài Công dưới kia nếu nó có bộ lông như chúng. Từ ý nghĩ đó Quạ bèn đi lượm lại những sợi lông Công rụng, xong gắn quanh bộ lông đen của nó.

Mang bộ lông vay mượn này, Quạ ta vừa khệnh khạng, vênh váo bước về nhà khoe cùng bầy chim của nó. Xong Quạ ta bay trở lại vườn Ngự Uyển chen giữa bầy Công. Nhưng bầy Công biết ngay nó là ai. Nổi giận do Quạ là đứa lừa gạt, bầy Công liền xáp tới vặt trụi những sợi lông Quạ giả dạng. Chưa hết, một số lông đen của con Quạ gian dối kia còn bị bầy công vặt mất.

Con quạ tội nghiệp bay về lại tổ. Chưa hết xui xẻo, ở nhà quạ cũng còn nhiều điều bất mãn đang chờ đợi nó. Bầy quạ nhà chưa quên thái độ hách dịch của quạ vừa qua nên trừng phạt bằng cách đuổi nó ra đi bằng hàng loạt cú mổ đau điếng kèm thêm nhiều tràng cười chế nhạo ./.


*    Bộ lông vay mượn không hề biến thành loài chim đẹp

*    Trứng rồng thì nở ra rồng, liu điu lại nở ra dòng liu điu

*    Cái áo khoác không hề làm được thầy tu

* Hữu xạ tự nhiên hương

* Cáo mượn oai hùm, lâu ngày cũng lộ ra chân tướng  

=============== 

HÌNH- CÁO MƯỢN OAI HÙM



LỜI BÀN của ĐHL


Thưa bạn đọc

Câu chuyện ngụ ngôn xem chừng hóm hỉnh nhưng xét với mọi thời đại thì nó rất thích hợp để răn người. Thật thế thời nào cũng có hạng người chuyên núp lén và nhờ vả vào hào quang của kẻ khác để tự vinh danh cho cá nhân mình. Thực tài của họ đã kém nhưng không chịu học hỏi hay sống thật với khả năng hiện tại của mình lại ưa nổi trội một cách dối trá. Nói một cách khác "cáo mượn oai hùm" chúng ta thấy nhan nhản khắp nơi, khắp mọi hoàn cảnh xã hội. Trong đời sống kinh tế chính trị đã thế, lắm kẻ không tự "đứng bằng hai chân của mình" nhưng lại ưa thích dựa hơi chức quyền danh vọng của gia đình, bè bạn phe nhóm để kiêu căng hay khoe khoang với người khác là thói đời ta hay gặp. 



cái áo choàng không biến mình thành thầy tu 


Trong văn chương thi phú cũng thế, nó không là ngoại lệ. Thi sĩ thời nay quá nhiều, quá loạn nhưng số thi gia đáng giá chỉ đếm trên đầu ngón tay. Thời đại tin học, nhan nhản thi văn nhưng tuổi thọ của tác phẩm thời đại này chỉ sống một thời gian ngắn lại chìm vào quên lãng. Tại sao như vậy? Do tác giả đó không sống thực với khả năng mình. Họ sống trong ảo giác và hoang tưởng hay cố giấu che khả năng hạn hẹp của con người mình. Thơ không ra thơ văn không ra văn. Viết lách chân thật, thì lại lười chỉ buông vài ba chữ Câu không ra câu, cú không ra cú, vần không ra vần chẳng biết là loại thơ gì lại 'phán' cho một danh hiệu là "THƠ Mới". Nếu đã lười biếng viết lách ta nên đọc và trở thành độc giả hơn là tác giả. Viết lách biếng, sợ mỏi tay đau óc lại viết vài câu vài chữ, cho có... thơ không hề là thơ mà văn xuôi chẳng hề là xuôi không ra thể loại gì? nhưng họ lại háo danh mới là một thứ bệnh đáng chê trách. Thứ bệnh bất tài nhưng lại ưa nổi trội.


Áo thụng vái nhau- cứ thế người này 'phong tước' người kia và người kia 'phong hầu' cho người nọ là THI BÁ, THI GIA vậy là xong. Hậu quả đưa đến là thi đàn chúng ta rơi vào tình trạng 'tạp pí lù' OAN UỔNG cho nhiều tài năng đúng nghĩa.

Hãy sống thực và chân thật với khả năng của ta hơn là 'choàng cái áo thầy tu' nó chẳng hề biến mình thành thầy tu được. Hữu xạ tự nhiên hương mà thôi.

Ngu Yên là bút hiệu của Nguyễn Hiền Tiến, sinh năm 1952 tại Bình Định, hiện cư ngụ ở Houston, Texas. Ông cộng tác với nhiều tạp chí văn chương hải ngoại, giấy cũng như mạng: Văn Học, Hợp Lưu, Văn, Việt Magazine, Quê Mẹ, Làng Văn, Da Màu, Gió-O, Tiền Vệ, Văn Việt… 

Ông có lời phê bình thẳng thắn như sau

 “Báo chí, tập san, sách in, nhất là trang mạng và mạng thông tin xã hội, đầy dẫy thơ, cát và ngọc lẫn lộn, ngọc ít cát nhiều. Người đọc ít được diện kiến thơ hay mà phải liếc qua nhiều thơ dở, khiến thơ càng ngày càng mất uy tín, mất thưởng ngoạn. Thơ, giờ đây, không phải chỉ là rẻ rúng, mà miễn phí vẫn không lôi kéo được mắt nhìn, như cá ươn chợ chiều cho không, chẳng ai lấy...

Có nhiều điều trăn trở về thi văn thời đại nói như Ngu Yên do "cát ngọc lẫn lộn, ngọc ít cát nhiều..." mà ra cả. 

Thói đời hay vị nể, kiêng dè hoặc 'phong tước' cho nhau cuối cùng đi đến sự 'lạm phát' trong văn học đó là điều cảnh báo. Trong thời đại Internet khi bao thế hệ đi sau đang mê mẩn vào giải trí qua hình ảnh, lười biếng đọc dần hồi, tình trạng lạm phát thi văn phải chăng khiến chúng ta ai có chút lòng sao không buông tiếng THỞ DÀI cho đặng?


ĐHL  mồng 3 tết Ất TỴ 



NỖI LÒNG CỦA LƯU DÂN QUẢNG TRỊ QUA BAO MÙA XUÂN LY HƯƠNG BIỆT XỨ

 



ĐỘNG ĐỀN THÌ ĐẤT LỞ, ĐẤT LỞ THÌ NGƯỜI ĐI 

Mà đâu phải đi Mỹ? người Động Đền sau giai đoạn 1975-77 đi tứ tán chân trời góc bể . Kẻ vô tận Cà Mâu Sóc Trang rừng đước rừng tràm bao la, người ra tận Phú Quốc đảo biển xa xăm còn người thì lên tận vùng Tây Nguyên hay Đức Linh rừng núi bạt ngàn ...


Nói về người Động Đền thì liên tưởng đến một vùng mấy xã ven biển Hàm Tân . Động Đền là tên không phải một xã hay một thôn nào cả .

Khi ra đi tôi có nhịp ghi lại vài tấm hình của một vùng đất lỡ nói trên



Đây là những hình ảnh cuối cùng tôi ghi lại nơi vùng đất tôi sắp giã biệt. Đúng vậy, trước khi giã từ Động Đền, trước khi làm tiệc chia tay vào ngày 21/7/1995 tại thôn Cam Bình. Tôi đi bộ lên lưng chừng dốc này và nhìn lại thôn xóm để chụp lại vài cái hình gọi là lưu niệm.


              Ngay Chia Tay 21/7/1995

Cái xứ tôi sắp chia tay nghèo và loang lổ như vậy đó. Đất đai hoang tàn lỡ lói, chẳng còn thứ gì mọc được. Một vùng cát trắng bạc màu, dốc cao xói mòn, toang hoác.

Động Đền ( thôn Cam Bình) tháng 7 năm 1995

Phía chân đồi là nghĩa địa của người dân tha phương Quảng Trị, những bác, những ôn những mệ, ba mạ tôi,nhạc phụ và nhạc mẫu tôi cùng bà con lối xóm mến thương nay lần lượt xuôi tay về nơi miên viễn. Một nơi mà không ai còn buồn tủi, ưu lo hay lòng đau đáu nhớ về quê cũ mỗi buổi chiều buông trên núi Bể hướng tây,những đêm khuya thanh vắng thao thức lắng nghe sóng biển theo gió đưa vô ...


Nghĩa Địa Chồm CHồm tết 2017

Người Quảng trị, dân Đông hà, bà con Gio Linh, Cam Lộ đều sống gần nhau, cận kề nhau từng phút giây lao khổ ngày xưa tận đến bây giờ.  Ôi nhớ lắm bao  ngày xa xứ lao lung  tha phương cầu thực ...rồi  khi nhắm mắt cũng vĩnh viễn an nghỉ bên nhau trên triền cát cát trắng tha hương có hai chữ Chồm Chồm. Vài cành mai dại, cố vươn lên trên nền cát trắng bạc màu cùng cỏ hoang như gắng tô điểm hay an ủi cho người nằm xuống nơi đây- lưu dân Quảng Trị- một chút hoa mai ngày tết. Vài cánh mai rừng tuy đơn sơ nhường như thoát cảnh đơn côi trong gió chiều hoang lạnh. Mai rừng trong ngày xuân xa xứ như chút gì an ủi hương linh, bao kẻ tha hương. 
Mùa tháng chạp, gió biển ngoài kia ào  ạt thổi vào. Mùa đón tết cũng là mùa gió chướng. Khoai cá chẳng đủ no, những mái tranh nghèo xơ xác lại càng tả tơi thêm trước làn gió mạnh, thổi suốt  đêm ngày.

Quê hương kỷ niệm của người Động Đền và cũng của tôi là thế đó. Khi ba tôi đi xa mấy chục năm rồi chỉ còn mẹ già còn lại xóm xưa với trí óc mụ mẫm lu mờ chẳng còn nhớ còn thương hay u hoài bất tận. Rồi mẹ già tôi cũng nối gót làm người muôn năm cũ. Nơi sắc ráng mây chiều, hương linh ba tôi như về đợi cùng nắm tay mạ tôi ra đi thật xa để lại một vùng quê hương thứ hai với cháu con sau này cùng bao niềm thương nhớ trong muôn vàn ăm ắp kỷ niệm đói no..,

Ôi quê nhà diệu vợi cùng bao nỗi nhớ mông lung./.


Người Động Đền 
Đinh Hoa Lư

 HÌNH:
tháng 2/1994 gia đình anh Đăng đang tổ chức tiệc chia tay đi H.O với bà con thôn Cam Bình Hàm Tân  - vc Anh Đăng đang đứng sau lưng tác giả ĐHL. Người viết  ngồi cạnh a Trần Nguyên Nghị và bên phải  là các anh Hùng, a Cẩm  Ngồi xoay lưng lại là các anh đại úy Mạnh, thiếu tá Hạnh (mang kiếng),..



Chợ Cam Bình Hàm Tân 1995

Cùng nhớ về nhau nhóm H.O ra đi từ vùng nương rẫy Hàm Tân Bình Thuận 


Lữ phúc Cam (mất tại San Jose USA, 10.7.2023)

Nguyễn Đăng (mất tại nam California trước khoảng sau 2000)

Nguyễn Mạnh (mất tại Georgia vài năm sau khi qua Mỹ)

Nguyễn (?)Hạnh ( ở xóm ngư Triệu Hải Cam Bình, mất khi mới qua Mỹ) 

Trần văn Hào (ở Georgia USA)

Hoàng gia Độ (nam California)

Hoàng Thỉnh (mất tại Louisiana USA năm 2020)

Nguyễn Xê

Trần nguyên Nghị

Đinh trọng Phúc

Nguyễn (?) Bổn

Cao hữu Khang (mất 6.7.2023)

Trần ngọc Điềm

Nguyễn (?) Huệ (thiếu tá Huệ trước ở xã Tân Thắng Hàm Tân hiện ở khu Checker- San Jose)

 

***


Nhớ về một thuở chương trình H.O. mới ra đời nhóm ‘phó thường dân’ tại Hàm Tân lao xao bận rộn không phải là ít. Nhắc đến Hàm Tân người ta có thể nhớ đến Trại Tù Z30 dưới chân ngọn Mây Tào  lúc đó từ xã Hàm Minh vào đến các điểm dừng xe, Căn Cứ 1 Căn Cứ 2 đều nhớ. Người về từ các trại về Hàm Tân đều mang cái danh là ‘phó thường dân’ có nghĩa là phải đợi một vài năm mới được ‘trả quyền công dân’ làm kiếp dân thường.


Nhóm đi H.O tại các xã Tân Hà, Tân Thiện khá đông. Đa số đều ra Phan Thiết làm giấy tờ. Một thời gian nghe đồn phải ‘chạy dịch vụ’ thế là rủ nhau đôn đáo ra tận Đà Nẵng mà ‘chạy’. Tiếng ‘chạy’ ở đây nghĩa là sao ai cũng rõ. Người viết xin khỏi dông dài vấn đề này. Trong bài viết này, tác giả chỉ mong ghi lại hình ảnh những ngày đợi tin tức H.O tin Thái Lan, tin phái đoàn phỏng vấn và nhất là những buổi gặp mặt nhau “trà dư tửu hậu” bàn tán cùng âu lo.


Từ Tân Hà anh Lữ Phúc Cam và vài người bạn đạp xe đạp lên đến Động Đền, kéo theo anh Hoàng Thỉnh vài ba người nữa lên tận xã Sơn Mỹ. Lao xao bàn tán cũng là chuyện "đi H.O.". Thế là từ xã Sơn Mỹ, các anh Cao Hữu Khang, anh Nguyễn Bổn anh Trần ngọc Điềm, anh Trần nguyên Nghị  … cùng tới nhà thằng em nhỏ tuổi nhất tức là người viết bài này bàn bàn tính tính lo tình hình có đi thật hay không? Bao giờ đi, tại Sài Gòn đang đi H.O mấy rồi vân vân và vân vân. Bên chén trà lạt, gà qué rượu chè chẳng có nhưng ấm áp tình huynh đệ lạ kỳ.  Có thể những ngày đó trở về sau "nhóm H.O" chúng tôi tạm gác cuốc hay có làm rừng cuốc đất cũng làm cầm chừng ...bắt đầu lo chuyện bảo vệ sức khỏe mà đi, do đi là cả tương lai huy hoàng trước mắt dù chuyện đó còn trong vòng tin và không tin, quá hồi hộp nửa mừng nửa sợ nửa nghi nan...


Dưới xã Tân Mỹ, cụ thể hơn là vùng Động Đền, Cam Bình anh Trần văn Hào anh Hoàng Gia Độ hàng ngày không quên bên chén rượu tiêu sầu làm thêm vài bài thơ để lại cho đời trước khi đi Mỹ. Những buổi gặp nhau bên bình trà chế thêm nước sôi vài ba bận tại nhà anh Nguyễn Xê  đang ở xóm Chuối Cam Bình nhưng câu chuyện H.O vẫn chưa hết cơn sôi nổi, ngày nào cũng râm ran sôi nổi


Nhưng Thời gian tiếp theo, số thứ tự H.O đã định hình. Niềm tin của chúng tôi càng tăng thêm. Những H.O đầu tiên đã từ Sài Gòn đã có người đi và đang thành sự thật. Ngay tại Quảng Trị những người làm liều thử thời vận lại đi trong các chuyến đầu này.


buổi chợ quê Cam Bình Hàm Tân 1995 

Thế là chúng tôi bắt đầu tin. Nhớ làm sao anh Trần Nguyên Nghị và người viết cái buổi đi Đà Nẵng làm dịch vụ. Đêm khuya thang vắng khi gà chưa gáy canh đầu hai anh em lặng lẽ đi bộ về đến bến xe LaGi tạm vài ngày từ giã vùng đất rẫy SƠn Mỹ làm chuyến “viễn hành” ra Đà Nẵng. Ai cũng cái thế ‘bị gậy’ lên đường mang theo bao nhiêu hi vọng. Dĩ nhiên niềm hi vọng đó tăng thêm khi đã thành công chạy mượn hai ba chỉ vàng gói kỹ trong người trong một chuyến ra trung. Ngang đây chắc bạn đọc sẽ hiểu H.O mà không 'Dịch Vụ' thì xem như bù trớt hay đợi đến ‘dài cổ’ đó thôi.

 

Chuyện kể tưởng như mới đây mà té ra đã mấy chục năm rồi. Mấy chục năm trong đầu óc người viết cứ lởn vởn hình ảnh những ngày chống cuốc đợi thư từ Sở Ngoại Vụ gửi về, những ngày nhóm H.O chúng tôi cứ gặp nhau bàn tán lo toan. Rồi chuyện ra đi H.O chúng tôi đã là hiện thực. Những buổi tiệc mừng chia tay nhau từ những người ra đi trước. Sắm sửa ra đi, tiệc tùng tiễn biệt mong người đi trước gặp nhiều may mắn nới xứ lạ quê người  và nhất là hình dung cái cảnh ra đi khó lòng ‘gặp lại’. Người trước kẻ sau thế mà chương trình H.O là một sự minh chứng hùng hồn ra đi Mỹ là thực.


RỒI NHỮNG NGÀY VUI MỪNG CÙNG CÁC BUỔI TIỆC CHIA TAY ĐẾN CHO TỪNG NHÀ

Người viết tuy H.O 25 nhưng đi sau cùng do bận sinh thêm liên tiếp 2 cháu là Đinh viễn Dương (1991) và Đinh thị Lâm Thư (1994). Sinh đẻ và bổ túc hồ sơ liên tục từ 3 cháu thành 5 cháu làm sao mà không trễ nãi cho được. Người cậu ruột tên là Võ Bình đang ở San Jose USA cũng liên tục bổ túc hồ sơ cho cháu. Cả nhà nội ngoại gì cũng lo lắng bồn chồn do các buổi tiệc chia tay của các anh nói trên dần dà đi hết.

Nhờ đi sau nên người viết nhận và giữ các cánh thiệp mời LIÊN HOAN LÊN ĐƯỜNG cho đến nay vẫn còn cất giữ trong hồ sơ gia đình...(hình dưới) 

3 thập niên ra đi nếu tính tôi không ưa lưu giữ thì khó mà có được các hình ảnh này 










Người viết trẻ nhất, lấy vợ sau cùng nên chuyện đi sau các anh cũng hợp lý; đó là do phải lo chuyện sinh con đẻ cái mới chậm trễ lại đằng sau. Mấy anh đi trước có người ái ngại lo lắng cho đứa em trẻ tuổi bị ách tắc lại sau. Ai cũng cầu mong cho gia đình đứa em này may mắn. Như  vừa nói trên, từ H.O. 25 trụt lần đi với H.O. 31 nhưng rồi cũng xong, cũng qua được bến bờ tự do 2 vợ chồng cùng đàn con dại 5 đứa.


gia đình ĐHL được cậu mợ đón tại phi trường San Francisco  vào ngày 2.8.1995 

   Đêm nào khó ngủ nằm trằn trọc người viết hay nhớ về cảnh cũ ngưòi xưa đó là vùng đất Động Đền một nơi tuy cơ khổ nhưng từng giúp bao mảnh đời người dân QT qua bao tháng ngày gian nan. Nói đến vùng đất nuôi dân QT mình trong đó có những kỷ niệm khó quên đối với những người tù lỡ vận trở về địa phương với cái cuốc trên vai sắn khoai vui bên người thân và xóm làng. 

Ngày tháng đó gian nan cho  miếng cơm manh áo mà trường ốc cũng thiếu thốn như trong bài thơ của anh Trần Quảng Lượng hay là Trần văn Hào miêu tả lớp - trường vào đầu thập niên 1980 ở một vùng cát ven biển ra sao? 

 

TRƯỜNG HỌC CAM BÌNH

 

Trường học ngày nay nghĩ cũng hay

Khen ai khéo dựng khéo chưng bày

Bốn bề gió lộng, long tai óc

Hai phía trời soi, rát mặt mày

Thu đến mưa sa thềm nước đọng

Đông về gió cuốn mái tôn bay

Qua đây thấy cảnh lòng ngao ngán

Học ở trường này khổ lắm thay!

 

nhà thơ Trần Quảng Lượng 1984


Rồi

TƯỞNG NHỚ NHÀ THƠ VIỆT YÊN hay anh Hoàng Thỉnh



Cùng đồng hương Quảng Trị, cùng cảnh ngộ, người viết đã có dịp gần gũi chuyện trò với nhà thơ khi tay ai cũng dập dìu, bận bịu, bên cuốc bên rìu làm nương phát rẫy để mưu cầu sự sống trong vùng kinh tế mới đất cát bạc màu cùng núi rừng hoang hóa.

Chẳng hạn bài thơ Giữ Dưa của anh Hoàng Thỉnh đã vẽ lên một hình ảnh một hoàn cảnh rất CHUNG của những người từ trại tù cải tạo về lại địa phương sống gần nhau trong cuộc sống cơ hàn...


GIỮ DƯA

 

Nằm bên suối giữ dưa

Lắng nghe nước chảy gió đưa cây rừng

Động lòng nước mắt rưng rưng

Nước đi đi mãi bỏ rừng lại đây

Trăng ngà gác xế về tây

Quốc kêu bên suối đêm ngày quạnh hiu

Bốn bề gió thổi riu riu

Đèn khuya một ngọn hắt hiu giữa trời

Nhắn cùng các cậu làng chơi

Đêm khuya sương lạnh nghỉ ngơi ở nhà

Nơi đây chỉ có mình ta

Cùng non cùng nước chan hòa tình chung

 

 VIỆT YÊN



 

Anh Hoàng Thỉnh sau khi định cư tại Hoa Kỳ (khoảng 1994) nhưng lại định cư tại Louisiana một tiểu bang ít người VN hơn California.

Tuy vậy mỗi lần qua San Jose bắc California để thăm lại bằng hữu, bà con. Vào ngày 2/7/2011, khi qua lại lần hai thăm bằng hữu tại San Jose anh Hoàng Thỉnh mới biết tin gia đình người viết ở tại thành phố này nên vội nhờ người chở tới thăm gia đình tôi. Đối với người viết, những lứa đàn anh qua Mỹ hay tại vùng Cam Bình Hàm Tân nói trên như anh Hoàng Thỉnh đều coi tôi như đứa em H.O nhỏ tuổi nhất. Lần cuối cùng này, nhà thơ đã ưu ái trao tận tay ĐHL tập thơ của anh, như là kỷ niệm của một người bạn vong niên cùng chung chí hướng.


 Thương thay, khi Anh qua đời tại Louisiana vào năm 2020, trong yên lặng do hoàn cảnh địa lý quá xa và Đại Dịch Covid-19  nên ít người nghe tin kịp.



Vừa nghe tin anh Cao Hữu Khang qua đời ngày 6 tháng 7, 2023 tại Colorado thì hai hôm nay người viết lại nghe tin anh Lữ phúc Cam tạ thế ngày 10 Tháng 7 tại San Jose. Ôi cuộc đời quả thật hợp tan mấy chốc. Mọi chuyện tưởng chừng như mới hôm qua, bao hình ảnh cũ, những ngày rộn ràng lao xao tại Hàm Tân nhóm ra đi H.O. chúng tôi bàn bàn... tính tính giờ chẳng còn mấy ai? Tôi ngồi bồi hồi nhớ lại mấy năm đầu tiên, mới qua Mỹ chưa được bao lâu thì các đại niên trưởng như các anh Huệ, Mạnh, Đăng ra đi, nay đến lượt các anh Khang và Cam  tạ từ nhân thế, hai anh đi cách nhau chỉ vài ngày. Tác giả bài này vừa viết vừa tưởng tượng lại vóc dáng cao lớn của anh Cao hữu Khang mỗi khi dăt chiếc xe đạp từ rẫy về; trái với vóc dáng mảnh mai nhỏ bé của chị Khang sáng sáng mang những nông phẩm của chồng đem từ rẫy về, ra bán tại buổi chợ làng Sơn Mỹ, hay chợ Cam Bình dưới con dốc không xa. Tôi lại nhớ anh hình ảnh của anh Bổn, cố gồng lưng hì hục thồ khúc gỗ nặng từ rừng Sơn Mỹ đi ra. Nặng nề quá khi bánh chiếc xe đạp bị ngập trong cát trên con đường ngoằn ngoèo từ rừng Sơn Mỹ về nhà. Rồi mình lại nhớ cho thân phận mình, kiếp "tiều phu bất đắc dĩ" ngày ngày kiếm củi trong rừng mong tiền độ nhật...

dốc Tân Sơn đổ về Cam Bình -con đường kỷ niệm

Chuyện ngày qua nay là chuyện hôm nay, những người còn lại còn may mắn ngồi đếm tuổi đời nay đã hơn bát thập cộng thêm sức khỏe hao mòn...chỉ còn người viết, đứa em nhỏ tuổi nhất nay cũng đã thất thập trên đầu, chứ không còn nhỏ nữa.


Từ ngày đi tái định cư nước Mỹ,  nhóm HO chùng tôi những người rời cái cuốc, cây rìu cùng đám rừng xơ xác tàn tạ, ra đi từ Hàm Tân cho đến nay chẳng có bao giờ được một lần hội ngộ. Nước Mỹ bao la quá, thêm thay hoàn cảnh cách biệt một người mỗi tiểu bang lại thiếu điều kiện này nọ. Ôi nhớ làm sao những buổi gặp nhau ngày đó, những mẫu tin, lá thư hay tin tức quý hiếm từ hải ngoại xa xăm đều là liều thuốc vô giá cho những con người đang cạn dần mạch sống, bao hi vọng đều đặt vào hai chữ H.O...


Ra đi H.O  nói cho thật đúng đó  là vì cứu vớt tương lai con cháu. Phận chúng ta thì đã định rồi, vinh quang gì đâu cho khi mất nước. Trách nhiệm làm trai đối với tổ quốc bất thành thì còn chút gì là vui thú hay vinh hiển nội tâm.


Ôi có ai đó trong đêm nằm nhớ ngày xưa, biết bao nhiêu kỷ niệm trở về. Chút gió hay tiếng giọt mưa nào trong đêm  nếu chúng ta nghe được quả là âm thanh hiếm hoi cho những người đem thân lưu xứ.  Quả vậy, đó là lúc chúng ta nằm buồn trăn trở nhớ bao hình ảnh đã qua. Chuyện H.O. chuyện của những kẻ ra đi nay người còn kẻ mất (mà đa số đã mất), dù sao cũng là định luật cuộc đời. Chân trời góc bể, vọng cố hương đó là giây phút chúng ta vẫn nhớ về nhau, nỗi nhớ da diết về tháng ngày trên vùng đất khổ ./.


TÁI BIÊN by Đinh Hoa Lư 3 TẾT ẤT TỴ

 

Wednesday, January 29, 2025

TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO (AI) VÀ LỜI CẢNH BÁO CUỐI CÙNG CỦA BÁC HỌC STEPHEN HAWKING


 CẢNH BÁO 

Các khoa học gia thế giới vừa cảnh báo (2024) rắng trí tuệ nhân tạo (AI) đã vượt giới hạn của con người dành cho nó- "ranh giới đỏ"- do nó đã tự hoạch định một việc quan trọng đó là TỰ SAO CHÉP. Theo các nhà nghiên cứu của chính phủ Bắc Kinh họ cho biết như thế.

Các nghiên cứu gia chỉ ra gì là điều đáng lo? Do AI  tự sao chép thành công và AI chẳng hề cần tới sự giúp đỡ của con người. Như vậy đây là dấu hiệu cho ta hay rằng AI đang bước ra khỏi "lằn đỏ"  để bỏ con người lại sau nó. Báo động này công bố vào hôm 9 tháng 12 năm 2024.

Nhưng trước khi lìa trần vào ngày 14/3/2018 Bác học Stephen Hawking đã CẢNH BÁO cho loài người về MỐI NGUY CỦA TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO mà hiện nay con người đang BỎ NGOÀI TAI VÀ THI ĐUA LẠM DỤNG 


1- TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO -NHỮNG CẢNH BÁO CỦA NHỮNG NGƯỜI THIẾT KẾ RA NÓ



Con người, sinh vật bị giới hạn
do sự tiến hóa sinh học chậm chạp,
không thể cạnh tranh và sẽ bị AI thay thế...

Cố Giáo Sư Nhà Vật Lý Anh, Stephen Hawking


Cho đến nay Trí Tuệ Nhân Tạo (Artificial Intelligence-AI) càng ngày càng được thế giới đề cập đến nhiều hơn và mức độ phát triển càng lúc càng  tinh vi, phổ biến. Nhưng về mặt trái của nó, công luận bắt đầu nghe ngóng cùng báo động về những nguy cơ tiềm ẩn  của trí tuệ nhân tạo rất to lớn và đây là điều không phải ‘nói cho có nói’ mà thôi.



Các nhà nghiên cứu cho rằng  AI  chỉ cần một cuộc trò chuyện kéo dài hai giờ với ta thì nó có thể tạo ra bản sao chính xác về tính cách của một người nào đó tới gần 90%


Trước khi qua đời,  Giáo Sư vật lý Anh Quốc là Stephen Hawking từng nói với đài BBC, cảnh báo loài người,: “Sự phát triển toàn diện về  trí tuệ nhân tạo có thể cùng có ý nghĩa là kết thúc sự tồn tại của loài người.(The development of full artificial intelligence could spell the end of the human race.)


Kể từ lúc bác học Stephen Hawking còn sống hay sau này, chúng ta thấy nhà vật lý nổi danh này không hề đơn độc với suy nghĩ trên. Chính Elon Musks, người sáng lập Tesla và SpaceX, cùng ý nghĩa là người từng phát triển hay tận dụng về Trí Tuệ Nhân Tạo trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật lại  lo sợ về AI. 

Tại một hội nghị về công nghệ có tên là Southwest Tech tại Texas, ông Musks đề cập đến mối lợi phát triển AI do chính AI... “

có khả năng tạo được nhiều hơn những gì mà chúng ta ước đoán chúng có khả năng gia tăng tốc độ theo cấp số nhân

    Chúng ta thừa nhận nền kinh tế thế giới đang cần tự động hóa để gia tăng sản lượng, trong đó chức năng đến từ có các thuật toán vi tính nay kinh tế thế giới từng giao cho AI. điển hình là những robot hiện nay.  Điều lạ lùng, AI kiểm soát và thông thuộc luôn chuyện giới tính và chủng tộc rồi nay qua phương diện quân sự nó quán xuyến luôn cả vũ khí tự động có ý nghĩa là hoạt động không cần sự giám sát của con người...

Từ chuyện đó, các think tanks hay khoa học gia quốc tế bắt đầu biết lo sợ.

Vài lo sợ này mới chỉ là bước khởi đầu của các lo sợ mà thôi. Lý do, Trí Thông Minh Nhân Tạo CHƯA LỘ LIỄU RA HẾT NHỮNG NGUY HIỂM THỰC SỰ của nó.


2- LẠM DỤNG AI CÙNG LÚC LO SỢ AI PHẢI CHĂNG LÀ MÂU THUẪN


 Dù sao, khi các cường quốc kinh tế và quân sự lúc đang cần và lạm dụng AI phải lường hết các bí ẩn tiềm tàng của nó ra sao? cùng lúc chuyên gia thế giới bắt đầu cảnh báo và lo sợ AI nhưng mặt khác các siêu cường phải thi đua phát triển AI rõ ràng là mâu thuẫn tự phát.

                                           

3- CÁC NHÀ BÁC HỌC THẾ GIỚI TỪNG NGHĨ GÌ  VỀ TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO


TỪ NHÀ KHOA HỌC VẬT LÝ CHO TỚI CÁC TAY THÔNG TUỆ VỀ MÁY TÍNH HAY KHOA HỌC KHÔNG GIAN ĐỀU LO NGẠI VỀ TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO-AI (Artificial Intelligence)
Elon Musk Ông Chủ của SpaceX và Tesla Motor LÀ NGƯỜI GIÀU NHẤT HÀNH TINH CÓ THỂ ĐI LÊN TỪ TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO VÀ ÓC SÁNG TẠO CỦA ÔNG
tại Hội Nghị Kỹ thuật SOuthwest tại  Austin Texas ngày 11/3/2018, CEO của Tesla và ông chủ của SpaceX phát biểu rằng AI còn nguy hiễm hơn chuyện đầu đạn hạt nhân của Bắc Hàn gấp nhiều lần. 
Đây không phải là lần đầu tiên ông Musks cảnh báo về sự nguy hiểm tiềm tàng về AI, ông cho rằng trong lúc nhân loại còn cho rằng cho phép  tự do chế tạo đầu đạn hạt nhân là cả một sự điên rồ thì ông cảnh báo nhân loại...hãy nhớ lấy lời ông TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO CÒN NGUY HIỂM GẤP NHIỀU LẦN ĐẦU ĐẠN HẠT NHÂN 


It is not the first time Musk has made frightening predictions about the potential of artificial intelligence — he has, for example, called AI vastly more dangerous than North Korea — and he has previously called for regulatory oversight (CNBC)



TẠI SAO?

 

LÝ DO: MỐI NGUY HIỂM CỦA TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO ngay từ bây giờ con người chưa thấy được hết, do sự đe dọa đó là mối nguy TIÊM ẨN 
CHO ĐẾN KHI...








4- ĐẾN KHI CỔ MÁY THÔNG MINH  BIẾT TỰ HỌC 



    Các khoa học gia về máy tính như Ray Kurzweil tốt nghiệp Trường Công Nghệ Massacchussetts (MIT) vừa là một nhà đầu tư cùng nghiên cứu, ông cho rằng Trí Thông Minh Nhân Tạo (AI) có thể vượt qua trí thông minh cổ điển của con người và tiếp tục ‘tự học để thăng tiến’.

 Suy nghĩ chuyện này các nhà nghiên cứu đều cho rằng “những chiếc tàu chạy bằng hơi nước không thể tự nó để trở thành những chiếc tàu hơi nước chạy tốt hơn.  Tuy nhiên thời đại hôm nay AI  lại rất khác do chúng có thể TỰ HỌC ĐỂ TỰ NÓ CÀNG THÔNG MINH HƠN!

5- NASA ĐÃ CUNG CẤP CHO ELON MUSK NHIỀU GÓI THẦU VỀ CHƯƠNG TRÌNH KHÔNG GIAN VÀ ÔNG TA CÀNG GIÀU HƠN 



     Elon Musk nhà doanh nghiệp về khoa học vi tính nhà đầu tư và kinh doanh chủ Tesla Motor và sau này cùng chủ của chương trình SpaceX  sau này thành công với Space X  với các lượt  phi thuyền Falcon  đưa lên trạm không gian. Bước đường từ doanh nghiệp xe hơi cho tới các hỏa tiễn Falcon kể từ ngày 27/5/2020 hãng hàng không vũ trụ của ông đã lần lượt  đưa các phi hành gia Hoa Kỳ lên trạm không gian hiện bay quanh địa cầu.

TRỞ LẠI VẤN ĐỀ TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO VÀ NHỮNG MỐI LO SỢ NẢY SINH NGAY TỪ TRONG TRÍ ÓC CỦA CÁC NHÀ BÁC HỌC ĐẶC BIỆT bác học Stephen Hawking ông đã nghĩ gì, kể cả Elon Musks đã lo sợ viễn ảnh tương lai ra sao về AI

vào năm 2015 bác học Stephen Hawking đã cùng Elon Musk đã cùng nhà đồng sáng lập Apple là Steve Wozniak cùng với mấy mươi nhà nghiên cứu về robot cùng AI đã đưa ra một Lá Thư Cảnh Báo cuối cùng về sự nguy hiểm nói khác đi về mối họa tiềm ẩn của tương lai về thế hệ Robot cùng AI.

Trong Lá Thư Cảnh Báo đồng ký tên đó có đoạn:

 ...Môt ngày nào đó chúng ta có thể mất kiểm soát các hê thống Thông Minh Nhân Tạo (AI) do sự gia tăng của Siêu Trí Tuệ nó sẽ bất tuân lệnh con người. Rồi các hệ thống như thế sẽ đe dọa loài người. Do sao mà tình huống này có thể phát sinh? Chúng ta đã có đầu tư hợp lý nào để nghiên cứu và hiểu rõ các tình trạng nguy hiểm đó sẽ xảy ra trong nay mai hay chưa? Chúng ta có dự phòng khả năng nào đó đối phó với một dạng siêu trí tuệ nguy hiểm hay ngay cả một sự xuất hiện của tình trạng "bùng nổ thông minh" hay không?










6- Bác Học Stephen Hawking TỪNG LO NGẠI VỀ TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO GIEO HỌA CHO HẬU THẾ TRƯỚC KHI ÔNG QUA ĐỜI.

Theo Bác Học Stephen Hawking,

TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO: TIỀM ẨN MỐI HỌA TẬN DIỆT CON NGƯỜI

 “Sự phát triển toàn diện của Trí Thông Minh Nhân Tạo đồng nghĩa với tận diệt loài người
(Stephen Hawking)

  Theo nhà Vật Lý Hawking, trí thông minh nhân tạo (artificial intelligence -AI) sẽ tự "tách biệt" ra khỏi sự kiểm soát của con người, tự thiết kế với tốc độ nhanh hơn chưa hề thấy, trong khi con người do hạn chế bởi "bộ giàn sinh học", bị ràng buộc bởi định luật tiến hóa của chính mình nên không tiến hóa kịp robot và ....gì nữa?

Trong  tờ Journalthriveglobal.com  có đoạn phân tích đáng lo sợ sau:

 "Tế bào thần kinh có khả năng dẫn truyền 200 chu kỳ trong một giây nhưng máy tính có khả năng tới hàng tỷ chu kỳ trong một giây. Tốc độ dẫn truyền của tế bào não chỉ bằng một phần triệu của tốc độ dẫn truyền của cáp quang học mà thôi. Còn thêm một điều do bộ não con người bị gò bó trong hộp sọ và còn bị ảnh hưởng nhiều hội chứng quên lú lẫn và bị chết dần hồi trong khi Trí Thông minh Nhân tạo khi tiến ngang kịp bộ não con người lại còn không ngừng phát triển thêm lên...



           Chó Robot mang theo súng liên thanh tự hành 


Sự "chạy đua" không cân sức sẽ đi đến một điểm tận diệt: đầu óc thông minh nhân tạo dĩ nhiên không có vấn đề đạo đức vì nó là máy dĩ nhiên là VÔ HỒN. Chúng ta đang đi đến sự thách thức với tạo hóa và cuối cùng phần thua kém thuộc về con người.

7- CHÍNH KINH TẾ VÀ LỢI NHUẬN CON NGƯỜI  ĐÃ NGĂN CẢN SỰ CẢNH BÁO CỦA  NHÀ BÁC HỌC

Bác Học Stephan Hawking mất ngày 14/3/2018. Trước khi mất không lâu, nhà bác học  này thật sự lo sợ về trí thông minh nhân tạo do nó sẽ 

"...tự tách biệt ra tầm kiểm soát của con người, rồi từ đó chúng sẽ tự thiết kế và tạo tự gia tăng các tốc độ quá bất ngờ trong lúc con người bị giới hạn trong quy trình tiến hóa tự nhiên sinh học vì bản thân là sinh học ,từ đó không còn khả năng theo kịp với chúng , dĩ nhiên loài người sẽ bị nó thay thế mà cai trị lấy chúng ta... "

   Khi quan tâm đến cảnh báo này, Bác Học Stephen Hawking tin tưởng rằng thế giới digital và Internet sẽ đóng vai trò quan yếu trong vấn đề điều khiển trí thông minh do con người làm ra, ứng dụng, nhân rộng ra cùng cả vai trò "bốc lột" CẢ nó cả một quá trình bao lâu nay. Cho đến hôm nay tức là năm 2024 khi Bắc Kinh báo động điều này thì không phải là điều mới mẻ nào cả.

VỚI DEEPFAKE , AI  CÓ KHẢ NĂNG TẠO THÀNH KHUÔN MẶT 98% GIỐNG TA 

iAI CÓ KHẢ NĂNG BẮT CHƯỚC GIỌNG NÓI Y CHANG CHÚNG TA TRONG THỜI GIAN NGẮN 




   Nhưng nhà bác học này chua chát nhận ra rằng, tính tư hữu và quyền riêng tư đang làm khó khăn cho việc chận đứng mối đe dọa của TRÍ ÓC NHÂN TẠO sắp sửa mang lại và phủ chụp lên xã hội con người bao đe dọa khôn lường cùng không thể tưởng tượng ra trước được.

Nay Bác Học Hawking đã qua đời. Nhà vật lý tài năng như Elon Musk đang say sưa và thành công với chương trình không gian SpaceX cũng như kỹ nghệ xe hơi của ông đang thịnh hành... Cũng như bao khoa học gia khác trên các lĩnh vực quân sự hay dân sự tất cả càng lúc càng lệ thuộc vào Trí Thông Minh Nhân Tạo để đi đến các thành quả mau hơn nhiều hơn, thành công hơn.

Thế thì tại sao chính những ‘cha đẻ’ của khoa học vật lý của TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO  lại SỢ HẢI TRÍ THÔNG MINH NÀY?

Trong một cuộc phỏng vấn chính Elon Musk thố lộ thêm:

-Khi trí thông minh nhân tạo AI tiến đến một điểm trong tương lai gần là thông minh hơn con người với một tỷ lệ nào đó; chúng ta lấy thí dụ tỷ lệ giữa người và mèo hiện tại (mèo là ta) và có thể lớn hơn nữa; ông nhấn mạnh 
CHÚNG TA LÚC NÀY PHẢI BẮT ĐẦU CẨN TRỌNG VỚI SỰ PHÁT TRIỂN VỚI AI LÀ VỪA

Vào năm 2018 tại một hội nghị khoa học kỹ thuật tại Austin Texas người chủ của Tesla và SpaceX cũng tiên liệu về một tương lai của thứ gọi là Chuyện Gia AI của chính AI Cho đến lúc đó chúng biết hơn cả những gì chúng làm và thông minh hơn cả sự thông minh hiện có của chúng. Theo Musk thì đây là một thảm nạn chinh phục ngay sự thông minh của con người do những robot  này định nghĩa được sự thông minh của chúng rồi lại không ưa thứ máy nào thông minh hơn chúng

8- CON NGƯỜI KHÔNG CÓ CƠ HỘI HỌC HỎI SAI LẦM VỚI AI (4)

 









Al Max Tegmark một giáo sư vật lý tại Đại Học Công Nghệ MIT nói về sai lầm và học hỏi sai lầm nhưng đối với AI thì con người KHÔNG CÓ CƠ HỘI ĐỂ HỌC HỎI SAI LẦM.


TẠI SAO ÔNG TA NÓI THẾ ?


Vị giáo sư này biện luận rằng khi con người gặp tai nạn về hỏa hoạn từ đó chúng ta phát minh ra bình chữa cháy. Gặp tai nạn xe hơi, chúng ta phát minh ra dây an toàn rồi đến túi khí (air bag) cũng như đèn hiệu giao thông. Ông cho rằng đến kỷ nguyên của vũ khí hạt nhân và nhất là Thông Minh Nhân Tạo thì loài người PHẢI CÓ KẾ HOẠCH PHÒNG CHỐNG TRƯỚC ĐỂ SINH TỒN.


Tương tự, Nick Bostrom một giáo sư tại Đại Học Oxford trong cuốn Superintelligence vào năm 2014 ông cảnh báo:


-Đối với TRÍ THÔNG MINH SIÊU PHÀM (superintelligence) nếu đã vô hồn và không thân thiện nó sẽ biết cách CẢN TRỞ CON NGƯỜI NGĂN CHẬN HAY THAY THẾ  ĐỂ DUY TRÌ 'SỞ THÍCH' CỦA CHÚNG đến đây thì xem như số phận con người đã bị ĐỊNH PHẦN VÀO TAY CHÚNG.


Trong lúc thế giới đang lo sợ các nhà độc tài các lãnh đạo siêu cường tính toán sai lầm trong xung đột  thế giới sẽ  đẩy đưa nhân loại đến bờ vực của THẢM HỌA THẾ CHIẾN thì các nhà khoa học họ ĐÃ NGHĨ XA HƠN CHÚNG TA DO HỌ  LO SỢ SỰ CẠNH TRANH  QUÂN SỰ của CÁC CƯỜNG QUỐC, TỪNG BƯỚC XÂY DỰNG NÊN SỰ CẠNH TRANH GIỮA CÁC AI VỚI NHAU?


ĐẾN GIAI ĐOẠN NÀY CHÍNH TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO CỦA CÁC QUỐC GIA THÙ ĐỊCH  SẼ THAY THẾ CON NGƯỜI TÌM CÁCH RA TAY TRƯỚC VỚI TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO CỦA ĐỐI PHƯƠNG  ĐỂ GIÀNH CHIẾN THẮNG !


 CHÍNH THỜI ĐIỂM ĐÓ MỚI LÀ THẢM HỌA THẬT SỰ TIÊU DIỆT LOÀI NGƯỜI 


    Thời điểm đó không biết chính xác là bao lâu? nhưng cảnh báo của giới khoa học gia càng lúc càng rõ nét do sự cạnh tranh phát triển AI không còn giới hạn giữa các siêu cường càng làm cho chúng ta tin tưởng thảm họa đó ĐANG THÀNH HIỆN THỰC

DÙ SAO CHĂNG NỮA


KHÔNG AI HIỂU ĐIỀU NÀY HƠN CHÍNH CÁC NHÀ KHOA HỌC  HIỂU CHÚNG.


Thiết nghĩ,  đây có thể tạm thay cho phần kết luận./.

ĐHL  edition 1 tết Ất Tỵ 

nguồn tham khảo từ bài đăng trước


BẢO VỆ VÙNG TRỜI

 CÁC THẾ HỆ PHI CƠ TIÊM KÍCH CÓ NHIỆM VỤ TỐT TRONG NGHÊNH CHIẾN PHI CƠ ĐỊCH Trong một cuộc phỏng vấn dành cho giới nghiên cứu chuyên môn về ...